Σοκ από την Κομισιόν για την ελληνική οικονομία: Προβλέπει ύφεση 9,7% το 2020 και 160.000 νέοι άνεργοι

Προβλέψεις σοκ για την πορεία της ελληνικής οικονομίας το 2020 από την Κομισιόν. Εκτιμά ότι η ύφεση θα φτάσει θα αγγίξει το 10% και συγκεκριμένα θα ανέλθει στο 9,7%, έναντι 7,7% που θα είναι ο μέσος όρος της ύφεσης στην Ευρωζώνη.

Παράλληλα σημειώνει ότι θα παρατηρηθεί έκρηξη της ανεργίας με το ποσοστό να υπερβαίνει το 20% και οι άνεργοι να αυξάνονται κατά 160.000.

Η Κομισιόν θεωρεί ότι η Ελλάδα είναι η πιο ευάλωτη οικονομία της Ευρωζώνης και αυτό διότι με βάση την δομή της δίνεται ιδιαίτερη έμφαση στον τουρισμό και στις μικρές επιχειρήσεις, ενώ δεν αποκλείει να υπάρξει και δυσμενέστερο, σενάριο καταγράφοντας και πρόβλεψη για πτώση 30% στις επενδύσεις, αλλά με ανάκαμψή τους κατά 33% το 2021.

Στα θετικά σημεία της έκθεσης το γεγονός ότι ενώ βλέπει τα πράγματα «μαύρα» το 2020, θεωρεί ότι η Ελλάδα θα ανακάμψει ταχύτερα το 2021, σε σχέση με τις άλλες χώρες της Ευρωζώνης.

Υπολογίζει το κόστος των δημοσιονομικών μέτρων στήριξης στο 6,9% του ΑΕΠ αλλά και σε επιπλέον 1,9% του ΑΕΠ μέτρων ρευστότητας. Καταγράφει επιπλέον δημοσιονομικούς κινδύνους, πέραν της κρίσης που συνδέονται με δικαστικές αποφάσεις με τις υποθέσεις της ΕΤΑΔ και των Ελληνικών Ταχυδρομείων.

Αναλυτικά, όπως αναφέρει η Κομισιόν στις εαρινές της προβλέψεις, η ελληνική οικονομία εισήλθε στο 2020 με σχετικά ισχυρές βάσεις. Ο ρυθμός ανάπτυξης του ΑΕΠ ανήλθε το 2019 στο 1,9%, λίγο χαμηλότερα των προσδοκιών. Η ανάπτυξη οφείλονταν κυρίως στην εσωτερική ζήτηση και σε μικρότερο βαθμό στις καθαρές εξαγωγές. Η αγορά εργασίας βελτιώνονταν και η απασχόληση αναπτύχθηκε με ρυθμό 2%, οδηγώντας σε περαιτέρω μείωση της ανεργίας στο 17,3% συνολικά για το έτος.

Ενώ οι βασικές επιπτώσεις του lockdown αναμένεται να είναι συγκεντρωμένες στο β’ τρίμηνο του έτους, ωστόσο ο μεγάλος τουριστικός κλάδος της Ελλάδας πιθανόν θα επηρεαστεί και το γ’ τρίμηνο, καθώς οι περιορισμοί στα ταξίδια αναμένεται να παραμείνουν σε ισχύ και η εξωτερική ζήτηση για ταξίδια στο εξωτερικό μπορεί να παραμείνει υποτονική.

Αφού πάνω από το 70% των τουριστικών εσόδων συγκεντρώνονται στους βασικούς θερινούς μήνες, τα εμπόδια κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου θα έχουν μεγάλη επίπτωση στις συνολικές εξαγωγές υπηρεσιών το 2020.

Εν μέσω περιορισμένων ευκαιριών κατανάλωσης κατά τη διάρκεια του lockdown και του μειούμενου διαθέσιμου εισοδήματος, η ιδιωτική κατανάλωση προβλέπεται να βιώσει μια ισχυρή πτώση το 2020.

Τα δημοσιονομικά μέτρα που εφαρμόζονται κατά τη διάρκεια της περιόδου του lockdown για να προστατευθεί η οικονομία, αναμένεται πως θα αποτελέσουν «μαξιλάρι» για τις καταναλωτικές δαπάνες σε κάποιον βαθμό και θα ανοίξουν τον δρόμο για μια ταχύτερη ανάκαμψη το 2021.

Οι επενδύσεις αναμένεται να επηρεαστούν πολύ από την αυξημένη αβεβαιότητα και τον χαμηλότερο τζίρο το 2020, όμως η στήριξη ρευστότητας που παρέχουν η ελληνική κυβέρνηση και οι θεσμοί της ΕΕ θα βοηθήσουν τις εταιρείες να γεφυρώσουν την περίοδο του lockdown και να επιταχύνουν την ανάκαμψη.

Λόγω της παγκόσμιας φύσης της κρίσης, οι εξαγωγές αναμένεται να υποστούν σοβαρές πτώσεις το 2020. Οι κύριες εξαγωγικές αγορές της Ελλάδας αναμένεται να είναι μεταξύ αυτών που θα επηρεαστούν περισσότερο, οδηγώντας σε πτώση της ζήτησης για ελληνικά προϊόντα και υπηρεσίες, κάτι που θα μεγεθυνθεί και από το μεγάλο μερίδιο που έχουν στις εξαγωγές ο τουρισμός και η ναυτιλία.

Ενώ λόγω των μέτρων που έλαβε η κυβέρνηση για να προστατεύσει την αγορά εργασίας αναμένεται να αποφευχθούν μεγάλης κλίμακας απολύσεις και χρεοκοπίες, ωστόσο θα μπορούσαν και πάλι να χαθούν περίπου 160.000 θέσεις εργασίας λόγω της κρίσης και το ποσοστό της ανεργίας θα μπορούσε να αυξηθεί στο 20% το 2020.

Η μερική ανάκαμψη το 2021 αναμένεται να έχει θετικές επιπτώσεις στην αγορά εργασίας, φέρνοντας το ποσοστό της ανεργίας κοντά στο 16,5%. Η πτωτική πίεση από τους μισθούς, τις τιμές της ενέργειας και της βιομηχανικής παραγωγής αναμένεται να οδηγήσει σε μείωση των τιμών καταναλωτή κατά 0,6% το 2020 και σε περιορισμένη αύξηση το 2021.

Η μεγάλη έκθεση της Ελλάδας στους ταξιδιωτικούς περιορισμούς αποτελεί πηγή πτωτικών κινδύνων. Λόγω της ισχυρής συγκέντρωσης του τουρισμού στους θερινούς μήνες, ακόμα και μια μικρή παράταση των περιορισμών πέραν αυτού που θεωρείται βασικό σενάριο θα μπορούσε να έχει ισχυρή πτωτική επίπτωση.

Επιπλέον, η επίπτωση της κρίσης στον μεγάλο τομέα των υπηρεσιών και στις μικρές επιχειρήσεις, που είναι πιο ευάλωτες, θα μπορούσε να είναι μεγαλύτερη απ’ όσο αναμένονταν και να εμποδίσει την ανάκαμψη.

Η Κομισιόν αναφέρει στην έκθεσή της πως το ισοζύγιο της γενικής κυβέρνησης της Ελλάδας κατέγραψε πλεόνασμα 1,5% του ΑΕΠ το 2019, χάρη στις ισχυρές επιδόσεις των εσόδων καθώς και στις μεταφορές των κερδών SMP-ANFAs. Το πρωτογενές πλεόνασμα που παρακολουθείται στο πλαίσιο της ενισχυμένης εποπτείας, έφτασε το 3,5% του ΑΕΠ το 2019.

Το ισοζύγιο του προϋπολογισμού θα επιδεινωθεί σημαντικά το 2020 λόγω της λειτουργίας των αυτόματων σταθεροποιητών και του κόστους των μέτρων για την αντιμετώπιση της κρίσης. Το μέγεθος των δημοσιονομικών μέτρων ανέρχεται στο 6,9% του ΑΕΠ. Το πακέτο περιλαμβάνει ειδικά επιδόματα ανεργίας, εξαιρέσεις στις συνεισφορές για την κοινωνική ασφάλιση για ορισμένους υπάλληλους που επηρεάζονται από την κρίση, αυξημένες δαπάνες στην υγεία, επιστρεπτέα προκαταβολή για επιχειρήσεις και άλλα μέτρα. Ορισμένα από τα μέτρα θα υποστηριχθούν από την ΕΕ ή από τον ελληνικό προϋπολογισμό επενδύσεων.

Η κυβέρνηση υιοθέτησε επίσης μέτρα ύψους 1,9% του ΑΕΠ που στόχο έχουν την ενίσχυση της ρευστότητας του ιδιωτικού τομέα. Η πληρωμή ορισμένων φορολογικών υποχρεώσεων αναβλήθηκε για το φθινόπωρο, και οι αρχές δημιούργησαν ένα πρόγραμμα εγγυήσεων πιστώσεων που εφαρμόζεται μέσω της Ελληνικής Αναπτυξιακής Τράπεζας, που μπορεί να «ξεκλειδώσουν» δάνεια έως 5% του ΑΕΠ. Τα μέτρα που υιοθετήθηκαν για την καταπολέμηση της πανδημίας έχουν προσωρινή μόνο επίπτωση το 2020.

Οι δημοσιονομικές προοπτικές υπόκεινται σε σημαντικά ρίσκα, περιλαμβανομένης της αναμενόμενης απόφασης του Συμβουλίου της Επικρατείας για τα αναδρομικά στους συνταξιούχους, τις συνεχιζόμενες δικαστικές διαδικασίες κατά του ΤΑΙΠΕΔ και τα πιθανά κόστη της αναδιάρθρωσης των Ελληνικών Ταχυδρομείων. Τέλος, υπάρχει σημαντική αβεβαιότητα ως προς το τελικό κόστος των έκτακτων δημοσιονομικών μέτρων που υιοθετούν οι αρχές.

Το έλλειμμα της γενικής κυβέρνησης προβλέπεται να φτάσει το 6,25% του ΑΕΠ το 2020 και να μειωθεί στο περίπου 2% το 2021, βάσει του σεναρίου στο οποίο δεν θα υπάρξει αλλαγή πολιτικής. Το δημόσιο χρέος αναμένεται να αυξηθεί στο περίπου 196% του ΑΕΠ το 2020 για να μειωθεί στο περίπου 183% το 2021, με τη στήριξη της οικονομικής ανάκαμψης.