Ψυχό-κοινωνικό του Καθηγητή Γιώργου Πιπερόπουλου*
Πρόβλημα έχουν εκείνοι που συνεχίζουν και τις υπόλοιπες μέρες του Χρόνου και αυτό το πρόβλημα αναδεικνύω σήμερα καθώς στους τηλεοπτικούς μας δέκτες άνδρες, γυναίκες και παιδιά δεχόμαστε τα ωραία μηνύματα, προσκλήσεις για να «παίξουμε» και στο κάτω μέρος της οθόνης του τηλεοπτικού μας δέκτη περνά το μήνυμα:
«Κίνδυνος εθισμού και απώλειας περιουσίας/ Παίξτε υπεύθυνα!…»
Ελπίζω πολλοί από σας, όπως εγώ να χαμογελάτε την ώρα που θυμώνετε καθώς κρίνω ότι το μήνυμα προσβάλει την απλή κοινή λογική!...
«Παίξτε υπεύθυνα;»
Ποιόν συμβουλεύουν οι αρμόδιοι να παίξει «υπεύθυνα»;
Τον σοβαρό, εγκρατή συνάνθρωπό μας που ΔΕΝ χρειάζεται αυτή την προτροπή ή το άτομο που ήδη είναι εθισμένο στον τζόγο και αυτό το μήνυμα το έχει προ καιρού «γραμμένο;»
Διαπιστωμένα σε περιόδους οικονομικής κρίσης ο ΤΖΟΓΟΣ αυξάνεται κατακόρυφα και οι Έλληνες βιώνουμε οικονομική κρίση και Μνημόνια επί 14 χρόνια!...
Διεθνώς πλέον το κυνηγητό της Τύχης καθιερώθηκε επίσημα και ανεπίσημα σε φοβερά επικερδή απασχόληση για τα Κράτη (Λαχεία, ιπποδρομίες, καζίνα, ΠΡΟ-ΠΟ, Λόττο. Κ.α.), για ιδιώτες και οργανωμένα συμφέροντα που σε καθημερινή βάση διακινούν μυθώδη ποσά από το περίσσεμα των εύπορων ή το υστέρημα των σχετικά άπορων.
Στη Μέκκα του τζόγου, στο μυθικό Las Vegas της Νεβάδα (την πόλη τζόγου και πορνείας που ποτέ δεν...Κοιμάται) οι εισπράξεις μιας βραδιάς ξεπερνούν κατά πολύ τον ετήσιο προϋπολογισμό γιγάντιων ελληνικών ΔΕΚΟ όπως η ΔΕΗ ή ο ΟΤΕ!...
Το πρόβλημα του τζόγου είναι από τις δυσκολότερες περιπτώσεις προσωπικής ψυχοπαθολογίας με κοινωνικές και οικονομικές διαστάσεις ενώ παράλληλα είναι δυσχερής η προσπάθεια ορισμού και καθορισμού του προβλήματος.
Το θεμελιακό στοιχείο του τζόγου ταυτίζεται με τη συναρπαστική πιθανότητας, με το κρεσέντο των εξωτικών συναισθημάτων που δημιουργεί το ρίσκο παίρνοντας τις μορφές του «ριξίματος» των ζαριών, του άσου που έρχεται στην κατάλληλη στιγμή, του επιτυχημένου συνδυασμού των συμβόλων 1, 2 ή Χ , του αλόγου στον Ιππόδρομο που επιβεβαιώνει την πίστη μας στις ικανότητές του, του «μαγικού»" συνδυασμού των αριθμών ΛΟΤΤΟ, ΤΖΟΚΕΡ…
Μαθαίνουμε το τζόγο από πολύ μικρή ηλικία. Παιδικά παιχνίδια έχουν ως καθοριστικό τους στοιχείο το...ρίσκο. Με άλλα λόγια είναι παιχνίδια τύχης, καθώς περιέχουν τη ρίψη του ζαριού, το τράβηγμα χαρτιών, το στοιχείο της πιθανότητας.
Επιπρόσθετα σε πολλές οικογένειες τα παιδιά όχι μόνο βλέπουν γονείς και φίλους να παίζουν, αλλά και αυτά εμπλέκονται στο συναρπαστικό κυνηγητό της τύχης καθώς παίζουν κάποιο τυχερό παιχνίδι μεταξύ τους ή με τους γονείς τους.
Με δεδομένες τις διαδικασίες εξοικείωσης όλων μας εξ απαλών ονύχων με τα παιχνίδια της τύχης παραμένει επίμονα δύσκολη η απάντηση στο θεμελιακό ερώτημα «γιατί ένα συγκεκριμένο άτομο καταλήγει να γίνει μανιώδης παίκτης;»
Σε μια πρώτη επιπόλαια θεώρηση ο μανιώδης κυνηγός της Τύχης προβάλλει ως άτομο με έντονα στοιχεία κοινωνικότητας, πρόσχαρο στη συμπεριφορά του με τους άλλους, ευχάριστος στην παρέα άνδρας ή γυναίκα. Διεισδύοντας όμως βαθύτερα στην αυθεντικότητα της συμπεριφοράς του, ανακαλύπτουμε κάτω από την ευχάριστη επιφάνεια ένα άτομο ανώριμο συναισθηματικά με έντονα χαρακτηριστικά εχθρότητας και σαφείς τάσεις μαζοχισμού που συνοδεύονται από υπέρμετρη αντικοινωνικότητα και επαναστατικότητα καθώς και από μια χαρακτηριστική ροπή προς τη μαγεία, την παραψυχολογία και με μεταφυσικές ανησυχίες.
Ο καταναγκαστικός κυνηγός της τύχης
Η ψυχοσύνθεση του καταναγκαστικού κυνηγού της τύχης, του γνωστού παθιασμένου τζογαδόρου, φαίνεται να είναι ταυτόσημη με την αναζήτηση της δράσης και της περιπέτειας και υποδηλώνει άτομο που εάν δεν ρισκάρει αδυνατεί να επιβεβαιώσει την ύπαρξή του, αδυνατεί να αισθανθεί ότι πραγματικά ζει!..
Συχνά αυτά τα άτομα ως κυνηγοί της Τύχης δημιουργούν πολύπλοκα συστήματα υποκειμενικής αιτιολόγησης της συμπεριφοράς τους που ξεκινούν από το γνωστό «σύνδρομο του Μόντε Κάρλο» όπου ο παίκτης πιστεύει ότι αφού χάσει σε ένα αριθμό Χ προσπαθειών την επόμενη φορά σίγουρα θα κερδίσει χωρίς, φυσικά, να γνωρίζει πόσες ακριβώς πρέπει να είναι οι Χ φορές.
Επίσης υπάρχει και ο «φαύλος κύκλος» η αποκαλούμενη φαντασίωση του λαθεμένου συλλογισμού που για τον τζογαδόρο παίρνει την ακόλουθη μορφή:
«Όταν κερδίζω παίζω με τα χρήματα των άλλων και όταν χάνω προσπαθώ απλά και μόνο να πατσίσω…» Όταν το επιτύχω αυτό το κέρδος μου ταυτίζεται με την απόλαυση, τη γοητεία και τη συναρπαστικότητα που μου χαρίζει το παιχνίδι χωρίς να μου κοστίζει και...πολλά!..
Ο παθολογικός παίκτης, ο τζογαδόρος, χώρια από τις ώρες που αναλώνει σε ένα συγκεκριμένο παιχνίδι (χαρτιά, καζίνο, ιππόδρομος) ξοδεύει και πολλές από τις υπόλοιπες ώρες της ημέρας του προσδιορίζοντας την κακοτυχία της περασμένης νύχτας ή μέρας και πλάθοντας όνειρα για το επόμενο παιχνίδι, την επόμενη αναμέτρηση με τη θεά Τύχη.
Ο καταναγκασμός και η ταυτόχρονη γοητεία, η συναρπαστικότητα του κυνηγητού της Τύχης οδηγούν το άτομο αυτό σε πλήρη αδιαφορία και αμέλεια της προσωπικής του και οικογενειακής ζωής και φυσικά των επαγγελματικών του υποχρεώσεων.
Ψυχοθεραπευτική αγωγή
Οι καταναγκαστικοί παίκτες, θεραπευτικά, εντάσσονται μέσα στα πλαίσια του φάσματος των διαταραχών χαρακτήρα και καταναγκαστικών νευρώσεων.
Ερευνητικές προσπάθειες κλινικού κυρίως χαρακτήρα πιστοποιούν το γεγονός ότι ένα σημαντικό ποσοστό αυτών των ατόμων επιδείχνουν και ψυχοσύνθεση (δομές προσωπικότητας και συναισθηματικό φάσμα) και χαρακτήρα που προσιδιάζει άτομα που εμπλέκονται στα προβλήματα του αλκοόλ και των ναρκωτικών-διεγερτικών ουσιών.
Υπάρχει η άποψη ότι ένας σημαντικός αριθμός παικτών είναι νευρωσικά άτομα με υποσυνείδητη ανάγκη να «χάσουν» που συγκαλύπτεται από τη συνειδητή, την εμφαντική τους προσκόλληση στην επιδίωξη της επιτυχίας. Η υποσυνείδητη ανάγκη για «αποτυχία» ξεκινά από την επιθυμία του ατόμου να επαναστατήσει απέναντι στη γονική εξουσία και κυριαρχία γεγονός που δημιουργεί ενοχές και ανάγκη τιμωρίας και γενικεύεται σε μια επαναστατικότητα στο ευρύτερο κοινωνικό περιβάλλον.
Σε γενικές γραμμές δεν είναι καθόλου εξωπραγματική η θεώρηση του τζογαδόρου ως ένα άτομο που διακατέχεται από έντονο υπαρξιακό άγχος, με έντονα συναισθήματα ανασφάλειας και με έλλειψη ικανότητας χειρισμού των απογοητεύσεων και ματαιώσεων που μας επιφυλάσσει η καθημερινότητα. Το άτομο εστιάζει την υπέρμετρη ανάγκη του για «φυγή» από την οδυνηρή πραγματικότητα» στο κυνηγητό της τύχης.
Το 1957 δύο επώνυμοι Αμερικανοί τζογαδόροι στην προσπάθειά τους να θεραπευθούν από την «παθολογική εξάρτησή» τους δανείσθηκαν την ιδέα του παγκόσμια γνωστού Συνδέσμου Αλληλοβοηθείας Αλκοολικών (Alcoholics Anonymous) και δημιούργησαν την πρώτη ομάδα αλληλοβοηθείας τζογαδόρων (gamblers anonymous) στο Los Angeles της Πολιτείας Καλιφόρνια.
Ο Σύνδεσμος αυτός αριθμεί σήμερα εκατοντάδες παραρτήματα σε πολλές χώρες του πλανήτη μας και μερικά και στην Ελλάδα.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Για πες