Γιατί τα τρόφιμα στη χώρα μας συνεχίζουν όχι μόνο να παραμένουν στα ύψη, αλλά και να ακριβαίνουν, παρά την πτωτική διεθνή τάση των τελευταίων μηνών.
Οι γιορτές είναι συνυφασμένες, εκτός των άλλων, με τη σοκολάτα. Σοκολάτα για πολλά από τα γλυκίσματα που θα φτιαχτούν στο σπίτι, σοκολάτα για τα παιδιά που μοιάζουν σαν εθισμένα μαζί της, σοκολάτα για τους μεγαλύτερους που αναζητούν τη μοναδική γεύση της, σοκολάτα για τις τούρτες και τα παγωτά που θα προσφερθούν ως δώρο.
Δύσκολα, λοιπόν, θα μπορούσε να υπάρξει κανείς που, ειδικά την περίοδο των Χριστουγέννων και της Πρωτοχρονιάς, δεν θα ασχοληθεί με τις τιμές της σοκολάτας και των παράγωγων προϊόντων της. Για να διαπιστώσει, αυτομάτως, ότι αυτές παραμένουν στα ύψη, αυξημένες ακόμη και κατά 100% ή και περισσότερο σε σύγκριση με τις αντίστοιχες στα ράφια πριν από 3-4 χρόνια.
Η «καραμέλα» την οποία προβάλλουν οι υπεύθυνοι για να δικαιολογήσουν αυτή την εικόνα – εταιρείες, έμποροι αλλά και κυβερνητικοί παράγοντες – είναι πως ευθύνεται η εκτίναξη των τιμών τής πρώτης ύλης, δηλαδή του κακάο, στις διεθνείς αγορές. Προσθέτουν δε ότι στο συνολικό «πακέτο» πρέπει να συνυπολογιστούν και τα κόστη μεταφοράς που, όπως ισχυρίζονται, έχουν επίσης αυξηθεί.
«Χρυσάφι» η σοκολάτα
Μια ματιά, ωστόσο, στην εξέλιξη των σχετικών επίσημων στοιχείων διεθνώς μας βάζει σε σκέψεις. Για παράδειγμα, ενώ στις αρχές Δεκεμβρίου του 2024 κάθε τόνος κακάο κόστιζε περίπου 9.700 δολάρια, φέτος τιμολογείται κάτι περισσότερο από 5.300 δολάρια. Κάτι που σημαίνει, όπως προκύπτει από μια απλή αριθμητική αναγωγή, ότι έχουμε μια μείωση της τάξης του 45% μέσα σε ένα 12μηνο.
Το ερώτημα που προκύπτει είναι, λοιπόν, απλό: Εχουν διαπιστώσει οι καταναλωτές κάποια μείωση, έστω και οριακή, στις ταμπέλες όπου αναγράφονται οι τιμές για τη σοκολάτα, τα παγωτά, τις τούρτες, τα κέικ και άλλα συναφή είδη σε σουπερμάρκετ και ζαχαροπλαστεία;
Η απάντηση είναι προφανής: Οχι! Δεν προκύπτει, μάλιστα, απλώς από τις εμπειρικές παρατηρήσεις, αλλά από τα επίσημα στοιχεία της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής (ΕΛΣΤΑΤ): στο διάστημα από τον Οκτώβριο του 2024 μέχρι τον Οκτώβριο του 2025, οι τιμές στις σοκολάτες και τα παράγωγα όχι απλώς δεν μειώθηκαν ή, έστω, έμειναν σταθερές, αλλά αυξήθηκαν κατά 21,1%!
Θα υπάρξουν, φυσικά, κάποιοι που ενδεχομένως να ισχυριστούν ότι η συγκεκριμένη κατηγορία ανήκει στις δυσάρεστες εξαιρέσεις και ότι η συνολική τάση που επικρατεί στα είδη διατροφής είναι διαφορετική. Είναι, όμως, έτσι τα πράγματα;
Οι δείκτες μειώνονται διεθνώς, αλλά…
Και εδώ τα στοιχεία μάς οδηγούν στο αντίθετο συμπέρασμα. Για του λόγου το αληθές, η τιμή του σιταριού, το οποίο αποτελεί και τη βασική πρώτη ύλη για το ψωμί και τα ζυμαρικά, εμφανίζεται μειωμένη τον Οκτώβριο του 2025 κατά πάνω από 10% σε σύγκριση με τον αντίστοιχο μήνα του περασμένου έτους.
Παρ’ όλα αυτά, εξακολουθούμε να πληρώνουμε για κάθε καρβέλι ή για το πακέτο με μακαρόνια περίπου το ίδιο ποσό – το οποίο, όπως είναι γνωστό, είναι πολύ υψηλότερο σε σύγκριση με τις αρχές του 2022, έστω κι αν η τιμή της πρώτης ύλης έχει μειωθεί από τότε κατά περίπου το ένα τρίτο.
Η συνολική εικόνα δεν έχει μεγάλη διαφορά. Συγκεκριμένα, ο σχετικός δείκτης του αρμόδιου οργανισμού των Ηνωμένων Εθνών (FAO), που θεωρείται ένα από τα πλέον αξιόπιστα «μέτρα» για την εικόνα της αγοράς τροφίμων, υποχώρησε τον Νοέμβριο για τρίτο συνεχόμενο μήνα – κατά 1,2% από τον Οκτώβριο και κατά 2,1% έναντι του αντίστοιχου μήνα του 2024.
Μάλιστα, όταν ο δείκτης συγκριθεί με το υψηλότερο επίπεδο που έχει φτάσει, τον Μάρτιο του 2022 – αμέσως μετά τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία και τις αναταράξεις που προκάλεσε –, διαπιστώνεται ότι η μείωση είναι της τάξης του 21,9%.
Τι συμβαίνει, όμως, στην Ελλάδα; Εδώ και για μία ακόμη φορά οι δείκτες ακολουθούν αντίθετη φορά σε σύγκριση με τις διεθνείς τάσεις. Ετσι, πάντα με βάση την ΕΛΣΤΑΤ, τον Οκτώβριο οι τιμές στα είδη διατροφής και τα μη αλκοολούχα ποτά ήταν αυξημένες κατά 0,9% έναντι του Σεπτεμβρίου, όταν ο δείκτης του FAO στο ίδιο διάστημα υποχώρησε κατά 1,6%.
Οταν δε οι τιμές στα είδη διατροφής και μη αλκοολούχων ποτών του φετινού Οκτωβρίου συγκριθούν με εκείνες των ίδιων μηνών του 2024 και του 2023, τότε θα διαπιστώσουμε πως υπάρχουν αυξήσεις που φτάνουν στο 2,3% και το 3,7% αντιστοίχως – ποσοστά που επιβεβαιώνονται και από τα τελευταία στοιχεία του ΟΟΣΑ.
Παρά δε το γεγονός ότι αυξήσεις στις τιμές των τροφίμων καταγράφονται και σε άλλες χώρες της ΕΕ (και όχι μόνο), στην Ελλάδα το πρόβλημα διογκώνεται και γίνεται ιδιαιτέρως οξύ εξαιτίας της αναντιστοιχίας ανάμεσα σε μισθούς - συντάξεις και τιμές στα ράφια. Κάτι που σημαίνει, πρακτικά, ότι για αρκετούς συμπολίτες μας τα τρόφιμα φαντάζουν ως… χρυσός!
Πιο φθηνή η ενέργεια και τα μεταφορικά
Μήπως, όμως, για την ακρίβεια και τις συνεχιζόμενες αυξήσεις - έστω και με χαμηλότερο ρυθμό - φταίνε τα κόστη μεταφοράς και η ενέργεια;
Ούτε εδώ υπάρχουν στοιχεία που να δικαιολογούν μια τέτοια εκτίμηση, καθώς η διεθνής τιμή για το πετρέλαιο Brent στις 5 Δεκεμβρίου 2025 είναι κατά 11,2% χαμηλότερη σε σύγκριση με την ίδια ημερομηνία του 2024 - με τη μείωση να είναι της ίδιας τάξης και για τις 31 Οκτωβρίου, που χρησιμοποιούμε ως ημερομηνία αναφοράς στην έρευνα.
Σαν να μην έφτανε αυτό, σταδιακά αποκαθίσταται και η κυκλοφορία των μεγάλων πλοίων με εμπορευματοκιβώτια και πρώτες ύλες από την Ερυθρά Θάλασσα και τη Διώρυγα του Σουέζ, κάτι που σημαίνει πως τα κόστη μεταφοράς και ασφάλισης κινδύνου επανέρχονται σιγά σιγά στα πρότερα επίπεδα.
Ποιο είναι, λοιπόν, το συμπέρασμα από όλα τα παραπάνω; Οτι είναι δικαιολογημένες οι διαρκείς αυξήσεις και οι επίμονα υψηλές τιμές στα τρόφιμα στην Ελλάδα;
Ή μήπως ότι κάποιοι κερδοσκοπούν αδυσώπητα εις βάρος μας, χωρίς κανείς να τους ελέγχει και να τους «μαζεύει»;
Γιώργος Παυλόπουλος
ΤΑ ΝΕΑ 9/12/2025
.jpg)
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου