με ποιο τρόπο μπορεί η πολιτεία να επιδοτήσει την ανανέωση του στόλου;
Τα στοιχεία θέλουν τα βαριά φορτηγά της χώρας μας να σπάνε κάθε ρεκόρ ηλικίας, ενώ και τα Ι.Χ. ανήκουν στους «γερασμένους» στόλους της Ευρώπης. Ο αυξημένος μέσος όρος ηλικίας των οχημάτων που κυκλοφορούν στους ελληνικούς δρόμους αποτελεί επιβαρυντικό παράγοντα τόσο για την οδική ασφάλεια όσο και για το περιβάλλον.
Η αγορά αυτοκινήτου στη χώρα παρουσίασε τεράστια άνθηση λίγο πριν από το 2000, με το αποκορύφωμά της να παρατηρείται λίγο πριν από την έναρξη της οικονομικής κρίσης στη χώρα, το 2008. Από τα τέλη του 1990 η αγορά εμφάνιζε συνεχή άνοδο, με αποτέλεσμα να έχει συντελεστεί σε μεγάλο βαθμό η ανανέωση του στόλου των Ι.Χ. που κυκλοφορούσαν τότε στους δρόμους.
Είχε προηγηθεί στις αρχές της δεκαετίας (1991) η πρώτη απόσυρση που είχε κύριο στόχο την αντικατάσταση του στόλου με οχήματα αντιρρυπαντικής τεχνολογίας (καταλυτικά).
Ευρωπαϊκή πρακτική
Πολλοί υποστηρίζουν ότι τότε «καλομάθαμε», ωστόσο στην πραγματικότητα η παροχή κινήτρων για την αγορά νεότερης, αντιρρυπαντικής τεχνολογίας οχημάτων αποτελεί ευρωπαϊκή πρακτική η οποία ευνοεί και την αυτοκινητοβιομηχανία. Στο μεταξύ, η συζήτηση φαίνεται ότι άνοιξε εκ νέου με αφορμή την πρόσφατη συνεδρίαση του άτυπου συμβουλίου υπουργών Μεταφορών της Ευρωπαϊκής Ενωσης. Στο επίκεντρο βρέθηκε η κλιματική αλλαγή και κατ’ επέκταση οι επιβαρυντικοί για το περιβάλλον παράγοντες, μεταξύ των οποίων και οι εκλυόμενοι ρύποι των οχημάτων. Με δεδομένο μάλιστα ότι το 60% των ρύπων προέρχεται από τα Ι.Χ., η κυβέρνηση αναζητεί εκ νέου τρόπους παροχής κινήτρων για την ανανέωση των αυτοκινήτων.
Σήμερα ο στόλος των Ι.Χ. στην Ελλάδα μετράει 15 χρόνια κατά μέσον όρο, ενώ ο αντίστοιχος δείκτης της Ε.Ε. διαμορφώνεται στα 10 έτη, σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία του ACEA (European Automobile Manufacturers Association). Από τα 5,126 εκατ. αυτοκίνητα που κυκλοφορούν στη χώρα, τα 3,733 εκατ. είναι άνω των δέκα ετών. Τον νεότερο στόλο συναντά κανείς στο Λουξεμβούργο (6,3 έτη μέση ηλικία) ενώ στη Λιθουανία τα ιδιωτικά αυτοκίνητα μετρούν σχεδόν 17 χρόνια ζωής κατά μέσον όρο.
Μεγαλύτερο μέσον όρο ηλικίας από αυτόν της Ελλάδα συναντά κανείς στα Ι.Χ. της Ρουμανίας (16,2 έτη), της Λετονίας (16 έτη) και ακολουθεί η ουραγός Λιθουανία (16,9 έτη). Πέραν όμως του γεγονότος ότι η χώρα μας έχει τον τέταρτο γηραιότερο στόλο στην Ε.Ε., ιδιαίτερα ανησυχητικός είναι ο ρυθμός αύξησης του στόλου στη χώρα. Με τον μέσο όρο της Ε.Ε. να αυξάνει το σύνολο των οχημάτων της κατά 2% (2015-2016), η Ελλάδα βρίσκεται στο χαμηλότερο επίπεδο ρυθμού αύξησης (0,6%), με μοναδική εξαίρεση τη Λετονία η οποία εμφανίζει μείωση του στόλου (-1,6%).
Στον αντίποδα, χωρίς μεγάλες αποκλίσεις από την Ε.Ε., καταγράφεται η κατοχή Ι.Χ. στην Ελλάδα, η οποία φτάνει τα 476 ανά 1.000 κατοίκους, με τον μέσο όρο της Ε.Ε. να φτάνει τα 511. Η χώρα με τα λιγότερα Ι.Χ. ανά 1.000 κατοίκους είναι η Ρουμανία (278) και με τα περισσότερα το Λουξεμβούργο (645 ανά 1.000 κατοίκους).
Την ίδια στιγμή, η χώρα μας έχει να επιδείξει τον γηραιότερο στόλο φορτηγών, ο οποίος φτάνει τα 21 χρόνια κατά μέσον όρο, με τον αντίστοιχο ευρωπαϊκό να διαμορφώνεται στα 11,7 έτη. Ο νεότερος στόλος φορτηγών συναντάται στη Σουηδία όπου η ηλικία του ανέρχεται σε μόλις 6,2 χρόνια κατά μέσον όρο.
Σύμφωνα με σχετική μελέτη του ΕΜΠ, οι δείκτες επικινδυνότητας (2017) για βαρέα οχήματα θέλουν τα φορτηγά ηλικίας 16-20 ετών να εμπλέκονται κατά 33,5 περισσότερες φορές σε ατυχήματα σε σχέση με αντίστοιχα οχήματα ηλικίας έως 5 ετών. Επίσης, ο αριθμός θυμάτων είναι 12,5 φορές μεγαλύτερος από αυτόν των οχημάτων ηλικίας έως 5 ετών.
Με δεδομένη μάλιστα τη συζήτηση περί χρήσης εναλλακτικών καυσίμων, ιδιαίτερη εντύπωση προκαλεί το γεγονός ότι η χώρα μας εμφανίζει σχεδόν μηδενικά ποσοστά χρήσης ηλεκτρικών Ι.Χ. οχημάτων, υβριδικών (συνδυασμένα με ηλεκτροκίνηση) και φυσικού αερίου. Ειδικότερα, το 91% του στόλου των Ι.Χ. κινείται με βενζίνη, μόλις το 5,8% με πετρέλαιο και υβριδικά λιγότερο από 1% (0,3%). Από την άλλη, η Ε.Ε. χρησιμοποιεί στα Ι.Χ. κατά 53,9% βενζίνη, 42% πετρέλαιο, 0,5% υβριδικά (συνδυασμένα με πετρέλαιο), 0,1% ηλεκτρικά, 0,1% υβριδικά (συνδυασμένα με ηλεκτροκίνηση) και 2,8% φυσικού αερίου.
Στο τραπέζι των συζητήσεων για τη διαμόρφωση των πιθανών κινήτρων αντικατάστασης του στόλου των Ι.Χ. τίθενται προτάσεις των φορέων, με τον πρώτο λόγο να προέρχεται από το υπουργείο Οικονομικών και τον τελικό να διατηρεί το υπουργείο Υποδομών.
Το μόνο βέβαιο, σύμφωνα με τις έως τώρα πληροφορίες, είναι ότι δεν αναμένεται να δούμε ξανά ένα νέο πρόγραμμα απόσυρσης παλαιών Ι.Χ., όπως αυτά που έχουμε κατά καιρούς συνηθίσει. Μεταξύ των ζητημάτων που εξετάζονται είναι η αυστηροποίηση των ελέγχων των εισαγόμενων μεταχειρισμένων οχημάτων, ώστε να πάψει η χώρα να γίνεται υποδοχέας των «σαράβαλων» της υπόλοιπης Ευρώπης.
Οι ξένες πινακίδες
Ταυτόχρονα, προγραμματίζεται η ενίσχυση των ελέγχων των Ι.Χ. που κυκλοφορούν με ξένες πινακίδες, καθώς το φαινόμενο έχει αυξηθεί ραγδαία, κυρίως λόγω των περιορισμένων ελέγχων που διεξάγονται στους δρόμους. Αποτέλεσμα είναι η πλειονότητα αυτών των οχημάτων να κινείται χωρίς τους απαιτούμενους τεχνικούς ελέγχους, καθώς δεν είναι δηλωμένα σε καμία ελληνική αρχή.
Ως προς τις προτάσεις για τη μορφή των κινήτρων που θα δοθούν, αυτά θα συνδέονται με τις εκπομπές ρύπων και την ηλικία των οχημάτων.
Μεταξύ των σκέψεων είναι η ελεύθερη κυκλοφορία (παροχή προνομίων κυκλοφορίας) των «καθαρών» οχημάτων και συστηματικοί έλεγχοι. Στην παρούσα φάση φαίνεται ότι δεν υπάρχουν πολλά περιθώρια ευθείας επιδότησης της ανανέωσης του στόλου των φορτηγών, ο οποίος είναι ιδιαίτερα επικίνδυνος λόγω της ηλικίας του. Ωστόσο, χωρίς να θέλει να αποκλείσει κανένα ενδεχόμενο, η κυβέρνηση και τα συναρμόδια υπουργεία εξετάζουν όλα τα ενδεχόμενα.
ΑΛΕΞΑΝΔΡΑ ΚΑΣΣΙΜΗ
https://www.kathimerini.gr/
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Για πες