Σχεδιασμοί πρόωρων εκλογών: Φυσικά και υπάρχουν

Αποτελούν όμως το μέσο και όχι το σκοπό για την αλλαγή  του κυβερνητικού αφηγήματος στην μετα-κρισιακή περίοδο

Ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Στέλιος Πέτσας τις αποκλείει με έντονο τρόπο, ο Αλέξης Τσίπρας τις θεωρεί απαράδεκτες, η Φώφη Γεννηματά τις αποκάλεσε «ύβρη», όμως οι πρόωρες εκλογές, συνεχίζουν να εξάπτουν την
δημοσιογραφική φαντασία και υφίστανται ως σενάριο στο πολιτικό σκηνικό.

Γράφει ο ΓΕΡΑΣΙΜΟΣ ΛΙΒΙΤΣΑΝΟΣ

Η ρευστότητα στις εξελίξεις που αφορούν την υγειονομική κρίση σε εθνικό αλλά και παγκόσμιο επίπεδο, δεν ευνοούν την δυνατότητα σχεδιασμών χρονικής ακρίβειας. Όμως για την κυβέρνηση είναι σαφές ότι από τώρα πρέπει να καθορίσει τον σχεδιασμό της πολιτικής διαχείρισης της «επόμενης ημέρας». Ακόμη και αν δεν είναι καθαροί οι όροι με τους οποίους αυτή θα επέλθει. Δηλαδή ούτε το εύρος της οικονομικής ύφεσης, ούτε το αν τελικά θα είναι υπό (σχετικό) έλεγχο η πανδημία. Είναι σαφές ότι τυχόν διενέργεια εκλογικής διαδικασίας θα έχει και την παράμετρο της δυνατότητας για την τέλεσή της με όρους δημόσιας υγείας.

Οι εκλογές μέσο όχι σκοπός

Το βασικό ζητούμενο για τη Νέα Δημοκρατία, δεν είναι πρωτίστως η ανανέωση της κυβερνητικής εντολής. Το κυρίαρχο πρόβλημά της είναι το πώς θα εμπεδωθεί η αλλαγή του κυβερνητικού αφηγήματος. Δηλαδή να περάσει από το τρίπτυχο «ανάπτυξη-φορο-απαλλαγές – ενίσχυση της μεσαίας τάξης» με το οποίο κέρδισε της εκλογές της 7ης Ιουλίου σε μια εντελώς διαφορετική εξιστόρηση. Αυτή δηλαδή που περιέγραψε αν και όχι σε …όλο το μεγαλείο της, στο τελευταίο διάγγελμά του ο Κυριάκος Μητσοτάκης.

Η «φράση κλειδί» του πρωθυπουργικού διαγγέλματος ήταν αυτή που ακολούθησε την ανακοίνωση για ενίσχυση με 400 ευρώ 155.000 μακροχρόνια ανέργων, καθόλου τυχαία: «Θυσιάζουμε συνειδητά ένα μέρος της ευημερίας μας για να προστατεύσουμε την υγεία και την κοινωνική συνοχή. Γιατί η ύφεση το 2020 θα είναι μεγάλη. Ακόμα μεγαλύτερη, όμως, μπορεί να είναι η ανάκαμψη το 2021. Και, σε αντίθεση με το παρελθόν, σήμερα διαθέτουμε ένα μεγάλο πλεονέκτημα: Ένα τεράστιο απόθεμα αξιοπιστίας και σοβαρότητας». Ο Κυριάκος Μητσοτάκης πρόσθεσε μάλιστα πως «θα μοιραστούμε τα βάρη της κρίσης με τρόπο δίκαιο» ώστε «να έχουν όλοι μετά, μέρισμα από την αναπτυξιακή έκρηξη που θα ακολουθήσει».

Η αναφορά αυτή δεν είναι τίποτε άλλο παρά ο «πρόλογος» για ένα αφήγημα σκληρής πολιτικής λιτότητας, περικοπών και περιορισμών στο δημόσιο, μείωσης συντάξεων και γενικευμένης συρρίκνωσης παροχών. Παράλληλα με μία άνευ προηγουμένου ανατροπή στο σύνολο των εργασιακών σχέσεων. Όλα αυτά με μία υπόσχεση αναπτυξιακής έκρηξης το 2021, από την ίδια κυβέρνηση που είχε προεκλογικά υποσχεθεί οικονομική ανάπτυξη 4% και ήδη στα τέλη του 2019 οι ρυθμοί καταγράφονταν μόλις στο 1,9%.

Οι απόψεις εντός Ν.Δ

Έτσι λοιπόν οι σχεδιασμοί της ηγεσίας της Νέας Δημοκρατίας, σχετίζονται με αυτό ακριβώς το πολιτικό σχέδιο, και αναζητεί τον πλέον πρόσφορο τρόπο προκειμένου να συναντήσει την μεγαλύτερη δυνατή κοινωνική αποδοχή η ανοχή. Το αν οι πρόωρες εκλογές θα συμβάλλουν σε κάτι τέτοιο είναι ένα ερώτημα που υφίσταται χωρίς στο κυβερνητικό στρατόπεδο να απαντάται με τον ίδιο τρόπο. Ουσιαστικά οι πρόωρες εκλογές αποτελούν απλά μία επιλογή και μάλιστα υψηλού ρίσκου.

Έτσι λοιπόν υπάρχει έντονη φημολογία για εισηγήσεις προς τον πρωθυπουργό να προσφύγει σε πρόωρες εκλογές τον Σεπτέμβρη. Σε αυτές τις προτάσεις το βασικό επιχείρημα, πέραν της ανάγκης ανανέωσης του αφηγήματος και αλλαγής των συνθηκών, είναι το ότι πρόκειται για την καλύτερη επιλογή χρόνου ώστε να κεφαλαιοποιηθεί πολιτικά η εντύπωση της «έγκαιρης παρέμβασης» από την πλευρά της κυβέρνησης στην αντιμετώπιση της πανδημίας.

Επίσης, όσοι υποστηρίζουν το σενάριο σημειώνουν  πως μια τέτοια κίνηση θα «προλάβει» το να γίνουν εμφανείς οι οικονομικές επιπτώσεις της πανδημίας. Μάλιστα θα πρόκειται για εκλογές που θα γίνουν σε ευνοϊκό για την κυβέρνηση «μιντιακό» κλίμα, μια και η πλειοψηφία των ΜΜΕ δεν ασκούν πολεμική στην κυβερνητική πολιτική. Μάλιστα ο ρόλος των μέσων ενημέρωσης θα είναι αντικειμενικά εξαιρετικά αυξημένος αφού θα έχουμε κατ’ ουσίαν μια συντομότατη προεκλογική περίοδο, τηλε-εκλογών. Δίχως περιοδείες, συγκεντρώσεις και φυσικά κοινωνική- συνδικαλιστική δράση. Στοιχεία που διαμορφώνουν ένα ελεγχόμενο περιβάλλον πολιτικής συζήτησης με αισθητά περιορισμένους τους αστάθμητους παράγοντες.

Παρ’ όλα αυτά δεν λείπουν στο γαλάζιο στρατόπεδο και αυτοί που έχουν διαφορετική εκτίμηση. Χαρακτηριστική είναι η αναφορά που έκανε στο θέμα αυτό ο ευρωβουλευτής της Νέας Δημοκρατίας Γιώργος Κύρτσος επισημαίνοντας ότι «δεν νομίζω ότι χρειάζεται ο πρωθυπουργός να πάει σε εκλογές για να εξηγήσει στον κόσμο ότι άλλαξαν δραματικά οι συνθήκες και πως ο κρατικός προϋπολογισμός όπως και οι στόχοι για την ανάπτυξη είναι, δυστυχώς, ξεπερασμένοι από τις εξελίξεις». Επίσης, ο φερόμενος ως άτυπος εκπρόσωπος της καραμανλικής πτέρυγας στη Νέα Δημοκρατία Γιώργος Βλάχος αν και θεωρεί, με βάση όσα είπε στην πρόσφατη ομιλία του στην Επιτροπή Θεσμών και Διαφάνειας της Βουλής «πως στις κρίσεις οι πολίτες συσπειρώνονται γύρω από τις κυβερνήσεις τους. Αυτό γινόταν, γίνεται και θα γίνεται πάντα» επισήμανε ότι «κάποιες κυβερνήσεις από αυτό βγαίνουν κερδισμένες και κάποιες βγαίνουν χαμένες». Εκτίμηση που μάλλον δεν θεωρεί δεδομένη την δυνατότητα πολιτικής κεφαλαιοποίησης της υπόθεσης της πανδημίας από την κυβέρνηση Μητσοτάκη.

Το εκλογικό σύστημα

Οποιοσδήποτε σχεδιασμός πρόωρων εκλογών, δεν μπορεί φυσικά να μην λάβει υπόψη την παράμετρο του εκλογικού συστήματος. Εδώ τα πράγματα δεν είναι εύκολα για το κυβερνών κόμμα εφόσον στοχεύει σε αυτοδύναμη κυβέρνηση.

Οι επόμενες εκλογές θα γίνουν με το σύστημα που προβλέπεται στην νομοθεσία που ψηφίστηκε τον Ιούλιο του 2016 και προβλέπει την αναλογική εκπροσώπηση των υποψήφιων συνδυασμών στο κοινοβούλιο με την παράλληλη ύπαρξη του πλαφόν του 3%. Σε σημαντικό βαθμό δηλαδή τα κόμματα που θα μείνουν εκτός Βουλής θα διαμορφώσουν το ποσοστό που απαιτεί το πρώτο κόμμα προκειμένου να σχηματίσει αυτοδύναμη κυβέρνηση. Εδώ πρέπει να ξεκαθαριστεί πως παρά το ότι το εκλογικό σύστημα αποκαλείται «απλή αναλογική» ο σχηματισμός αυτοδύναμης κυβέρνηση δεν προϋποθέτει ποσοστό για το πρώτο κόμμα που να ξεπερνά το 50% ακριβώς επειδή όπως αναφέραμε υπάρχει πλαφόν εισόδου.

Παρ’ όλα αυτά τα ποσοστά που θα απαιτηθούν ώστε το πρώτο κόμμα να κυβερνήσει αυτόνομα θα πρέπει να ξεπεράσουν το 46 και να προσεγγίσουν ίσως και το 47% εφόσον τα εκτός Βουλής κόμματα κυμανθούν σε «λογικά» ποσοστά. Προφανώς πρόκειται για εξαιρετικά υψηλά ποσοστά για τα δεδομένα των εκλογικών αναμετρήσεων των τελευταίων 10 ετών. Όμως μια κυβερνητική επιλογή προσφυγής στις κάλπες προφανώς θα βασίζεται προφανώς στο ότι αυτά τα δεδομένα θα ανατραπούν. Επίσης στη αναμονή εκλογών πολύ ισχυρής πόλωσης αλλά και με ένα τέτοιο αποτέλεσμα που θα αποκλείει την δυνατότητα σχηματισμού κυβέρνησης δίχως την Ν.Δ.

Εξυπακούεται πώς πάντα υφίσταται και το σενάριο νέας και διαδοχικής προσφυγής στις κάλπες ενώ είναι αυτονόητο ότι η μια τέτοια επιλογή ρίσκου, μπορεί να οδηγήσει, ανάλογα πάντα με το εκλογικό αποτέλεσμα, στο αν έρθουν και άλλες επιλογές κυβερνητικής διαχείρισης στο «τραπέζι». Όπως οι κυβερνήσεις ειδικού σκοπού με την συνεργασία 3 κομμάτων ή οι κυβερνήσεις συνεργασίας με την εμπλοκή δύο κομμάτων.

Οι βεβαιότητες

Το μόνον βέβαιο για τη Νέα Δημοκρατία είναι πως ανεξαρτήτως αν θα επιλέξει ή όχι την οδό των πρόωρων εκλογών, αυτό θα διαμορφώσει ένα πρόγραμμα μετα-κρισιακής διακυβέρνησης που θα ενσωματώσει τις απόψεις των πλέον ακραίων κύκλων του εγχώριου κεφαλαίου. Ήδη άλλωστε αυτοί έχουν αρχίσει να διαμορφώνονται (imerodromos.gr/daneismo-ton-ergazomenon-proteinei-o-sev). Όπως εύκολα μπορεί να διαπιστώσει κανείς από την πρόταση του Συνδέσμου Ελληνικών Βιομηχανιών, για τον δανεισμό εργαζομένων, απαιτούν …νεοφιλελεύθερα άλματα, τόσο στην εργατική νομοθεσία όσο και συνολικά στον έλεγχο των κοινωνικών διεργασιών.

Η «έκρηξη ανάπτυξης» για την σημερινή ηγετική της ομάδα, με βάση τα δείγματα γραφής που έχει δώσει δεν μπορεί να σημαίνει παρά ένα ακόμη πιο «απαιτητικό» πρόγραμμα προσέλκυσης επενδύσεων. Όταν ο υπουργός Ανάπτυξης Άδωνις Γεωργιάδης έχοντας αναπτυξιακό στόχο της τάξης του 2,5% δήλωσε πάνω από 10 φορές στην Βουλή ότι «είμαστε εδώ για να κάνουμε πιο εύκολη την ζωή των επενδυτών», ποιο θα είναι άραγε το «μότο» που θα χρησιμοποιήσει για να υποσχεθεί ανάπτυξη που θα ξεπερνά το 5% το 7%;

από ημεροδρόμος