Γράφει ο Άγγελος Συρίγος*
Τον Ιούνιο του 2014 το Ισλαμικό Κράτος κατέλαβε τη Μοσούλη στο Ιράκ. Εισέβαλε στο εκεί ευρισκόμενο τουρκικό προξενείο και συνέλαβε 46 εργαζομένους περιλαμβανομένου του γενικού προξένου.
Μετά από τρεις μήνες αφέθηκαν όλοι ελεύθεροι, σώοι και αβλαβείς. Ήταν η περίοδος που η Τουρκία αποτελούσε τη βασική οδό διελεύσεως εθελοντών και μεταφοράς πολεμικού υλικού προς κάθε λογής αντιπάλους του καθεστώτος Άσαντ.
Έκτοτε οι σχέσεις του Ερντογάν με τους φανατικούς πολεμιστές του Ισλάμ πήραν την κατιούσα. Τον Ιούλιο του 2015 άρχισαν πολύνεκρες βομβιστικές επιθέσεις στην Τουρκία. Το χαρακτηριστικό τους ήταν ότι ενώ αποδίδονταν σε ισλαμιστές, ουδείς αναλάμβανε την ευθύνη.
Η προσέγγιση της Τουρκίας με τη Ρωσία επιδείνωσε περαιτέρω την κατάσταση. Τον Δεκέμβριο του 2016 το Ισλαμικό Κράτος έκαψε ζωντανούς δύο αιχμαλωτισμένους Τούρκους στρατιώτες στη συριακή πόλη Αλ Μπαμπ και το κατέγραψε σε βίντεο. Το επόμενο βήμα ήταν η επίθεση στο κλάμπ Ρέινα. Για πρώτη φορά μετά από σειρά επιθέσεων το Ισλαμικό Κράτος ανέλαβε επισήμως την ευθύνη.
Το Ρέινα είναι εμβληματικό σύμβολο του δυτικού τρόπου ζωής στην Κωνσταντινούπολη. Ο μέσος Τούρκος δεν μπορεί να ταυτισθεί με τα πλούσια θύματα που εόρταζαν την έλευση της χριστιανικής πρωτοχρονιάς. Η επιλογή του στόχου δείχνει καλή γνώση της τουρκικής κοινωνίας.
Αυτό οφείλεται στους τουλάχιστον 2.200 Τούρκους που πολεμούν μαζί με τους τζιχαντιστές στη Συρία και στο Ιράκ. Χιλιάδες άλλοι πέρασαν από εκεί, ενώ σε όλη την Τουρκία υπάρχουν ενεργά δίκτυα υποστηρίξεως από τζαμιά και ιμάμηδες μέχρι ισλαμικές μη κυβερνητικές οργανώσεις.
Όλα αυτά δείχνουν ότι η Τουρκία θα είναι παραμείνει στόχος της ισλαμικής τρομοκρατίας. Στην περίπτωση του Ερντογάν ισχύει απολύτως η ρήση: έσπειρε ανέμους, θερίζει θύελλες.
Η φωτιά και η μεσοτοιχία
Είναι εξωπραγματικό να θεωρούμε ότι αυτά που συμβαίνουν στη Γαλλία, στο Βέλγιο, στη Γερμανία και στη Βρετανία , αλλά και στη γειτονική Τουρκία, δεν μπορούν να φτάσουν και στην Ελλάδα. Όταν παίρνει φωτιά το διπλανό διαμέρισμα, υπάρχει ισχυρή πιθανότητα να περάσει τη μεσοτοιχία.
Είναι αληθές ότι η Ελλάδα δεν περιλαμβάνεται στους πρώτους στόχους. Λόγω γειτνιάσεως όμως, ανήκουμε στις χώρες υψηλού κινδύνου. Με νηφαλιότητα και ψυχραιμία πρέπει να αντιμετωπίσουμε τα ευάλωτα σημεία.
Το πρώτο ευάλωτο σημείο αφορά στις παράνομες εισόδους στη χώρα προσφύγων και μεταναστών. Από το καλοκαίρι του 2014 που συνελήφθη έξω από τις Οινούσσες Τσετσένος τρομοκράτης, γνωρίζουμε ότι η Ελλάδα αποτελεί διαμετακομιστικό σταθμό. Άτυπα ισλαμικά δίκτυα διευκόλυναν παλαιότερα τη μεταφορά ισλαμιστών από την Ευρώπη προς την Τουρκία. Τώρα προσπαθούν να βοηθήσουν όσους επιθυμούν να επιστρέψουν.
Υπολογίζονται σε πάνω από 5.000 άτομα με διαβατήρια κρατών-μελών της ΕΕ πολεμούν με το Ισλαμικό Κράτος. Δίπλα σε αυτούς θα πρέπει να προσθέσουμε και Βαλκάνιους (Κοσσυφοπέδιο, Αλβανία, Βοσνία, Βουλγαρία) που δεν είναι καταγεγραμμένοι στα συστήματα ασφαλείας του Σένγκεν ως ύποπτοι για να εντοπισθούν, εάν επιχειρήσουν να εισέλθουν στην Ελλάδα. Ο αυστηρότατος έλεγχος και η ταυτοποίηση των εισερχομένων -με τη βοήθεια και της EUROPOL- είναι αυτονόητος.
Το δεύτερο και πιο σημαντικό αφορά σε όσους βρίσκονται ήδη εντός της χώρας. Είναι κοινός τόπος σε όλη την υπόλοιπη Ευρώπη ότι ο φανατισμός επωάζεται από φανατικούς ισλαμιστές κληρικούς σε συγκεκριμένα τζαμιά. Εκεί γίνεται το κήρυγμα ακραίων μορφών ισλαμικής διδασκαλίας που οδηγεί σε βία, καθώς και η στρατολόγηση φανατικών.
Παράνομα τζαμιά
Στην Ελλάδα η διάχυτη αλλεργία προς επίσημες δομές του Ισλάμ εμπόδισε για χρόνια τη δημιουργία επίσημου τεμένους. Παράλληλα, όμως, υπήρξε ανοχή προς την αυτονόητη ανάγκη κάποιου που ανήκει σε άλλη θρησκεία να λατρέψει τον θεό του.
Έτσι οδηγηθήκαμε στη δημιουργία άτυπων μουσουλμανικών χώρων προσευχής. Η αστυνομία τους υπολογίζει σήμερα σε μερικές δεκάδες. Δίπλα σε αυτούς δημιουργήθηκαν απογευματινά κορανικά σχολεία για παιδιά. Κατά καιρούς ακούγεται ότι σε ορισμένους χώρους προσευχής διδάσκουν ακραίοι ισλαμιστές.
Από το τέλος του 2014 έχει θεσπισθεί νομικό πλαίσιο λειτουργίας ευκτηρίων οίκων από θρησκευτικές κοινότητες. Υπάρχει πλέον αίτηση με τα στοιχεία των πιστών που ζητούν τον ευκτήριο οίκο, ονοματισμένος υπεύθυνος θρησκευτικός λειτουργός ακόμη και πιστοποιητικό πυροπροστασίας. Το νέο πλαίσιο δημιουργεί μία προϋπόθεση για τον έλεγχο ακραίων φαινομένων και τη διακοπή λειτουργίας όσων δεν συμμορφώνονται με το νόμο.
Ελάχιστοι εκ των ισλαμικών χώρων προσευχής έχουν νομιμοποιηθεί. Οι υπόλοιποι λειτουργούν παράνομα. Αυτονόητο είναι να δοθεί ένα εύλογο χρονικό διάστημα στους παράνομους χώρους για να νομιμοποιηθούν. Αμέσως μετά, η αστυνομία οφείλει να τους κλείσει.
Αυτή ήταν, άλλωστε, η λογική της δημιουργίας νομικού πλαισίου εξ αρχής. Μόνον έτσι μπορεί να περιορίσουμε κάπως τις πιθανότητες να μας κτυπήσει την πόρτα η εφιαλτική πραγματικότητα της Κωνσταντινουπόλεως, του Βερολίνου, των Βρυξελλών, της Νίκαιας, του Μάντσεστερ και τώρα του Λονδίνου.
* Ο Άγγελος Συρίγος είναι αναπληρωτής καθηγητής διεθνούς δικαίου και εξωτερικής πολιτικής στο Πάντειο πανεπιστήμιο. Έχει επανειλημμένως ασχοληθεί με τα ελληνοτουρκικά, το προσφυγικό και το μεταναστευτικό ζήτημα από θέσεις ευθύνης.
https://stavroslygeros.gr/
Τον Ιούνιο του 2014 το Ισλαμικό Κράτος κατέλαβε τη Μοσούλη στο Ιράκ. Εισέβαλε στο εκεί ευρισκόμενο τουρκικό προξενείο και συνέλαβε 46 εργαζομένους περιλαμβανομένου του γενικού προξένου.
Μετά από τρεις μήνες αφέθηκαν όλοι ελεύθεροι, σώοι και αβλαβείς. Ήταν η περίοδος που η Τουρκία αποτελούσε τη βασική οδό διελεύσεως εθελοντών και μεταφοράς πολεμικού υλικού προς κάθε λογής αντιπάλους του καθεστώτος Άσαντ.
Έκτοτε οι σχέσεις του Ερντογάν με τους φανατικούς πολεμιστές του Ισλάμ πήραν την κατιούσα. Τον Ιούλιο του 2015 άρχισαν πολύνεκρες βομβιστικές επιθέσεις στην Τουρκία. Το χαρακτηριστικό τους ήταν ότι ενώ αποδίδονταν σε ισλαμιστές, ουδείς αναλάμβανε την ευθύνη.
Η προσέγγιση της Τουρκίας με τη Ρωσία επιδείνωσε περαιτέρω την κατάσταση. Τον Δεκέμβριο του 2016 το Ισλαμικό Κράτος έκαψε ζωντανούς δύο αιχμαλωτισμένους Τούρκους στρατιώτες στη συριακή πόλη Αλ Μπαμπ και το κατέγραψε σε βίντεο. Το επόμενο βήμα ήταν η επίθεση στο κλάμπ Ρέινα. Για πρώτη φορά μετά από σειρά επιθέσεων το Ισλαμικό Κράτος ανέλαβε επισήμως την ευθύνη.
Το Ρέινα είναι εμβληματικό σύμβολο του δυτικού τρόπου ζωής στην Κωνσταντινούπολη. Ο μέσος Τούρκος δεν μπορεί να ταυτισθεί με τα πλούσια θύματα που εόρταζαν την έλευση της χριστιανικής πρωτοχρονιάς. Η επιλογή του στόχου δείχνει καλή γνώση της τουρκικής κοινωνίας.
Αυτό οφείλεται στους τουλάχιστον 2.200 Τούρκους που πολεμούν μαζί με τους τζιχαντιστές στη Συρία και στο Ιράκ. Χιλιάδες άλλοι πέρασαν από εκεί, ενώ σε όλη την Τουρκία υπάρχουν ενεργά δίκτυα υποστηρίξεως από τζαμιά και ιμάμηδες μέχρι ισλαμικές μη κυβερνητικές οργανώσεις.
Όλα αυτά δείχνουν ότι η Τουρκία θα είναι παραμείνει στόχος της ισλαμικής τρομοκρατίας. Στην περίπτωση του Ερντογάν ισχύει απολύτως η ρήση: έσπειρε ανέμους, θερίζει θύελλες.
Η φωτιά και η μεσοτοιχία
Είναι εξωπραγματικό να θεωρούμε ότι αυτά που συμβαίνουν στη Γαλλία, στο Βέλγιο, στη Γερμανία και στη Βρετανία , αλλά και στη γειτονική Τουρκία, δεν μπορούν να φτάσουν και στην Ελλάδα. Όταν παίρνει φωτιά το διπλανό διαμέρισμα, υπάρχει ισχυρή πιθανότητα να περάσει τη μεσοτοιχία.
Είναι αληθές ότι η Ελλάδα δεν περιλαμβάνεται στους πρώτους στόχους. Λόγω γειτνιάσεως όμως, ανήκουμε στις χώρες υψηλού κινδύνου. Με νηφαλιότητα και ψυχραιμία πρέπει να αντιμετωπίσουμε τα ευάλωτα σημεία.
Το πρώτο ευάλωτο σημείο αφορά στις παράνομες εισόδους στη χώρα προσφύγων και μεταναστών. Από το καλοκαίρι του 2014 που συνελήφθη έξω από τις Οινούσσες Τσετσένος τρομοκράτης, γνωρίζουμε ότι η Ελλάδα αποτελεί διαμετακομιστικό σταθμό. Άτυπα ισλαμικά δίκτυα διευκόλυναν παλαιότερα τη μεταφορά ισλαμιστών από την Ευρώπη προς την Τουρκία. Τώρα προσπαθούν να βοηθήσουν όσους επιθυμούν να επιστρέψουν.
Υπολογίζονται σε πάνω από 5.000 άτομα με διαβατήρια κρατών-μελών της ΕΕ πολεμούν με το Ισλαμικό Κράτος. Δίπλα σε αυτούς θα πρέπει να προσθέσουμε και Βαλκάνιους (Κοσσυφοπέδιο, Αλβανία, Βοσνία, Βουλγαρία) που δεν είναι καταγεγραμμένοι στα συστήματα ασφαλείας του Σένγκεν ως ύποπτοι για να εντοπισθούν, εάν επιχειρήσουν να εισέλθουν στην Ελλάδα. Ο αυστηρότατος έλεγχος και η ταυτοποίηση των εισερχομένων -με τη βοήθεια και της EUROPOL- είναι αυτονόητος.
Το δεύτερο και πιο σημαντικό αφορά σε όσους βρίσκονται ήδη εντός της χώρας. Είναι κοινός τόπος σε όλη την υπόλοιπη Ευρώπη ότι ο φανατισμός επωάζεται από φανατικούς ισλαμιστές κληρικούς σε συγκεκριμένα τζαμιά. Εκεί γίνεται το κήρυγμα ακραίων μορφών ισλαμικής διδασκαλίας που οδηγεί σε βία, καθώς και η στρατολόγηση φανατικών.
Παράνομα τζαμιά
Στην Ελλάδα η διάχυτη αλλεργία προς επίσημες δομές του Ισλάμ εμπόδισε για χρόνια τη δημιουργία επίσημου τεμένους. Παράλληλα, όμως, υπήρξε ανοχή προς την αυτονόητη ανάγκη κάποιου που ανήκει σε άλλη θρησκεία να λατρέψει τον θεό του.
Έτσι οδηγηθήκαμε στη δημιουργία άτυπων μουσουλμανικών χώρων προσευχής. Η αστυνομία τους υπολογίζει σήμερα σε μερικές δεκάδες. Δίπλα σε αυτούς δημιουργήθηκαν απογευματινά κορανικά σχολεία για παιδιά. Κατά καιρούς ακούγεται ότι σε ορισμένους χώρους προσευχής διδάσκουν ακραίοι ισλαμιστές.
Από το τέλος του 2014 έχει θεσπισθεί νομικό πλαίσιο λειτουργίας ευκτηρίων οίκων από θρησκευτικές κοινότητες. Υπάρχει πλέον αίτηση με τα στοιχεία των πιστών που ζητούν τον ευκτήριο οίκο, ονοματισμένος υπεύθυνος θρησκευτικός λειτουργός ακόμη και πιστοποιητικό πυροπροστασίας. Το νέο πλαίσιο δημιουργεί μία προϋπόθεση για τον έλεγχο ακραίων φαινομένων και τη διακοπή λειτουργίας όσων δεν συμμορφώνονται με το νόμο.
Ελάχιστοι εκ των ισλαμικών χώρων προσευχής έχουν νομιμοποιηθεί. Οι υπόλοιποι λειτουργούν παράνομα. Αυτονόητο είναι να δοθεί ένα εύλογο χρονικό διάστημα στους παράνομους χώρους για να νομιμοποιηθούν. Αμέσως μετά, η αστυνομία οφείλει να τους κλείσει.
Αυτή ήταν, άλλωστε, η λογική της δημιουργίας νομικού πλαισίου εξ αρχής. Μόνον έτσι μπορεί να περιορίσουμε κάπως τις πιθανότητες να μας κτυπήσει την πόρτα η εφιαλτική πραγματικότητα της Κωνσταντινουπόλεως, του Βερολίνου, των Βρυξελλών, της Νίκαιας, του Μάντσεστερ και τώρα του Λονδίνου.
* Ο Άγγελος Συρίγος είναι αναπληρωτής καθηγητής διεθνούς δικαίου και εξωτερικής πολιτικής στο Πάντειο πανεπιστήμιο. Έχει επανειλημμένως ασχοληθεί με τα ελληνοτουρκικά, το προσφυγικό και το μεταναστευτικό ζήτημα από θέσεις ευθύνης.
https://stavroslygeros.gr/
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Για πες