Με βασικό κορμό τις επιδοτήσεις στις αυξήσεις ρεύματος και φυσικού αερίου και τη λειτουργία του Ταμείου Ενεργειακής Μετάβασης, μέσα στο πρώτο τρίμηνο του χρόνου, και υπό την προϋπόθεση μείωσης έμμεσων φόρων ως ύστατη καταφυγή σχεδιάζει να αντιμετωπίσει το υπουργείο Οικονομικών το τσουνάμι των ανατιμήσεων που βρίσκεται προ των θυρών. των Τάσου Δασόπουλου - Νίκου Μπέλλου Με βασικό κορμό τις επιδοτήσεις στις αυξήσεις ρεύματος και φυσικού αερίου και τη λειτουργία του Ταμείου Ενεργειακής Μετάβασης, μέσα στο πρώτο τρίμηνο του χρόνου, και υπό την προϋπόθεση μείωση έμμεσων φόρων ως ύστατη καταφυγή σχεδιάζει να αντιμετωπίσει το υπουργείο Οικονομικών το τσουνάμι των ανατιμήσεων που βρίσκεται προ των θυρών. Τα μηνύματα για τη μεταφορά των αυξήσεων των ενεργειακών προϊόντων στο σύνολο των προϊόντων και υπηρεσιών του καλαθιού της νοικοκυράς, που θα αρχίζουν να εμφανίζονται το επόμενο διάστημα, έχουν φτάσει στο υπουργείο Οικονομικών, το οποίο επανεξετάζει πλέον τα μέτρα ανάσχεσης της ακρίβειας. Αβεβαιότητα Κορυφαία πηγή του υπουργείου τόνιζε ότι και οι ανατιμήσεις που ξεκίνησαν από το τέλος του καλοκαιριού του 2021 κανείς πλέον δεν μπορεί να βεβαιώσει πόσο θα διαρκέσουν, πού θα κορυφωθούν και κυρίως πότε οι τιμές θα σταθεροποιηθούν πριν αρχίσουν να αποκλιμακώνονται.
Τούτο με δεδομένο ότι οι ειδικοί της ενεργειακής αγοράς διαβεβαιώνουν ότι η αποκλιμάκωση που είδαμε από τα τέλη Δεκεμβρίου στην τιμή του φυσικού αερίου από τα 180 στα 75 ευρώ τη Mwh είναι πρόσκαιρη και δεν θα διαρκέσει πολύ.
Η ένταση που υπάρχει στα σύνορα Ουκρανίας-Ρωσίας και οι απειλές του ΝΑΤΟ για συνέπειες αν η Ουκρανία δεχθεί επίθεση μπορεί να άπτονται της γεωπολιτικής σφαίρας αλλά αφορούν την τροφοδοσία της Ε.Ε. και της Ελλάδας με ρωσικό φυσικό αέριο. Το ίδιο και οι πιέσεις που ασκούν οι ΗΠΑ στη Γερμανία να μην ανοίξει ο αγωγός Nord Stream 2 που θα έφερνε τις ποσότητες φ.α. που λείπουν, μειώνοντας τις τιμές σε όλη τη Δυτική Ευρώπη αλλά και στην Ελλάδα.
Ολα αυτά σε μια εποχή που αποθηκευτικοί χώροι της Ε.Ε. (στην Ελλάδα ο αποθηκευτικός χώρος για υγροποιημένο φυσικό αέριο στη Ν. Καβάλα έχει μείνει στα χαρτιά) έχουν πλέον λιγότερο από το 20% της συνολικής χωρητικότητάς τους και εξανεμίζουν τη δυνατότητα του ελέγχου των τιμών, προμηνύοντας νέες ανατιμήσεις στο άμεσο μέλλον.
Πράσινη μετάβαση
Οι τεράστιες ανατιμήσεις στην τιμή του ρεύματος που πληρώνουμε όλοι αυτή την εποχή οφείλονται στην υψηλή τιμή του φυσικού αερίου αλλά και των υψηλών δικαιωμάτων ρύπων, τα οποία όμως δεν αναμένεται να αποκλιμακωθούν ακόμη και αν το φ.α. επανέλθει στην τιμή των 20 ευρώ τη Mwh, που ήταν το 2020.
Τούτο διότι η Ελλάδα, όπως και οι άλλες χώρες της Ε.Ε., έχει δεσμευτεί στην πράσινη ενεργειακή μετάβαση (δηλαδή την παραγωγή ενέργειας με ανανεώσιμες πηγές), η οποία θα έχει ως «μεταβατικό καύσιμο» το φυσικό αέριο. Αυτό σημαίνει ότι το ρεύμα που καταναλώνουμε παράγεται είτε με -ακριβό- φυσικό αέριο είτε με φθηνό λιγνίτη, ο οποίος όμως γίνεται ακριβός με την επιβάρυνση των δικαιωμάτων ρύπων που θα πρέπει να πληρώσει ο παραγωγός ρεύματος (κυρίως η ΔΕΗ), ο οποίος χρησιμοποιεί το συγκεκριμένο καύσιμο.
Ανοιχτές… κεραίες
Το ΥΠΟΙΚ παρακολουθεί με μεγάλη αγωνία την πορεία της τιμής του φυσικού αερίου, καθώς από εκεί θα ξεκινήσει η αποκλιμάκωση των τιμών, αφού τα δικαιώματα των ρύπων θα παραμείνουν σε υψηλά επίπεδα μέχρι η Ελλάδα να αυξήσει τη χρήση αιολικής, ηλιακής, γεωθερμικής και υδροηλεκτρικής ενέργειας για να καλύψει το 60-70% των αναγκών της.
Ο αναπληρωτής υπουργός Οικονομικών, Θόδωρος Σκυλακάκης, σε πρόσφατες δηλώσεις του τόνιζε ότι το φυσικό αέριο είναι το βαρόμετρο για τις τιμές ενέργειας και ηλεκτρικού ρεύματος. «Μόλις αρχίσει να αποκλιμακώνεται το φυσικό αέριο οι τιμές του ρεύματος θα αρχίσουν να ομαλοποιούνται», είπε χαρακτηριστικά.
Το βασικό όπλο για την αντιμετώπιση των ανατιμήσεων στα ενεργειακά προϊόντα θα είναι οι επιδοτήσεις με τη μορφή που ανακοινώθηκαν τον Ιανουάριο: την κλιμακωτή επιδότηση για τα νοικοκυριά και την κάλυψη ποσοστού περίπου 50% για όλες πια τις επιχειρήσεις, ανεξάρτητα από το επίπεδο δικτύου μέσω του οποίου ηλεκτροδοτούνται. Σταθερή θέση είναι ότι οι επιδοτήσεις θα συνεχιστούν όσο υπάρχουν ανατιμήσεις και μέχρι οι τιμές να αποκλιμακωθούν σε φυσιολογικά επίπεδα.
Τρόφιμα
Πιο περίπλοκο θεωρείται το πρόβλημα με τις ανατιμήσεις στα τρόφιμα, αφού μέρος της αύξησης οφείλεται στην αύξηση των τιμών των πρώτων υλών και το υπόλοιπο στο σπιράλ ανατιμήσεων που δημιουργούν οι αυξήσεις των ενεργειακών προϊόντων.
Εδώ οι παρεμβάσεις ξεκινούν από συμφωνίες του Δημοσίου και μεγάλων αλυσίδων να μην περάσουν την αύξηση των τιμών χονδρικής στις λιανικές τιμές, που είναι αρμοδιότητα του υπουργείου Ανάπτυξης, και την προσδοκία να λυθούν τα προβλήματα που υπάρχουν στην εφοδιαστική αλυσίδα.
Σχετικά πρόσφατα άνοιξε το θέμα της μείωσης των συντελεστών ΦΠΑ στα πιο συνηθισμένα τρόφιμα για ένα συγκεκριμένο χρονικό διάστημα μέχρι να υποχωρήσουν οι τιμές. Το ενδεχόμενο άφησε ανοιχτό ο υπουργός Ανάπτυξης, Αδωνις Γεωργιάδης, και απέκλεισε προς το παρόν ο υπουργός Οικονομικών, Χρήστος Σταϊκούρας.
Πηγές του ΥΠΟΙΚ τόνιζαν ότι η μείωση των συντελεστών ΦΠΑ και ΕΦΚ αποκλείστηκαν για τους εξής λόγους:
* Οι ανατιμήσεις στα τρόφιμα μέχρι στιγμής καταγράφονται σε συγκεκριμένα είδη, και ειδικότερα στα ανεπεξέργαστα τρόφιμα. Οι ανατιμήσεις είναι οπισθοβαρείς, δηλαδή περιμένουμε να τις δούμε από τον Ιανουάριο και μετά. Συνεπώς, μια μείωση του ΦΠΑ τώρα θα είχε μικρό έως μηδενικό όφελος για τον καταναλωτή, καθώς οι αυξήσεις θα υπερκάλυπταν τη μείωση του φόρου, ενώ υπολογίστηκε ότι το Δημόσιο θα έχανε κάθε μήνα έσοδα ύψους 550-600 εκατ. ευρώ.
* Η επιλογή και εφαρμογή μειώσεων ΦΠΑ παίρνει χρόνο. Αν, λοιπόν, ξεκινήσει η διαδικασία και στο μεταξύ οι τιμές υποχωρήσουν, θα έχουμε υψηλό δημοσιονομικό κόστος χωρίς να υπάρχει και ανάλογο όφελος για τον καταναλωτή.
* Η περίπτωση κατά την οποία θα έχουμε παρέμβαση στους έμμεσους φόρους θα είναι αν μετά το πρώτο τρίμηνο ή λίγο αργότερα οι τιμές των τροφίμων σταθεροποιηθούν μεν, αλλά σε επίπεδα πολύ υψηλότερα από αυτά που είχαν πριν αρχίσουν οι ανατιμήσεις.
Νέο ρεκόρ πληθωρισμού στην Ευρώπη, αλλά και πρώτα σημάδια σταθεροποίησης
Σε νέο υψηλό βρέθηκε ο πληθωρισμός τον Δεκέμβριο στην ευρωζώνη, ωστόσο για πρώτη φορά τους τελευταίους μήνες καταγράφεται σημαντική επιβράδυνση της ανόδου και σημάδια σταθεροποίησης, σύμφωνα με τα στοιχεία που δημοσίευσε χθες η Εurostat.
Οπως προκύπτει από τα κοινοτικά στοιχεία, ο ετήσιος εναρμονισμένος πληθωρισμός στην ευρωζώνη αυξήθηκε τον Δεκέμβριο στο 5% από 4,9% τον Νοέμβριο. Η υποχώρηση αυτή οφείλεται στο γεγονός ότι για πρώτη φορά τους τελευταίους μήνες καταγράφηκε μείωση των τιμών ενέργειας.
Αναφορικά με την Ελλάδα, ο πληθωρισμός κυμάνθηκε στο 4,4% από 4,0% τον Νοέμβριο, ενώ τον Οκτώβριο βρισκόταν στο 2,8%. Στη χώρα μας ο πληθωρισμός βρίσκεται σταθερά κάτω από τον μέσο όρο της Ε.Ε. και της ευρωζώνης τα τελευταία χρόνια.
Οι τρεις χώρες της Βαλτικής (Εσθονία, Λιθουανία, Λετονία) είχαν τις χειρότερες επιδόσεις, ενώ υψηλά ποσοστά πληθωρισμού κατέγραψαν και οι μεγάλες χώρες, όπως η Γερμανία και η Ισπανία. Οι τρεις καλύτερες επιδόσεις σημειώθηκαν στη Μάλτα, στην Πορτογαλία και τη Φινλανδία.
Τιμές
Οι ετήσιες μεταβολές στις τιμές προϊόντων και υπηρεσιών που επηρέασαν τον πληθωρισμό σε ετήσια βάση ήταν τον Δεκέμβριο του 2021 σε σχέση με τον αντίστοιχο μήνα του 2020 οι εξής: ενέργεια +25,9% (από 27,5% τον Νοέμβριο), τρόφιμα, οινοπνευματώδη ποτά, προϊόντα καπνού +3,2 (από +2,2%), υπηρεσίες +2,4% (από +2,7%), βιομηχανικά προϊόντα εκτός ενέργειας +2,9% (+2,4%). Χωρίς την ενέργεια, ο πληθωρισμός ήταν στο +2,8% (+2,5%).
Σχετικά με την εξέλιξη του δομικού πληθωρισμού, που παρακολουθεί στενά η ΕΚΤ γιατί δεν περιλαμβάνει προϊόντα με μεγάλες διακυμάνσεις όπως ενέργεια, τρόφιμα, οινοπνευματώδη και τσιγάρα, τον Δεκέμβριο κυμάνθηκε στο 2,6%, παραμένοντας αμετάβλητος σε σχέση με τον Νοέμβριο.
Εκτιμήσεις
Οπως είναι γνωστό, ο θεωρητικός στόχος της ΕΚΤ για τον πληθωρισμό κυμαίνεται πλησίον (πάνω ή κάτω) του 2,0% σε ετήσια βάση. Στη Συνεδρίαση του Εurogroup την περασμένη Δευτέρα, τόσο η ΕΚΤ όσο και η Κομισιόν υποστήριξαν ότι περιμένουν μια σταδιακή υποχώρηση του πληθωρισμού από τα μέσα του έτους.
Υπενθυμίζεται ότι στη φθινοπωρινή οικονομική Εκθεση που δημοσίευσε στις 11 Νοεμβρίου η Ευρωπαϊκή Επιτροπή εκτιμά ότι ο πληθωρισμός στην ευρωζώνη αναμένεται να κορυφωθεί στο 2,4% το 2021, και στη συνέχεια να μειωθεί σε 2,2% το 2022 και σε 1,4% το 2023, καθώς οι τιμές της ενέργειας αναμένεται να μειωθούν σταδιακά.
Στην Ε.Ε., ο πληθωρισμός προβλέπεται να ανέλθει σε 2,6 % το 2021 και να υποχωρήσει στο 2,5% το 2022 και 1,6% το 2023. Αναφορικά με την Ελλάδα, η Επιτροπή προβλέπει ότι ο πληθωρισμός θα υποχωρήσει του χρόνου στο 1,0% και ακόμη περισσότερο το 2023 στο 0,4%, ενώ η χώρα μας θα βρίσκεται στην ομάδα των καλύτερων επιδόσεων της Ε.Ε.
ΕΛΕΥΘΕΡΟΣ ΤΥΠΟΣ 21/1/22
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Για πες