Αφιέρωμα στη μνήμη των 26 προσκυνητών που πνίγηκαν στη λίμνη Αμβρακία ανήμερα της Αγίας Παρασκευής

Το χωριό Στάνος και η Αιτ/νία βυθίστηκαν στο πένθος

Το μνημείο δημιουργήθηκε στο δρόμο που συνδέει πλέον τις όχθες της λίμνης

Ξημερώματα της Αγίας Παρασκευής το 1963 μια τραγική είδηση έφτανε από στόμα σε στόμα σε κάθε γωνιά της Αιτωλοακαρνανίας και στη συνέχεια όλης της Ελλάδας.

26 νέοι άνθρωποι από το χωριό Στάνος,του δήμου Αμφιλοχίας,πνίγηκαν στα νερά της λίμνης Αμβρακίας,όταν ανατράπηκε η λέμβος με την οποία πήγαιναν να προσκυνήσουν στο ξωκλήσι της Αγίας Παρασκευής στην απέναντι πλευρά της λίμνης.

Μισόν και πλέον αιώνα μετά οι μνήμες είναι ακόμα νωπές...
και πως να μην είναι αφού ξεκληρίστηκαν ολόκληρες οικογένειες!

Ολη νύχτα,όπως συνάγεται από τα δημοσιεύματα του τύπου της επομένης του ναυαγίου,250 κάτοικοι του χωριού είχαν περάσει απέναντι με συνεχή δρομολόγια τριών λέμβων.Το μοιραίο δρομολόγιο ήταν το τέταρτο της βάρκας των αδελφών Παληούρα,οι οποίοι ήταν μεταξύ των δεκατριών διασωθέντων.

Οπως θα δούμε παρακάτω στα ρεπορτάζ των εφημερίδων της εποχής,μοναδικά ιστορικά ντοκουμέντα της τραγωδίας,που εξασφάλισε κι ανέβασε στο μπλογκ της "Αγρίνιο... γλυκές μνήμες" η Γίτσα Πανταζή,οι κάτοικοι του χωριού φοβόντουσαν μια τέτοια εξέλιξη και ζητούσαν επανειλημμένως από τη νομαρχία,πρώην υπουργούς και από βουλευτές του νομού να μεριμνήσουν για την αποξήρανση της λίμνης επειδή "...τα 3/4 των κτημάτων τους ήταν από την άλλη πλευρά της λίμνης και οι συνεχείς μετακινήσεις τους με επισφαλείς λέμβους περιέκλειαν κινδύνους δια την ζωήν των".!

Η απάντηση ήταν:"Εμείς θέλουμε να φτιάχνουμε τεχνητές λίμνες και σεις μιλάτε για αποξήρανση;"!

Ετσι περί τις 4:30 π.μ. ανήμερα της Αγίας Παρασκευής το 1963 συνέβη αυτό που από το 1938 φοβόντουσαν και είχαν επισημάνει στην εξουσία οι κάτοικοι του Στάνου Αιτωλοακαρνανίας.

Στις 4:20 απέπλευσε από την ακτή για τέταρτη φορά εκείνη τη νύχτα η μοιραία λέμβος με 39 επιβάτες και μόλις διήνυσε 500 μέτρα,περίπου στο κέντρο της λίμνης,όπου το βάθος φτάνει στα 8 μέτρα,επικράτησε πανικός μεταξύ των επιβαινόντων λόγω εισροής υδάτων.Οι ευρισκόμενοι στα αριστερά μετακινήθηκαν προς τα δεξιά με αποτέλεσμα η βάρκα να ανατραπεί και να πνιγούν 26 άνθρωποι,όλοι τους από το χωριό Στάνος.

Σύμφωνα με το ρεπορτάζ ο κυβερνήτης της βάρκας που ακολουθούσε αυτή των αδελφών Παληούρα μόλις αντιλήφθηκε τι είχε συμβεί έκανε μεταβολή προς την ακτή για να μην κρεμαστούν στη δική του οι ναυαγοί και υπάρξουν περισσότερα θύματα από μία ακόμα ανατροπή.Αφού αποβίβασε τον κόσμο  επέστρεψε στον τόπο του ναυαγίου,όπου μπόρεσε να ανασύρει μισοπεθαμένους σχεδόν 13 ανθρώπους,οι οποίοι είναι και οι μοναδικοί διασωθέντες.

Μόλις το τραγικό γεγονός μαθεύτηκε στο χωριό σκηνές αλλοφροσύνης,φρίκης και υστερίας επικράτησαν.Ολοι οι κάτοικοι βυθισμένοι στο πένθος μαζεύτηκαν στην ακτή προσπαθώντας να μάθουν ποιοι συγχωριανοί τους έχασαν τη ζωή τους στο βυθό της Αμβρακίας.

Πολλές γυναίκες έπαθαν νευρικό κλονισμό και καρδιακές προσβολές,ενώ στο χωριό έφτασαν δύο γιατροί για να προσφέρουν τις πρώτες βοήθειες.

Με τρακτέρ και ζώα οι σοροί των θυμάτων,που ανέσυραν οι ίδιοι οι συγγενείς τους με άγκιστρα από το βυθό της λίμνης,μεταφέρθηκαν στο χωριό,που πνίγηκε στην απέραντη θλίψη,στο δάκρυ και στα μοιρολόγια.Μέσα στον πόνο τους περιέβαλαν με συμπάθεια τους δύο λεμβούχους και δεν τους θεώρησαν υπεύθυνους για το κακό που βρήκε το χωριό και τις οικογένειές τους.

Η χωροφυλακή μετά την ανάκριση παρέπεμψε στον εισαγγελέα τα δύο αδέρφια Χ. και Μ. Παληούρα με την κατηγορία της ανθρωποκτονίας εξ' αμελείας.

Να σημειώσουμε εδώ ότι δεν έλειψαν τα τηλεγραφήματα συμπαράστασης των τότε πολιτικών!

Τα ονόματα των νεκρών 

Είναι χαρακτηριστικό ότι αρκετές οικογένειες ξεκληρίστηκαν,ενώ οι περισσότεροι νεκροί είναι συγγενείς μεταξύ τους.