Η Συμφωνία της Βάρκιζας στην οποία κατέληξαν στις 3 τα ξημερώματα της Δευτέρας 12 Φλεβάρη 1945 οι εκπρόσωποι του ΕΑΜ και της Κυβέρνησης Πλαστήρα, με την παρουσία των Αγγλων, και υπογράφτηκε το απόγευμα της ίδιας μέρας στο Υπουργείο Εξωτερικών, αποδείχτηκε ανείπωτα επώδυνη και καταστροφική για το λαό μας.
Γράφει ο ΑΝΔΡΕΑΣ ΔΕΝΕΖΑΚΗΣ
Η Συμφωνία της Βάρκιζας προέβλεπε την αποστράτευση και τον αφοπλισμό του ΕΛΑΣ, του ΕΛΑΝ και της Εθνικής Πολιτοφυλακής.
Ακόμα προέβλεπε: α) την διασφάλιση των πολιτικών και συνδικαλιστικών ελευθεριών, β) την άρση του στρατιωτικού νόμου, γ) την αμνήστευση των «πολιτικών αδικημάτων» που διαπράχτηκαν από της 3 Δεκέμβρη μέχρι την υπογραφή της Συμφωνίας (με εξαίρεση των κοινών αδικημάτων κατά της ζωής και της περιουσίας καθώς και όσων δεν παρέδιδαν τα όπλα έως τις 15 Μάρτη 1945), δ) την άμεση απελευθέρωση των συλληφθέντων ΕΑΜιτών, και την απελευθέρωση εκ μέρους του ΕΛΑΣ όσων κρατούνται με την κατηγορία ότι είναι δοσίλογοι ή ένοχοι αδικημάτων, οι οποίοι θα παραδίδονταν στη Δικαιοσύνη του Κράτους για να δικαστούν, ε) την συγκρότηση Εθνικού Στρατού, στ) την εκκαθάριση των κρατικών υπαλλήλων και των Σωμάτων Ασφαλείας από εκείνους οι οποίοι συνεργάστηκαν με τον εχθρό και χρησιμοποιήθηκαν ως όργανα της δικτατορίας, και τέλος στ) την διενέργεια δημοψηφίσματος για το πολιτειακό καθώς και ελεύθερων και γνήσιων εκλογών «το ταχύτερον δυνατόν».
Ο Γιώργης Σιάντος υπογράφει τη συμφωνία της Βάρκιζας. Δεξιά του ο Ηλίας Τσιριμώκος και αριστερά του ο Μήτσος Παρτσαλίδης.
Δυο μέρες μετά συνεδρίασε η ΚΕ του ΕΑΜ και ενέκρινε ομόφωνα τη Συμφωνία. Την επομένη, 15 Φλεβάρη η ΚΕ του ΕΛΑΣ εξέδωσε προκήρυξη προς του μαχητές του ΕΛΑΣ, για την αποστράτευση: «Η συμφωνία της 12ης Φλεβάρη τερματίζει τον ένοπλο αγώνα σας. Τώρα ήρθε η ώρα να καταθέσετε με τιμή τα δοξασμένα όπλα σας. Όμως το έργο σας δεν ολοκληρώθηκε. Ο δεύτερος μεγάλος σκοπός του αγώνα μας, η κατοχύρωση της λαϊκής κυριαρχίας και η δημι8ουργία των προϋποθέσεων εκείνων που θα εξασφαλίσουν την ανεμπόδιστη δημοκρατική εξέλιξη του τόπου, περιμένει την πραγματοποίησή του».
Την επόμενη μέρα, 16 Φλεβάρη, το Γενικό Στρατηγείο του ΕΛΑΣ εκδίδει αποχαιρετιστήρια διαταγή:
«Ημερήσια διαταγή, Γενικού στρατηγείου του ΕΛΑΣ της 16 Φλεβάρη 1945
Αξιωματικοί, καπεταναίοι και αντάρτες του ΕΛΑΣ και ΕΛΑΝ,
Ύστερα από τη συμφωνία που υπογράφτηκε στις 12 του μηνός ο ένοπλος αγώνα του ΕΛΑΣ τελειώνει και ο ΕΛΑΣ αποστρατεύεται. Επί τρία σχεδόν χρόνια παλέψατε σκληρά ενάντια στον κατακτητή και με τις θυσίες και τον ηρωισμό σας, παίρνοντας τα όπλα κατά το πλείστον από τον κατακτητή, δημιουργήσατε ένα πραγματικό στρατό, ο οποίος ανάγκασε τους εχθρούς επανειλημμένα να ομολογήσουν την αξία του.
Με την πίστη σας, τον ηρωισμό σας και την αυτοθυσία σας δόσατε στον κατακτητή επανειλημμένα χτυπήματα και τέλος, όταν ύστερα από την προέλαση του Κόκκινου στρατού στη Βαλκανική αναγκάστηκε να εκκενώσει την πατρίδα μας, σχεδόν μόνοι σας, με συνεχείς επιθέσεις τον αναγκάσατε να φύγει με μεγάλες απώλειες σε προσωπικό και υλικό και ελευθερώσατε τη χώρα μας.
Τα βουνά και οι κάμποι της χώρας μας που είνε γεμάτοι από τάφους των εχθρών και τα συντρίμια των πυροβόλων, αυτοκινήτων, γεφυριών και άλλου υλικού δείχνουν ότι είνε έργο σας. Εξασφαλίσατε την τάξη και την ασφάλεια σε τέτιο σημείο ώστε ν’ αποκτήσει ο λαός απόλυτη εμπιστοσύνη. Δόσατε άφθονο το αίμα σας για την επιτυχία της απελευθέρωσης. Να είστε υπερήφανοι για το έργο σας και να έχετε ήσυχη τη συνείδησή σας ότι κάνατε το καθήκον σας προς την πατρίδα.
Γυρίζοντας στα σπίτια σας πρέπει να είστε οι καλύτεροι πολίτες και να εξακολουθήσετε ειρηνικά εργαζόμενοι για την ευτυχία σας, την πλήρη αποκατάσταση των λαϊκών ελευθεριών ώστε να καταστεί δυνατό με την απόφαση του λαού να γίνει η πατρίδα μας κράτος συγχρονισμένο και ευτυχισμένο και πολιτικά πραγματικά δημοκρατικό. Όπως είσαστε καλοί πολεμιστές αποδειχθήτε και καλοί πολίτες.
Στους ηρωικούς μας νεκρούς που αιώνια θα περιβάλλωνται από τιμή και δόξα κλίνουμε ευλαβικά το γόνυ. Τα αγαθά του πολέμου στον οποίον έπεσαν μπορεί ως σήμερα να μην ολοκληρώθηκαν. Να είμαστε σίγουροι πως θα ολοκληρωθούν και πολύ σύντομα. Αποχαιρετώντας όλους, εμείς που σας διοικήσαμε και παρακολουθήσαμε τους αγώνες σας, εκφράζουμε το θαυμασμό μας και την ευγνωμοσύνη μας και πιστεύουμε πως στη δοξασμένη ιστορία της Ελλάδας η σελίδα της δικής σας δράσης θα γραφεί με τα πιο λαμπρά γράμματα.
Ζήτω το αδάμαστο έθνος μας.
Ζήτω το πιο τρανό δημιούργημά του, ο ΕΛΑΣ μας.
Στέφανος Σαράφης – Άρης Βελουχιώτης»
Όπως αναφέρει ο Σαράφης στο «Μετά τη Βάρκιζα», εκδ. Επικαιρότητα, Αθήνα 1979, σελ. 15 – 16, ο Αρης Βελουχιώτης αρνήθηκε αρχικά να υπογράψει τη διαταγή. Τότε ο Σαράφης του είπε ότι αν δεν υπογράψει αυτός δε θα την υπέγραφε και ο ίδιος., ζητώντας να αποταθεί στο Κόμμα. Τελικά ο Βελουχιώτης συνυπέγραψε τη διαταγή.
Αμέσως ξεκίνησε η διαδικασία παράδοσης του εξοπλισμού. Η συγκέντρωση των όπλων του ΕΛΑΣ πραγματοποιήθηκε σε 32 πόλεις. Στις 28 Φλεβάρη 1945 παραδόθηκε στον ταξίαρχο Αϊκενχέντ το πρωτόκολλο του οπλισμού που παραδόθηκε και έπαυσε να λειτουργεί και ο τελευταίος ασύρματος του ΕΛΑΣ.
Σύμφωνα με τον Σαράφη ο οπλισμός που παραδόθηκε είναι ο εξής:
| α) πυροβόλα διαφόρων τύπων β) όλμοι ομαδικοί γ) όλμοι ατομικοί δ) πολυβόλα ε) οπλοπολυβόλα στ) αυτόματα τουφέκια ζ) τουφέκια και πιστόλια η) τουφέκια αντιαρματικά θ) συσκευές ασυρμάτων | 100 81 138 419 1412 713 48.973 57 17 |
Ο Ριζοσπάστης της Τρίτης 27 Φλεβάρη 1945, σε ένα δίστηλο στην δεύτερη σελίδα του, κάτω από τον τίτλο «Τα μεσάνυχτα έληξε ο αφοπλισμός του ΕΛΑΣ – παράδωσε 42.500 όπλα» γράφει:
«Χθες τα μεσάνυχτα έληξε η προθεσμία της αποστράτευσης και της συγκέντρωσης όπλων του ΕΛΑΣ, όπως όριζε η συμφωνία της Βάρκιζας. Από μέρους του ΕΑΜ-ΕΛΑΣ η συμφωνία εφαρμόστηκε απόλυτα. Οι αντάρτες παράδοσαν 42.500 όπλα (τουφέκια, οπλοπολυβόλα, όλμους και κανόνια) στα 36 κέντρα που είχαν οριστεί, ενώ ταυτόχρονα αποστρατεύτηκε ολόκληρη η δύναμη του μονίμου και του εφεδρικού ΕΛΑΣ. Τα όπλα θα φυλαχθούν στα κέντρα αυτά από δύναμη της πολιτοφυλακής και θα παραδοθούν κατόπιν στην εθνοφυλακή και τους Αγγλους.
Την εκτέλεση της συμφωνίας την παρακολούθησε ειδική αγγλική αποστολή, που πήγε στα Τρίκκαλα, με επικεφαλής Αγγλο ταξίαρχο.
Οι αντάρτες στάλθηκαν στα χωριά τους. Χθες ήρθε εδώ και το πρώτο κλιμάκια του Γενικού Στρατηγείου, με επικεφαλής τον ηρωικό αντισμήναρχο, αρχηγό άλλοτε του ΕΛΑΣ Πελοποννήσου, συναγ. Μίχο. Η ΚΕ του ΕΛΑΣ και το δεύτερο κλιμάκιο του Γενικού Στρατηγείου του ΕΛΑΣ θα φτάσουν σε λίγες μέρες.
Ο υφυπουργός του Πολιτικού Γραφείου κ. Μαυρογορδάτος συνεργάσθηκε με τους αρμόδιους του υπουργείου των Εσωτερικών για τις λεπτομέρειες της αποστολής κρατικών οργάνων στις επαρχίες. Μέσα σε 15-20 μέρες σ’ όλη την Ελλάδα, όπως δήλωσε, θα έχουν εγκατασταθεί οι πολιτικές και στρατιωτικές αρχές.
Ο υφυπουργός των Στρατιωτικών ανακοίνωσε ότι από το πρωί της Πέμπτης η εθνοφυλακή θα προωθηθεί για να παραλάβει από την πολιτοφυλακή όλες τις αρμοδιότητες. Η προώθηση θα έχει συμπληρωθεί σε 20 μέρες.
Με εγκύκλιο διαταγή του, το υπουργείο των Στρατιωτικών κάνει γνωστό, ότι οι αξιωματικοί του ΕΛΑΣ, μόνιμοι και έφεδροι εκ μονίμων, δικαιούνται να φέρουν τη στολή τους και το ατομικό τους περίστροφο.
Ο κ. Σπαής δήλωσε ότι οι αξιωματικοί των δυνάμεων αντιστάσεων θα τύχουν της ίδιας μεταχείρισης, καθώς και οι λοιποί συνάδελφοί τους».
Την επόμενη μέρα, 28 Φλεβάρη, ο Ριζοσπάστης κυκλοφορεί με αποχαιρετιστήριο άρθρο στην πρώτη σελίδα με τίτλο: ΕΛΑΣΙΤΕΣ, ΕΙΣΑΣΤΕ ΤΟ ΜΕΛΛΟΝ ΤΟΥ ΕΘΝΟΥΣ!
«Ο ΕΛΑΣ πρέπει να αφήσει τα όπλα. «Τώρα ανοίγεται η εποχή των ειρηνικών πολιτικών αγώνων. Το ΕΑΜ θα συνεχίσει και από δω και μπρος, μέσα στην καινούργια περίοδο, τον αγώνα του επικεφαλής του ελληνικού λαού».
Δεν έχουμε καμμιά διάθεση να το κρύψουμε: ραγίζει η καρδιά μας. Όχι μονάχα οσωνώνε κρατήσαμε αντάρτικο όπλο. Αλλά όλων των οπαδών και φίλων του μεγάλου εθνικού συνασπισμού της Αριστεράς. Και πολύ περισσότερο, όλων των τίμιων και περήφανων πολιτών.
Γιατί το όπλο που αφήνει ο Ελασίτης είναι χίλιες φορές τιμημένο. Είναι παρμένο μέσα στη φωτιά της πάλης από το χέρι του εχθρού. Είναι βαμένο στο αίμα του Γερμανού, του Ιταλού, του Βούλγαρου κατακτητή. Στο αίμα του Ελληνα προδότη, του «Ράλλη», του Παοτζή, του Εασαδίτη, του Μπουραντά. Είναι βρεμένο με τα δάκρυα της ευγνωμοσύνης εκατομμυρίων λευτερωμένων Ελλήνων, των γυναικών, των παιδιών τους. Είναι στεφανωμένο με δόξα αιώνια και αθάνατη.
Τέτοιο όπλο δεν το αφήνει χωρίς πόνο, ακόμα και χωρίς δάκρυα, ο Ελασίτης. Είναι κάτι που ζυμώθηκε με τα καλύτερα χρόνια της ζωής του και τα ωραιότερα χρόνια της ζωής του Εθνους. Κάτι που ήταν δεμένο με το φλογερό παρόν και με το μεγάλο μέλλον του λαού μας. Κάτι που συμβολίζει την αδάμαστη ψυχή του Ελληνα. Τη φλογερή παλληκαριά του. Την αλύγιστη θέλησή του. Την ακούραστη υπομονή του. Την πεισματική του διάθεση για τον αγώνα.
Τέτοιο όπλο δεν το αφήνει χωρίς πόνο, ακόμα και χωρίς δάκρυα, ο Ελασίτης. Και πλάι του στέκει αυτή την ιερή στιγμή όλος ο τίμιος και περήφανος ελληνικός λαός.
* * *
Ο πόνος και τα δάκρυα ανεβαίνουν από μια μεγάλη καρδιά. Αλλά ο Ελασίτης δεν έχει μόνο μεγάλη καρδιά. Εχει μαζί κι ένα καθαρό, ζυμωμένο με την πραγματικότητα μυαλό. Γιατί ο Ελασίτης διαφέρει από τον φαντάρο του παληού στρατού όσο και η γη από τον ουρανό. Ο φαντάρος δεν σκεφτόταν ποτέ, δεν είχε το δικαίωμα να σκέφτεται. Ο αξιωματικός του κανονικά δεν έπρεπε να σκέφτεται ούτε αυτός. Για λογαριασμό τους σκεφτόνταν άλλοι άνθρωποι, λίγοι άνθρωποι, οι άνθρωποι με το πολύ χρυσάφι και τις μεγάλες θέσεις. Οι άνθρωποι αυτοί τους έστελναν κάθε τόσο να κάνουν πόλεμο και να σκοτωθούν ή να κάνουν κίνημα και πάλι να σκοτωθούν. Κάποτε – και εδώ στην Ελλάδα πολύ συχνά – τους έστελναν να χτυπήσουν και να σκοτώσουν τον άοπλο λαό, που έκανε διαδήλωση ή απεργία.
Ο Ελασίτης απλός ή βαθμοφόρος σκέπτεται ο ίδιος για λογαριασμό του και για λογαριασμό του πατέρα του, της μάννας του, των αδερφών του. Είναι ΣΥΝΕΙΔΗΤΟΣ άνθρωπος. Αλλά είναι και κάτι περισσότερο: ΦΩΤΙΣΜΕΝΟΣ ΑΓΩΝΙΣΤΗΣ του λαού.
Βγήκε στο κλαρί όχι μονάχα από εθνικό0 ένστικτο και υποχρέωση. Αλλά και από γνώση της εθνικής και πολιτικής του ευθύνης. Κρατώντας το όπλο στο χέρι ταυτόχρονα μορφωνόταν. Και μόρφωνε και τους συναδέλφους του. Γι’ αυτό και ο ηρωισμός του ήταν βαθύς και αλύγιστος. Ηταν ο ηρωισμός του συνειδητού αγωνιστή. ΗΞΕΡΕ ότι κάνει διπλόν αγώνα: για τη λευτεριά της χώρας με το διώξιμο των ξένων. Και για τη λευτεριά του λαού, για τα δημοκρατικά του δικαιώματα, για τη λαοκρατία.
Αντιλάλησαν τα ψηλά βουνά από τα έργα του. Αντιλάλησαν τα φαράγγια από το πέρασμά του. Αντιλάλησαν οι κάμποι οι ίδιοι από τις μάχες που έδοσε. «Στους κάμπους βροντάει το κανόνι…», λέει το τραγούδι του. Και λέει αλήθεια. Γιατί ολόκληρα κανόνια έστησε ο Ελασίτης καταμεσίς στους μεγάλους κάμπους της Θεσσαλίας, της Μακεδονίας, του Μωριά.
Αντιλάλησαν ακόμα – κι ο αντίλαλος αυτός ήταν ο πιο σκληρός – τα ντουβάρια στους δρόμους των ίδιων των πόλεων. Από γωνιά σε γωνιά, από τετράγωνο σε τετράγωνο, από συνοικία σε συνοικία ο Ελασίτης ύφωνε το ανάστημά του με τη χειροβομβίδα και το δυναμίτη στο άτρομο χέρι.
Ο Ελασίτης πολέμησε τον εθνικό εχθρό με την ίδια τόλμη και αποφασιστικότητα που τον πολέμησε κι ο Σέρβος, ο Τσέχος, ο Πολωνός, ο Γάλλος αντάρτης. Λευτέρωσε τη χώρα του και έστησε σε κάθε γωνιά της την περήφανη σημαία της λευτεριάς. Η σημαία αυτή έγραφε απάνω «ΕΑΜ – ΕΛΑΣ».
Αλλά στον Ελασίτη έπεσε παραπάνω ένα πικρό καθήκον που δεν έπεσε σε κανένα άλλον αντάρτικο στρατό της Ευρώπης. Το καθήκον να χτυπηθεί με τον σύμμαχό του. Το χτύπημα αυτό δεν το θέλησε. Όταν του το επέβαλαν αμύνθηκε σκληρά. Είχε τη συναίσθηση της ιστορική του ευθύνης απέναντι σε όλο το λαό μας. ΑΠΕΝΑΝΤΙ ΣΕ ΟΛΟΥΣ ΤΟΥΣ ΛΑΟΥΣ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΗΣ. Υψωσε το ηθικό ανάστημά του αλύγιστο. Πάλεψε τριαντατρείς μέρες στην Αθήνα και έξη βδομάδες σε όλη τη χώρα. Χτυπήθηκε με συντριπτικά ανώτερο μηχανοκίνητο αντίπαλο. Και ΔΕΝ ΝΙΚΗΘΗΚΕ, ούτε στις έξη βδομάδες. Εφτασε σε ανακωχή για να διευκολύνει αυτό που πάντα επιζητούσε: επάνοδο σε πολιτική ομαλότητα. Ο κ. Ουίνστον Τσώρτσιλ μέσα στην ίδια τη Βουλή του, δεν μπόρεσε να αποφύγει να δόσει το καλύτερο πιστοποιητικό στον ηρωισμό και στη μαχητικότητα του Ελασίτη. Το πιστοποιητικό αυτό ήταν η απροκάλυπτη ομολογία του, ότι ΤΟΝ ΑΦΗΣΕ ΚΑΤΑΠΛΗΚΤΟ Η ΜΑΧΗΤΙΚΗ ΔΥΝΑΜΗ ΤΟΥ ΕΛΑΣ.
Σήμερα που πρέπει να αφήσει το όπλο ο Ελασίτης σκέφτεται ότι έκανε το καθήκον του. Λευτέρωσε τη χώρα του. Χτυπήθηκε για την εσωτερική λευτεριά όλων των λαών των λαών της Ευρώπης. Και πάει τώρα στο χωριό του, στην πόλη του, στο χωράφι του, στο εργοστάσιό του. Στη θέση του ΕΛΑΣ θάρθει ο Εθνικός Στρατός.
Με την πολιτική ωριμότητα που τον χαρακτηρίζει, ο Ελασίτης καταλαβαίνει ότι στις καινούργιες συνθήκες που δημιουργήθηκαν στη χώρα μας, η πολιτική πάλη μπαίνει στη θέση της ως τώρα ένοπλης πάλης. Και στη νέα αύτη φάση, όπως και στην περασμένη, ο Ελασίτης θα σταθεί και στο μέλλον η μαγιά του Εθνικού Κινήματος της Αριστεράς, όπως στάθηκε στο παρελθόν η μαγιά του Εθνικού Απελευθερωτικού κινήματος.
Στις γραμμές του νέου Εθνικού Στρατού, όπου οι νεαροί Ελασίτες θα πάνε με τις ηλικίες τους, θα αποτελέσουν το συνειδητό δημοκρατικό πυρήνα του.
Οι Ελασίτες αξιωματικοί θα αποτελέσουν τον γνήσιο και αποφασιστικό δημοκρατικό πυρήνα του σώματος των αξιωματικών. Η συμφωνία της Βάρκιζας κατοχυρώνει την Ιδεολογική ελευθερία μέσα στις τάξεις του νέου στρατού.
Στα χωριά τους και στις πόλεις τους, όπου θα μείνουν όσοι Ελασίτες δεν θα ανήκουν στις ηλικίες που θα κληθούν, θα μπου στη πρώτη γραμμή του δημοκρατικού κινήματος, θα γίνουν η ψυχή και η αποφασιστική του δύναμη. Θα χρησιμοποιήσουν το κύρος τους, το γόητρό τους, την πολιτική τους ωριμότητα για το καλό του παλλαϊκού αγώνα.
Κανένας περισσότερο από τον Ελασίτη δεν έχει συναίσθηση της αξίας των λαϊκών θεσμών της Αυτοδιοίκησης, της Λαϊκής Δικαιοσύνης. Κανένας δεν έζησε καλύτερα από τον Ελασίτη τη μεγάλη κοσμογονία που λέγεται Ελεύθερη Ελλάδα. Ο Ελασίτης παίρνει μαζί του, βαθιά μέσα στην καρδιά του, το έργο της μεγάλης ΠΕΕΑ και του ιστορικού Εθνικού Συμβουλίου. Ξέρει ποιος είναι ο δρόμος για την ΑΝΑΓΕΝΝΗΣΗ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ. Ξέρει προπαντός ότι ο ΑΓΩΝΑΣ ΔΕΝ ΤΕΛΕΙΩΣΕ, ότι θα χρειαστεί μια μεγάλη ακόμα και σκληρή προσπάθεια, που θα στεφανωθεί με την πανηγυρική δημοκρατική επιτυχία στο δημοψήφισμα και στις εκλογές.
Στον αγώνα αυτόν, που δεν τελείωσε ακόμα, εσείς Ελασίτες, άνδρες και αξιωματικοί, είσαστε η αποφασιστικότερη πρωτοπορεία, η μεγαλύτερη εγγύηση. Τώρα που αφήνετε το όπλο για να περάσετε στην πολιτική πάλη, ο λαός ολόκληρος που σας ελάτρευσε, σας λέει: Ελασίτες, λεβέντες, αντρειωμένα παλληκάρια, ΕΙΣΑΣΤΕ ΤΟ ΜΕΛΛΟΝ ΤΟΥ ΕΘΝΟΥΣ ΜΑΣ!
Κ. ΚΑΡΑΓΙΩΡΓΗΣ»
Στις 25 Φλεβάρη 1945, ο ΕΛΑΣ αποστρατεύτηκε. Στις 25 Φλεβάρη 1945 ο ΕΛΑΣ έπαψε να υπάρχει.
Πολύ γρήγορα άρχισαν να διαλύονται οι ψευδαισθήσεις και οι προσδοκίες για ειρήνευση, σεβασμό των δημοκρατικών δικαιωμάτων και τον τερματισμό των ξένων επεμβάσεων. Από τη Συμφωνία της Βάρκιζας δεν υλοποιήθηκε καμιά συμφωνία παρά μόνο η παράδοση των όπλων και η αποστράτευση του ΕΑΜ.
Ανήμερα της υπογραφής η κυβέρνηση Πλαστήρα φρόντισε να ανασυσταθεί το υφυπουργείο Ασφαλείας. Δυο βδομάδες μετά την διάλυση του ΕΛΑΣ, στις 15 Μάρτη 1945, η ΚΕ του ΕΑΜ κατήγγειλε, με υπόμνημά της προς την κυβέρνηση, τον αντιβασιλέα και τους πρέσβεις της Βρετανίας, της Γαλλίας και των ΗΠΑ, σωρεία παραβιάσεων της Συμφωνίας της Βάρκιζας:
- Συστηματική παρεμπόδιση της κυκλοφορίας του ΕΑΜικού Τύπου που έφτανε μέχρι και σε απαγόρευση κυκλοφορίας κατά τόπους.
- Αθρόες συλλήψεις ΕΛΑΣιτών και ΕΑΜιτών. Καθημερινά κρούσματα διαπόμπευσης και κακοποίησης ΕΛΑΣιτών από ομάδες Χιτών και ΕΔΕΣιτών στην Αθήνα και ιδιαίτερη όξυνση της τρομοκρατίας στην ύπαιθρο (συλλήψεις, ξυλοδαρμούς, λεηλασίες, δολοφονίες αγωνιστών κλπ.).
- Δράση παρακρατικών συμμοριών (περίπου 18.000 ένοπλοι δρούσαν σε διάφορες αντικομμουνιστικές – αντιΕΑΜικές ομάδες, σε πολλές περιπτώσεις οι Βρετανοί οργάνωναν και καθοδηγούσαν αρκετές από αυτές, π.χ. τη συμμορία του Σούρλα).
- Γνωστοί ταγματασφαλίτες και άνδρες της Ειδικής Ασφάλειας στελέχωσαν τα Σώματα Ασφαλείας, πολλοί μάλιστα από αυτούς πήραν και προαγωγή.
- Ο κρατικός μηχανισμός δεν εκκαθαρίστηκε από τα δοσιλογικά στοιχεία και, αντίθετα, άρχισε ο διωγμός των ΕΑΜιτών από αυτόν, με απολύσεις και διαθεσιμότητες δημοσίων υπαλλήλων.
- Ψηφίστηκε νόμος «περί μέτρων ησυχίας και τάξεως», ο οποίος μεταξύ άλλων απαγόρευε τις συγκεντρώσεις χωρίς άδεια (ακόμα και σε κλειστό χώρο, τη διανομή προκηρύξεων κλπ., ενώ θέσπιζε την ποινή της εκτόπισης. Οι λαϊκές αντιδράσεις κατάφεραν να ματαιώσουν τη δημοσίευση του νόμου, αλλά οι βασικές του διατάξεις πληρώθηκαν στη πράξη από την ΕΠ 6651/22.2.46 Διαταγή της Ανώτερης Στρατιωτικής Διοίκησης Αττικής(για τις συγκεντρώσεις) και σε συνδυασμό με το Ν. 755/1917.
- Ιεράρχες που στήριξαν την ΕΑΜική Εθνική Αντίσταση διώχθηκαν. Συγκροτήθηκαν διαρκή στρατοδικεία.
Πολλά μέλη και στελέχη του ΚΚΕ και του ΕΑΜ, Μαχητές του ΕΛΑΣ, συλλαμβάνονταν και φυλακίζονταν με κατηγορητήρια που είχαν συν ταχτεί εναντίον τους από τις αρχές κατοχής. Χιλιάδες ΕΑΜίτες παρέμεναν κρατούμενοι, παρά τα συμφωνηθέντα.
Οι μαχητές και αξιωματικοί του ΕΛΑΣ αποκλείστηκαν τόσο από την Εθνοφυλακή όσο και από τον υπό συγκρότηση Εθνικό Στρατό. Περίπου 1200 αστυνομικοί τέθηκαν σε διαθεσιμότητα και 60 σε κράτηση λόγω φρονημάτων.
Απαραίτητη προϋπόθεση για το οτιδήποτε, από την πρόσληψη σε εργασία έως ακόμα την απόδοση απολυτηρίου Γυμνασίου, έγινε η βεβαίωση των κοινωνικών φρονημάτων (από την αστυνομία ή ακόμα και από οργανώσεις όπως η «Χ»). Η Ασφάλεια κατάρτισε καταλόγους με ονόματα μελών, στελεχών και απλών οπαδών του ΚΚΕ.
Στις 25 Φλεβάρη 1945, ο ΕΛΑΣ αποστρατεύτηκε. Στις 25 Φλεβάρη 1945 ο ΕΛΑΣ έπαψε να υπάρχει. Η τρομοκρατία των πιο αντιδραστικών στοιχείων που αναρριχήθηκαν στην εξουσία με την βοήθεια των Αγγλων, είχε ξεκινήσει. Το μεταβαρκιζιανό κράτος βύθισε τη χώρα στα σκοτάδια για πολλά χρόνια.
ΠΗΓΕΣ:
— Δοκίμιο Ιστορίας του ΚΚΕ 1939-1949, Β1 τόμος, εκδόσεις Σύγχρονη Εποχή, Αθήνα 2018, σελ. 438 – 450
– Ο ΕΛΑΣ, Στέφανου Σαράφη, εκδόσεις Επικαιρότητα, Αθήνα 1999, σελ. 473 – 477
– Ριζοσπάστης 27.2.1945 και 28.2.1945
Δημοσιεύτηκε στον Ημεροδρόμο 28 Φλεβάρη 2019
.jpg)
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου