Πέμπτη 2 Μαΐου 2024

Αγρίνιο - Χαλκούνια: Αφιέρωμα στο έθιμο της Μεγάλης Παρασκευής (φωτο & βίντεο)


Κάθε χρόνο το βράδυ της Μεγάλης Παρασκευής αμέσως μετά την συγκέντρωση των Επιταφίων στην Πλατεία Δημοκρατίας του Αγρινίου, όπου ψάλλονται από τον Μητροπολίτη Αιτωλίας και Ακαρνανίας οι επιτάφιοι ύμνοι και αφού αποχωρήσουν για τις ενορίες τους ξεκινάει ο λεγόμενος χαλκουνοπόλεμος κάτι που θα γίνει και φέτος.

Πρόκειται για ένα από τα πιό χαρακτηριστικά πασχαλινά έθιμα της Ελλάδας αυτό που λαμβάνει χώρα κάθε χρόνο το βράδυ της Μεγάλης Παρασκευής στο Αγρίνιο.

Συγκεκριμένα, το βράδυ μετά τον Επιτάφιο της κάθε ενορίας, οι «χαλκουνάδες» κατεβαίνουν στους δρόμους του Αγρινίου για να σμίξουν στην κεντρική πλατεία και να λάβουν μέρος στον χαλκουνοπόλεμο!

Η ιστορία του εθίμου χάνεται στα χρόνια της Τουρκοκρατίας, όταν οι Αγρινιώτες τα άναβαν τα χαλκούνια κατά την περιφορά του Επιταφίου για να απομακρύνουν τους αλλόθρησκους. Συνέχισαν όμως να τα κατασκευάζουν και μετά την απελευθέρωση της χώρας στα πλαίσια ενός εθίμου και δημιουργώντας τις «ομάδες» του χαλκουνοπόλεμου.

Δύο ήταν οι βασικές «ομάδες». Η «ομάδα» του Αγίου Χριστοφόρου- Αγίας Τριάδας και Αγίου Γεωργίου και η «ομάδα» του Αγίου Δημητρίου-Παναγίας και Ευαγγελιστρίας. Η «μάχη» παλιότερα γινόταν στην επάνω πλατεία (Στράτου), αργότερα στην κάτω πλατεία (Μπέλλου- νυν Δημοκρατίας).

Η ετοιμασία του χαλκουνιού ξεκινάει 1-2 μήνες νωρίτερα από την Μεγάλη Παρασκευή. Τα χαλκούνια είναι αυτοσχέδιες εκρηκτικές κατασκευές που αποτελούνται από ένα μεγάλο κύλινδρο γεμάτο με ένα μείγμα μπαρουτιού και ένα φυτίλι στο άκρο. Αναζητείται ο καλός «χαρτός», το κατάλληλο μίγμα μπαρουτιού (που δοκιμάζεται) για να είναι ασφαλές.

Κατά καιρούς απαγορευόταν το κάψιμο χαλκουνιών εξ' αιτίας των ατυχημάτων που προκαλούσε τόσο σε χαλκουνάδες όσο και σε θεατές.

Μετά το 1985 άρχισε σιγά-σιγά το έθιμο να ενθαρρύνεται και να εκτελείται κάθε Μεγάλη Παρασκευή στην κεντρική πλατεία του Αγρινίου, μέσα σε ασφαλέστερο περιβάλλον, πιο οργανωμένα και με τη στήριξη του Δήμου.

Πρόκειται για ένα έθιμο που κράτησαν Γιωτοπουλαίοι, Παπαλένηδες, Ζυματουραίοι, Ζαβραίοι, Πολίτης, Πετσώρης και αργότερα Κούκας, Τσιρώνης, Κουτσούκης, Ζανάκος, Καζαντζής, Λιακατάς κ.α.

Ένα έθιμο που θυμίζει με τον τρόπο του, τους «μπουρλοτιέρηδες» του 1821 και που συντηρεί με την δική του ομορφιά την παράδοση της συμμετοχής στον Αγώνα της Απελευθέρωσης της περιοχής του Αγρινίου. 

Δείτε ένα βίντεο από το αρχείο του agriniopress.gr, το οποίο παρουσιάζει τον τρόπο κατασκευής του χαλκουνιού, από την οικογένεια Γιωτόπουλου:

Τα τελευταία χρόνια τα τοπικά sites μεταδίδουν ζωντανά το εντυπωσιακό υπερθέαμα που παρουσιάζουν οι χαλκουνάδες.

Δείτε στο βίντεο του agrinionews.gr την αναβίωση του φαντασμαγορικού εθίμου το 2023

Δείτε βίντεο και εικόνες του agrinionews.gr από την εκρηκτική «παράσταση» των χαλκουνάδων το 2022

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Για πες