Κυριακή 30 Γενάρη 1972: Η Ματωμένη Κυριακή της Βόρειας Ιρλανδίας (φωτο & βίντεο)

Συμπληρώνονται σήμερα 52 χρόνια από εκείνη την Κυριακή 30 Γενάρη 1972, όταν στο Ντέρι (Λόντοντερι) της Βόρειας Ιρλανδίας, Αγγλοι στρατιώτες των Ειδικών Δυνάμεων άνοιξαν πυρ για να διαλύσουν μια συγκέντρωση διαμαρτυρίας 10.000 Καθολικών Ιρλανδών που ζητούσαν την αποχώρηση των βρετανικών δυνάμεων και την ένωση της Β. Ιρλανδίας με την Δημοκρατία της Ιρλανδίας. Εκείνη την Κυριακή 30 Γενάρη 1972 έπεσαν νεκροί 14 διαδηλωτές αρκετοί από αυτούς πυροβολημένοι πισώπλατα. Εκείνη η Κυριακή έμεινε γνωστή ως «Ματωμένη Κυριακή».

Στα μέσα Γενάρη του 1972, ο βρετανικός στρατός πραγματοποιεί εκτεταμένες συλλήψεις Καθολικών στο Μπέλφαστ, με πρόσχημα την εκκαθάριση του Ιρλανδικού Δημοκρατικού Στρατού (IRA). Στις 16 Γενάρη, η τοπική κυβέρνηση των Προτεσταντών ανακοινώνει τη δημιουργία νέου στρατοπέδου συγκέντρωσης, όπου κρατούνται οι συλληφθέντες καθολικοί. Ταυτόχρονα, παρατείνεται για άλλους έξι μήνες η απαγόρευση ανοιχτών εκδηλώσεων διαμαρτυρίας.

Είναι η σταγόνα που κάνει το νερό να ξεχειλίσει στο ποτήρι της μειονότητας. Την επομένη, η Ενωση Πολιτικών Ελευθεριών, μια οργάνωση που πρωτοστατεί στις κινητοποιήσεις των Καθολικών, εξαγγέλλει για τις 30 Γενάρη, στο Ντέρι (Λοντοντέρι), στην περιοχή Μπόγκσαϊντ, το λίκνο του κινήματος για την απελευθέρωση της Β. Ιρλανδίας, συγκέντρωση και πορεία, με στόχους την αποφυλάκιση των πολιτικών κρατουμένων και την αποχώρηση των βρετανικών στρατευμάτων από τη Βόρεια Ιρλανδία.

Στις 25 Γενάρη σε μυστική σύσκεψη μελών της προτεσταντικής κυβέρνησης, της στρατιωτικής και της αστυνομικής διοίκησης αποφασίζεται το αιματοκύλισμα της διαδήλωσης. Οι Βρετανοί επιστρατεύουν τους διαβόητους για τη σκληρότητα τους αλεξιπτωτιστές της μονάδας «Para – 1».

Την Κυριακή 30 Γενάρη 1972, παρά την απειλητική ατμόσφαιρα, ένα μαχητικό πλήθος περίπου 10.000 καθολικών συγκεντρώνεται σε μια από τις Καθολικές συνοικίες, στο Μπόγκσαϊντ, και ξεκινά πορεία για το ιστορικό κέντρο του Ντέρι.

Οταν οι δυνάμεις καταστολής σταματάνε τους διαδηλωτές, οι διοργανωτές της πορείας καλούν τον κόσμο να διαλυθεί για να μη δώσουν πάτημα στον αντίπαλο. Πραγματικά, το πλήθος διαλύεται, ενώ τελευταία αποχωρεί μια ομάδα νεαρών που είχαν προηγουμένως πετάξει πέτρες κατά των σιδερόφραχτων αστυνομικών.

Τη στιγμή της αποχώρησης, όμως, βγαίνουν από τα οδοφράγματα της αστυνομίας οι αλεξιπτωτιστές της «Para -1». Το 1ο Τάγμα του Βρετανικού Συντάγματος Αλεξιπτωτιστών αποφασίζει να επιτεθεί. Οι αλεξιπτωτιστές αρχίζουν να καταδιώκουν τους διαδηλωτές, να συλλαμβάνουν αδιακρίτως και να κακοποιούν βάναυσα όποιον έβρισκαν μπροστά τους.

Ταυτόχρονα, τεθωρακισμένα οχήματα των ειδικών δυνάμεων εισβάλλουν από τρία διαφορετικά σημεία και αποβιβάζουν στρατιώτες που παίρνουν θέσεις απέναντι στους εναπομείναντες διαδηλωτές. Ξαφνικά, ακούγονται ριπές αυτομάτου όπλου και ένας 17χρονος πέφτει νεκρός. Ακολουθεί πανικός, πανδαιμόνιο, καταιγισμός πυροβολισμών και μέσα στα επόμενα δέκα λεπτά, η άσφαλτος βάφεται κόκκινη από το αίμα 13 νεκρών και 16 βαριά τραυματισμένων. Ολα σχεδόν τα θύματα είναι νέοι και παιδιά, ηλικίας 17- 25 ετών. Οι έξι ήταν ανήλικα 17χρονα παιδιά, πέντε από αυτούς χτυπημένοι πισώπλατα, ένας ακόμα υποκύπτει στα τραύματά του τεσσερισήμισι μήνες μετά. Αλλοι τόσοι τραυματίζονται. Ακόμα δυο χτυπήθηκαν από τα οχήματα του στρατού. Κανείς από όλους αυτούς δεν ήταν οπλισμένος.

Της επίθεσης ηγούνταν ο Συνταγματάρχης Ντέρεκ Ουίλφορντ και ο υποδιοικητής (αργότερα Στρατηγός) Μάικ Τζάκσον.

Οι 16 νεκροί της Ματωμένης Κυριακής: Πάτρικ Τζόζεφ Ντόχερτι (ετών 31), Τζέραλντ Β. Ντόναγκι (17), Τζον (Τζάκι) Ντάντι (17), Χιουζ Πίους Γκλίμουρ (17), Μάικλ Τζ. Κέλλι (17), Μάικλ Μ. ΜακΝτέιντ (20), Κέβιν ΜακΕλχίνεϊ (17), Μπέρναρντ ΜακΓκίγκαν (41), Τζέραλντ (Τζέιμς) ΜακΚίνεϊ (34), Γουίλιαμ Α. ΜακΚίνεϊ (27), Γουίλιαμ Νόελ Νας (19), Τζέιμς Τζόζεφ Ρέι (22), Τζον Πίους Γιανγκ (17), Τζον Τζόνσον (59).

Ο θρήνος στα γκέτο των καθολικών συνοδεύεται από πολιτικό σάλο. Ο βουλευτής του Εργατικού Κόμματος Τζον Χιούμ, αυτόπτης μάρτυρας της σφαγής, καταγγέλλει ότι πωρωμένοι αλεξιπτωτιστές πυροβολούσαν πισώπλατα άοπλους έφηβους που προσπαθούσαν να σωθούν και μιλάει για «Ματωμένη Κυριακή», όπως θα μείνει στην ιστορία η 30ή Γενάρη του 1972.

38 ολόκληρα χρόνια μετά, στις 15 Ιούνη 2010, δίνεται στη δημοσιότητα το επίσημο πόρισμα για τα γεγονότα της «Ματωμένης Κυριακής», μετά από μακρόχρονη και ενδελεχή έρευνα υπό την εποπτεία του πρώην δικαστή του Ανώτατου Δικαστηρίου, Λόρδου Σεβίλ του Νιούντιγκεϊτ (Έκθεση Σεβίλ).

Σύμφωνα με την Έκθεση, κανένα από τα θύματα δεν έφερε την παραμικρή ευθύνη, ενώ τα γεγονότα δεν μπορούν να χαρακτηριστούν δικαιολογημένα. Κανένα από τα θύματα δεν συνιστούσε απειλή ή έκανε κάτι που θα δικαιολογούσε τους πυροβολισμούς, ενώ κάποια από αυτά και τους τραυματίες έφευγαν ή βοηθούσαν άλλους τραυματίες την ώρα των πυροβολισμών.

Ο στρατός ήταν αυτός που άνοιξε πυρ απροειδοποίητα και αδικαιολόγητοι και χωρίς την παραμικρή πρόκληση. Δεν σημειώθηκε καμιά βομβιστική επίθεση ή λιθοβολισμός κλπ. από μέρους του συγκεντρωμένου πλήθους. Κάποιοι από τους στρατιώτες έδωσαν ψευδή μαρτυρία σχετικά με τα γεγονότα.

Η βρετανική κυβέρνηση μέσω του ίδιου του πρωθυπουργού Ντέιβιντ Κάμερον ζήτησε επίσημα συγγνώμη για το γεγονός.

Αρκετοί καλλιτέχνες εμπνεύστηκαν από την Ματωμένη Κυριακή και έγραψαν ποιήματα, τραγούδια, λογοτεχνήματα και γύρισαν ταινίες.

Ανάμεσά τους το θρυλικό σκαθάρι, ο Πολ Μακάρτνεϊ , με το νέο του συγκρότημα, τους Wings, δημιουργεί με την γυναίκα του Λίντα Μακάρτνεϊ και τραγουδάει το «Give Ireland Back To The Irish» — «Δώστε την Ιρλανδία πίσω στους Ιρλανδούς».

Το 1983 οι U2 έγραψαν και τραγούδησαν το περίφημο τραγούδι διαμαρτυρίας «Sunday, Bloody Sunday»:

https://www.imerodromos.gr/