«Την ιστορία δεν την δημιουργούν οι "ημίθεοι", αλλά οι πρωτοπόρες δυνάμεις του Εθνους. Ο ίδιος ο λαός. - Ακόμα και τα καρυοφύλλια των προγόνων μας του Εικοσιένα θα ξεθάψουμε».
Ηταν οι πρώτες μέρες του Μάη του 1941, ο Θανάσης Κλάρας, μετά την κατάρρευση του μετώπου και τη συνθηκολόγηση, κατεβαίνει στην Αθήνα. 
Στα σχέδιά του και στις προτεραιότητές του η προσπάθεια για ανασυγκρότηση και οργάνωση των κομμουνιστών, παλιών και νέων και το στήσιμο ενός μικρού παράνομου τυπογραφείου.
«Ευθύς εξαρχής έστρεψε την προσοχή του στους φαντάρους, που γύριζαν από το μέτωπο, εγκαταλειμμένοι, νηστικοί, εξαθλιωμένοι», διηγείται ο Γιάννης Χατζηπαναγιώτου[1], «… Μια μέρα βρέθηκε μπροστά σ’ ένα επεισόδιο που είχε δημιουργηθεί στην πλατεία Λαυρίου. Ηταν παρέα με τον ζωγράφο Δημήτρη Μεγαλίδη. Ενας αστυφύλακας χτύπησε κάποιον φαντάρο.
Αμέσως ξεσηκώθηκε ένα κύμα οργής ανάμεσα στους περαστικούς κι έπηξε ο τόπος από παλιούς πολεμιστές του μετώπου, που όλοι μαζί φώναζαν αγανακτισμένοι, έτοιμοι να λυντσάρουν τον αστυνομικό για τη βαναυσότητά του. Ο Θανάσης δεν έχασε καιρό. Ανέβηκε σ’ ένα σκαλί της οδού Γ΄ Σεπτεμβρίου κι άρχισε να μιλάει με αγωνιστικό πνεύμα στους συγκεντρωμένους:
–Μη γυρίζεται στους δρόμους και ζητιανεύετε, τους είπε. Πρέπει να παλέψουμε για να ζήσουμε και να ελευθερωθούμε. Μην παραδίνετε τα όπλα σας. Θα τα πάρουν οι κατακτητές και τα όργανά τους και θα τα χρησιμοποιήσουν εναντίον σας. Κρύψτε τα! Θα χρειασθούν μια μέρα. Γιατί τώρα αρχίζει ένας νέος αγώνας για την πατρίδα».
Ο Θανάσης Κλάρας καταλήγει στις ανατολικές συνοικίες της Αθήνας, στη γνώριμή του Καισαριανή. Παράλληλα με την προσπάθεια για την κομματική ανασυγκρότηση προγραμμάτισε πλατιές συσκέψεις αγνών πατριωτών και λαϊκών αγωνιστών, με σκοπό και χαρακτήρα αντιστασιακό.
Από τα σημαντικότερα ίσως γεγονότα των πρώτων ημερών της γερμανικής κατοχής είναι η πραγματοποίηση σύσκεψης, την Πέμπτη 15 Μάη 1941, στις ανατολικές συνοικίες της Αθήνας, που την συγκάλεσε ο Θανάσης Κλάρας (Αρης Βελουχιώτης).
Η σύσκεψη έγινε στη δεξιά όχθη του Ηριδανού – που οι μικρασιάτες πρόσφυγες, πρώτοι κάτοικοι της Καισαριανής, τον ονόμαζαν Ντερέ (ρέμα), στο άλσος των Κουπονίων, ανάμεσα στη Καισαριανή και τα Ιλίσια (Σημ. Ζείδωρον:βρίσκεται στο αλσύλλιο ανάμεσα στην Καισαριανή και τον δρόμο που ανεβαίνει στις σχολές της Πανεπιστημιούπολης του Ζωγράφου,λίγα μέτρα από την κεντρική είσοδο της Ούλοφ Πάλμε στο δεξί μας χέρι).
Σ’ αυτή τη σύσκεψη, γνωστή σαν «Σύσκεψη της Καισαριανής»,ο Αρης μίλησε για πρώτη φορά σχετικά με τη δυνατότητα και την αναγκαιότητα ένοπλου αγώνα κατά των κατακτητών.
Περίπου στο σημείο όπου έγινε η Σύσκεψη, στο τέρμα της οδού Τσάφου που βρίσκει τις οδούς Ανδρέα Δημητρίου και Αναξαγόρα, ο Δήμος της Καισαριανής έχει τοποθετήσει μια αναθηματική πλάκα πάνω στην μπαζωμένη κοίτη του Ηριδανού.
Ο Γιάννης Χατζηπαναγιώτου, ο μετέπειτα Καπετάν Θωμάς στον ΕΛΑΣ της Κεντρικής Στερεάς, δίπλα στον Αρη, που συμμετείχε σ’ αυτή την σύσκεψη, περιγράφει στο βιβλίο του «Η Πολιτική Διαθήκη του Αρη Βελουχιώτη» (1975 – εκδόσεις Δωρικός – σελ. 29 – 32):
«15 Μαίου 1941. Στο δασύλιο μεταξύ Ζωγράφου – Καισαριανής – Κουπονίων στην Αθήνα. Λίγοι φίλοι μαζεμένοι ανάμεσα σε πυκνά πεύκα, κι ένας κοντός, αδύνατος, ξερακιανός, μα γεμάτος δύναμη και νεύρο, να μας μιλεί. Ο Θανάσης Κλάρας, ο κατοπινός Αρης Βελουχιώτης. Παλιός αγωνιστής και φίλος. Δεν είναι παρά λίγες μέρες, που γύρισε από το μέτωπο, και να, μας επιμένει πως:
Ο Πόλεμος συνεχίζεται. Ναι, συνεχίζεται. Θέλω να πω – εξηγεί – πως πρέπει να συνεχιστεί. Με το όπλο στο χέρι.
»Τα λόγια του, σαν παράξενα μας φάνηκαν. Μετά την κατάρρευση στο αλβανικό και το μακεδονικό μέτωπο κάθε ελληνική αντίσταση είχε σταματήσει, για να αντηχήσουν βαριά οι χιτλερικές μπότες μέσα στη πρωτεύουσα. Οι δισταγμοί μας δεν λείπουν. Η ξένη βία κυριαρχεί. Φόβος και αγωνία κατέχουν τις καρδιές μας. Ποιος θα βρεθεί να στρωθεί στον ένοπλον αγώνα; Μεγάλες οι πληγές, που άφησαν ο ελληνοϊταλικός και ο ελληνογερμανικός πόλεμος. Γεμάτα τα νοσοκομεία ανάπηρους και τραυματίες. Μαυροφορεμένες μανάδες, κι αδελφές. Η ίδια η κυβέρνηση είχε φροντίσει να παραδοθούν σιδηροδέσμιοι στις φυλακές και στις εξορίες οι αγωνιστές του λαού.
»Ο Θανάσης Κλάρας διακρίνει τους δισταγμούς και γίνεται πιο ορμητικός και πειστικός.
— Ακόμα και τα καρυοφύλλια των προγόνων μας του Εικοσιένα – μας λέει — θα ξεθάψουμε. Θα συμμαζέψουμε κι όσα μπορούμε όπλα από την κατάρρευση του μετώπου. Τα πιο πολλά θα τ’ αρπάξουμε απ’ τους κατακτητές.
»Τα λόγια του δίνουν θερμή πνοή. Ζεσταίνουν τις καρδιές μας. Μας συγκινούν προπαντός, όταν διαλαλεί ότι:
— Την ιστορία δεν την δημιουργούν οι «ημίθεοι», αλλά οι πρωτοπόρες δυνάμεις του Εθνους. Ο ίδιος ο λαός. Εμείς και όλοι οι άλλοι, που θα ακολουθήσουν. Θα οργανωθεί ο λαός. Και θα ανασυντάξει όλες τις δυνάμεις του για να ορθωθεί το λαϊκό κίνημα. Μην αμφιβάλλετε – προσθέτει – πως γρήγορα θα το σκάσουν και τα παλληκάρια του Κόμματος από τα ξερονήσια και τις φυλακές και θα βρεθούν στις πρώτες γραμμές του εθνικολαϊκού αγώνα, που θα αρχίσουμε».
Στη σύσκεψη πήραν μέρος γύρω στους 12 αγωνιστές, παλιοί γνώριμοι οι πιο πολλοί, του Θανάση Κλάρα, από τις παράνομες οργανώσεις του ΚΚΕ, ανάμεσά τους τα αδέλφια Στέφανος και Μανώλης Τσάφος, ο Γιάννης Χατζηπαναγιώτου (Καπετάν Θωμάς), ο κουρέας Ν. Θεοδωρίδης, ο Θόδωρος Κουλίτσος – Νικολαϊδης, ο Παναγιώτης Μαύρος,τα αδέλφια Ιγνάτιος και Δημήτρης Δρακούλης και άλλοι.
Ο Αρης φιλοξενήθηκε, τις μέρες της παραμονής του στην Καισαριανή, στο σπίτι της Χρύσας Κατσαρέλη.
Στις προθήκες του Μουσείου ΕΑΜικής Αντίστασης, στην Καισαριανή υπάρχει χειρόγραφο σημείωμα Αγωνιστή της Εθνικής Αντίστασης για τη συνάντηση με τον Αρη και η κουρελού στην οποία κοιμόταν ο Αρης Βελουχιώτης κατά την παραμονή του στην Καισαριανή τον Μάη του 1941, φιλοξενούμενος από τη Χρύσα Κατσαρέλη. Από το αρχείο του Νικόδημου Κατσαρέλη.
Οι πρώτες αντιδράσεις του λαού της Αθήνας
Στις 27 Απρίλη 1941, λίγες ώρες πριν μπουν τα γερμανικά στρατεύματα κατοχής στην Αθήνα, η «Ανεξάρτητη Κομματική Οργάνωση Αθήνας», με επικεφαλής τον Σπύρο Καλοδίκη, τον μετέπειτα Β΄ Γραμματέα της Επιτροπής Πόλης της ΚΟΑ του ΚΚΕ στα χρόνια της Κατοχής, πραγματοποίησε, με τις μικρές της δυνάμεις, μια τολμηρή συγκέντρωση στην Ομόνοια. Ο κομμουνιστής ομιλητής Σπύρος Καλοδίκης κάλεσε τον λαό της Αθήνας να αρχίσει την αντίστασή του ενάντια στους φασίστες κατακτητές. Στην πλατεία της Ομόνοιας αντήχησαν τα συνθήματα: «Αντίσταση στους επιδρομείς», «Οπλα στο λαό», «Κυβέρνηση Εθνικής Σωτηρίας» κ.ά.
Το ίδιο βράδυ η κομμουνίστρια δασκάλα Φωτεινή Τσαμπάση μαζί με τον σ.Στέλιο Φραγκόπουλο γράφουν στον τοίχο του γηπέδου της Νήαρ Ηστ, στην Καισαριανή, το πρώτο αντιστασιακό σύνθημα: «ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ ή θΑΝΑΤΟΣ».
Στις αρχές του Μάη η αντιφασιστική ομάδα η οποία είχε δημιουργηθεί με προτροπή του Δημήτρη Γληνού και του Νίκου Πλουμπίδη στο νοσοκομείο «Σωτηρία», μετεξελίχθηκε στην αντιστασιακή οργάνωση «Δημοκράτης» με επικεφαλής τον Πανεπιστημιακό γιατρόΙφικράτη Χατζηεμμανουήλ και τον αρχινοσοκόμο Σπύρο Βλαχούλη. Με την οργάνωση συνδέθηκε ο Σπύρος Κωτσάκης (ο θρυλικός «Νέστορας»), μόλις δραπέτευσε από το Σανατόριο του Ασβεστοχωρίου. Στις 15 του Μάη ο «Δημοκράτης» κυκλοφορεί, τυπωμένη σε 1500 αντίτυπα, την πρώτη εθνικοαπελευθερωτική προκήρυξη, με την οποία καλούσε το λαό να οργανωθεί και να αγωνιστεί εναντίον των κατακτητών. Τον Γενάρη του 1942 ο «Δημοκράτης» προσχώρησε στο ΕΑΜ.
Στις 4 Μάη 1941 ιδρύεται, από φοιτητές, η Φιλική Εταιρία Νέων (ΦΕΝ), με πρωτοβουλία του Πέτρου Ανταίου και του Πέτρου Πατρέλλη. Η οργάνωση καλούσε «κάθε νέο πατριώτη που ήθελε ν’ αγωνιστεί για την Απελευθέρωση της Ελλάδας, ανεξάρτητα από κοινωνική προέλευση, ιδεολογική και πολιτική τοποθέτηση». Η ΦΕΝ τύπωνε και μοίραζε προκηρύξεις και έγραφε συνθήματα στους τοίχους. Στις 23 Φλεβάρη του 1943, με την ίδρυση της ΕΠΟΝ, η ΦΕΝ αυτοδιαλύεται και τα μέλη της περνούν στην ΕΠΟΝ.
Επάνω φωτο η παλιά μαρμάρινη πλάκα που είχε τοποθετήσει ο Δήμος της Καισαριανής. Φαίνεται ότι κάποιοι βάνδαλοι ενοχλήθηκαν και προσπάθησαν να σβήσουν το όνομα του Αρη Βελουχιώτη, από την αναθηματική πλάκα και μαζί ένα κομμάτι της ιστορίας της περιοχής.
Κάτω φωτο, στις 9 Απρίλη 2015, Αντιστασιακοί από του Ζωγράφου και την Καισαριανή αντικατέστησαν την μαρμάρινη πλάκα με μια καινούργια, υπερασπιζόμενοι τις μνήμες και την ιστορία της Εθνικής Αντίστασης.
ημεροδρόμος
Ετσι ήταν στις 15/5/20 η μαρμάρινη πλάκα και ο χώρος, όπου είναι τοποθετημένη.Διακρίνεται καθαρά η προσπάθεια κάποιων να ξανασβήσουν το όνομα του Αρη Βελουχιούτη,όπως και μία τεράστια σακούλα σκουπιδιών που "αναπαύεται" στο σημείο!
Στις 15/5/21 το μόνο που είχε αλλάξει στο σημείο είναι η πλαστική σακούλα, που τη θέση της πήρε μία χάρτινη, ενώ τα αγριολούλουδα έχουν θεριέψει και μαζί με τα γέρικα δέντρα..... κρατώντας συντροφιά στις μνήμες μιας άλλης εποχής.....
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Για πες