Εκρηκτικές διαστάσεις έχει πάρει το φαινόμενο των γυναικοκτονιών στην Ελλάδα

Εκρηκτικές διαστάσεις δείχνουν τα στοιχεία από το Ελληνικό Τμήμα του Ευρωπαϊκού Παρατηρητηρίου για τη Γυναικοκτονία – 17 το 2019, 19 το 2020, 30 το 2021 και η μαύρη λίστα μεγαλώνει – Τα πρώτα συμπεράσματα για το προφίλ των δραστών.

Γράφει η Ιφιγένεια Βιρβιδάκη 

«Γιατί του ζήτησε να χωρίσουν». Αυτή τη δικαιολογία φέρεται να είπε ο 63χρονος συζυγοκτόνος που περιέλουσε τη σύζυγό του με εύφλεκτο υγρό και της έβαλε φωτιά, στην Κομοτηνή. Στη συνέχεια, έσβησε τη φωτιά και κάλεσε την αστυνομία.

Το θύμα, άτομο με αναπηρία (λόγω διαβήτη είχε υποβληθεί σε ακρωτηριασμό του δεξιού της ποδιού), μεταφέρθηκε με εγκαύματα στο Νοσοκομείο Κομοτηνής, διασωληνώθηκε και διακομίστηκε στη ΜΕΘ εγκαυμάτων του Νοσοκομείου Παπανικολάου Θεσσαλονίκης. Στις 10 Σεπτεμβρίου, τρεις μέρες μετά το συμβάν, η 55χρονη υπέκυψε στα τραύματά της.

Ηταν η 19η γυναικοκτονία στη χώρα μας εφέτος. Το 18ο έγκλημα είχε γίνει γνωστό στις 8 Σεπτεμβρίου. Σε διαμέρισμα της Λάρισας βρέθηκε νεκρή μία 35χρονη, μία εβδομάδα μετά τη δολοφονία της. Αναζητείται ακόμα ο 27χρονος σύντροφός της, τον οποίο σύμφωνα με πληροφορίες είχε καταγγείλει για ενδοοικογενειακή βία την ημέρα που υπολογίστηκε ο θάνατός της.

Η τρίτη πιο πρόσφατη γυναικοκτονία σημειώθηκε πολύ λίγες μέρες πριν, στις 28 Αυγούστου στην Κυψέλη. Μια 36χρονη από το Μπανγκλαντές, εντοπίστηκε αιμόφυρτη στη μέση της οδού Τενέδου. Δράστης, ένας 37χρονος που διατηρούσε σχέσεις με τη νέα γυναίκα, στην οποία είχε δώσει χρήματα και, πάντα σύμφωνα με όσα είδαν το φως της δημοσιότητας, αφορμή ήταν το ότι του ανακοίνωσε ότι αποφάσισε να μείνει με τον σύζυγό της και του ζήτησε να χωρίσουν.

Ναι στον όρο, όχι στη νομική κατοχύρωση

Το φαινόμενο των γυναικοκτονιών έχει πάρει εκρηκτικές διαστάσεις στη χώρα μας, ωστόσο δεν υπάρχουν επίσημες στατιστικές καθώς οι δολοφονίες των γυναικών λόγω του φύλου τους δεν καταγράφονται ως τέτοιες, επίσημος φορέας υπεύθυνος για τη συλλογή στοιχείων, την καταγραφή και ανάλυση των κοινωνικών χαρακτηριστικών των γυναικοκτονιών δεν υπάρχει και ως εκ τούτου δεν υπάρχουν και καταγεγραμμένα συγκρίσιμα στοιχεία.

Με βάση τις περιπτώσεις που έχουν δει το φως της δημοσιότητας (χωρίς αυτό να σημαίνει ότι είναι όλες καθώς συνήθως καταγράφονται οι πιο «θεαματικές», όπως ήταν οι περιπτώσεις των Γλυκών Νερών ή της δολοφονίας της Suzanne Eaton στην Κρήτη), το Ελληνικό Τμήμα του Ευρωπαϊκού Παρατηρητηρίου για τη Γυναικοκτονία (Europian Observatory on Femicide, EOF) «μέτρησε» και κατέγραψε 17 γυναικοκτονίες το 2019, 19 το 2020, 30 το 2021.

Χαρακτηριστική είναι η απάντηση του Πρωθυπουργού σε σχετική ερώτηση στη ΔΕΘ. «Αποδέχομαι τον όρο γυναικοκτονία, γιατί θέλω να προσδιορίσω με αυτόν τον τρόπο ότι τα εγκλήματα, που κάποτε τα χαρακτηρίζαμε εγκλήματα πάθους, πρέπει να αποκτήσουν ιδιαίτερο χαρακτηρισμό. Ο οποίος δεν πρέπει να αποκτήσει ιδιαίτερη νομική κατοχύρωση. 

Εχουμε ένα ιδιαίτερα αυστηρό νομικό πλαίσιο για τις ανθρωποκτονίες. Δεν μπορώ να δεχθώ πως μια γυναικοκτονία είναι πιο απεχθής από μια δολοφονία παιδιού ή τη δολοφονία ενός ηλικιωμένου. Κατά συνέπεια «ναι» στον όρο γυναικοκτονία αλλά για τον δημόσιο διάλογο… γιατί βοηθάει στο σπάσιμο της σιωπής που περιβάλλει αυτά τα εγκλήματα».

Ο δολοφόνος έχει τα κλειδιά

Η ομάδα του Παρατηρητηρίου πραγματοποίησε μια πρώτη ποσοτική μελέτη για τα έτη 2019, 2020, 2021 με πολύ ενδιαφέροντα ερευνητικά συμπεράσματα σχετικά με τον δράστη, τον τόπο δολοφονίας, το φονικό όπλο κ.λπ.

Αναφέρουμε ενδεικτικά, από αυτή την εξαιρετική δουλειά, αυτά που αφορούν το έτος 2021, τις 30 δηλαδή γυναικοκτονίες που σημειώθηκαν τη χρονιά που πέρασε. Τα συμπεράσματα για τις δύο προηγούμενες χρονιές είναι σε γενικές γραμμές αντίστοιχα. Οπως σημειώνεται, η έρευνα χρειάζεται να τεκμηριωθεί με επίσημα στοιχεία εξιχνιασμένων υποθέσεων, μη διαθέσιμα μέχρι στιγμής, στα στοιχεία που παρέχει η ΕΛ.ΑΣ. και η Γενική Γραμματεία Δημογραφικής και Οικογενειακής Πολιτικής και Ισότητας των Φύλων.

Τα πρώτα συμπεράσματα:

1) 27 από τις 30 γυναικοκτονίες του 2021 διαπράχθηκαν σε ενδοοικογενειακό/συντροφικό πλαίσιο. 12 από γιους, εγγονούς, ανιψιό και άλλους συγγενείς, 9 από συντρόφους, 6 από πρώην συζύγους ή συντρόφους, 2 με άγνωστη σχέση.

2) Σε 15 περιπτώσεις καταγράφηκε ιστορικό άσκησης βίας – στις υπόλοιπες δεν έχει καταγραφεί τέτοια πληροφορία.

3) 8 από τις 30 γυναικοκτονίες διαπράχθηκαν στην Αθήνα, 5 σε αστικές περιοχές εκτός Αθηνών και 17 σε μη αστικές περιοχές.

4) Το σπίτι είναι ο χώρος που συνήθως διαπράττονται γυναικοκτονίες, και αυτό συνδέεται με το ότι πρόκειται για ενδοοικογενειακές/ενδοσυντροφικές γυναικοκτονίες. Συγκεκριμένα, 23 γυναίκες δολοφονήθηκαν στο σπίτι τους, 6 σε εξωτερικούς χώρους και μία σε σπίτι τρίτων.

5) Αιχμηρά αντικείμενα (όπως μαχαίρια) χρησιμοποιήθηκαν σε 13 περιπτώσεις. Ο θάνατος επήλθε με στραγγαλισμό ή πρόκληση ασφυξίας σε 7 περιπτώσεις, σε 4 περιπτώσεις με πυροβολισμό και σε 4 με χτυπήματα!

6) Ο μέσος όρος ηλικίας των θυμάτων ήταν τα 58 έτη και των δραστών τα 42 έτη.

7) Στην πλειονότητά τους τα θύματα και οι δράστες είναι ελληνικής καταγωγής (16 θύματα και 17 δράστες).

8) Σε δύο περιπτώσεις η γυναικοκτονία διαπράχθηκε μαζί με βιασμό, ενώ σε 6 γυναικοκτονίες ο δράστης, στη συνέχεια, αυτοκτόνησε.

ΜΑΡΙΑ ΣΥΡΕΓΓΕΛΑ: «Μηδενική ανοχή. Πρέπει όλοι και όλες να μιλάμε»

Σχετικά με το φαινόμενο, η υφυπουργός Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων, αρμόδια για τη Δημογραφική Πολιτική και την Οικογένεια, Μαρία Συρεγγέλα δηλώνει στο «Βήμα»:

«Ο κύκλος της έμφυλης βίας είναι στο χέρι όλων μας να σπάσει. Απέναντι σε κάθε μορφή παρενόχλησης ή κακοποίησης, κοινωνία και πολιτεία δείχνουν μηδενική ανοχή, συσπειρώνονται και δημιουργούν ένα αδιαπέραστο πλέγμα προστασίας των θυμάτων, έγκαιρης πρόληψης και αυστηρών ποινών για τους θύτες.

Στεκόμαστε στο πλευρό των γυναικών που βρίσκουν τη δύναμη να ζητήσουν βοήθεια, και κυρίως στο πλευρό των γυναικών που δεν έχουν βρει ακόμα τη φωνή τους, μέχρι να σπάσουν τη σιωπή τους.

Είμαστε εδώ για να ακούσουμε και να προσφέρουμε μέσω των δομών μας (της τηλεφωνικής Γραμμής SOS 15900, των συμβουλευτικών κέντρων και των ξενώνων) δωρεάν υπηρεσίες ψυχολογικής, νομικής και εργασιακής στήριξης, καθώς και φιλοξενία.

Ταυτόχρονα ενημερώνουμε τους πολίτες για την πρόληψη και αντιμετώπιση της βίας κατά των γυναικών. Γιατί πρέπει όλοι και όλες να μιλάμε! Δεν είναι εύκολο, είναι όμως απαραίτητο και μπορεί και σωτήριο. Το οφείλουμε σε κάθε γυναίκα και κορίτσι που πόνεσε, κακοποιήθηκε ή δολοφονήθηκε» .

https://www.tovima.gr/