Ευρώπη χωρίς ρωσικό αέριο: Σχέδια, έκτακτα μέτρα και αμφιλεγόμενες κινήσεις

Κινήσεις πανικού από το Βερολίνο με υψηλό ρίσκο • Έκτακτα μέτρα και στην Ιταλία • Η Γαλλία προετοιμάζεται για το σενάριο ολικής διακοπής φυσικού αερίου • Το κατά Σκρέκα κυβερνητικό πλάνο

Επιμέλεια: Χρήστος Καλλιμάνης 

Μετά τις 21 Ιουλίου τι; Αυτό είναι το ερώτημα που κυκλοφορεί στα χείλη αξιωματούχων στις ευρωπαϊκές πρωτεύουσες και στις Βρυξέλλες, καθώς από σήμερα και για το επόμενο δεκαήμερο ο αγωγός Nord Stream θα παραμείνει κλειστός για εργασίες συντήρησης, με την Ε.Ε. να εκφράζει ανησυχία πως δεν θα επιστρέψει σε κανονικούς ρυθμούς λειτουργίας.

Το ενεργειακό μπρα ντε φερ μεταξύ Δύσης και Ρωσίας έχει ήδη συμπληρώσει… πολλά επεισόδια και, παρά τις επίσημες διαβεβαιώσεις από τη Gazprom ότι ο αγωγός θα μπει ξανά στο 100% της λειτουργίας του μετά τις 21 Ιουλίου, η αγωνία κορυφώνεται.

Μπροστά στο ενδεχόμενο ενός ψυχρού από πλευράς θερμοκρασίας χειμώνα και… καυτού από πλευράς ακρίβειας οι μεγάλες χώρες της Ε.Ε. απεργάζονται σχέδια αντιμετώπισης ενεργειακής φτώχειας, ενώ, ακόμη οι εκκρεμούν οι αποφάσεις των Βρυξελλών για κεντρική απάντηση στο ζήτημα.

Κλείνει η στρόφιγγα παντού

Εκτός από τον Nord Stream που συνδέει τη Ρωσία με τη Γερμανία και δουλεύει από σήμερα στο 10% της χωρητικότητάς του, αισθητή μείωση της ροής φυσικού αερίου θα δουν και η Ιταλία και η Αυστρία.

Όπως ανακοίνωσε ο Ιταλικός Όμιλος Υδρογονανθράκων Eni, η Ρωσία μείωσε σήμερα κατά ένα τρίτο την προμήθεια φυσικού αερίου προς την Ιταλία.

Στην ανακοίνωσή της αναφέρεται ότι  «η Gazprom έκανε γνωστό ότι για την σημερινή ημέρα θα προμηθεύσει την Eni με συνολικό όγκο αερίου που αντιστοιχεί σε περίπου 21 εκατομμύρια κυβικά μέτρα, ενώ τις τελευταίες ημέρες ο μέσος όρος ήταν 32 εκατομμύρια κυβικά μέτρα».

Ο όμιλος Eni πρόσθεσε ότι θα δώσει επιπλέον στοιχεία σε περίπτωση νέας και ουσιαστικής μείωσης της ροής.

Την ίδια στιγμή, μειώνονται οι παραδόσεις και προς τον αυστριακό όμιλο OMV, ο οποίος ανακοίνωσε ότι «Ο OMV ενημερώθηκε από την Gazprom για τη μείωση του εφοδιασμού σε αέριο, κάτι που μεταφράζεται για σήμερα σε μείωση κατά 70% των ποσοτήτων που φθάνουν στον τερματικό σταθμό του Μπαουμγκάρτεν».

Πρόκειται για ένα από τα κυριότερα κέντρα διανομής στην κεντρική Ευρώπη.

Πολιτικός εφιάλτης και κινήσεις πανικού

Σε εξαιρετικά δύσκολη θέση βρίσκεται η κυβέρνηση του Βερολίνου, καθώς η γερμανική εξάρτηση από τη ρωσική ενέργεια είναι η μεγαλύτερη εντός Ε.Ε., ενώ η κυβέρνηση ήδη έχει βάλει σε κίνηση σχέδια έκτακτης ανάγκης προκειμένου να αντιμετωπίσει μια ακόμη χειρότερη κρίση. Αυτά τα μέτρα ποικίλουν από κρατική βοήθεια σε μεγάλες εταιρείες ενέργειες, έως επιβολή περιορισμών στην κατανάλωση από νοικοκυριά και επιχειρήσεις. Παράλληλα, βάζει στον «πάγο» τις όποιες πράσινες ενέργειες και σχεδιάζει αύξηση της παραγωγής ενέργειας από λιγνίτη.

Μέσα σε αυτή την κατάσταση ήρθε και το παζάρι με Καναδά και Ρωσία για την επιστροφή της τουρμπίνας της Siemens που θα φέρει το Βερολίνο να παραβιάζει τις κυρώσεις της Ε.Ε. προς τη Μόσχα, προκαλώντας μεγάλη δυσφορία στο Κίεβο. 

Σήμερα, σε νέες δηλώσεις για το θέμα, ο υπουργός Οικονομίας έκανε λόγο για «πολιτικό εφιάλτη» προειδοποιώντας ότι «όλα είναι πιθανά» και αφήνοντας ανοιχτό το σενάριο για πλήρη διακοπή της ροής αερίου από τη Μόσχα. 

«Ένα τέτοιο σενάριο (ενν. παροχής φυσικού αερίου με δελτίο) πρέπει να αποτραπεί, με εξοικονόμηση ενέργειας, αποθήκευση και δημοπρασία φυσικού αερίου, καθώς η κοινωνική αλληλεγγύη θα ωθείται στα άκρα και ίσως ακόμη πιο πέρα», δήλωσε ο Ρόμπερτ Χάμπεκ στη Γερμανική Ραδιοφωνία και εξήγησε ότι η κρατική παρέμβαση στην ιδιωτική κατανάλωση φυσικού αερίου αποτελεί έσχατη λύση για την κυβέρνηση.

Σε ό,τι αφορά τη στάση της Gazprom από σήμερα και μέχρι την ολοκλήρωση των εργασιών συντήρησης του αγωγού Nord Stream 1, ο υπουργός Οικονομίας παραδέχθηκε ότι δεν είναι σε θέση να προβλέψει οτιδήποτε. «Όλα είναι πιθανά, όλα μπορούν να συμβούν. Από το να ρέει και πάλι περισσότερο αέριο έως και το να σταματήσει εντελώς η ροή (….) Ειλικρινά, πρέπει να προετοιμαζόμαστε για το χειρότερο και να εργαζόμαστε για το καλύτερο», δήλωσε.

Η επίσης «πράσινη» υπουργός Εξωτερικών Ανναλένα Μπέρμποκ διαβεβαίωσε από την πλευρά της ότι η ομοσπονδιακή κυβέρνηση θα κάνει «ό,τι περνάει από το χέρι της» για να διασφαλίσει ότι μια περαιτέρω έλλειψη ρωσικού φυσικού αερίου δεν θα διχάσει την κοινωνία. «Αν έχουμε λιγότερη ενέργεια, λιγότερη παροχή θέρμανσης, τότε θα διασφαλίσουμε ότι τα πράγματα θα γίνουν με δίκαιο τρόπο», τόνισε η κυρία Μπέρμποκ από την Ιαπωνία, όπου πραγματοποιεί επίσημη επίσκεψη. Απέρριψε πάντως εκ νέου το αίτημα της αντιπολίτευσης για παράταση του χρόνου λειτουργίας των πυρηνικών σταθμών παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας.

«Η Ρωσία είναι απρόβλεπτη», πρόσθεσε η υπουργός Εξωτερικών, «όχι μόνο στον πόλεμο εναντίον της Ουκρανίας, αλλά και σε ό,τι αφορά τη συμμόρφωση με τους κανόνες που ισχύουν, για παράδειγμα στον ενεργειακό εφοδιασμό και για αυτό προετοιμάζονται όλα τα διαφορετικά πιθανά σενάρια».

Στο ίδιο πνεύμα, ο Πρόεδρος της Ομοσπονδιακής Υπηρεσίας Δικτύων Κλάους Μιούλερ έκανε λόγο για «αβέβαιη κατάσταση» και για «αντιφατικά μηνύματα» από την πλευρά της Ρωσίας. «Υπάρχουν εκπρόσωποι του Κρεμλίνου που λένε ότι, σε συνδυασμό με την τουρμπίνα της Siemens (η οποία θα επιστραφεί επισκευασμένη από τον Καναδά), θα μπορούν και πάλι να παραδοθούν μεγαλύτερες ποσότητες, αλλά υπάρχουν και πολύ πολεμικές ανακοινώσεις από το Κρεμλίνο. Για να είμαι ειλικρινής, κανείς δεν ξέρει», είπε χαρακτηριστικά ο κ. Μιούλερ σε συνέντευξή του στο δεύτερο κανάλι της γερμανικής δημόσιας τηλεόρασης ZDF

Ο ίδιος απηύθυνε εκ νέου έκκληση για όσο το δυνατόν μεγαλύτερη εξοικονόμηση φυσικού αερίου. Απέρριψε ωστόσο και αυτός το σενάριο παράτασης της λειτουργίας των πυρηνικών εργοστασίων, καθώς, όπως διευκρίνισε, η θερμότητα προέρχεται κυρίως από το φυσικό αέριο.

Το ιταλικό σχέδιο έκτακτης ανάγκης

Ιταλικά ΜΜΕ δημοσιεύουν σήμερα το περιεχόμενο του κυβερνητικού σχεδίου ενεργειακής λιτότητας, το οποίο προβλέπει σειρά μέτρων προς όλους, από τον δημόσιο φωτισμό έως τις μεγάλες εταιρείες αλλά και στα νοικοκυριά. Μέτρα τα οποία θα ισχύουν μέχρι το φυσικό αέριο να αντικατασταθεί πλήρως από άλλους προμηθευτές.

Καταρχάς, επαναφέρονται στη λειτουργία και πάλι οι σταθμοί ηλεκτροπαραγωγής με καύση άνθρακα, ενώ, όπως επισημαίνει η La Repubblica, τις τελευταίες εβδομάδες τα έξι αυτά εργοστάσια καλύπτουν έως και το 8% της ζήτησης ηλεκτρικής ενέργειας, δηλαδή το διπλάσιο του μέσου όρου των τελευταίων ετών, και με στόχο να αντικαταστήσουν τουλάχιστον 5 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα (ρωσικού) φυσικού αερίου.

Παράλληλα, συνεχίζεται το σχέδιο «θερμοστάτης» σε δημόσια κτίρια και γραφεία, όπου οι θερμοκρασίες δεν μπορούν να είναι υψηλότερες από 19 βαθμούς το χειμώνα και χαμηλότερες από 27 το καλοκαίρι. Η κυβέρνηση Ντράγκι, όμως, ετοιμάζεται να προχωρήσει ένα βήμα παραπέρα και να βάλει όρια και στις ιδιωτικές κατοικίες, μειώνοντας κατά 2 βαθμούς την θερμοκρασία των σωμάτων θέρμανσης και μάλιστα σε συγκεκριμένα ωράρια. Σύμφωνα με υπολογισμούς που μεταδίδουν τα Ιταλικά ΜΜΕ, το 20% του φυσικού αερίου που προέρχεται από τη Ρωσία μπορεί να εξοικονομηθεί μέσω οικιστικής δελτιοποίησης, ενώ θα ξεκινήσει άμεσα μια εκστρατεία ευαισθητοποίησης του πληθυσμού.

Το έκτακτο σχέδιο περιλαμβάνονται διακοπές στον δημόσιο φωτισμό πόλεων, μουσείων και μνημείων, αλλά και πρόωρο κλείσιμο των δημόσιων υπηρεσιών, ιδιωτικών χώρων και καταστημάτων. Εάν η κατάσταση επιδεινωθεί, το επίπεδο έκτακτης ανάγκης θα μπορούσε να προβλέψει τη διακοπή εφοδιασμού – για περιορισμένο χρονικό διάστημα – των πιο ενεργοβόρων βιομηχανιών, π.χ. τσιμεντοβιομηχανίας, κεραμικής, υαλοβιομηχανίας και χαλυβουργίας. Τέλος, σε περίπτωση κατάστασης έκτακτης ανάγκης, η κυβέρνηση θα μπορεί επίσης να εγκρίνει τη χρήση των στρατηγικών της αποθεμάτων.

Το κατά Σκρέκα κυβερνητικό πλάνο

https://www.efsyn.gr/