Λαϊκή αγανάκτηση κατά της κ. Σακελλαροπούλου, με χιλιάδες πολίτες να δηλώνουν ότι δεν τους εκφράζει – Νέο χτύπημα, με άρθρο κατά του «εθνοκεντρικού προστατευτισμού» και υπέρ της παγκοσμιοποίησης. Σάλο έχει προκαλέσει με τις πράξεις και τα κείμενά της η Πρόεδρος της Δημοκρατίας Κατερίνα Σακελλαροπούλου, δημιουργώντας έντονες αντιδράσεις, κυρίως στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Μάλιστα, έχει ήδη συσταθεί ένα κίνημα με τον τίτλο «not my president», που ουσιαστικά καταγγέλλει τα πεπραγμένα της Προέδρου, υποστηρίζοντας πως αυτή δεν εκφράζει όλους τους Έλληνες. Κάποιοι έχουν αρχίσει να μιλούν ακόμα και για παραίτηση της κυρίας Σακελλαροπούλου, εκτιμώντας πως δεν ανταποκρίνεται όπως θα έπρεπε στα καθήκοντά της. Μετά το απαράδεκτο θέμα που προέκυψε με τη μη ανάκρουση του Εθνικού μας Ύμνου έξω από τη Μητρόπολη Αθηνών στην πρωτοχρονιάτικη δοξολογία, η κυρία Σακελλαροπούλου έδωσε αφορμή για νέα αρνητικά σχόλια με άρθρο της στην «Εφημερίδα των Συντακτών». Μέσω αυτού επί της ουσίας τάσσεται κατά του «εθνοκεντρικού προστατευτισμού», ο οποίος, σύμφωνα με την ίδια, οδηγεί στην ανελευθερία, ενώ επιτίθεται και σε όσους αντιστρατεύονται την παγκοσμιοποίηση, με τη φράση: «Ο ευρωσκεπτικισμός είναι μια παραλλαγή της αντίδρασης στην παγκοσμιοποίηση και υποκινεί την εσωστρεφή αναδίπλωσή μας στη δήθεν εθνική ασφάλεια». Η συγκεκριμένη απόφασή της να γράψει το εν λόγω άρθρο, καθώς και το περιεχόμενο αυτού, που μοιάζει «ξαφνική αφύπνιση» της Προέδρου της Δημοκρατίας, έπειτα από οκτώ μήνες βάναυσης καταστρατήγησης των ανθρώπινων δικαιωμάτων υπό την προεδρία της, έχει δώσει τροφή για ειρωνικά και σαρκαστικά σχόλια για το πρόσωπό της. Η κυρία Σακελλαροπούλου υποστηρίζει πως «στη λαϊκιστική στρέβλωση της δημοκρατίας η λαϊκή βούληση συγχέεται με τη βούληση της πλειοψηφίας. Οι κυβερνώντες υπονομεύουν, άμεσα ή έμμεσα, τις μείζονες εγγυήσεις του κράτους δικαίου: την ανεξαρτησία της Δικαιοσύνης, την ακαδημαϊκή ελευθερία, την ελευθεροτυπία και την ελεύθερη έκφραση. Ομως δημοκρατία χωρίς κράτος δικαίου δεν νοείται. Και η Ευρώπη είναι πάνω από όλα μια Ενωση δικαίου» σημειώνει, επισημαίνοντας δε ότι «βρήκαν πολλοί την ευκαιρία να αμφισβητήσουν τη φιλελεύθερη δημοκρατία στο όνομα ενός νέου εθνοκεντρικού προστατευτισμού». Πολλά ατοπήματα Πέραν της υπόθεσης με τον Εθνικό Ύμνο, εντύπωση προκάλεσε εξάλλου η στάση της Προέδρου της Δημοκρατίας στη δοξολογία του νέου έτους, να μην ασπαστεί τον σταυρό στο τέλος, ως είθισται, αρκούμενη σε απλό χαιρετισμό προς τον Αρχιεπίσκοπο. Κίνηση η οποία έχει πυροδοτήσει πολλά αρνητικά σχόλια. Και κατά το παρελθόν, πάντως, η κυρία Σακελλαροπούλου έδωσε αφορμές για επικρίσεις σε βάρος της. Όπως, για παράδειγμα, όταν με μια φαιδρή όσο και απίστευτη δήλωση εντελώς απροσχημάτιστα υποστήριξε ότι θεωρεί πιο… σημαντικό το δεύτερο κύμα της πανδημίας από την τουρκική επιθετικότητα, η οποία -κατ’ αυτήν- είναι απλά δυσάρεστη! Ή τον Αύγουστο, κατά την ορκωμοσία των πέντε νέων μελών της κυβέρνησης, όταν προσπαθώντας δήθεν να ξεχωρίσει, κατάφερε ακόμη μια φορά ακριβώς το αντίθετο, αρνούμενη επιδεικτικά να κάνει τον σταυρό της κατά τη διάρκεια της τελετής. Εξάλλου, όπως αποκάλυψε πρόσφατα η «Εστία», η Πρόεδρος της Δημοκρατίας απομάκρυνε από το γραφείο της (όχι το προσωπικό της, αλλά του Προεδρικού Μεγάρου) όπλα του Αγώνα του 1821, τα καριοφίλια, ενώ έχει αλλάξει και τον πίνακα ζωγραφικής του Γερμανού ζωγράφου Peter von Hess με τίτλο «Παλικάρια ατενίζοντας την Ακρόπολη».
Η σχέση δημοκρατίας και δικαιωμάτων έχει μεγάλο βάθος, θεωρητικό και ιστορικό. Στη μεταπολεμική ανάδυση και εμπέδωση του κράτους δικαίου, μετά την τραυματική εμπειρία των δύο παγκοσμίων πολέμων και ιδίως τη ναζιστική θηριωδία, ο νομοθέτης δεσμεύεται από κανόνες αυξημένης τυπικής ισχύος και τα δικαιώματα συγκροτούν τους πιο ισχυρούς λόγους που μπορούμε να αντιτάξουμε σε κάθε καταπίεση.
Σε αυτή την περιεκτική αντίληψη για τη δημοκρατία οι μειοψηφίες θωρακίζονται απέναντι στην τυραννία της πλειοψηφίας, ενώ τα θεσμικά αντίβαρα, η διάκριση των εξουσιών και ο έλεγχος της συνταγματικότητας των νόμων, θέτουν όρια στη λαϊκή κυριαρχία και την κρατική εξουσία.
Τα δικαιώματα δεν εξαντλούνται σε εφήμερες νομικές κατασκευές, αντιθέτως φέρουν καθολικές ηθικές και πολιτικές αξιώσεις. Είναι σημεία του σύγχρονου ανθρωπισμού που δεν καθορίζουν μόνο τον νομικό μας πολιτισμό, αλλά και τον ίδιο τον τρόπο της ζωής μας.
Γνωρίζουμε ωστόσο καλά, ήδη από τις νεωτερικές τους καταβολές, ότι το υψηλό ιδανικό των δικαιωμάτων δύσκολα εκπληρώνεται. Η τυπική κατοχύρωσή τους κρύβει ουσιαστικές ανισότητες και η διεκδίκησή τους αποδεικνύεται μια συνεχής πρόκληση. Τα δικαιώματα αναπνέουν και ζουν μέσα στις εντάσεις και τις συνθήκες του πραγματικού.
Η Ευρώπη σήμερα μοιάζει να βρίσκεται μακριά από την αισιοδοξία και την ευμάρεια των αρχών του αιώνα μας. Η οικονομική κρίση της τελευταίας δεκαετίας έπληξε τα πιο ευάλωτα κοινωνικά στρώματα και τα παροχικά δικαιώματα, τις υλικές προϋποθέσεις της αυτονομίας μας.
Στο μεταναστευτικό και το προσφυγικό ζήτημα δοκιμάστηκε η αλληλεγγύη της Ενωσης και στο προσκήνιο εμφανίστηκαν διαιρέσεις και διαλυτικές τάσεις μεταξύ των μελών της. H αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής και η εφαρμογή της Πράσινης Συμφωνίας είναι πλέον ζήτημα επιβίωσης και όχι πολυτέλειας.
Οι πρόσφατες τρομοκρατικές επιθέσεις στη Γαλλία και την Αυστρία κυοφορούν βίαιες πολιτισμικές συγκρούσεις, οι οποίες απειλούν ανοιχτά την ελευθερία και την πολιτική μας συγκρότηση. Η πανδημία του κορονοϊού όξυνε τις αντιθέσεις και επέφερε μια σειρά περιορισμών στις ατομικές μας ελευθερίες.
Στην αλληλουχία αυτών των επάλληλων κρίσεων βρήκαν πολλοί την ευκαιρία να αμφισβητήσουν τη φιλελεύθερη δημοκρατία στο όνομα ενός νέου εθνοκεντρικού προστατευτισμού.
Ο ευρωσκεπτικισμός είναι μια παραλλαγή της αντίδρασης στην παγκοσμιοποίηση και υποκινεί την εσωστρεφή αναδίπλωσή μας στη δήθεν εθνική ασφάλεια. Σε αυτό το κλίμα της διάχυτης καχυποψίας αναδεικνύεται η οξύμωρη έννοια της «ανελεύθερης δημοκρατίας» (illiberal democracy), ειδικά σε χώρες με αδύναμη δικαιοκρατική παράδοση.
Στη λαϊκιστική στρέβλωση της δημοκρατίας η λαϊκή βούληση συγχέεται με τη βούληση της πλειοψηφίας.
Οι κυβερνώντες υπονομεύουν, άμεσα ή έμμεσα, τις μείζονες εγγυήσεις του κράτους δικαίου: την ανεξαρτησία της Δικαιοσύνης, την ακαδημαϊκή ελευθερία, την ελευθεροτυπία και την ελεύθερη έκφραση.
Ομως δημοκρατία χωρίς κράτος δικαίου δεν νοείται. Και η Ευρώπη είναι πάνω από όλα μια Ενωση δικαίου.
Η χρονιά που έφυγε έφερε πολλές αντιξοότητες. Τα δικαιώματά μας, στην εξαιρετική συνθήκη της πανδημίας, τελούν σε καθεστώς διακινδύνευσης και χάνουν την αυταξία τους. Εχουμε πια εισέλθει σε περίοδο επώδυνων πλην αναγκαίων συμβιβασμών και σταθμίσεων. Η προτεραιότητα στην προστασία της υγείας και της ζωής μας είναι μια αυτονόητη, νομικά και ηθικά, επιλογή. Πολύ περισσότερο που οι περιορισμοί στην ελευθερία μας παραμένουν έκτακτοι και προσωρινοί.
Εναποθέσαμε ξανά τις ελπίδες μας στο κράτος, στο Εθνικό Σύστημα Υγείας και τους ανθρώπους που το υπηρετούν με αυταπάρνηση. Αντιληφθήκαμε, στην υγειονομική κρίση, τη μεγάλη αξία και της άλλης όψης των δικαιωμάτων, που είναι τα καθήκοντά μας προς τον άλλο, το χρέος της αλληλεγγύης και της φροντίδας.Τα όρια όμως ανάμεσα στη διαφύλαξη του υπέρτερου δημοσίου συμφέροντος και στην αναίρεση των δικαιωμάτων μας είναι κάποιες φορές λεπτά. Την επόμενη μέρα προέχει η αμέριστη στήριξη των πιο αδύναμων κοινωνικών ομάδων και η διατήρηση της κοινωνικής συνοχής. Στην εποχή της πανδημίας δεν κρίνεται μόνο η ατομική και η δημόσια υγεία, αλλά και η εμπιστοσύνη μας στην πολιτεία και τους θεσμούς της.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Για πες