Λέμε ψέματα, κρατάμε μυστικά... Γιατί;

Ψυχοκοινωνικό πιπεράτο του καθηγητή Γιώργου Πιπερόπουλου

Τα ΜΜΕ, άνθρωποι των γραμμάτων, τεχνών και επιστημών, επιχειρηματίες, κυρίως βέβαια πολιτικοί και «πολιτικάντηδες», άνδρες και γυναίκες και πιτσιρικάδες, είπαμε κάποια ψέματα όχι μόνο την περασμένη Δευτέρα, Πρωταπριλιά, αλλά και πολλές από τις υπόλοιπες μέρες του χρόνου.

Και εάν προσθέσουμε στα λεκτικά ψέματα και το δημοφιλέστατο μεταξύ πολιτικών ανδρών και γυναικών σπορ της αποκαλούμενης κυβίστησης, τουτέστιν «κωλοτούμπας», τύπου «λέω-ξελέω» σπάμε διεθνή ρεκόρ…

     Ζήσαμε και συνεχίζουμε να ζούμε απείρου κάλλους ψέματα, τούμπες και κοκορομαχίες στη Βουλή των Ελλήνων εδώ και πολλές δεκαετίες με πιο πρόσφατο παράδειγμα την τριήμερη συζήτηση την περασμένη εβδομάδα με θέμα τα ΤΕΜΠΗ και την πρόταση δυσπιστίας κατά της Κυβέρνησης που έληξε με 159 ΟΧΙ και 141 ΝΑΙ...

     Το αποτέλεσμα ΔΕΝ εξέπληξε κανέναν εχέφρονα πολίτη και υποθέτω καλοπροαίρετα ούτε τον Πρόεδρο του ΠΑΣΟΚ (αλήθεια ήλπιζε ο κ Ανδρουλάκης και ολάκερη η Αντιπολίτευση ότι θα έπαιρναν 151 ΝΑΙ όταν η Κυβέρνηση διαθάτει 158 βουλευτές και τελικά κέρδισε και έναν ακόμη;)

     Ας δούμε τώρα και το θέμα των «μυστικών», που αφορά στην αδυναμία μας να κατανοήσουμε τι συζητούν τόσα χρόνια πίσω από ερμητικά κλειστές πόρτες οι  Κυβερνήσεις μας και μεγάλοι επιχειρηματικοί όμιλοι σε πολυτελείς σουίτες ξενοδοχείων ή σε ιδιόκτητες πανάκρβες βίλες.

     Είναι θέμα άγνοιας ή «Κρατικό μυστικό» ο ακριβής αριθμός λαθρομεταναστών και  προσφύγων που βρίσκονται εντός τν Ελληνικών συνόρων;

     Στην ίδια αιτία της ανάγκης να κρατάμε μυστικά ανήκουν και καραμπινάτες υποθέσεις «ατασθαλιών» συνεργατών και φίλων τους που οι πολιτικοί κρατούν κλειδωμένες στα συρτάρια τους, ενώ βοά η Ελληνική Κοινή Γνώμη…

     Η έννοια του «μυστικού» ξεκινάει από τα παιδικά χρόνια, όχι επειδή ο άνθρωπος γεννιέται με την ανάγκη της κρυψίνοιας, αλλά λόγω της προοδευτικής και σταδιακής αναγνώρισης του γεγονότος ότι κάποιες πράξεις μας μπορεί να επιφέρουν την ανεπιθύμητη τιμωρία.

     Η πρώτη αιτία που τα παιδιά καταφεύγουν στα μυστικά είναι η ανάγκη τους να αποκρύψουν κάποιες συμπεριφορές, δηλαδή μαθαίνουν να κρατούν μυστικά όταν συνειδητοποιούν πως η ανακοίνωσή τους θα επιφέρει δυσαρέσκεια στο γονέα, στο δάσκαλο, στους φίλους.

     Πολλά παιδιά κρατούν επίσης μυστικά όταν, χωρίς να είναι προσωπική επιλογή τους, έρχονται αντιμέτωπα με τη διαφωνία της παρέας για το γεγονός ότι έχουν εμπλακεί σε κάποια συμπεριφορά που πρέπει να αποκρύψουν για να αποφύγουντην τιμωρία...

    Υπάρχουν και οι περιπτώσεις στις οποίες τα παιδιά συμφωνούν ότι δεν θα ανακοινώσουν ένα μυστικό, συνομολογούν στην κράτησή του, ξέρουν πολύ καλά γιατί το έκαναν, αλλά εδώ προκύπτουν και δύο πολύ ενδιαφέρουσες διαφοροποιήσεις στη διαδικασία υιοθέτησης της συγκεκριμένης συμπεριφοράς απόκρυψης:

     Πρώτον, κάποιοι συμφωνούν στην τήρηση του μυστικού, επειδή απλά έχουν την ανάγκη να μην απορριφθούν από την παρέα, έστω και αν αναγνωρίζουν ότι η απόκρυψη δεν είναι κάτι ηθικά θεμιτό και

     Δεύτερον, υπάρχουν παιδιά που ουσιαστικά δημιουργούν την ανάγκη του μυστικού για να μην ομολογήσουν δικές τους προσωπικές ευθύνες.

     Η διατήρηση μυστικών καθώς τα άτομα ενηλικιώνονται και ωριμάζουν έχει αρκετά διαφορετική και αξιοσημείωτη σημασία.

     Κάποιοι θα διατηρήσουν τα μυστικά τους μέσα στο προδιαγεγραμμένο πλαίσιο της τάσης προστατευτισμού που περιέχει και τη γνωστή έννοια της ΟΜΕΡΤΑ, δηλαδή του όρκου για τη φύλαξη του κοινού μυστικού, έτσι ώστε να επιβιώνει και να διατηρείται ενεργή μια ομάδα συνεραζόμενων ατόμων.

     Σε θεσμικό επίπεδο υπάρχουν οι περιπτώσεις όπου συχνά το άτομο θα κρατήσει ένα μυστικό εφόσον βρίσκεται σε θέση εξουσίας και αναγνωρίζει πως η κοινοποίησή του μπορεί να δημιουργήσει πανικό, αναστάτωση, ανατροπή δεδομένων πλαισίων αναφοράς και λειτουργιών.

     Οι πραγματικά «μεγάλοι ηγέτες» είναι εκείνοι που ξέρουν ότι κάποια πράγματα υποχρεωτικά θα τα κρατήσουν μυστικά. 

     Υπήρξαν και υπάρχουν περιπτώσεις πολιτικών ανδρών και γυναικών που αποκαλύπτουν κάποιο μυστικό επειδή αισθάνονται την υποχρέωση να μην κρατήσουν κρυφό κάτι το οποίο δεν εξυπηρετεί το κοινωνικό σύνολο.

Αποφασίζουν δηλαδή ότι η διατήρηση αυτή των μυστικών δεν εξυπηρετεί παρά μερικά, ίσως και άνομα, συμφέροντα. Με την ανακοίνωση ΔΕΝ προδίδουν το μυστικό, αλλά δημοσιοποιούν αυτό με το οποίο κάποιοι θα ήθελαν να τους καταντήσουν ελεγχόμενους.

    Οι τρέχουσες πραγματικότητες συνηγορούν σε εθνικό, περιφερειακό και παγκόσμιο επίπεδο στη «φύλαξη μυστικών» ώστε να μην διαταραχθούν οι απαραίτητες «λεπτές ισορροπίες» κοινωνικές, πολιτικές και οικονομικές, που θα μπορούσαν να οδηγήσουν πληθυσμιακά σύνολα, Λαούς και Έθνη σε απίστευτου μεγέθους περιπέτειες…

     Κλείνω διευκρινίζοντας ότι σίγουρα είναι άλλο πράγμα η πρακτική του να κρατάμε μυστικά και άλλο του να λέμε ψέματα, ακόμα και όταν αυτά είναι, «λευκά ή κατά συνθήκη ψεύδη», όπως χαρακτηρίζονται διεθνώς από Διπλωμάτες και χρησιμοποιούνται παραπλανητικά από τους «πολιτικάντηδες»...