Η γκλαμουριά των υποτελών ή όταν ο πρωθυπουργός πήγε… επίσκεψη στο σπίτι του «συλλέκτη»

Είθιστε, όταν ένας πρωθυπουργός ενημερώνεται για την ύπαρξη ελληνικών αρχαιοτήτων στα χέρια κάποιου “συλλέκτη”, να διατάζει τις αρμόδιες υπηρεσίες να διενεργήσουν τις σύμφωνες με τον αρχαιολογικό νόμο έρευνες ώστε να διαπιστωθεί αν πρόκειται για προϊόντα αρχαιοκαπηλείας και παράνομης διακίνησης.

ΑΠΟ ΔΗΜΗΤΡΑ ΜΥΡΙΛΛΑ 

Αυτό βέβαια δεν αφορά τον πρωθυπουργό της Ελλάδας, τον Κυριάκο Μητσοτάκη, ο οποίος … τί έκανε; Πήγε επίσκεψη στο σπίτι του “συλλέκτη” – ε όχι και αποδέκτης προϊόντων αρχαιοκαπηλείας, άλλωστε νομιμοποιήθηκαν – για να δει τα αρχαία!

Με λίγα λόγια… πριν ακόμα νομιμοποιηθεί η συλλογή με τα 161 κυκλαδικά ειδώλια διά της κυρωθείσας από την ελληνική Βουλή σύμβασης, ο πρωθυπουργός τα “νομιμοποίησε” με κατ’ οίκον επίσκεψη, τσάϊ και συμπάθεια!

Και το είπε, δημοσίως, κατά την ομιλία του στα εγκαίνια της παρουσίασης των 15 εκ των 161 ειδωλίων στο Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης!

Ιδού τί είπε:

“Και όταν είχα την ευκαιρία προσωπικά να επισκεφθώ την οικία του συλλέκτη και να δω περί τίνος επρόκειτο, τότε αντελήφθην γιατί αυτή η προσπάθεια έπρεπε, τελικά, να τελεσφορήσει όπως και τελεσφόρησε.”

Και δεν ντράπηκε. Ούτε, βέβαια, διανοήθηκε ότι αυτή ακριβώς η πράξη, η οποία ξεστομίθηκε κιόλας, αποτελεί “unicum”, δηλαδή μοναδική περίπτωση στην ιστορία του χειρισμού αρχαιοτήτων που έχουν βγει από τη χώρα και έχουν κυκλοφορήσει διεθνώς με άδηλους τρόπους.

Κατά τ’ άλλα, η ομιλία του Πρωθυπουργού είχε κι άλλες πρωτιές. Οπως για παράδειγμα τη μοναδική τεχνική να διατυπώνει ο ίδιος τα επιχειρήματα – ας πούμε – του Βρετανικού Μουσείου για τη μη επιστροφή των Γλυπτών του Παρθενώνα, ισχυριζόμενος μάλιστα ότι επιχειρηματολογεί για το αντίθετο.

Είπε λοιπόν, αναφερόμενος στο γεγονός ότι για 50 χρόνια τα κυκλαδικά ειδώλια θα εκτίθεται στο ΜΕΤ της Ν. Υόρκης: “Στην αίθουσα όπου θα εκτίθενται τα ευρήματα αυτής της συλλογής, θα δηλώνεται πια ευκρινώς ότι αυτά αποτελούν την ιδιοκτησία του ελληνικού κράτους. Κάτι που συμβαίνει -απ’ όσο γνωρίζω- για πρώτη φορά στην ιστορία αυτού του εμβληματικού Μουσείου. 

Θέλω να θυμίσω ότι το Metropolitan Museum έχει παραπάνω από 7 εκατομμύρια επισκέπτες ετησίως. Πολλαπλασιάστε τον αριθμό αυτό επί τα 25 χρόνια της έκθεσης. Αντιλαμβάνεστε το εύρος της προβολής του κυκλαδικού πολιτισμού, του Αιγαίου σε ολόκληρη την οικουμένη.

Και τα εκατομμύρια μάτια τα οποία θα αντικρίζουν αυτά τα, εν πολλοίς, άγνωστα έργα θα γίνονται τελικά οι καλύτεροι πρεσβευτές του πολιτισμού και της Ιστορίας μας. Και θα είναι οι πρώτοι που θα αναγνωρίζουν ότι ναι μεν μπορεί αυτές οι αρχαιότητες να εκτίθενται στη Νέα Υόρκη, στο πλαίσιο μιας πολιτιστικής ανταλλαγής, όμως αποτελούν ιδιοκτησία της Ελλάδος.

Και φαντάζομαι ότι όσο περισσότερο εξοικειώνονται με τη μοναδικότητα του κυκλαδικού πολιτισμού, τόσο θα θέλουν να επισκεφτούν και το λίκνο του κυκλαδικού πολιτισμού, που δεν είναι άλλο από το Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης αλλά και τα νησιά του Αιγαίου όπου αναπτύχθηκε αυτός ο μοναδικός πολιτισμός, ξεκινώντας πριν από 5.000 χρόνια”.

Επομένως, αν πολλαπλασιάσουμε τις δεκαετίες όπου εκθέτει τα γλυπτά του Παρθενώνα το Βρετανικό Μουσείο θα “αντιληφθούμε το εύρος της προβολής” του ελληνικού πολιτισμού;

Ολα αυτά, αν δεν ήταν για κλάματα, θα ήταν για γέλια. Αλλά, δυστυχώς είναι πολύ σοβαρά. Διότι η συμφωνία που νομιμοποίησε τις πρακτικές του “συλλέκτη”, όπως εύστοχα σημειώνουν οι σύλλογοι των εργαζομένων στο Υπουργείο Πολιτισμού ” υποσκάπτει την εθνική πολιτική για τον επαναπατρισμό αρχαιοτήτων, αδυνατίζει τη διεθνή θέση της χώρας υποχωρώντας από την πάγια θέση για διεκδίκηση με βάση τις διεθνείς συμβάσεις, ανοίγει το δρόμο για παρόμοιες συμφωνίες νομιμοποίησης συλλογών οι οποίες απαρτίζονται από αρχαιότητες αμφίβολης προέλευσης και σίγουρα κτηθείσες με αντιεπιστημονικό και παράνομο τρόπο και ευνοεί σκανδαλωδώς ιδιωτικά Μουσεία και ιδιώτες συλλέκτες.”

Δηλαδή, δίνεται το πράσινο φως σε αρχαιοκάπηλους να κλέψουν ό,τι μπορούν, αφού το ελληνικό κράτος δε θα τους διώξει δικαστικά, αλλά θα διαπραγματευτεί για την επίτευξη θολών και αμφιλεγόμενων συμφωνιών.

Επιπλέον, πρόκειται για την πρώτη εφαρμογή της τροπολογίας περί μακροχρόνιας έκθεσης των αρχαιοτήτων, έως 50 έτη, όπως ψηφίστηκε από την κυβέρνηση με το νόμο 4761/2020, στο εξωτερικό, και μάλιστα στην προκειμένη περίπτωση αφορά στην έκθεση παρανόμως εξαχθέντων αρχαιοτήτων που δεν θα έχουν έρθει ποτέ στη χώρα μας.

Και εν τέλει, εγκαινιάζει την πρακτική της ανταλλαγής αρχαιοτήτων, αδειάζοντας εν είδη δανεισμού προς μουσεία του εξωτερικού, τα ελληνικά μουσεία προκειμένου τα δεύτερα να υποδεχθούν ελληνικές (!) αρχαιότητες των οποίων την κυριότητα οφείλει να διεκδικεί το ελληνικό κράτος. Αλλά, ακόμα κι αν πακεταριστεί το μισό Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο ως “δάνειο” στο πλαίσιο “ισότιμης” ανταλλαγής προς το ΜΕΤ της Ν. Υόρκης ή το Βρετανικό Μουσείο ή όπου αλλού, αυτό σε καμία περίπτωση δεν συνιστά εθνική στρατηγική επαναπατρισμού αρχαίων…

Στην πραγματικότητα, έχουμε μπροστά μας μια ιστορικά εξωφρενική απόφαση της κυβέρνησης και της Βουλής, οι συνέπειες της οποίας θα φανούν σε βάθος χρόνου….

Οσο για το εκθεσιακό concept της παρουσίασης των 15 ειδωλίων στο Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης είναι προφανές ότι η επιλογή της λευκής κουρτίνας ως φόντο στο λευκό κυκλαδικό μάρμαρο, σε συνδυασμό με τα αντίγραφα κυκλαδικών ειδωλίων ανάμεσα σε κεριά και πιάτα γαστρονομίας στο μπουφέ... συνάδει απολύτως με την αισθητική της γκλαμουριάς των υποτελών.

https://www.imerodromos.gr/