Πάνω από 30% οι αυξήσεις τιμών σε τρόφιμα το τελευταίο τετράμηνο

Με αυξήσεις που υπερβαίνουν το 30% σε τρόφιμα –και όχι μόνο– συµπληρώθηκαν πριν από λίγες ημέρες τέσσερις μήνες από την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία.

Τα ηνία κρατούν αλεύρι, ηλιέλαιο, ζυμαρικά, χωρίς ωστόσο να «υστερούν» και άλλες κατηγορίες βασικών ειδών, τροφίμων και μη, από γαλακτοκομικά έως χαρτιά υγείας.

Το κύμα των ανατιμήσεων μάλιστα δεν αναμένεται να κοπάσει όσο οι βασικές πρώτες ύλες, αλλά και υλικά συσκευασίας, καθώς και το ενεργειακό κόστος παραμένουν σε εξαιρετικά υψηλά επίπεδα. Οι περισσότερες επιχειρήσεις έχουν προχωρήσει από τις αρχές του χρόνου σε δύο γύρους ανατιμήσεων και αναμένεται πιθανόν και τρίτος τον Σεπτέμβριο.

Δεν λείπουν και οι περιπτώσεις εκείνων που θα προχωρήσουν σε νέες ανατιμήσεις μέσα στο καλοκαίρι, με τους προμηθευτές να επισημαίνουν ότι αυτές που έχουν γίνει έως τώρα απέχουν σε πολύ μεγάλο βαθμό από την πραγματική επιβάρυνση του κόστους παραγωγής. Το χειρότερο, όπως επισημαίνουν, είναι ότι δεν μπορεί να γίνει καμία ασφαλής πρόβλεψη για τη διάρκεια και την ένταση των αυξήσεων στις τιμές των πρώτων υλών και του ενεργειακού κόστους, γεγονός που καθιστά δύσκολο και τον όποιο προγραμματισμό.

Μια πρώτη γεύση για τον πληθωρισμό και εάν αυτός θα κλείσει με νέο άλμα τον Ιούνιο, μετά το 11,3% του Μαΐου, θα πάρουμε την ερχόμενη Παρασκευή, 1η Ιουλίου, οπότε η Eurostat θα ανακοινώσει τις εκτιμήσεις της για τον εναρμονισμένο δείκτη τιμών καταναλωτή, ενώ στις 8 Ιουλίου η Ελληνική Στατιστική Αρχή (ΕΛΣΤΑΤ) θα ανακοινώσει τα στοιχεία για τον εθνικό δείκτη τιμών καταναλωτή.

Ειδικά στα τρόφιμα υπενθυμίζεται ότι οι αυξήσεις σε ετήσια βάση ήταν τον Μάιο 12,1% και σε μηνιαία βάση 1,6%. Τα τελευταία στοιχεία από τα σούπερ μάρκετ, όπως τα συγκεντρώνει η εταιρεία ερευνών αγοράς IRI, δείχνουν ότι την εβδομάδα που τελείωσε στις 12 Ιουνίου οι τιμές των τυποποιημένων προϊόντων είχαν αυξηθεί κατά 8% σε σύγκριση με ένα χρόνο πριν, με τη μεγαλύτερη αύξηση να καταγράφεται στα γαλακτοκομικά (11%). 

Αποκαλυπτικά για την κατακόρυφη αύξηση των τιμών τους τέσσερις τελευταίους μήνες είναι τα στοιχεία από την πλατφόρμα – παρατηρητήριο τιμών e-Καταναλωτής του υπουργείου Ανάπτυξης και Επενδύσεων. 

Η αξία ενός τυπικού «καλαθιού» έχει αυξηθεί κατά περίπου 6% μέσα σε αυτό το διάστημα, με τις μεγαλύτερες ανατιμήσεις να καταγράφονται στα χαρτιά υγείας (35,49%), στο αλεύρι (31,25%), στα μακαρόνια (27,38%), στο ηλιέλαιο (23,20%).

Πολύ σημαντικές, διότι επιβαρύνουν τον οικογενειακό προϋπολογισμό σχεδόν σε καθημερινό επίπεδο, είναι οι ανατιμήσεις στο γάλα και εν γένει στα γαλακτοκομικά, στα αυγά, στα αλλαντικά, σε λαχανικά και φρούτα, καθώς βεβαίως και στο ψωμί (13,84% αύξηση στο ψωμί του τοστ, ενώ πολύ μεγάλες είναι οι ανατιμήσεις και στο φρέσκο ψωμί). Σημειώνεται ότι τα στοιχεία αφορούν τις μέσες τιμές για συγκεκριμένα επώνυμα προϊόντα.

Δεδομένης της παραμονής των τιμών των καυσίμων και του ηλεκτρικού ρεύματος σε πολύ υψηλά επίπεδα, με τις διάφορες επιδοτήσεις να καλύπτουν μέρος μόνο της αύξησης του κόστους παραγωγής, η αποκλιμάκωση των τιμών δεν είναι ορατή στο κοντινό μέλλον. Ενδεικτικά η μέση πανελλαδική τιμή της αμόλυβδης βενζίνης ήταν τη Δευτέρα 27 Ιουνίου 2,40 ευρώ/λίτρο έναντι 1,64 ευρώ/λίτρο στις 27 Ιουνίου 2021.

Οι νέες συνθήκες που επικρατούν τους τελευταίους μήνες στην αγορά φέρνουν και νέα –ή μάλλον επαναφέρουν από το παρελθόν– δεδομένα στις σχέσεις μεταξύ προμηθευτών και λιανεμπόρων. Μερίδα των τελευταίων ζητεί πλέον από τους προμηθευτές πρόσθετες παροχές είτε μέσω καταβολής μετρητών είτε με παροχή ίση με 3%-5% του τζίρου που κάνει σε ετήσια βάση ο προμηθευτής στο δίκτυο της αλυσίδας, προκειμένου να αντιμετωπιστεί το αυξημένο λειτουργικό κόστος των σούπερ μάρκετ.

Δήμητρα Μανιφάβα 

https://www.kathimerini.gr/