Διορισμός αρχηγών του Αγώνα στη Ρούμελη (ένα σπάνιο ιστορικό ντοκουμέντο του 1824)!

Το blog "Ευρυτάνας ιχνηλάτης" παρουσιάζει ένα σημαντικό ιστορικό ντοκουμέντο που ιχνηλατήσαμε από ένα παλιό "Ρουμελιώτικο ημερολόγιο" του 1960 (με εκδότη/διευθυντή τον Ευρυτάνα Δ. Χ. Σταμέλο) και το οποίο ανήκει στην προσωπική μας βιβλιοθήκη!

Για την ακρίβεια, ο αείμνηστος πρωτοπόρος Ευρυτάνας ερευνητής, ιστορικός και πολυγραφότατος συγγραφέας Πάνος Βασιλείου (1898-1985) είχε φέρει, τότε, στο φως της δημοσιότητας ένα σπανιότατο αρχειακό έγγραφο-χειρόγραφο με αυτούσια την απόφαση (υπ' αριθ. 3026]1824) της "Προσωρινής Διοικήσεως της Ελλάδος" για το διορισμό των αρχηγών του απελευθερωτικού αγώνα στη Ρούμελη, εν έτει 1824! 

Ο ίδιος ο Πάνος Βασιλείου αναφέρει, μεταξύ άλλων, ότι η απόφαση "καθόριζε αναλυτικά τα στρατόπεδα, τη δικαιοδοσία του κάθε αρχηγού και τον αριθμό αγωνιστών που ο καθένας θάχε στις διαταγές του" .... "με τη στρατιωτική δύναμη που βγαίνει από το έγγραφο τούτο να φτάνει τους 12.650 οπλίτες"! 

Επίσης σημειώνει πως "...φαίνεται το πνεύμα της Διοικήσεως, που προσπαθεί να ικανοποιήση σχεδόν όλους τους γνωστούς στην εποχήν εκείνην οπλαρχηγούς του Αγώνα", ενώ παράλληλα "δείχνει ποια περίπου ήταν η εκτίμηση του Εκτελεστικού στους διάφορους αρχηγούς των αρμάτων", αν και όπως τονίζει με έμφαση ο Πάνος Βασιλείου: "Ο Καραϊσκάκης ο αξιώτερος από πολλούς άλλους, βλέπουμε ότι τοποθετείται υπό τον Μήτσον Κοντογιάννην" συμπεραίνοντας... "σύμφωνα με πρόταση του Μαυροκορδάτου και του Γ. Αινιάνα"! 

Το ντοκουμέντο έχει ιδιαίτερη αξία και για την Ευρυτανία μας, καθώς διαπιστώνουμε ποιοι οπλαρχηγοί είχαν την πρωτοκαθεδρία των αρμάτων στην περιοχή μας -εννοείται για τη συγκεκριμένη χρονική περίοδο- όπως π.χ. την αρχηγία των Αγράφων που σύμφωνα με την απόφαση ανατίθονταν στον στενό συγγενή και αλλοτινό πρωτοπαλίκαρο του Κατσαντώνη, τον σαρακατσάνο Γιώργο Τζιόγκα (ή Τσιόγκα) ενώ του Καρπενησιού στον Γιολδάση και στον Ανδρίτζο ή Ανδρίτσο Σιαφάκα. Επιπρόσθετα συναντάμε και άλλα ονόματα Ευρυτάνων οπλαρχηγών όπως τον επίσης παλιό συμμαχητή του Κατσαντώνη Γιάννη Φραγκίστα, τον Πεσλή, κ.ά. 

Κατά την αντιγραφή του εγγράφου και για τη διευκόλυνση της μελέτης του, επιλέξαμε να τονίσουμε τα ονόματα των οπλαρχηγών και της διοίκησης, ενώ αφήσαμε και κάποια εύλογα διαστήματα ανάμεσα στην πυκνή διάταξη των γραφομένων του κειμένου, ώστε αυτό να είναι πιο ευ-ανάγνωστο. Διατηρήθηκε και η ορθογραφία της εποχής.

Συνοδευτικά επιλέξαμε και κάποιες εικόνες από οπλαρχηγούς! 

Ιδού:

====================

Γιώργος Τζιόγκας ή Τσιόγκας

Διορισμός αρχηγών του Αγώνα στη Ρούμελη

"Αριθ. 3026.

Το Εκτελεστικόν Σώμα 

διατάττει

α')  Ο ι  π α ρ α κ ε ί μ ε ν ο ι   δ ι ο ρ ί ζ ο ν τ α ι  α ρ χ η γ ο ί  εις τα αντικείμενα στρατόπεδα οίον: 

Ο Στρατηγός Γεώργιος Τζιόγκας αρχηγός εις το στρατόπεδον των Αγράφων. 

Ο Γιολδάσης και ο Ανδρίτζος Σαφάκας εις το τού Καρπενησίου και ο μεν α' να φυλάττη την πλησίον του Μαυρίλλου θέσιν ο δε β' εις την τής Οξυιάς.

Ο Μήτσος Κοντογιάννης και ο Δ. Σκαλτσάς εις το τού Μακρυκάμπου.

Οι Τζαβελαίοι, οι Σαλωνίτες και ο Γιωργάκης Δυοβουνιώτης εις το τών Σαλώνων. 

Ο Οδυσσεύς Ανδρίτζου εις το τού Ζεμενού.  

Ο Στρατηγός Ιω. Γκούρας εις το τής Αττικής.

Ο Καραγιάννης εις το τού Λουτρακίου.

Ο Ανδρέας Ίσκου εις το τού Μακρυνόρους. 

Ο Ζαγκανάς με τον αξιωματικόν οπού θα διορίση ο στρατηγός Δ. Σκαλτζάς από το Σώμα του με τους 150 και ο Γιαννάκης Πηλάλας με εκείνον του Σαφάκα με τους 50 εις το τής Ναυπάκτου.

Ο Διονύσιος Ευμορφόπουλος εις το τού Δερβενοχωρίου.

Οδυσσέας Ανδρίτζου ή Ανδρούτσος

β')  Τ ο   Υ π ο υ ρ γ ε ί ο ν   τ ο υ   Π ο λ έ μ ο υ  να ενεργήση την παρούσαν διαταγήν διορίζον 

τον μεν στρατηγόν Γεώργ. Τζιόγκαν να στρατολογήση 1000 στρατιώτας και αφήσας εξ' αυτών τους τετρακοσίους υπό άξιον αρχηγόν εις το στρατόπεδον του Λουτρακίου. Με τους επίλοιπους εξακόσιους συνεννοείται καθ' όλα τα πολεμικά του επιχειρήματα με τον Στουρνάρην, δορισθέντα να έχη υπό την οδηγίαν του εξακοσίους στρατιώτας, με τον Σαδήμαν ομοίως 100, τον Λιακατά 300, τον Ράγκον 400, τον Γεωργ. Βαλήν 150, τον Γιαννάκη Φραγκίσταν 150, τον Σωτήριον Κατζαμάκην 100, τον Αλεξάκην Βλάχον 300, τον Δημητρ. Τζελόν 200, τον Χρήστον Τζαούσην 70, και τον Γιαννάκην Σουλτάνον 30 και να επαγρυπνή δια την ασφάλειαν εκάστης των θέσεων προσπαθών να ματαιώνη τα κινήματα των εχθρών.

Γιάννης Φραγκίστας

Τον δε Γιολδάσην και Ανδρ. Σαφάκαν, ίνα αφού ο πρώτος συνάζει 500, ο δε δεύτερος 350 και αφίση εξ αυτών 50 εις το στρατόπεδον της Ναυπάκτου υπ' άξιον αρχηγόν, έχουν υπό την οδηγίαν τους τον Πεσλήν με 250, τους Λαμπρέους με 250, και τον Σπύρον Κοντογιάννην με 300 και φυλάττουν ο μεν Γιολδάσης την πλησίον του Μαυρίλλου θέσιν, ο δε Σαφάκας την τής Οξυιάς επαξίως του πατριωτισμού των και του ζήλου των.

Τον Μήτζον Κοντογιάννην και Δ. Σκαλτζάν, ίνα αφού ο δεύτερος έχη υπό την οδηγίαν του 650 εδικούς του στρατιώτας και αφήση εξ αυτών τους 150 υπ' άξιον αρχηγόν εις το στρατόπεδον Ναυπάκτου, ο δε πρώτος 550, συμπαραλάβουν υπό την οδηγίαν τους και τον Δημ. Μακρήν διαταχθέντα να συνάξη 500, τον Χρήστον Μακρήν ομοίως 300, τον Γεώργ. Βαλτινόν 150 και τον Καραΐσκάκην 300 με τους οποίους να συνεννοούνται καθ' όλα τα πολεμικά των επιχειρήματα.

Γιώργης Καραΐσκάκης

Τους Τζαβελαίους να συνάξουν 400, τους Σαλωνίτας και τον Γεωργάκην Δυοβουνιώτην 500 και να επαγρυπνούν συμφώνως εις το στρατόπεδον των Σαλώνων δια να αναχαιτίζουν τα κινήματα των εχθρών.

Τον Οδυσσέα Ανδρίτζου να έχη υπό την οδηγίαν του χιλίους και να προσέχη αξίως τάς ευχάς της Πατρίδος εις το στρατόπεδον Ζεμπενιού.

Τον στρατηγόν Ιω. Γκούραν να έχη υπ' αυτόν 600 συνεννοούμενος με τον γενναιότατον Κατσικογιάννην διορισθέντα και ούτος να έχη 350.

Τον Καραγιάννην να συνάξη 200 εδικούς του συμπεριλαμβάνων και τον αξιωματικόν όπου θα εκλέξη ο Τζιόγκας με 400 από το σώμα του και τον Αλεξάκην με 100.

Τον στρατηγόν Ανδρ. Ίσκου να έχη υπό την οδηγίαν του 400 ομού και τους Μπουκουβαλέους με 100. 

Τον Τζαγκανάν να στρατολογήση 150 εδικούς του και συνεννοούμενος με όλα τα πολεμικά του επιχειρήματα με τον αρχηγόν, τον οποίον θα διορίση ο Δημ. Σκαλτζάς με 150 από το σώμα του, με εκείνον όπου θα εκλέξη ο Σαφάκας με 50 από το εδικόν του και με τον Γιαννάκην Πιλάλαν με 50. 

Τον Διονύσιον Ευμορφόπουλον να έχη υπό την οδηγίαν του 500 Δερβενοχωρίτας συμπεριλάβων και Κορινθίους 350, Αργείους 150, Κουλουριώτες 100, Αιγινήτες 150, και τους από την Διοίκησιν σταλλέντας 150 και να επαγρυπνή εις το χρέος τούτο με τον εγνωσμένον του πατριωτισμόν προσπαθών δια την καταστροφήν των εχθρών.

Εν Ναυπλίω τη 26 Ιουλίου 1824 

(Τ.Σ) Ο πρόεδρος

Γεώργιος Κουντουριώτης

Παναγ. Μπότασης, Ιωαν. Κωλέτης, Αναγνώστης Πυλιτάκης, Πανούτσος Νοταράς

Ο γεν. γραμματεύς

Π. Γ.  Ρόδιος "