Σύναξη των Αρχαγγέλων Μιχαήλ και Γαβριήλ

ΧΡΟΝΙΑ ΠΟΛΛΑ ΣΤΙΣ ΕΟΡΤΑΖΟΥΣΕΣ & ΤΟΥΣ ΕΟΡΤΑΖΟΝΤΕΣ

Ἡ Ἐκκλησία μας σήμερα 8 Νοεμβρίου, γιορτάζει τὴ Σύναξη τῶν Ἀρχαγγέλων Μιχαὴλ καὶ Γαβριήλ, καθὼς καὶ τῶν ὑπολοίπων Ἀσωμάτων καὶ Οὐρανίων Ἀγγελικῶν Ταγμάτων. 

Πρόκειται γιὰ τὴ σύναξη, τὴ συνάθροιση δηλαδὴ τῶν πιστῶν, ποὺ εὔλογα θέσπισε ἡ Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία μας, γιὰ νὰ ἀποδώσει τὴν πρέπουσα τιμὴ στοὺς λειτουργούς τοῦ Θεοῦ καὶ δικούς μας προστάτες καὶ φύλακες, σὲ μία κοινὴ γι’ αὐτοὺς γιορτή.

Οἱ Ἄγγελοι εἶναι νοερὲς ὑπάρξεις ἐπουράνιες, εἶναι ἀσώματοι δὲν ἔχουν δηλαδὴ ὑλικὸ σῶμα σὰν τὸ δικό μας. Δὲν ἔχουν ἀνάγκη ἀπὸ τροφὴ καὶ δὲν πεθαίνουν. Τὸ κύριο ἔργο τῶν Ἀγγέλων εἶναι νὰ δοξολογοῦν ἀσταμάτητα τὸ Θεό. Εἶναι δημιουργήματα τοῦ Θεοῦ, γιατί ἐκτὸς ἀπὸ τὸν ὁρατὸ καὶ ὑλικὸ κόσμο, δημιούργησε καὶ τὸν ἄϋλο καὶ ἀόρατο Ἀγγελικὸ κόσμο, ὡς Ποιητὴς «ὁρατῶν τὲ πάντων καὶ ἀοράτων».

Συγκεκριμένα δημιουργήθηκαν δέκα Τάγματα Ἀγγέλων. Ὁ ἐπικεφαλῆς ὅμως τοῦ δέκατου τάγματος, ὁ Ἑωσφόρος, ὑπερηφανεύτηκε κατὰ τοῦ Θεοῦ καὶ τόλμησε νὰ πεῖ ὅτι θὰ βάλει τὸ θρόνο του δίπλα στὸ Θρόνο τοῦ Θεοῦ, γιὰ νὰ γίνει ἔτσι ὅμοιος μὲ τὸν Ὕψιστο. Γιὰ τὴν ἀλαζονεία του αὐτὴ καὶ τὴν ἔπαρσή του ξέπεσε καὶ μεταβλήθηκε σὲ πονηρὸ πνεῦμα, ἔγινε ὁ διάβολος, ὁ ἀντίπαλος καὶ πολέμιος τῆς σωτηρίας τῶν ἀνθρώπων.

Ἡ Ἁγία Γραφή, ἀναφέρει σὲ πολλά της σημεῖα τὴν ἐπικοινωνία τῶν ἀνθρώπων μὲ τοὺς ἀγγέλους καὶ ἰδιαίτερα μὲ τὸν ἐπικεφαλῆς τῶν Ἀγγελικῶν Ταγμάτων Μιχαήλ, ποὺ ἑρμηνεύεται ὡς «Δύναμις Θεοῦ». Συγκεκριμένα, ὁ Ἀρχάγγελος Μιχαὴλ ἐμφανίστηκε στὸν Ἀβραὰμ γιὰ νὰ τοῦ σώσει τὸν Ἰσαάκ, στὸ Λώτ, γιὰ νὰ τὸν σώσει ὅταν ὁ Θεὸς ἀποφάσισε νὰ καταστρέψει τὰ Γόμορρα, στὸν Πατριάρχη Ἰακώβ, στὸ μάντη Βαρλαάμ καὶ στὸν Ἰησοῦ τοῦ Ναυῆ. Ἐπίσης ὁ Μιχαὴλ ἦταν αὐτὸς ποὺ ὁδήγησε τὸ λαὸ τοῦ Ἰσραὴλ στὴ φυγὴ ἀπὸ τὴν Αἴγυπτο. Πολλὰ δὲ θαύματα μᾶς ἀναφέρουν ἀκόμη οἱ Ἅγιες Γραφὲς , τὰ ὁποία ἐπιτέλεσε ὁ Ἀρχιστράτηγος Μιχαήλ.

Στὴν ἁγιογράφησή του εἰκονίζεται νὰ πολεμάει μὲ τὸν ἐχθρό μας τὸ διάβολο, ὑπερασπιζόμενος ἔτσι τὴ δική μας σωτηρία. Γι’ αὐτὸ καὶ σὲ πολλὲς εἰκόνες παρουσιάζεται μὲ στρατιωτικὴ πανοπλία καὶ κρατεῖ στὸ χέρι τοῦ γυμνὸ ξίφος.

Ἡ πιὸ συνηθισμένη θέση ποὺ εἰκονίζεται στοὺς Ναοὺς εἶναι στὴν ἀριστερὴ μικρὴ εἴσοδο τοῦ Ἱεροῦ Βήματος, ἐνῶ στὴν δεξιά, εἰκονίζεται ὁ Ἀρχάγγελος Γαβριήλ. Εἶναι καὶ οἱ δύο τους, οἱ ἀκοίμητοι φρουροὶ τοῦ χώρου τοῦ Ἱεροῦ Βήματος, ὅπου τελεῖται τὸ μυστήριο τῆς Θείας Εὐχαριστίας.

Στὴν Ὀρθόδοξη εἰκονογραφία παριστάνεται νὰ στέκεται ἐπιβλητικός, αὐστηρός, νὰ κοιτάζει πρὸς ὅλους ἐμᾶς ποὺ τὸν βλέπουμε καὶ οἱ φτεροῦγες του καὶ οἱ πλατεῖς του ὦμοι μᾶς δηλώνουν, τὴ μεγάλη καὶ φοβερὴ δύναμή Του. Φορεῖ κόκκινο χιτώνα καὶ στὸ δεξιό του βραχίονα ἔχει τὴ συνηθισμένη ταινία καὶ στὸ ἴδιο του χέρι κρατεῖ ράβδο ποὺ εἶναι σύμβολο τῆς ἐξουσίας του, σὰν ἀγγελιαφόρος πρὸς τοὺς ἀνθρώπους τῶν προσταγμάτων τοῦ Θεοῦ.

Τὴν ἴδια ράβδο χρησιμοποιεῖ καὶ σὰν ὅπλο, ὅταν μᾶς ὑπερασπίζεται ἀπὸ τὶς ἐπιθέσεις τοῦ διαβόλου. Στὸ ἀριστερό του χέρι κρατεῖ τὴ σφαίρα τοῦ κόσμου ὅπου ἐπάνω της εἶναι χαραγμένα τὰ γράμματα Χ(ριστός), Δ(ἴκαιος), Κ(ριτής). Τὰ μαλλιὰ τοῦ εἶναι πλούσια καὶ τὰ συγκρατεῖ ταινία ποὺ τὰ ἄκρα τῆς ἀνεμίζουν, δηλώνοντας ἔτσι τὴν καθαρότητα καὶ τὴν ἁγνότητα, εἶναι δὲ κατὰ κάποιο τρόπο τὸ στεφάνι τῆς δόξας.

Ἐπίσης ἡ Ἁγία Γραφὴ ἀναφέρει σὲ πολλά της σημεῖα τὴν ἐπικοινωνία τῶν ἀνθρώπων καὶ μὲ τὸν Ἀρχάγγελο Γαβριήλ, ποὺ σημαίνει «ἄνθρωπος τοῦ Θεοῦ». Ὁ Ἀρχάγγελος Γαβριὴλ ἔφερε τὸ χαροποιὸ μήνυμα στὸν Ἰωακεὶμ καὶ στὴν Ἄννα, ὅτι θὰ γεννήσουν τὴν Ὑπεραγία Θεοτόκο. Μὲ τὸ ἴδιο χαροποιὸ μήνυμα εὐαγγελίζεται στὸν Ζαχαρία, ὅτι ἡ σύζυγός του Ἐλισάβετ θὰ γεννήσει τὸ μεγάλο ἀσκητὴ τῆς ἐρήμου, τὸν Ἰωάννη τὸν Πρόδρομο.

Ὁ Ἀρχάγγελος Γαβριὴλ ἔτρεφε τὴν Παρθένο Μαρία μέσα στὰ Ἅγια τῶν Ἁγίων καὶ ὁ ἴδιος Ἀρχάγγελος ἔφερε τὸ πιὸ συγκλονιστικὸ μήνυμα τοῦ Οὐρανίου Πατρὸς στὴν Θεοτόκο, ὅτι δηλαδὴ ἔμελλε νὰ γεννήσει ἐκ Πνεύματος Ἁγίου τὸν Υἱὸ καὶ Λόγο τοῦ Θεοῦ. Ἔτσι ὑπηρέτησε τὸ σχέδιο « τῆς ἐνσάρκου Οἰκονομίας τοῦ Θεοῦ Λόγου» ἀπὸ τὴν ἀρχὴ μέχρι τὸ τέλος.

Στὴν Ὀρθόδοξη εἰκονογραφία εἰκονίζεται ὁλόσωμος νὰ κοιτάζει πρὸς ὅλους ἐμᾶς ποὺ τὸν βλέπουμε, κρατεῖ μὲ τὸ ἕνα χέρι μετάλλιο ποὺ παριστάνει τὴ μορφὴ τοῦ Χριστοῦ καὶ μὲ τὸ ἄλλο χέρι τὸ δόρυ ποὺ τὸ στηρίζει ἐπάνω στὸν ὦμο Του, δηλώνοντας μ’ αὐτὸ τὸν τρόπο τὴ μεγάλη καὶ φοβερὴ δύναμή Του. Εἶναι ἐνδεδυμένος μὲ κυανοπράσινο χιτώνα, τὸ ἱμάτιο Τοῦ εἶναι κεραμιδὶ καὶ τὰ μαλλιὰ Τοῦ εἶναι πλούσια.

Ἡ Ἐκκλησία μας τιμᾶ μὲ τὸ δικό της ξεχωριστὸ τρόπο τοὺς Ἀρχιστρατήγους Μιχαὴλ καὶ Γαβριήλ, μαζί τους δὲ καὶ ὅλο τὸν Ἀγγελικὸ κόσμο. Ἔτσι ὁ λειτουργὸς Ἱερέας τὴν ὥρα τῆς Προσκομιδῆς ἑξάγει τὶς μερίδες τῶν Ἀρχαγγέλων καὶ ὅλων τῶν ταγμάτων τῶν Ἀγγέλων, ἀμέσως μετὰ τὴ μερίδα τῆς Παναγίας « εἰς τιμὴν καὶ μνήμην τους», τονίζοντας μ’ αὐτὸ τὸν τρόπο τὴν ἰδιαίτερη τιμή. Ἐπίσης ἡ κάθε Δευτέρα, μέρα τῆς ἑβδομάδας, εἶναι ἀφιερωμένη στὰ τάγματα τῶν Οὐρανίων Δυνάμεων.

Ὁ κάθε δὲ Χριστιανὸς πιστεύει, ὅτι ἡ ζωὴ τοῦ προστατεύεται καὶ καθοδηγεῖται ἀπὸ τὸν Ἄγγελο φύλακα τῶν Οὐρανίων Ἀγγελικῶν Δυνάμεων, προκειμένου νὰ βοηθηθεῖ, γιὰ νὰ γίνει μέτοχος στὴ μεγαλειότητα τοῦ Θεοῦ. Γι’ αὐτὸ τοὺς τιμᾶ καὶ τοὺς σέβεται χτίζοντας Ἐκκλησίες στὸ ὄνομά Τους, μὲ γιορτὲς πρὸς τιμή Τους , μὲ προσευχὲς καὶ μὲ διάφορα ἀφιερώματα.

Σύμφωνα δὲ καὶ μὲ τὴ λαογραφική μας παράδοση τόσο ἡ διδασκαλία τῆς Ἐκκλησίας μας, ὅσο καὶ τὰ κείμενα τῆς Παλαιᾶς καὶ Καινῆς Διαθήκης, ἔχουν ἐπιδράσει στὶς ἀντιλήψεις τοῦ Ἑλληνικοῦ Λαοῦ, ὥστε ἡ λέξη τῆς ἔννοιας « Ἄγγελος» ὅταν χρησιμοποιεῖται, νὰ προσδίδεται ποικίλη σημασία. Ἔτσι ἡ ὡραιότητα τῶν Ἀγγέλων ἔχουν ἐμπνεύσει τὴ δοξασία στὸ λαό, ὅτι οἱ ὡραῖοι νέοι καὶ νέες εἶναι « σὰν ἄγγελοι».

Ἐπίσης ἡ ἁγνότητα τῶν Ἀγγέλων ἔχει ἐμπνεύσει τὴ δοξασία, ὅτι τὰ μικρὰ παιδιὰ εἶναι « σὰν ἀγγελούδια ἢ ἀγγελάκια» καὶ ὅταν κοιμοῦνται στὸν ὕπνο τοὺς ἐπικοινωνοῦν μὲ τοὺς Ἀγγέλους στὸν Οὐρανό, γι’ αὐτὸ κοιμοῦνται μὲ « μειδίαμα». Ὅταν δὲ ἀναφερόμαστε στὸν πολὺ φιλάργυρο ποὺ δὲ δίνει σὲ κανένα κάτι « στὸν τσιγκούνη, λέγεται, ὅτι «δὲ δίνει τ’ ἀγγέλου τοῦ νερό». Πολλὰ δὲ βαπτιστικὰ ὀνόματα χρησιμοποιοῦνται ἀπὸ τὸν Ἑλληνικὸ Λαό, ὅπως: Ἄγγελος, Ἀγγελής, Ἀγγελική, κ.λ.π. ἀλλὰ καὶ πολλὰ ἐπίθετα, ὅπως: Ἀγγέλου, Ἀγγελίδης, Ἀγγελόπουλος, κ.λ.π.

Ἐπειδὴ λοιπὸν τὸ ἔργο Τους εἶναι νὰ προστατεύουν τοὺς ἀνθρώπους, νὰ πολεμοῦν καὶ νὰ μάχονται τοὺς κακοὺς δαίμονες κατακτώντας ἔτσι τοὺς Οὐρανούς, ἡ Πολεμική μας Ἀεροπορία τοὺς ἔχει ἀνακηρύξει Προστάτες της καὶ τοὺς γιορτάζει τὴν ἴδια μέρα, ποὺ τοὺς γιορτάζει καὶ ἡ Ἐκκλησία μας, στὶς 8 Νοεμβρίου.