Η Ευρυτανία εν εξεγέρσει! (1936)

Ένα προπολεμικό συλλαλητήριο των φτωχών Ευρυτάνων χωρικών στ' Άγραφα κατά τον προηγούμενο αιώνα (εν έτει 1936, λίγο πριν τη μεταξική δικτατορία) κόντρα "στην πείνα", "το φάσμα των θανάτων" και την απομόνωση που είχε καταδικάσει τους αγροτικούς πληθυσμούς η αντιλαϊκή πολιτική του καθεστώτος.

Το άγνωστο αυτό ιστορικό γεγονός διασώθηκε μέσα από μία αναλυτική ανταπόκριση της προοδευτικής εφημερίδας της εποχής, "Φωνή της Ευρυτανίας", εκδότης της οποίας υπήρξε ο Ν. Θάνος, ο οποίος παρευρέθηκε και μάλιστα μίλησε και στο συλλαλητήριο.

Ιχνηλατήσαμε το εν λόγω φύλλο της "Φωνής της Ευρυτανίας" από το δίτομο έργο του αείμνηστου Ευρυτάνα αντιστασιακού αγωνιστή Γεωργούλα Μπέικου (“Η λαϊκή εξουσία στην Ελεύθερη Ελλάδα”, εκδ. Θεμέλιο, 1979) - και σας το παρουσιάζουμε σήμερα από τις ηλεκτρονικές σελίδες του "Ευρυτάνα ιχνηλάτη"

Κατά τη μεταφορά διατηρήθηκε η ορθογραφία του πρωτοτύπου. Η ανταπόκριση της εφημερίδας, αν και καλύπτει ολόκληρη την πρώτη σελίδα, εντούτοις δεν είναι πλήρης καθώς παραπέμπει σε συνέχεια η οποία δεν ήταν δυνατόν να καταγραφεί αφού βρήκαμε μόνο το πρωτοσέλιδο.

Ιδού:

*******

Ε φ η μ ε ρ ί δ α:

Η ΦΩΝΗ ΤΗΣ ΕΥΡΥΤΑΝΙΑΣ

ΚΑΡΠΕΝΗΣΙΟΝ ΚΥΡΙΑΚΗ 7 ΙΟΥΝΙΟΥ 1936

ΙΔΙΟΚΤΗΤΗΣ ΝΙΚΟΣ Κ. ΘΑΝΟΣ

ΕΤΟΣ 1ον ΑΡΙΘΜ. ΦΥΛ. 11

Τ ί τ λ ο ς :

Η ΕΥΡΥΤΑΝΙΑ ΕΝ ΕΞΕΓΕΡΣΕΙ

ΜΕΓΑ ΣΥΛΛΑΛΗΤΗΡΙΟΝ ΤΩΝ ΔΗΜΩΝ ΑΡΑΙΩΝ, ΑΓΡΑΦΩΝ, ΑΠΕΡΑΝΤΙΩΝ

ΜΕ ΜΑΥΡΕΣ ΣΗΜΑΙΕΣ ΔΙΑΔΗΛΩΝΟΥΝ  

"ΦΤΗΝΟ ΨΩΜΙ ! - ΣΥΓΚΟΙΝΩΝΙΑ !"

Η Ευρυτανία εξύπνησε. Οι "ανδρείοι τσολιάδες" τους οποίους το Κράτος κατεδίκασεν εις θάνατον με την επιβολήν δασμού στο καλαμπόκι, είναι αποφασισμένοι να δείξουν, δια μίαν ακόμη φοράν, την ανδρείαν των. Αλλά την φοράν αυτήν, ο αγών είναι φοβερός. Είναι δια το ψωμί των οικογενειών των, είνε υπέρ ζωής ή θανάτου.

Η κατάστασις έχει φθάσει εις το απροχώρητον, αφ' ης το καλαμπόκι περιήλθεν εις χείρας των εμπόρων. Το φάσμα των θανάτων από την πείνα, άρχισε να πλανάται, επί των χωρίων της Ευρυτανίας. Το ένστικτον της αυτοσυντηρήσεως μεγαλώνει την ανδρείαν των τσολιάδων μας, οι οποίοι δεν θα οπισθοχωρήσουν προ ουδεμίας αντιστάσεως.

Άλλως τε δεν ζητούν παράλογα πράγματα. Ζητούν ψωμί, καλαμπόκι, που αλλού το πετούν στους χοίρους. Το ζητούν φτηνά, για να μπορούν να το αγοράσουν.

Και συγκοινωνία ζητούν. 17 χρόνια τους κοροϊδεύουν. Ξόδεψαν δεκάδες εκατομμυρίων για λίγα χιλιόμετρα. Ζητούν να γίνη ο δρόμος Καρπενησίου - Αγρινίου, γρήγορα.

Γεγονός πρωτοφανές εις τα χρονικά της επαρχίας, που θα σημειώση σταθμόν εις την ιστορίαν της. Ο λαός των τριών Δήμων Αγραιών, Αγράφων και Απεραντίων, άκουσε με μια φωνή την πρόσκληση της Φιλοπροόδου Ενώσεως Κερασοχωρίου, και προσήλθε σύσσωμος κατά Κοινότητας εις το οργανωθέν συλλαλητήριον.

Έργο του χαράκτη Τάσσου

Άνω των 350 κατοίκων με κοντόκαπες και με γκλίτσες, συνεκεντρώθησαν και φώναξαν: "φτηνό ψωμί..." 

Πρώτη κατέφθασεν η κοινότης Βίνιανης με επικεφαλής το Δ.Σ. του συλλόγου της, ακολουθεί ο Μαραθιάς, με μαύρη σημαία με τας λέξεις "Φτηνό Ψωμί, Συγκοινωνία", Ανατολική Φραγκίστα με μαύρη σημαία, ύστερα Κουφάλα, Δυτ. Φραγκίστα, Χρύσου, Μάραθον, Μοναστηράκι, Βούλπη, Παληοκάτουνο. 

Η κοινότης Μαυρομάτας, έκαμε συλλαλητήριο κι' έστειλε το εξής τηλ/μα.

Επιτροπήν Συλλαλητηρίου Κερασοχώρι.

Συνελθόντες απαξάπαντες κάτοικοι μη δυνηθέντες παραστώμεν αυτοπροσώπως διαμαρτυρόμεθα δι' εγκατάλειψίν μας έλεος Θεού τασσόμεθα αλληλέγγυοι υμών απαιτούντες διατήρησιν πρατηρίου Βίνιανης αραβόσιτον 2.50 κατ' οκάν σύντομον αποπεράτωσιν Εθν. οδού Αγρινίου-Καρδίτσης μακροπρόθεσμα δάνεια. Παρακαλούμεν εκπροσωπήσατέ μας. 

Επιτροπή κατοίκων

Επίσης και η Γρανίτσα.

Αντιπροσώπους επίσης απέστειλαν αι κοινότητες Στενώματος και Καλεσμένου.

Η συγκέντρωσις ήρχισε την 11ην π.μ. υπό τους ήχους των κωδώνων και τας κραυγάς του πλήθους.

Τον λόγον έλαβεν ο κ. Γ. Πολυχρόνης, Πρόεδρος Φ.Ε. Κερασοχωρίου. Εχαιρέτησε τους συγκεντρωθέντρας και ετόνισε:

"Ο αγών μας είνε ιερός. Χαιρετίζομεν με ενθουσιασμόν την σημερινήν ημέραν και ας είμεθα βέβαιοι ότι θα είνε απαρχή μιας καλυτέρας αύριον δια την επαρχίαν μας".

Είτα τον λόγον έλαβεν ο εκ των μελών της συν/κής επιτροπής της "Φωνής" κ. Ν. Θάνος, όστις ανέπτυξε δια μακρών τα φλέγοντα ζητήματα της επαρχίας μας, ετόνισε την ανάγκην της οργανώσεως των χωρικών προς αντιμετώπισιν των ζητημάτων των.

Ετόνισε το αχρωμάτιστον του αγώνος, ο οποίος, είπε, "αποβλέπει εις το να κάμη τους χωρικούς μας να νοιώσουν την αθλία κατάσταση στην οποία βρίσκονται, να καταλάβουν ότι δεν πρέπει να ζουν σαν τα ζώα, ότι έχουν δικαιώματα στη ζωή και ότι τα δικαιώματά τους αυτά μπορούν και πρέπει να τα διεκδικήσουν.

Πρότεινεν έπειτα, να γίνη δεκτόν ψήφισμα περιέχον τα αιτήματα του συλλαλητηρίου.

Εμίλησεν είτα ο αντιπρόσωπος της Δυτ. Φραγκίστας κ. Δ. Λιάγκας ιατρός, τονίσας την εκ μέρους των πολιτικών εγκατάλειψιν της επαρχίας μας, ειπών ότι και εις το τηλ/μα πρέπει να τους αγνοήσωμεν άπαξ μας αγνοούν. Η πρότασις έγινε δεκτή, αλλά δια λόγους λεπτότητος μόνον δεν αγνοήθησαν.

Εις το συλλαλητήριον υπεβλήθη πρότασις να τεθή ως απαίτησις η ανάκλησις της μεταθέσεως του μηχανικού κ. Γ. Μπούρλου. Οι συγκεντρωθέντες συνεφώνησαν ότι η μετάθεσις πρέπει ν' ανακληθή οπωσδήποτε, ν' αποτελέση όμως τούτο, αντικείμενον ιδιαιτέρας διαμαρτυρίας του Συλλαλητηρίου.

Ωμίλησε δι' ολίγων ο κ. Δέπος, συμφωνήσας με τα προλεχθέντα. Είτα ο κ. Γ. Μπετχαβάς εκ μέρους της κοινότητος Χρύσου, ο κ. Χ. Νίτσιος εκ μέρους Ανατ. Φραγκίστης ο κ. Χρ. Σταμέλος Μαραθιά, όστις μάλιστα κατέληξε δια ζητωκραυγής υπέρ της Ευρυτανίας, ενθουσιάσας το ακροατήριον. Έλαβεν είτα τον λόγον ο κ. Παπασπύρου της κοιν. Βίνιανης  και Μπακογιώργος Κουφάλας και Μαράθου κ. Μπαλωμένος.

Είτα συμπληρωματικώς ο κ. Αλκ. Νίτσιος όστις δι' εκφραστικωτάτης αγορεύσεως ετόνισεν ότι "οι πολιτικοί μάς κοροϊδεύουν, και πρέπει να πάρωμε με το σπαθί μας το δίκηο μας. Ζούσαμε καλύτερα επί τουρκοκρατίας"

Είτας εν κατακλείδι ο κ. Ν. Θάνος τονίσας και πάλιν την ανάγκην της οργανώσεως.

"Ας ευρισκώμεθα εν επιφυλακή, διότι θα χρειασθή να συνεχισθή έτι εντονώτερον ο αγών". 

Συνέστησαν είτα εις το ακροατήριον να διαλυθή ησύχως, καθόσον ηπειλήθη διαδήλωσις και εφρουρήθησαν όλα τα δημόσια καταστήματα.

Απεστάλη είτα το κάτωθι τηλ/μα.

Πρωθυπουργόν, Υπουργούς Συγκοινωνίας, αρχηγούς Κομμάτων, Εφημερίδας.

Λαός Δήμων Αγραίων, Αγράφων, Απεραντίων συνελθών πάνδημον συλλαλητήριον αντιμετωπίζων φάσμα θανάτου εκ πείνης διαμαρτύρεται εντονώτατα.

Αξιούμεν 1) άμεσον ....... αραβοσίτου 2) Ανάθεσιν προμηθείας αραβοσίτου Αγροτικήν Τράπεζαν. 3) Ανασύστασιν καταργηθέντων πρατηρίων ίδρυσιν νέων 4) Καθιέρωσιν πωλήσεως αραβοσίτου, τιμήν κόστους μέχρις αποθηκών. 5) Χορήγησιν επαρκούς πιστώσεως συντονισμόν εργασιών προς ταχείαν αποπεράτωσιν οδού Αγρινίου - Καρπενησίου. Διακηρύσσουν απόφασίν των αγωνισθώσι παντί μέσω επίλυσιν δικαίων αιτημάτων των.

Ποιούνται έκκλησιν κοινήν γνώμιν Ελλά

(συνέχεια εις την 4ην σελίδα)

******

Σημείωση Ευρ. ιχν: εδώ δυστυχώς τελειώνει η 1η σελίδα της ιστορικής εφημερίδας χωρίς να υπάρχει η συνέχειά της...