Με αφορμή την επέτειο των δύο ετών από το θάνατο του Αριστείδη Μπαρχαμπά, παλαίμαχου άσου του Παναιτωλικού, συγγραφέα, αγωνιστή και σπουδαίου ανθρώπου, αναδημοσιεύουμε μία μεγάλη και αποκαλυπτική συνέντευξη, στην οποία μιλάει για τα πρώτα βήματα του Παναιτωλικού, τις νυχτερινές σχολές, τους αγώνες με τις μεγάλες ομάδες, τα δικαστήρια για το κομμένο αυτί του διαιτητή Ράμμου, την μεταγραφή του στον Παναθηναϊκό και άλλα πολλά, όπως τα έζησε και που αξίζει να γνωρίζει ο καθένας μας.
Ο Αριστείδης Μπαρχαμπάς μιλά για τον Παναιτωλικό
"Ο Παναιτωλικός είναι πολιούχος του Αγρινίου!"
"Ο Παναιτωλικός είναι πολιούχος του Αγρινίου!"
Αριστείδης Μπαρχαμπάς: «Όπως είπε ο Βασίλης Νικολαΐδης, ο Παναιτωλικός είναι πολιούχος του Αγρινίου»
Συνέντευξη στην Δήμητρα Λαοπόδη
O tempora, o mores! Ώ καιροί, ω ήθη! Εγώ τώρα που το σκέπτομαι θα ήθελα να γράψω «άλλοι καιροί, άλλα ήθη». Το Αγρίνιο τελικά έχει «πολιούχο» τον Παναιτωλικό. Χρόνια τώρα όλοι, μικροί μεγάλοι, έχουν να κάνουν με τα του Παναιτωλικού. Άλλοτε πάνω η ομάδα άλλοτε κάτω, άλλοτε πίκρες άλλοτε χαρές, αλλά όλοι «είμαστ από κει που κόψαν ένα αυτί».
Πριν από κάποια χρόνια ένας από τους παλαίμαχους του Παναιτωλικού, θες γιατί το είδε πατριωτικά το θέμα της ομάδας, θες γιατί μαζί με τους συμπαίκτες του έπαιζαν με ψυχή, θες γιατί το ποδόσφαιρο έσμιξε πλούσιους και φτωχούς, αποφάσισε να γράψει την ιστορία ενός συλλόγου που άφησε το στίγμα του σε μια εποχή θεαματικών αλλαγών και πολιτικών αναταράξεων.
Το όπιο του λαού λοιπόν ή αλλιώς η μπάλα, έγραψε τη δική της ιστορία. Για μας εδώ στο Αγρίνιο η ιστορία του Παναιτωλικού μέχρι το 1967 εκδόθηκε κάμποσα χρόνια πριν. Δεν βγήκαν πολλές χιλιάδες αντίτυπα. Σήμερα υπάρχει η μεγάλη ανάγκη να ξανακυκλοφορήσει η ιστορία του συλλόγου Παναιτωλικού για να θυμηθούν οι παλιότεροι και να μεγαλώσει η αγάπη των νεότερων για την ομάδα.
Σήμερα που ο Παναιτωλικός έχει πρόεδρο με όραμα και διάθεση να προχωρήσει ακόμη και μέσα από λάθη και άτυχα αποτελέσματα, ίσως υπάρχει ακόμη μεγαλύτερη ανάγκη να εκδοθεί το νέο βιβλίο του Παναιτωλικού, αφού υπάρχει η σιρμαγιά από το βιβλίο του Αριστείδη Μπαρχαμπά.
Τι να πω τώρα για τον Αριστείδη και τον Παναιτωλικό μας; Ίσως θα έπρεπε να υπάρχει τρόπος, αυτή η συνέντευξη που θα διαβάσετε παρακάτω να βγει σε ηλεκτρονική μορφή για να δείτε τα συναισθήματα που έχει ο Αριστείδης, όταν μιλά για τον Παναιτωλικό.
Είμαι από τους ανθρώπους που παρακολούθησα και παθιάστηκα και έβρισα σαν νταλικέρης από την εξέδρα, όταν κάποια χρόνια πριν παρακολουθούσα τον Παναιτωλικό σε κείνο το παλιό γήπεδο. Φαντάζομαι το ίδιο κάνουν οι περισσότεροι Αγρινιώτες. Εγώ πάντως μέσα από αυτή τη συνέντευξη που μου παραχώρησε ο Αριστείδης κατάλαβα γιατί ο Παναιτωλικός είναι ο «πολιούχος» της πόλης.
Αριστείδη, να ξεκινήσουμε την κουβέντα με τα ευτράπελα
Μέσα στο γήπεδο όταν παίζαμε το 1962 ή το 1963 δεν θυμάμαι ακριβώς τη χρονιά, προπονητής ήταν ο Σωτήρης Καρποδίνης. Ήταν αυτός που μας έμαθε πάρα πολλά πράγματα σχετικά με το ποδόσφαιρο.
Συνέντευξη στην Δήμητρα Λαοπόδη
O tempora, o mores! Ώ καιροί, ω ήθη! Εγώ τώρα που το σκέπτομαι θα ήθελα να γράψω «άλλοι καιροί, άλλα ήθη». Το Αγρίνιο τελικά έχει «πολιούχο» τον Παναιτωλικό. Χρόνια τώρα όλοι, μικροί μεγάλοι, έχουν να κάνουν με τα του Παναιτωλικού. Άλλοτε πάνω η ομάδα άλλοτε κάτω, άλλοτε πίκρες άλλοτε χαρές, αλλά όλοι «είμαστ από κει που κόψαν ένα αυτί».
Πριν από κάποια χρόνια ένας από τους παλαίμαχους του Παναιτωλικού, θες γιατί το είδε πατριωτικά το θέμα της ομάδας, θες γιατί μαζί με τους συμπαίκτες του έπαιζαν με ψυχή, θες γιατί το ποδόσφαιρο έσμιξε πλούσιους και φτωχούς, αποφάσισε να γράψει την ιστορία ενός συλλόγου που άφησε το στίγμα του σε μια εποχή θεαματικών αλλαγών και πολιτικών αναταράξεων.
Το όπιο του λαού λοιπόν ή αλλιώς η μπάλα, έγραψε τη δική της ιστορία. Για μας εδώ στο Αγρίνιο η ιστορία του Παναιτωλικού μέχρι το 1967 εκδόθηκε κάμποσα χρόνια πριν. Δεν βγήκαν πολλές χιλιάδες αντίτυπα. Σήμερα υπάρχει η μεγάλη ανάγκη να ξανακυκλοφορήσει η ιστορία του συλλόγου Παναιτωλικού για να θυμηθούν οι παλιότεροι και να μεγαλώσει η αγάπη των νεότερων για την ομάδα.
Σήμερα που ο Παναιτωλικός έχει πρόεδρο με όραμα και διάθεση να προχωρήσει ακόμη και μέσα από λάθη και άτυχα αποτελέσματα, ίσως υπάρχει ακόμη μεγαλύτερη ανάγκη να εκδοθεί το νέο βιβλίο του Παναιτωλικού, αφού υπάρχει η σιρμαγιά από το βιβλίο του Αριστείδη Μπαρχαμπά.
Τι να πω τώρα για τον Αριστείδη και τον Παναιτωλικό μας; Ίσως θα έπρεπε να υπάρχει τρόπος, αυτή η συνέντευξη που θα διαβάσετε παρακάτω να βγει σε ηλεκτρονική μορφή για να δείτε τα συναισθήματα που έχει ο Αριστείδης, όταν μιλά για τον Παναιτωλικό.
Είμαι από τους ανθρώπους που παρακολούθησα και παθιάστηκα και έβρισα σαν νταλικέρης από την εξέδρα, όταν κάποια χρόνια πριν παρακολουθούσα τον Παναιτωλικό σε κείνο το παλιό γήπεδο. Φαντάζομαι το ίδιο κάνουν οι περισσότεροι Αγρινιώτες. Εγώ πάντως μέσα από αυτή τη συνέντευξη που μου παραχώρησε ο Αριστείδης κατάλαβα γιατί ο Παναιτωλικός είναι ο «πολιούχος» της πόλης.
Αριστείδη, να ξεκινήσουμε την κουβέντα με τα ευτράπελα
Μέσα στο γήπεδο όταν παίζαμε το 1962 ή το 1963 δεν θυμάμαι ακριβώς τη χρονιά, προπονητής ήταν ο Σωτήρης Καρποδίνης. Ήταν αυτός που μας έμαθε πάρα πολλά πράγματα σχετικά με το ποδόσφαιρο.
Ο Παναιτωλικός ήταν η ομάδα που πρωταγωνιστούσε τότε στη Β Εθνική. Ο Φάνης Ζαρκαβέλης έπαιζε αριστερό μπακ. Ήταν ταχύτατος ποδοσφαιριστής, αλλά δεν ήταν ευέλικτος. Ενώ έπαιζε αριστερό μπακ, κλοτσούσε την μπάλα με το δεξί. Μέσα στο γήπεδο υπήρχε ένας τύπος που έριχνε ωραίες ατάκες. Βλέποντας το Φάνη να επιτίθεται ταχύτατα από την αριστερή πλευρά, που είναι σήμερα η μεγάλη σκεπαστή εξέδρα, τότε ήταν ευκάλυπτα και στα παγκάκια κάθονταν οι φίλαθλοι, αγκομαχώντας προσπαθεί να τον φτάσει ο αντίπαλος, περνάει τη μεγάλη περιοχή, ευθεία όμως στη γραμμή του άουτ. Οπότε του φωνάζει «στρίψι διξιά Φάν´». Απαντά ο Ζαρκαβέλης «δεν μπορώ ρε Μούσα» και βγήκε με τη μπάλα άουτ.
Όταν πήγαμε στη Ρόδο πρώτη φορά, εντυπωσιάστηκα με τα φαγητά. Πρώτο αεροπορικό ταξίδι της ομάδας, καταλαβαίνεις δεν κοιμηθήκαμε καθόλου από την αγωνία μας, πότε θα μπούμε στο αεροπλάνο. Τέλος πάντων.
Όταν πήγαμε στη Ρόδο πρώτη φορά, εντυπωσιάστηκα με τα φαγητά. Πρώτο αεροπορικό ταξίδι της ομάδας, καταλαβαίνεις δεν κοιμηθήκαμε καθόλου από την αγωνία μας, πότε θα μπούμε στο αεροπλάνο. Τέλος πάντων.
Πάμε στη Ρόδο εμείς οι πεδινοί της Τριχωνίδας και καταλύουμε στο ξενοδοχείο Σπάρτακ. Τότε εγώ βρισκόμουν υπό ανάρρωση γιατί είχα πάθει λιμώδη ηπατίτιδα και έπρεπε πάντα να τρώω κατ´ εντολή των γιατρών αγκινάρες αλά πολίτα. Αυτό το φαγητό ήταν φάρμακο.
Μπαίνουμε στο εστιατόριο του ξενοδοχείου συνεσταλμένοι. Όχι Κοντόβα ξενοδοχείο στο Αγρίνιο, αλλά ξενοδοχείο Σπάρτακ και στη Ρόδο. Καθίσαμε και έρχονται τα γκαρσόνια με το μενού, για να παραγγείλουμε. Το Σάββατο τρώγαμε ό,τι θέλαμε, ενώ τα υπόλοιπα μεσημέρια όλα ήταν καθ´ υπόδειξη του προπονητή. Διαβάζαμε τα ονόματα των φαγητών. Ξένες κουβέντες, ξένα λόγια. Κυνηγούσαμε να φάμε κάτι που στο Αγρίνιο δεν το βρίσκαμε. Και έπεσε το σνίτσελ δέκα φορές στην παραγγελία. Σνίτσελ. Τι είναι αυτό; Όλοι σνίτσελ. Οπότε όταν ήρθε το σνίτσελ και το ανοίγει ο Τεμεκονίδης αναφωνεί «ούι, γρουν´ μας έφιρε μι αλεύρ´».
Όταν ήσουν μέσα στον αγωνιστικό χώρο άκουγες την εξέδρα;
Όταν είσαι αφοσιωμένος μέσα στο παιχνίδι δεν ακούς τι λένε οι φίλαθλοι. Ακούς μονάχα μια βοή. Τώρα εάν είσαι λίγο περίεργος και στήσεις αυτί, θ´ ακούσεις. Το «μαλάκα» με το «ήρωά μου» είναι όπως λέμε καλημέρα και καληνύχτα. Εκεί που σε βρίζουν, σε κάνουν και θεό. Δεν λαμβάνονταν υπόψη αυτά.
Όταν ήσουν μέσα στον αγωνιστικό χώρο άκουγες την εξέδρα;
Όταν είσαι αφοσιωμένος μέσα στο παιχνίδι δεν ακούς τι λένε οι φίλαθλοι. Ακούς μονάχα μια βοή. Τώρα εάν είσαι λίγο περίεργος και στήσεις αυτί, θ´ ακούσεις. Το «μαλάκα» με το «ήρωά μου» είναι όπως λέμε καλημέρα και καληνύχτα. Εκεί που σε βρίζουν, σε κάνουν και θεό. Δεν λαμβάνονταν υπόψη αυτά.
Προσπαθώ να θυμηθώ το τραγούδι που βάζαμε όταν ο Παναιτωλικός έβαζε γκολ. Ήταν ένα ιταλικό τραγούδι που όλο γέλαγε. Μόλις έμπαινε το γκολ άρχιζε η τραγουδίστρια ένα γέλιο που γελούσαν και οι φίλαθλοι μαζί και παραλίγο αυτό το τραγούδι να γίνει ο ύμνος του Παναιτωλικού.
Από που βγήκε το «είμαστε από κει που κόψαν ένα αυτί»;
Έπαιξα πρωταγωνιστικό ρόλο σ´ αυτό το επεισόδιο γιατί ακούστηκα μετά από το ´67 που με «καθάρισαν». Τότε η Εθνικοφροσύνη δεν είχε ανάγκη από άλλους ανθρώπους. Άπαξ και είχες άποψη δεν τους έκανες. Δεν πήγαινα στο γήπεδο, αλλά από τις πολλές φορές οι φίλοι μου επέμεναν «πάμε, πάμε», συμφώνησα λέγοντάς τους «θα δείτε που δεν θα μας αφήσουν να μπούμε.
Από που βγήκε το «είμαστε από κει που κόψαν ένα αυτί»;
Έπαιξα πρωταγωνιστικό ρόλο σ´ αυτό το επεισόδιο γιατί ακούστηκα μετά από το ´67 που με «καθάρισαν». Τότε η Εθνικοφροσύνη δεν είχε ανάγκη από άλλους ανθρώπους. Άπαξ και είχες άποψη δεν τους έκανες. Δεν πήγαινα στο γήπεδο, αλλά από τις πολλές φορές οι φίλοι μου επέμεναν «πάμε, πάμε», συμφώνησα λέγοντάς τους «θα δείτε που δεν θα μας αφήσουν να μπούμε.
Πράγματι, όταν φτάσαμε στην είσοδο, δεν με άφησαν οι αστυνομικοί που ήταν στην πόρτα. «Ήσουνα κάποτε ποδοσφαιριστής, τώρα δεν είσαι» μου είπαν. Φύγαμε και πήγαμε από άλλη πόρτα και μπήκαμε όρθιοι στην μεγάλη εξέδρα.
Τότε ο Παναιτωλικός έπαιζε με τον ΠΑΟΚ. Είναι κανόνας εδώ στην Ελλάδα το ποδόσφαιρο να είναι μαφιόζικο παιχνίδι, δεν είναι όπως στην Ευρώπη. Έτσι δομήθηκε ευθύς εξαρχής. Παρακολουθούσα τον αγώνα χωρίς να νιώθω ιδιαίτερη συγκίνηση γιατί δεν μου άρεσε και ούτε με εξέφραζε η εποχή.
Αυτοί που φορούσαν τα χρώματα της ομάδας μου έπαιζαν Α΄ Εθνική, είχε γίνει πλέον επαγγελματικό το ποδόσφαιρο και ο διαιτητής αδίκησε την ομάδα μας σφυρίζοντας ένα πέναλτι. Άρχισαν επεισόδια, ο κόσμος μπήκε μέσα στο γήπεδο. Εγώ ήμουν όρθιος στην είσοδο από όπου βγαίνουν οι ομάδες στον αγωνιστικό χώρο. Μέσα μου είχε ξυπνήσει η αδικία που υφίστατο ο σύλλογος μου ανέκαθεν.
«Μωρέ» είπα μέσα μου «ακόμα και στο επαγγελματικό αδικία;». Όπως έβγαινε ο διαιτητής ματωμένος στο λοβό του αυτιού του, που κάποιος τον είχε δαγκώσει κατά τα επεισόδια, του λέω «τι έκανες ρε παλιάνθρωπε» και σηκώνω το χέρι και του ρίχνω ένα δεξί φούσκο. Πήγε το χέρι μου πάνω στο ματωμένο του αυτί. Με είδαν οι αστυνομικοί που με «υπεραγαπούσαν» και με πήγαν μέσα ότι εγώ του έκοψα το αυτί.
Τελικά ποιος ήταν ο δράστης; Συνέβαιναν συχνά επεισόδια;
Πολλά ονόματα ακούστηκαν, αλλά αυτός που τον δάγκωσε έχει πεθάνει. Εντύπωση μου κάνει ότι, όταν έγινε το γεγονός, ακουστήκαμε στο Πανελλήνιο. Μη σου πω σε ολόκληρο τον πλανήτη.
Τότε ο Παναιτωλικός έπαιζε με τον ΠΑΟΚ. Είναι κανόνας εδώ στην Ελλάδα το ποδόσφαιρο να είναι μαφιόζικο παιχνίδι, δεν είναι όπως στην Ευρώπη. Έτσι δομήθηκε ευθύς εξαρχής. Παρακολουθούσα τον αγώνα χωρίς να νιώθω ιδιαίτερη συγκίνηση γιατί δεν μου άρεσε και ούτε με εξέφραζε η εποχή.
Αυτοί που φορούσαν τα χρώματα της ομάδας μου έπαιζαν Α΄ Εθνική, είχε γίνει πλέον επαγγελματικό το ποδόσφαιρο και ο διαιτητής αδίκησε την ομάδα μας σφυρίζοντας ένα πέναλτι. Άρχισαν επεισόδια, ο κόσμος μπήκε μέσα στο γήπεδο. Εγώ ήμουν όρθιος στην είσοδο από όπου βγαίνουν οι ομάδες στον αγωνιστικό χώρο. Μέσα μου είχε ξυπνήσει η αδικία που υφίστατο ο σύλλογος μου ανέκαθεν.
«Μωρέ» είπα μέσα μου «ακόμα και στο επαγγελματικό αδικία;». Όπως έβγαινε ο διαιτητής ματωμένος στο λοβό του αυτιού του, που κάποιος τον είχε δαγκώσει κατά τα επεισόδια, του λέω «τι έκανες ρε παλιάνθρωπε» και σηκώνω το χέρι και του ρίχνω ένα δεξί φούσκο. Πήγε το χέρι μου πάνω στο ματωμένο του αυτί. Με είδαν οι αστυνομικοί που με «υπεραγαπούσαν» και με πήγαν μέσα ότι εγώ του έκοψα το αυτί.
Τελικά ποιος ήταν ο δράστης; Συνέβαιναν συχνά επεισόδια;
Πολλά ονόματα ακούστηκαν, αλλά αυτός που τον δάγκωσε έχει πεθάνει. Εντύπωση μου κάνει ότι, όταν έγινε το γεγονός, ακουστήκαμε στο Πανελλήνιο. Μη σου πω σε ολόκληρο τον πλανήτη.
Στο δικαστήριο που έγινε πέσανε τα μεγάλα μέσα. Μην ξεχνάμε ότι οι βουλευτές τότε είχαν τα γήπεδα ως λιβάδια ψήφων. Πέσανε από δω πέσανε από κει τελικά δεν συνέβη τίποτα. Έληξε το θέμα.
Θυμάμαι όμως πως διάβασα μετά από μήνες στην εφημερίδα μια επιστολή που είχε στείλει ο Ράμμος. Έγραφε «ας μην ξεχνά ο κ. Παντελάκης (πρόεδρος του ΠΑΟΚ τότε) τι έπαθα εγώ για την ομάδα μας στο Αγρίνιο».
Δυστυχώς είχε τέτοια τρωτά σημεία ο φίλαθλος κόσμος του Αγρινίου, αλλά δικαιολογημένα. Ήταν η γραμμή τέτοια. Δεν γινόταν τώρα ο Ολυμπιακός, ο Παναθηναϊκός, η ΑΕΚ που ηγούνταν του πρωταθλήματος να χάνουν στην επαρχία. Ήταν ένα μαγαζί που έλεγε «σήμερα θα πάμε εκεί να κερδίσουμε».
Τι σημαίνει ο Παναιτωλικός για το Αγρίνιο;
Εκείνο το οποίο έχει σημασία είναι ότι ο Παναιτωλικός δεν ήταν ποδοσφαιρική ομάδα μόνο. Όπως χαρακτηριστικά είπε ο καλλιτεχνικός διευθυντής που ΔηΠεΘε Βασίλης Νικολαΐδης είναι ο πολιούχος της πόλης. Πολύ ωραίος χαρακτηρισμός. Είναι έτσι. Είναι και μπορεί περίτρανα να αποδειχθεί.
Τι σημαίνει ο Παναιτωλικός για το Αγρίνιο;
Εκείνο το οποίο έχει σημασία είναι ότι ο Παναιτωλικός δεν ήταν ποδοσφαιρική ομάδα μόνο. Όπως χαρακτηριστικά είπε ο καλλιτεχνικός διευθυντής που ΔηΠεΘε Βασίλης Νικολαΐδης είναι ο πολιούχος της πόλης. Πολύ ωραίος χαρακτηρισμός. Είναι έτσι. Είναι και μπορεί περίτρανα να αποδειχθεί.
Εκείνη την εποχή που ιδρύθηκε ο Παναιτωλικός με την έρευνα που είχα κάνει, ενώ παντού υπήρχε αυτή η ανάταση λόγω των ολυμπιακών αγώνων που είχαν γίνει προ δεκαπενταετίας, στο Αγρίνιο υπήρχε μαρασμός.
Όταν τελικά αποφάσισε η αγορά να κινηθεί, εκείνη την εποχή που ήκμαζε ο καπνός και χτίζονταν το ένα καπνεργοστάσιο πίσω από το άλλο, χτίζονταν το καινούριο Αγρίνιο από ανθρώπους με μυαλό.
Ο Χαβέλλας, τότε γυμνασιάρχης, μαζί με τους καθηγητές πήραν την απόφαση να φτιάξουν ένα αθλητικό σύλλογο στο Αγρίνιο. Έδωσαν το όνομα Παναιτωλικός. Παναιτωλικός όμως προϋπήρχε στο Μεσολόγγι από το 1896.
Ο τελευταίος αγώνας μεταξύ των δύο ομάδων έληξε με 7-1 υπέρ του Παναιτωλικού Αγρινίου στο Αγρίνιο και ο πρόεδρος Χαβέλλας έδωσε τιμητική πλακέτα στο πρόεδρο του Παναιτωλικού Μεσολογγίου για την σύσφιξη των σχέσεων. Στη συνέχεια ο Παναιτωλικός Μεσολογγίου έγινε η σημερινή ΑΕΜ.
Πως ιδρύθηκε ο Παναιτωλικός;
Όταν ιδρύθηκε δεν υπήρχε ποδόσφαιρο. Μπάλα. Κλοτσόσφαιρα όπως τη λέγανε τότε. Ήταν Σύλλογος Γυμναστικός Φιλεκπαιδευτικός. Εκείνο που με κάνει και στενοχωριέμαι με την αλλαγή της κατάστασης, είναι ότι ο Παναιτωλικός ήταν ο μοναδικός στην Ελλάδα σύλλογος, για να μην πω στην Ευρώπη, που μέσα από τη συνδρομή των φιλάθλων βλέποντας θέαμα, πλήρωναν τους δασκάλους και μάθαιναν τη φτωχολογιά γράμματα. Δεν υπήρχε άλλος σύλλογος. Όμως τα τμήματα που είχαν προγραμματίσει οι ιδρυτές του για να έχουν εισπράξεις, δεν απέδιδαν όσο απέδιδε το ποδόσφαιρο.
Πως ιδρύθηκε ο Παναιτωλικός;
Όταν ιδρύθηκε δεν υπήρχε ποδόσφαιρο. Μπάλα. Κλοτσόσφαιρα όπως τη λέγανε τότε. Ήταν Σύλλογος Γυμναστικός Φιλεκπαιδευτικός. Εκείνο που με κάνει και στενοχωριέμαι με την αλλαγή της κατάστασης, είναι ότι ο Παναιτωλικός ήταν ο μοναδικός στην Ελλάδα σύλλογος, για να μην πω στην Ευρώπη, που μέσα από τη συνδρομή των φιλάθλων βλέποντας θέαμα, πλήρωναν τους δασκάλους και μάθαιναν τη φτωχολογιά γράμματα. Δεν υπήρχε άλλος σύλλογος. Όμως τα τμήματα που είχαν προγραμματίσει οι ιδρυτές του για να έχουν εισπράξεις, δεν απέδιδαν όσο απέδιδε το ποδόσφαιρο.
Οπότε οι καθηγητές ήταν ενάντια στο ποδόσφαιρο. Οι καθηγητές του Γυμνασίου που ήταν και σύμβουλοι τιμωρούσαν τους ποδοσφαιριστές μαθητές όταν πήγαιναν στον Παναιτωλικό γιατί ήταν σε σύγχυση. Η ομάδα διοικούνταν από πνευματικό κόσμο, ο οποίος εκ των πραγμάτων θα ήταν μιας κοινωνικής τάξης, ανώτερης οικονομικά.
Ποιοι ήταν αυτοί που αποτέλεσαν τον κορμό της ομάδας;
Την ομάδα του Παναιτωλικού την αποτελούσαν ποδοσφαιριστές μιας άλλης τάξης, της φτωχότερης του Αγρινίου. Είχε τότε 20 μαθητές με τους 17 φτωχούς. Ειδικότερα καπνεργάτες.
Ποιοι ήταν αυτοί που αποτέλεσαν τον κορμό της ομάδας;
Την ομάδα του Παναιτωλικού την αποτελούσαν ποδοσφαιριστές μιας άλλης τάξης, της φτωχότερης του Αγρινίου. Είχε τότε 20 μαθητές με τους 17 φτωχούς. Ειδικότερα καπνεργάτες.
Την ώρα όμως που ανθίζει αυτό το Παναιτωλικό λουλούδι, ξεσπούν στο Αγρίνιο οι καπνεργατικές μεγάλες απεργίες και συλλαμβάνονται 8 ποδοσφαιριστές ως ταραξίες. Στη συνέχεια τους έδιωξαν από την ομάδα.
Αυτά γίνονταν το 1927 - 28. Διώχνοντας όμως τους καπνεργάτες ποδοσφαιριστές η ομάδα διαλύονταν. Προ αυτού του φαινομένου τους ξανακάλεσαν. Τα παιδιά πικραμένα από τη συμπεριφορά της διοίκησης, αφού κυνηγούσαν το ψωμί τους, αποφάσισαν να φύγουν από τον Παναιτωλικό και να φτιάξουν τη δική τους ομάδα με το όνομα «εργατική». Αλλά τελικά δεν το έκαναν.
Που αγωνίζονταν ο Παναιτωλικός;
Ο Παναιτωλικός αγωνίζονταν στο λιοστάσι του Βελή. Στη συνέχεια έγινε το γήπεδο με την παραχώρηση του δήμου. Έφτιαξαν το γήπεδο κακήν κακώς. Πρώτα με λινάτσες. Βρέθηκε ο Καλημέρας, πρώτος ευεργέτης και έφτιαξε τη βορειοανατολική πλευρά με τη μάντρα, γι´ αυτό και έμεινε ως επίτιμος πρόεδρος. Ύστερα από αυτά άρχισαν οι αγώνες.
Που αγωνίζονταν ο Παναιτωλικός;
Ο Παναιτωλικός αγωνίζονταν στο λιοστάσι του Βελή. Στη συνέχεια έγινε το γήπεδο με την παραχώρηση του δήμου. Έφτιαξαν το γήπεδο κακήν κακώς. Πρώτα με λινάτσες. Βρέθηκε ο Καλημέρας, πρώτος ευεργέτης και έφτιαξε τη βορειοανατολική πλευρά με τη μάντρα, γι´ αυτό και έμεινε ως επίτιμος πρόεδρος. Ύστερα από αυτά άρχισαν οι αγώνες.
Προτού εμφανιστούν οι ομάδες μέσα στο γήπεδο να αγωνιστούν, τα παιδιά προπονούνταν στις αλάνες. Οι αλάνες αυτές ήταν στην πρώην ταβέρνα του Μπαϊρακτάρη και στην Αγία Τριάδα στα πλατάνια. Εκεί πήγαιναν με τη μπάλα που είχε φέρει ο Στρατούλας από το ορφανοτροφείο που ήταν στην Αθήνα. Όταν τη φούσκωσε και άρχισαν τα παιδιά να την κλοτσούν έγινε πανδαιμόνιο.
Οι Αγρινιώτες δεν είχαν δει στη ζωή τους μπάλα;
Οι Αγρινιώτες πρώτη φορά έβλεπαν μπάλα. Έβλεπαν τα παιδιά με τι χαρά την κλοτσούσαν και έκαναν το σταυρό τους. Έλεγαν «τι είναι τούτο πάλι;».
Οι Αγρινιώτες δεν είχαν δει στη ζωή τους μπάλα;
Οι Αγρινιώτες πρώτη φορά έβλεπαν μπάλα. Έβλεπαν τα παιδιά με τι χαρά την κλοτσούσαν και έκαναν το σταυρό τους. Έλεγαν «τι είναι τούτο πάλι;».
Το Μάιο του 1930 έγινε ο πρώτος αγώνας. Σύσσωμη η Αγρινιώτικη κοινωνία πήγε στο γήπεδο. Δεν υπάρχουν φωτογραφίες αλλά οι μαρτυρίες λένε ότι το ποδόσφαιρο αγαπήθηκε. Όταν λοιπόν γίνεται ποδοσφαιρικός αγώνας με τον Πύρρο Ιωαννίνων, που προϋπήρχε του Παναιτωλικού, 6.500 λαού άνδρες και γυναίκες πήγαν στο χωράφι του Βελή, να δουν τι πάει να πει ποδόσφαιρο. Τότε έβαλαν εισιτήριο μια δραχμή το κάθισμα. Φιλαρμονικές, ταξιθέτες, κόσμος πολύς. Ήταν και η εποχή τέτοια.Λοιπόν 6.500 λαού τρελάθηκαν με το ποδόσφαιρο. Νίκησε ο Παναιτωλικός 2 - 1.
Μέχρι την επόμενη Κυριακή κάθε γειτονιά είχε την ομάδα της και κάθε χωριό το σύλλογό του. Φρενίτιδα. Όλη η Αιτωλοακαρνανία, όλα τα χωριά κλότσαγαν. Έφτιαξαν ομάδες. Αγαπήθηκε τόσο πολύ το ποδόσφαιρο στο Αγρίνιο που τα άλλα αθλήματα, βόλεϊ, μπάσκετ επισκιάστηκαν.
Ποια ήταν η συμπεριφορά της Εθνικής Ομοσπονδίας Ποδοσφαίρου;
Δεν έτυχε της συμπάθειάς της. Οι λόγοι άγνωστοι. Η Αθήνα, το κέντρο ό,τι αποφάσιζε, ακολουθούσε η επαρχία. Δόξα τρανή να ηγείσαι. Μετά ήταν έδρα. Έτσι άρχισαν να γίνονται μικρομαγαζάκια. Ποδοσφαιρικό σωματείο Πατρών. Ήταν το μικρομάγαζο για την ΕΠΟ. Αλλά κυβερνήτης δυνατός, αυτός που ήταν στην ΕΠΣ Πατρών. Ένας Σκλάβος προωθούσε την πρόοδο των ομάδων ανάλογα με τα συμφέροντα του.
Πως πορεύθηκε η ομάδα στα επόμενα χρόνια;
Κυριαρχεί στην περιφέρεια Πατρών. Μην ξεχνάμε ότι τότε έπαιζαν ο Άρης Αιτωλικού και η ΑΕΜ Μεσολογγίου. Είχε συνεχόμενα 11 ή 12 πρωταθλήματα. Δεν υπήρχε αντίπαλος. Έτσι πορεύθηκε ο Παναιτωλικός, παρ´ όλες τις αντιξοότητες της διοικητικής δομής. Ποδοσφαιρομάνα η Αιτωλοακαρνανία και ιδιαίτερα το Αγρίνιο. Έβγαζε συνέχεια ποδοσφαιριστές.
Μόνιμα πρωταθλητής περιφέρειας Πατρών ο Παναιτωλικός αλλά όχι και της πόλεως. Κοίτα να δεις παραθυράκια. Εάν ήταν και της πόλης θα ήταν συνέχεια ο Παναιτωλικός. Άλλο πρωταθλητής της Πάτρας και άλλο της Περιφέρειας κατά τον Σκλάβο. Συγκρούονταν αυτοί οι δυο πρωταθλητές, οι οποίοι ήταν πάντα ο Παναιτωλικός και η Θύελλα Πατρών.
Η Θύελλα δε άλλαζε ονόματα. Ολυμπιακός και Θύελλα Πατρών ήταν το ίδιο πρόσωπο με δυο ονόματα και ενδυμασίες. Μία χρονιά η Θύελλα έπεφτε, παρουσιάζονταν ως Ολυμπιακός Πατρών. Τέτοιες κομπίνες. Οι διοικούντες τον Παναιτωλικό μακριά από αυτά, αφού δεν γνώριζαν τις βρομιές πορεύονταν. Οπότε έμεινε στην ιστορία Παναιτωλικός - Παναχαϊκή εδώ στην Περιφέρεια.
Όταν το 1953 χτυπάμε Πανελλήνιο πρωτάθλημα, που έπαιζαν έξι μόνο ομάδες για να μπει ομάδα του ΠΟΚ στην Αθήνα έπρεπε ο Ολυμπιακός να κερδίσει τα Παλούκια, τη Σαλαμίνα, όλα τα χωριουδάκια, τις συνοικίες του Πειραιά. Οι εφημερίδες της εποχής έγραφαν με μεγάλα γράμματα «σύντριψε ο Ολυμπιακός τον Αργοναύτη με 6 - 1».
Ο Παναιτωλικός έπρεπε για να βγει Α Εθνική να καθαρίσει την περιφέρειά του, την Κόρινθο, την Εύβοια, το Βόλο, τη Λάρισα. Άνισες διαφορές. Ενώ πρέπει να βγει πρωταθλητής στην Α΄ Εθνική επεμβαίνει ο πρόεδρος της Ένωσης Πατρών και βγάζει την Παναχαϊκή. Γίνονται τότε τα πρώτα επεισόδια. Βουλευτές κόμματα, οι πάντες επαναστάτησαν. Μετά από όλα όσα έγιναν τον επόμενο χρόνο μπήκαμε στην Α Εθνική.
Έπαιζες τότε στην ομάδα;
Εγώ τότε ήμουν στη δεύτερη ομάδα του Παναιτωλικού. Μιλώ για το 1954 - 55. ήμουν μαθητής μαζί με τους Καμποσιώρα, Μανιάτη, Δούκα, Τεμεκονίδη. Μπήκαμε όλοι στην μεγάλη ομάδα του Παναιτωλικού. Τότε παίξαμε με τις ομάδες των Αθηνών και από ολόκληρη τη Μακεδονία τον ΠΑΟΚ. Γίναμε πασίγνωστοι στην Ελλάδα.
Συνεχίζονταν οι σπουδές σας ή μήπως λόγω του ποδοσφαίρου τις αφήσατε;
Οι νυχτερινές σχολές στο Αγρίνιο δούλευαν στο φουλ. Τα ταλέντα του Παναιτωλικού αρχίζουν να εμφανίζονται. Αρχίζουν οι πρώτες μεταγραφές. Το τότε συμβούλιο της ομάδας ήταν ενάντια στο «εμπόριο της λευκής σαρκός», όπως το χαρακτήριζε ο Μπούκαρης. Ο Μήτσου εκπροσώπησε το ποδόσφαιρό μας στον Ολυμπιακό. Στη συνέχεια τον ζήτησε η ΑΕΚ αλλά με όλα όσα γίνονταν στο παρασκήνιο αποφάσισε να επιστρέψει πίσω στον Παναιτωλικό.
Έπαιζες τότε στην ομάδα;
Εγώ τότε ήμουν στη δεύτερη ομάδα του Παναιτωλικού. Μιλώ για το 1954 - 55. ήμουν μαθητής μαζί με τους Καμποσιώρα, Μανιάτη, Δούκα, Τεμεκονίδη. Μπήκαμε όλοι στην μεγάλη ομάδα του Παναιτωλικού. Τότε παίξαμε με τις ομάδες των Αθηνών και από ολόκληρη τη Μακεδονία τον ΠΑΟΚ. Γίναμε πασίγνωστοι στην Ελλάδα.
Συνεχίζονταν οι σπουδές σας ή μήπως λόγω του ποδοσφαίρου τις αφήσατε;
Οι νυχτερινές σχολές στο Αγρίνιο δούλευαν στο φουλ. Τα ταλέντα του Παναιτωλικού αρχίζουν να εμφανίζονται. Αρχίζουν οι πρώτες μεταγραφές. Το τότε συμβούλιο της ομάδας ήταν ενάντια στο «εμπόριο της λευκής σαρκός», όπως το χαρακτήριζε ο Μπούκαρης. Ο Μήτσου εκπροσώπησε το ποδόσφαιρό μας στον Ολυμπιακό. Στη συνέχεια τον ζήτησε η ΑΕΚ αλλά με όλα όσα γίνονταν στο παρασκήνιο αποφάσισε να επιστρέψει πίσω στον Παναιτωλικό.
Όταν εγώ πήγα στον Παναθηναϊκό κοίταζα τη μάλλινη φανέλα που φορούσα και έπινε τον ιδρώτα μου και τις άλλες των υπόλοιπων ποδοσφαιριστών και κουνούσα το κεφάλι. Μου έλεγαν «τι θες εσύ εδώ ρε βλάχο;» Έβλεπα τις καινούριες στολές και έλεγα «τι κάνω εγώ εδώ; Που είναι τα πλατάνια και τα ευκάλυπτά μου; Που είναι το κίτρινο και το μπλε; Τι θέλω μωρέ εγώ εδώ;» Όμως με είχε φάει η ανάγκη . Με όλα αυτά που γίνονταν εκεί....παίρναμε την απόφαση και γυρίζαμε στην ομάδα μας.
Όταν ήμουν στο Παναθηναϊκό, ο Ματζαβελάκης που ήταν αρχηγός του ποδοσφαιρικού τμήματος με πήρε με μια καμπριολέ κούρσα να έρθουμε στο Αγρίνιο να πάρει το καταστατικό του Συλλόγου για να ιδρύσει και ο Παναθηναϊκός νυχτερινές σχολές. Δεν ήρθαμε γιατί στο δρόμο μου είπε «θέλω να αγοράσω και τον Μπάθα». Εμένα μου κόπηκαν τα πόδια. Λέω έχει τόσα πολλά λεφτά ο Παναθηναϊκός να αγοράσει το Μπάθα; Με τύψεις το λέω αυτό γιατί μπορούσε να είχε ευδοκιμήσει η προσπάθεια τους και ο Τάκης να είχε πάει στο Παναθηναϊκό. Με ρώτησε «πόσα λεφτά;». «Πάνω από εκατομμύριο», του απαντώ. «Εκατομμύριο», φωνάζει και γυρίσαμε πίσω από τη μέση του δρόμου.
Τι σήμαινε να είναι κάποιος στο συμβούλιο του Παναιτωλικού και ποιες ήταν οι πρωτιές του;
Το να είσαι σύμβουλος του Παναιτωλικού ήταν αξία για την πόλη. Ήταν αξίωμα. Η πρώτη πρωτιά του Παναιτωλικού ήταν ότι έγινε πρεσβευτής του Αγρινίου μαζί με τον καπνό και την ελιά. Είναι ο μοναδικός σύλλογος που παρήγαγε γνώση και κυνηγήθηκε πολύ από κάποιες παραεκκλησιαστικές οργανώσεις που φώναζαν όταν τα παιδάκια κλότσαγαν την μπάλα.
Τι σήμαινε να είναι κάποιος στο συμβούλιο του Παναιτωλικού και ποιες ήταν οι πρωτιές του;
Το να είσαι σύμβουλος του Παναιτωλικού ήταν αξία για την πόλη. Ήταν αξίωμα. Η πρώτη πρωτιά του Παναιτωλικού ήταν ότι έγινε πρεσβευτής του Αγρινίου μαζί με τον καπνό και την ελιά. Είναι ο μοναδικός σύλλογος που παρήγαγε γνώση και κυνηγήθηκε πολύ από κάποιες παραεκκλησιαστικές οργανώσεις που φώναζαν όταν τα παιδάκια κλότσαγαν την μπάλα.
Οι καθηγητές της ΧΕΟΑ τότε φώναζαν ότι τα παιδιά αφήνουν το κατηχητικό για τον Παναιτωλικό και ήθελαν να πάρουν τις νυχτερινές σχολές υπό την ηγεσία τους. Με το θέμα αυτό έγινε εμφύλιος πόλεμος εδώ μεταξύ Παναιτωλικού και Χριστιανικής Ένωσης. Στο τέλος τις κράτησε ο σύλλογος.
Η ιστορία αυτού του συλλόγου δεν δημιούργησε πολλά ευτράπελα. Δημιούργησε τραγωδίες, όπως μετά από κάθε αγώνα κάναμε αιμόπτυση. «Γιατί ήμασταν καπνεργάτες».
Στην παράγκα που είχαμε για αποδυτήρια όταν τέλειωνε ο αγώνας, πήγαιναν για την ανάγκη τους από το πίσω μέρος. Μια φορά πήγε και ο Καρακίτσος. Εκεί βλέπει τον Μπάθα να κάνει αιμόπτυση. Το παιδί πάγωσε. Ευκατάστατος ο Καρακίτσος, καπνεργάτης ο Μπάθας, του είπε «Σπύρο μην πεις τίποτα σε παρακαλώ και μείνω απ´ έξω». Γιατί; Γιατί τότε παίρναμε δέκα- είκοσι δραχμές. Για μια πορτοκαλάδα. Αυτά κι άλλα πολλά. Άλλος με τη μια ασθένεια άλλος να σπάει πόδια. Εμείς όμως εκεί. Γιατί ήταν ψυχική ενέργεια. Ήταν πάθος. Αυτό δεν συμβαίνει σήμερα γιατί δεν συμφέρει να συμβεί.
Μια άλλη πρωτοπορία που την έχει μόνο η ομάδα μας είναι η μάζωξη των φιλάθλων. Όταν η ομάδα πάει καλά είναι η πρώτη σε εισιτήρια στην Ελλάδα. Αυτό είναι πασίγνωστο. Γι´ αυτό όλες οι ομάδες ήθελαν να έρθουν να παίξουν φιλικά παιχνίδια εδώ, για να εισπράξουν. Ενώ εμείς δεν παίρναμε τίποτα πουθενά.
Ήμασταν η πρώτη ομάδα που εφάρμοσε τους κανονισμούς του ποδοσφαίρου μέσα στο γήπεδο. Οι κανονισμοί ήταν ακόμα άγνωστοι και για τους ποδοσφαιριστές και για τους φιλάθλους γιατί δεν τους είχαν μάθει οι προπονητές. Όταν ήρθε ο Καρποδίνης από την Ιταλία μας έμαθε τους κανονισμούς.
Μέχρι πότε έπαιζε με αυτό τον τρόπο ο Παναιτωλικός;
Όσο το ποδόσφαιρο ήταν ερασιτεχνικό. Ήμασταν πολύ τοπικιστές. Ποιοι είστε εσείς που θα έρθετε στο Αγρίνιο να κερδίσετε; Το είχαμε πάρει πατριωτικά το θέμα. Δε σηκώναμε τίποτα στο σπαθί μας. Μέχρι τον Αύγουστο του 1967 που με απομάκρυναν. Έτσι παίζαμε εμείς ποδόσφαιρο.
Τι άλλαξε μετά;
Μη με ρωτάς. Δεν συμμετείχα. Από τότε άλλαξε το ποδόσφαιρο. Το κάνανε επαγγελματικό. Έπαψε να παράγει ποδοσφαιριστές. Επί εποχής μου άρχισαν οι μεταγραφές. Παίρναμε έτοιμα υλικά, μεταχειρισμένα υλικά για να πλαισιώσουν το σύλλογο που παρήγαγε χρόνια ολόκληρα ποδοσφαιριστές.
Μέχρι πότε έπαιζε με αυτό τον τρόπο ο Παναιτωλικός;
Όσο το ποδόσφαιρο ήταν ερασιτεχνικό. Ήμασταν πολύ τοπικιστές. Ποιοι είστε εσείς που θα έρθετε στο Αγρίνιο να κερδίσετε; Το είχαμε πάρει πατριωτικά το θέμα. Δε σηκώναμε τίποτα στο σπαθί μας. Μέχρι τον Αύγουστο του 1967 που με απομάκρυναν. Έτσι παίζαμε εμείς ποδόσφαιρο.
Τι άλλαξε μετά;
Μη με ρωτάς. Δεν συμμετείχα. Από τότε άλλαξε το ποδόσφαιρο. Το κάνανε επαγγελματικό. Έπαψε να παράγει ποδοσφαιριστές. Επί εποχής μου άρχισαν οι μεταγραφές. Παίρναμε έτοιμα υλικά, μεταχειρισμένα υλικά για να πλαισιώσουν το σύλλογο που παρήγαγε χρόνια ολόκληρα ποδοσφαιριστές.
Και από εργοστάσιο παραγωγής ποδοσφαιριστών η Αιτωλοακαρνανία, ο Παναιτωλικός από το 1967 και μετά άρχισε να παράγει παράγοντες. Οι παράγοντες αυτοί για να φτιάξουν το ίματζ κοινωνικά δεν έδιναν προθεσμία δυο τριών χρόνων να βγάλουν ποδοσφαιριστές, ώστε να έχουν πρωτογενή υλικό. Έτρεχαν στις ποδοσφαιρικές βιοτεχνίες και έπαιρναν μεταχειρισμένο υλικό για να κάνουν καινούρια οικοδομή.
Δεν συμμετείχα πια. Δεν ξέρω. Άλλαξε η εποχή. Πάει πια εκείνη η αγάπη για το σύλλογο που είχαν μέσα τους οι ερασιτέχνες. Έγιναν επαγγελματίες. Ο επαγγελματίας δεν θα σπάσει το χέρι του για το σύλλογο γιατί θα χάσει το μεροκάματο του. Εμείς τι μεροκάματο χάναμε; Την υγεία μας, τίποτα. Εμείς κάθε Δευτέρα που πηγαίναμε να μας δώσει ο Σταθόπουλος είκοσι δραχμές ήταν λες και θα παίρναμε εκατομμύρια.
Υπήρχαν έριδες για το ποιος θα διοικήσει το σύλλογο;
Βεβαίως ακόμη και τότε τσακώνονταν ποιος θα διοικήσει το σύλλογο. Πέρασαν από τον Παναιτωλικό μεγάλες φυσιογνωμίες.
Γιατί έγραψες βιβλίο για τον Παναιτωλικό;
Το ένιωσα χρέος γιατί το κίνητρο ήταν η επαγγελματοποίηση. Έγραφα το βιβλίο από τότε που ήμουν υπάλληλος στον ΟΤΕ. Άρχισα από το 1985. την κοινωνική παρουσία του συλλόγου εκτός από το αθλητικό της τμήμα άρχισε να γίνεται μοχλός έλξης των επενδυτών. Πήραν ένα σύλλογο που είχε ιστορία. Πιστεύω λοιπόν ότι δεν έπρεπε να χαθεί η κοινωνική προσφορά του συλλόγου.
Υπήρχαν έριδες για το ποιος θα διοικήσει το σύλλογο;
Βεβαίως ακόμη και τότε τσακώνονταν ποιος θα διοικήσει το σύλλογο. Πέρασαν από τον Παναιτωλικό μεγάλες φυσιογνωμίες.
Γιατί έγραψες βιβλίο για τον Παναιτωλικό;
Το ένιωσα χρέος γιατί το κίνητρο ήταν η επαγγελματοποίηση. Έγραφα το βιβλίο από τότε που ήμουν υπάλληλος στον ΟΤΕ. Άρχισα από το 1985. την κοινωνική παρουσία του συλλόγου εκτός από το αθλητικό της τμήμα άρχισε να γίνεται μοχλός έλξης των επενδυτών. Πήραν ένα σύλλογο που είχε ιστορία. Πιστεύω λοιπόν ότι δεν έπρεπε να χαθεί η κοινωνική προσφορά του συλλόγου.
Όταν παρουσιάστηκε το βιβλίο μου στο Αγρίνιο από το Βαγγέλη Φουντουκίδη και την ιστορικό τέχνης Χριστίνα Κουλούρη είπαν ότι πρώτη φορά γράφεται η ιστορία ενός συλλόγου από τους ίδιους τους αθλητές. Θέλησα να διασώσω τη μνήμη. Την ιστορία του συλλόγου.
Γιατί το βιβλίο δημιούργησε έριδες;
Μέσα στην ομάδα που παίζαμε τότε ο στόχος ήταν ένας. Η νίκη. Αναρωτήθηκαν γιατι σταμάτησε η ιστορία του συλλόγου στο 1967. Δεν τολμώ να γράψω από κει και κάτω μια ιστορία που δεν έζησα. Κι αυτοί που γράφουν κάτι που δεν έζησαν δεν είναι εκφραστές συναισθημάτων. Απλά καταγράφουν γεγονότα. Να έρθει ο επόμενος παλαίμαχος που έζησε την εποχή εκείνη να γράψει.
Γιατί το βιβλίο δημιούργησε έριδες;
Μέσα στην ομάδα που παίζαμε τότε ο στόχος ήταν ένας. Η νίκη. Αναρωτήθηκαν γιατι σταμάτησε η ιστορία του συλλόγου στο 1967. Δεν τολμώ να γράψω από κει και κάτω μια ιστορία που δεν έζησα. Κι αυτοί που γράφουν κάτι που δεν έζησαν δεν είναι εκφραστές συναισθημάτων. Απλά καταγράφουν γεγονότα. Να έρθει ο επόμενος παλαίμαχος που έζησε την εποχή εκείνη να γράψει.
Όταν ξεκίνησα να γράψω την ιστορία επενέβησαν κάποιοι συμπαίκτες μου και είπαν ποιος είσαι εσύ που θα γράψεις την ιστορία; Εγώ τους είπα ότι το βιβλίο το έχω έτοιμο. Αυτοί ζήτησαν να το ελέγξουν να συμφωνήσουν και να πούμε έκδοση των παλαιμάχων. Εγώ δεν συμφώνησα. Ήθελαν να είναι συλλογική πρωτοβουλία. Δεν με αντιμετώπισαν σαν συνάδελφο. Μποϋκοτάρισαν το βιβλίο. Τελευταία έμαθα ότι πήγαν στην Άρτα και μίλησαν απαξιωτικά. Τώρα η Άρτα μου ζητά να γράψω την ιστορία της Αναγέννησης Άρτας.
Δεν τα έλαβα αυτά υπόψη μου. Είχαν δικαίωμα να πουν την άποψη τους. Όχι όμως χωρίς να διαβάσουν το βιβλίο να δουν αν εγώ έγραψα την ιστορία ή όχι. Αν τώρα μπορέσω, επειδή ζητιέται η δεύτερη έκδοση, θα είναι πιο εμπεριστατωμένη γιατί όλα αυτά τα χρόνια που δουλεύω το λεύκωμα μου και τους καπνεργάτες βρήκα κι άλλα στοιχεία.
Τότε λοιπόν απευθύνθηκα στους βετεράνους. Στους ποδοσφαιριστές του 1930 και μου είπαν να συνεχίσουμε. Έτσι έγραψα επάνω στο βιβλίο έκδοση βετεράνων ποδοσφαιριστών Παναιτωλικού. Απευθύνθηκα και στον σημερινό πρόεδρο του Παναιτωλικού, στον κ. Κωστούλα αλλά ακόμη δεν πήρα απάντηση.
Σε ποια κατάσταση βρήκες το αρχείο του Παναιτωλικού;
Είχα τη δύναμη να φωτογραφήσω το αρχείο του Παναιτωλικού όπως το βρήκα. Βρήκα το αρχείο σε μια αποθήκη κάτω από τις εξέδρες. Τι να πω; Αν είχα όπλο θα το έβγαζα στον αέρα; Δεν υπήρχε αρχείο. Πεταμένα χαρτιά, λάβαρα, ότι είχε κερδίσει ο σύλλογος λεηλατημένο. Κανένας σεβασμός από τους διοικούντες του ΤΑΕ από 1967 και μετά.
Τότε λοιπόν απευθύνθηκα στους βετεράνους. Στους ποδοσφαιριστές του 1930 και μου είπαν να συνεχίσουμε. Έτσι έγραψα επάνω στο βιβλίο έκδοση βετεράνων ποδοσφαιριστών Παναιτωλικού. Απευθύνθηκα και στον σημερινό πρόεδρο του Παναιτωλικού, στον κ. Κωστούλα αλλά ακόμη δεν πήρα απάντηση.
Σε ποια κατάσταση βρήκες το αρχείο του Παναιτωλικού;
Είχα τη δύναμη να φωτογραφήσω το αρχείο του Παναιτωλικού όπως το βρήκα. Βρήκα το αρχείο σε μια αποθήκη κάτω από τις εξέδρες. Τι να πω; Αν είχα όπλο θα το έβγαζα στον αέρα; Δεν υπήρχε αρχείο. Πεταμένα χαρτιά, λάβαρα, ότι είχε κερδίσει ο σύλλογος λεηλατημένο. Κανένας σεβασμός από τους διοικούντες του ΤΑΕ από 1967 και μετά.
Όταν μπήκα μέσα πάγωσα και φωτογραφήθηκα εκεί για να δουν πώς βρήκα το αρχείο. Αν σήμερα πάμε στον ερασιτέχνη Παναιτωλικό και πούμε δώσε μας το αρχείο, θα μας πουν δεν υπάρχει.
************
Σύμφωνα με ανάρτηση του προέδρου του ερασιτέχνη Παναιτωλικού, Παναγιώτη Στεργίου, το υλικό που συγκέντρωσε και παρέδωσε ο αείμνηστος Αριστείδης Μπαρχαμπάς υπάρχει στο σύλλογο και σύντομα θα αξιοποιηθεί.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Για πες