ΟΚΔΕ: Τα αποτελέσματα των Ευρωεκλογών στην Ελλάδα

Τα αποτελέσματα των Ευρωεκλογών της 9ης Ιουνίου στην Ελλάδα είναι πρώτα απ’ όλα ένα ισχυρό χτύπημα στη ΝΔ του Μητσοτάκη. Έχασε σχεδόν 1 εκ. ψήφους από τις βουλευτικές εκλογές του Ιουνίου 2023, ενώ με 28,31% βρέθηκε πολύ κάτω από τον στόχο που είχε θέσει ο ίδιος ο Μητσοτάκης (το 33% των ευρωεκλογών του 2019).

1. Αυτή η πτώση είναι μια σαφής έκφραση της πλατιάς λαϊκής δυσαρέσκειας, αν όχι αηδίας και οργής, για την ακραία νεοφιλελεύθερη και εγκληματική πολιτική της ΝΔ. Δείχνει πόσο σαθρή ήταν η λεγόμενη “κυριαρχία” του Μητσοτάκη, στην ουσία ένας μύθος ή μια χαλκευμένη εικόνα, που επιχειρούνταν να επιβληθούν μέσω του μεγαλύτερου μέρους των ΜΜΕ. Η πτώση και αποδοκιμασία της ΝΔ είναι το βασικό θετικό σημείο του εκλογικού αποτελέσματος, από το οποίο μπορεί να ανοίξει ένας νέος δρόμος για τους αγώνες των εργαζομένων και της νεολαίας, ώστε να φτάσουν στην ανατροπή αυτής της μισητής και επικίνδυνης κυβέρνησης.
2. Η ήττα της ΝΔ περιορίζεται κάπως (τουλάχιστον στις άμεσες συνέπειές της) από την συνεχιζόμενη πτώση του ΣΥΡΙΖΑ (14,92% από 17,83% τον Ιούνιο του 2023, απώλεια σχεδόν 340.000 ψήφων) και από το σταθερά χαμηλό ποσοστό όπου μένει καθηλωμένο το ΠΑΣΟΚ (12,79% από 11,84%, απώλεια σχεδόν 110.000 ψήφων). ΣΥΡΙΖΑ και ΠΑΣΟΚ έχασαν μαζί 450.000 ψήφους αποδεικνύοντας για ακόμα μια φορά την αντιπολιτευτική και πολιτική αναπηρία τους.
3. Το νέο άλμα της αποχής (έφτασε σχεδόν στο 59%, ήταν λίγο πάνω από 46% τον Ιούνιο του 2023, ποσοστό ήδη σοβαρά αυξημένο και ανησυχητικό) έχει δημιουργήσει νέα δεδομένα. Ειδικά όσο αυτή η αποχή τείνει να σταθεροποιηθεί σε αυτά τα δυσθεώρητα ύψη.

Πρώτα απ’ όλα, η αποχή είναι αποτέλεσμα της κρίσης του αστικού πολιτικού σκηνικού. Το σοκ υποτίθεται από την αποχή, η ανησυχία για τους κινδύνους αποξένωσης των πολιτών από το πολιτικό σύστημα κ.λπ. είναι σκέτη υποκρισία, καθώς οι ίδιες αστικές νεοφιλελεύθερες / μνημονιακές δυνάμεις ωθούν διαρκώς προς την πλήρη αποπολιτικοποίηση και αποϊδεολογικοποίηση, ως βασική μέθοδο για να διατηρούν την κυριαρχία τους. Οι λιτανείες τους (να φέρουμε τον κόσμο ξανά κοντά στην πολιτική, να ασχοληθούμε με τα προβλήματά του, να δείξουμε τη σημασία της “Ευρώπης” στην “καθημερινότητα” κ.ο.κ.) ακούγονται όλο και πιο γελοίες, όταν όλοι έχουν ουσιαστικά την ίδια νεοφιλελεύθερη και φιλοϊμπεριαλιστική πολιτική.

Αν και η πραγματική αποχή είναι μικρότερη από το ποσοστό που εμφανίζεται (αν γίνονταν οι αναγκαίες εκκαθαρίσεις στους εκλογικούς καταλόγους), δεν υπάρχει αμφιβολία για το βασικό συμπέρασμα: οι εργαζόμενες και λαϊκές μάζες βρίσκονται σε αυξανόμενη αποσύνδεση από την αστική πολιτική – και το χάσμα που τις χωρίζει από τις αστικές δυνάμεις τείνει να γίνει πραγματική άβυσσος. Οι κύριες αστικές δυνάμεις (ΝΔ, ΣΥΡΙΖΑ ΠΑΣΟΚ) έχασαν συνολικά σχεδόν 1,5 εκ. ψήφους: μια κατάσταση που τείνει να θυμίσει τη θυελλώδη πολιτική κρίση του 2010-2015, όταν όλες οι “παλιές” μνημονιακές δυνάμεις σαρώθηκαν από κοινού.

4. Αυτό το κενό ή το νέο άλμα στην κρίση αντιπροσώπευσης εγκυμονεί αφενός δυνατότητες αμφισβήτησης της σημερινής κατάστασης (που όμως για την ώρα μένουν χωρίς πολιτική ή και χωρίς επαρκή αγωνιστική έκφραση). Αφετέρου όμως οφείλεται και σε μια βαθιά απογοήτευση και παραίτηση, που έχουν καταβάλει πλατιά κομμάτια κυρίως των εργαζόμενων και λαϊκών μαζών. Πρόκειται για έναν τεράστιο κίνδυνο, μετατροπής πλατιών κοινωνικών και νεολαιίστικων κομματιών σε έναν απολίτικο και απαθή “χυλό”.

Η σύγκρουση με αυτή τη συνείδηση, που συνιστά μοιρολατρική αποδοχή μιας περιθωροποίησης, είναι βασικό μέλημα των αγωνιστών του εργατικού κινήματος, μέσα από την ανάπτυξη και εμβάθυνση των αγώνων. Όχι το καλόπιασμά της με παράταιρες, ανεύθυνες απόψεις, που υπερεξογκώνουν την απονομιμοποιητική λειτουργία της αποχής και τον ρόλο της ως “γόνιμο έδαφος” ή την ανάγουν σε κεντρικό σύνθημα πολιτικής καμπάνιας!

5. Τα ακροδεξιά ή ανοιχτά αντιδραστικά ψηφοδέλτια ενισχύονται και προσεγγίζουν συνολικά το 20%. Παρότι αποτελούν εφεδρεία του συστήματος για το χτύπημα του εργατικού κινήματος και παρότι δεν έχουν καμία λύση στην κρίση και στα προβλήματα του συστήματος (όπως άλλωστε ισχύει και σε όλη την Ευρώπη), καταφέρνουν να εκμεταλλευτούν την προβολή ενός συνολικού “αντισυστημικού” λόγου, πάνω στα κενά που δημιουργεί στις σχέσεις με τις μάζες η ακραία νεοφιλελεύθερη πολιτική των “κανονικών” αστικών δυνάμεων. Ασφαλώς, η λυσσασμένη προώθηση του κάλπικου αστικού δικαιωματισμού έχει εδώ το μερίδιό της, όσο κι το αυτί των “προοδευτικών” νεοφιλελεύθερων κάνει ότι δεν ιδρώνει…

Το πρόβλημα των ακροδεξιών είναι σημαντικό, καθώς ενισχύουν τη διαρκή δεξιά μετατόπιση και την αποκρυστάλλωση μιας συντηρητικοποίησης για αρκετά πλατιά στρώματα. Ωστόσο στην Ελλάδα απέχουν ακόμα από το να αποτελέσουν μια ενιαία και συμπαγή δύναμη ανάλογη π.χ. της Λεπέν στη Γαλλία – και για την ώρα θα μείνουν σε ρόλο (ενισχυμένου) συμπληρώματος της βασικής αστικής δύναμης, της ΝΔ.

Είναι ολέθριο λάθος το πρόβλημα της ακροδεξιάς να αυτονομηθεί και η λύση του να ανατεθεί στα “δημοκρατικά τόξα” και στους αστικούς θεσμούς της “δημοκρατίας”. Ή να θεωρηθεί ότι το “ακραίο κέντρο” των διαφόρων Μητσοτάκη, Μακρόν, Σολτς… Κασσελάκη κ.λπ. μπορεί να αποτελέσει ανάχωμα σε αυτές τις αντιδραστικές δυνάμεις. Το αντίθετο, με την πολιτική τους τις επιχορηγούν πολιτικά και τις τρέφουν. Η μόνη αντιμετώπιση είναι μέσα από τους αγώνες και την ταξική ανεξαρτησία του εργατικού κινήματος

6. Το αποτέλεσμα του ΚΚΕ (9,25% από 7,69% τον Ιούνιο του 2023) έχει δύο όψεις. Από τη μια, συνέχισε την ενίσχυσή των ποσοστών του ΚΚΕ μετά το 2019, οδηγώντας τα κοντά στο άνω όριο της εκλογικής επιρροής του. Αυτό έχει βοηθήσει την ηγεσία του ΚΚΕ να απορροφήσει ψήφους εργαζόμενων και νέων, δυστυχώς και ενός σημαντικού κομματιού της επιρροής / του χώρου της άκρας αριστεράς. Αλλά και να καμουφλάρει τη διασπαστική, συντηρητική πολιτική της, στην πραγματικότητα ένα εμπόδιο για τους αγώνες (π.χ. το σαμποτάζ του πρόσφατου φοιτητικού κινήματος). Προβλήματα που δεν πρέπει να υποτιμώνται από τους αγωνιστές του εργατικού κινήματος.

Από την άλλη, το ΚΚΕ έχασε έναν αριθμό ψήφων από τον Ιούνιο του 2023 (περίπου 30.000, λίγο λιγότερο από 10%): είναι το δεύτερο τέτοιο μήνυμα, μετά την πτώση των ψήφων της ΠΚΣ στις πρόσφατες φοιτητικές εκλογές. Ενώ σίγουρα δεν περνάει απαρατήρητο το προσπέρασμά του ΚΚΕ από την Ελληνική Λύση. Ο μηχανισμός του μπορεί να μιλήσει ξανά για «επιτυχία», αλλά το τίμημα είναι μια όλο και πιο συντηρητική πολιτική. Αυτή τη φορά, στη σύνθεση των ψηφοδελτίων του, το ΚΚΕ έκανε ένα ακόμα βήμα: δεν συμπεριέλαβε μόνο δηλωμένους πατριώτες, απόστρατους που ενδιαφέρονται “για το καλό του προσωπικού των ενόπλων δυνάμων”, “ξεπλυμένους” μνημονιακούς πρώην συριζαίους κ.ά. αλλά και υποστηρικτές των ιδιωτικών πανεπιστημίων και της αριστείας. Μια πραγματική ύβρις ενάντια στο πρόσφατο φοιτητικό κίνημα, το οποίο άλλωστε το ΚΚΕ σαμπόταρε λυσσασμένα.

7. Νέα Αριστερά και ΜέΡΑ25 σημειώνουν δίδυμη αποτυχία, καθώς ουσιαστικά πρεσβεύουν την ίδια πολιτική (οι διαφοροποιήσεις τους είναι δευτερεύουσες) αλλά και απευθύνονται στο ίδιο «ακροατήριο». Πρέπει να είναι ξεκάθαρο ότι δεν έχουν καμία σχέση με την αριστερά, αλλά αποτελούν αστικούς σχηματισμούς.

Με βάση και το αποτέλεσμά τους, δύσκολα μπορεί κανείς να δει μέλλον σε αυτούς. Η Νέα Αριστερά, αφού απόλαυσε μια δυσανάλογα μεγάλη (ως προς τις δυνάμεις της) προβολή στα ΜΜΕ, πιθανόν θα αποτελέσει ανακυκλώσιμο υλικό σε “προοδευτικά” σενάρια. Το ΜέΡΑ25, πέρα από το καθηλωμένο ποσοστό του, είχε νέα μείωση ψήφων σε σύγκριση με τον Ιούνιο του 2023 (περίπου κατά 30.000). Αυτό μάλλον δείχνει και τα οριστικά όριά του. Ειδικά μετά από την εφαρμογή μιας δεξιάς πολιτικής στο φοιτητικό κίνημα (από τις “σύμμαχες” δυνάμεις της ΛΑΕ-ΑΡΑΣ), που συμπλήρωσε την επιβολή του απότομου κλεισίματος των κινητοποιήσεων και πιστοποίησε τη σχεδόν ανύπαρκτη σχέση του ΜέΡΑ25 με τους αγώνες και το κίνημα.

8. Ως συνολικό άθροισμα, τα ψηφοδέλτια της άκρας αριστεράς σχεδόν συγκράτησαν τις δυνάμεις τους σε σύγκριση με τον Ιούνιο του 2023 (περίπου στις 30.000 ψήφους) και αύξησαν τα ποσοστά τους. Ένα τέτοιο αποτέλεσμα είναι από τα πολύ λίγα, αν όχι το μοναδικό, για ακροαριστερές δυνάμεις σε πανευρωπαϊκή κλίμακα (με εξαίρεση τη Γαλλία). Θα μπορούσε να αποτελεί μια καταρχήν θετική βάση για τη συνέχεια, για την ύπαρξη ενός κοινωνικού-πολιτικού δυναμικού που δεν έχει αφομοιωθεί από την αστική πολιτική και τον ρεφορμισμό – αν και παραμένουν πολύ μεγάλα πολιτικά ερωτηματικά και προβλήματα.

Το ΜΛ-ΚΚΕ είχε σημαντική αύξηση από τον Ιούνιο του 2023 (κατά 2.586 ψήφους, φτάνοντας τις 6.836 και το 0,17%), αν και απέχει πολύ από το να είναι ένα σημαντικό μέρος των συνολικών ψήφων του μλ χώρου, όπως κατόρθωνε σε άλλες ευρωεκλογές.

Η ΑΝΤΑΡΣΥΑ αύξησε τις ψήφους της από τον Ιούνιο του 2023 (περίπου κατά 4.700, φτάνοντας τις 20.602, 0,52%). Αυτό το αποτέλεσμα υπολείπεται πολύ (πάνω από 11.000 ψήφους) από το αντίστοιχο του Μαΐου 2023, αφήνοντας ως “καθαρό υπόλοιπο” αυτού του εκλογικού κύκλου μια εικόνα αποδυνάμωσης, ορατής άλλωστε στην έκταση της καμπάνιας που διεξήγαγε. Κυρίως όμως το ερώτημα είναι “προς τι” και “προς τα που” αυτές οι ψήφοι την “επόμενη μέρα”, καθώς εδώ και πολύ καιρό μόνο σημείο συνάντησης των δυνάμεων της ΑΝΤΑΡΣΥΑ έχουν απομείνει οι εκλογές.

9. Γνωρίζοντας τη χαμηλή βάση απ’ όπου ξεκινάμε και τις ιδιαιτερότητες των Ευρωκλογών, το αποτέλεσμα της ΟΚΔΕ είναι ωστόσο ενθαρρυντικό για την προσπάθεια της οργάνωσής μας: αύξηση 599 ψήφων από τον Ιούνιο 2023, φτάνοντας τις 1.973 ψήφους και το 0,05%. Αυτό το αποτέλεσμά μας πάει κόντρα στο γενικό ρεύμα της αποχής και απώλειας ψήφων, ενώ είναι και λίγο μεγαλύτερο σε ψήφους και πιο ορατό σε ποσοστό από τον Μάιο του 2023. Εκτιμούμε ότι δείχνει τη σταθεροποίηση ενός πρώτου πυρήνα εκλογικής επιρροής, πράγμα που αποτελεί και έναν από τους κεντρικούς στόχους μας.

Η ΟΚΔΕ έκανε μια δυνατή καμπάνια, που είχε και ορισμένα ποιοτικά (για τα μέτρα της οργάνωσής μας) στοιχεία: στην παρουσία στα ΜΜΕ, στην έκταση όπου συνομιλήσαμε με εργαζόμενους, νέους και λαϊκά στρώματα, καθώς και στο αποτέλεσμα ορισμένων περιοχών (ενδεικτικά: Αθήνα, Δάφνη, Κορυδαλλός, Α΄ Θεσσαλονίκης, Ιωάννινα, Κόρινθος, Ζάκυνθος, Λασίθι, Πρέβεζα, Φλώρινα). Εκτός από το πρόταγμα μιας Αριστεράς Επαναστατικής, με στέρεη εργατική-κομμουνιστική φυσιογνωμία, η ΟΚΔΕ ήταν ουσιαστικά το μόνο ψηφοδέλτιο της αριστεράς που ανέδειξε, πρώτον, την πάλη ενάντια στον αστικό/νεοφιλελεύθερο δικαιωματισμό, δεύτερο, τον Διεθνισμό, μιλώντας όχι μόνο για την έξοδο από Ευρώ/ΕΕ αλλά και για τους κοινούς αγώνες για την Κόκκινη Σοσιαλιστική Ευρώπη.

10. Μπροστά στους εργαζόμενους, τα φτωχά λαϊκά στρώματα και τη νεολαία βρίσκονται σοβαρές εξελίξεις. Κρίση και ιμπεριαλιστικοί ανταγωνισμοί ρίχνουν τους εργαζόμενους και τους λαούς της Ευρώπης στον καιάδα της φτώχειας, της καταστολής, του πολέμου. Τα σύννεφα μιας νέας οικονομικής κρίσης έχουν αρχίσει να ρίχνουν τη σκιά τους. Μετά το αποτέλεσμα της 9ης Ιούνη, μια μεγάλη πολιτική κρίση είναι εδώ, όχι στις αναλύσεις αλλά ανοιχτά πάνω στο τραπέζι, όχι μόνο για τον Μητσοτάκη αλλά για όλες τις αστικές δυνάμεις. Το αστικό σκηνικό θα αναγκαστεί να αναζητήσει “έκτακτες” λύσεις, που απειλούν με νέες τερατογεννέσεις: προσπάθεια να κρατηθεί “κυρίαρχος” ο Μητσοτάκης μέσα από ένα κύμα αντεργατικών επιθέσων και καταστολής – ή να παρουσιαστεί ως “αποδεκτή” δύναμη ο συρφετός ακροδεξιών και αντιδραστικών – ή το στήσιμο σεναρίων “προοδευτικής διακυβέρνησης”. Όλα αυτά είναι αδιέξοδα και επικίνδυνα για τους εργαζόμενους, που πρέπει να δυναμώσουν τους αγώνες για την ανατροπή της ΝΔ από τη δική τους σκοπιά.

Η ΟΚΔΕ ευχαριστεί τους εργαζόμενους, άνεργους, νέους, φτωχούς που στήριξαν το ψηφοδέλτιό της και έκαναν έτσι μια πραγματικά χρήσιμη επιλογή για την υπόθεση μιας Αριστεράς Επανασταστικής. Θα αξιοποιήσουμε αυτή τη δύναμη για την ενίσχυση των αγώνων και των γραμμών του εργατικού κινήματος.

https://www.okde.gr/