Κυριακή 17 Μαρτίου 2019

Ήταν ο Αϊνστάιν μαθητής του Καραθεοδωρή;

Ένας ελληνικός μύθος που καλλιεργείται συστηματικά, δίχως να έχει καμιά σχέση με την πραγματικότητα.

Οι δυο κορυφαίοι επιστήμονες του 20ου αιώνα ήταν φίλοι και αλληλογραφούσαν, όταν όμως ο Αϊνστάιν διατύπωσε την θεωρία της σχετικότητας,
ο Καραθεοδωρή ήταν ακόμα φοιτητής.

Τις δύο τελευταίες δεκαετίες κυκλοφορεί ευρέως ένας (όχι αστικός) αλλά ελληναράδικος μύθος, σύμφωνα με τον οποίον ο μεγάλος Έλληνας μαθηματικός Κωνσταντίνος Καραθεοδωρή ήταν δάσκαλος του Αλβέρτου Αϊνστάιν.


Στην άκρη του μύθου αυτού μάλιστα, αφήνεται να υπονοηθεί ότι και η θεωρία της σχετικότητας ήταν ελληνική ανακάλυψη, αλλά ο καταφερτζής Εβραίος την βούτηξε από τον καλοπροαίρετο Έλληνα και την πάσαρε για δική του. Ένα θα πω: Όλα αυτά είναι ανοησίες και κουβέντες του καφενείου.
Ο Καραθεοδωρή γεννήθηκε το 1873 και ο Αϊνστάιν το 1879, άρα ο δικός μας ήταν έξι χρόνια μεγαλύτερος. Όμως ο Καραθεοδωρή σπούδασε πρώτα μηχανικός σε στρατιωτική σχολή, δούλεψε στην Ελλάδα (Λέσβο) και στο φράγμα του Ασουάν στην Αίγυπτο και μόνο όταν έφθασε στα 27 του αποφάσισε ότι θέλει να γίνει μαθηματικός. Τότε, το 1900 δηλαδή, γράφτηκε στη Μαθηματική σχολή του Βερολίνου.
Το 1900, ο Αϊνστάιν ήταν ήδη τριτοετής φοιτητής της φυσικής στη Ζυρίχη, διότι άρχισε τις σπουδές απ’ τα δεκαοκτώ του. Τη χρονιά ακριβώς που τέλειωσε το διδακτορικό του ο Καραθεοδωρή, ο Αϊνστάιν έγινε διάσημος αφού διατύπωσε τη θεωρία της σχετικότητας. Ήταν το 1905, με τον Αϊνστάιν να είναι 26 μόλις χρονών και τον Καραθεοδωρή 32 χρονών και άνεργο. Πούθε λοιπόν προκύπτει ότι ο δικός μας ήταν δάσκαλος του Αϊνστάιν;
Η γνωριμία των δύο επιστημόνων, όπως φαίνεται από την αλληλογραφία τους (μέρος της οποίας φυλάσσεται στην Κομοτηνή) έγινε το 1915, δέκα χρόνια μετά τη διατύπωση της θεωρίας της σχετικότητας. Στα γράμματα του πράγματι ο νομπελίστας Αϊνστάιν αναφέρεται με θαυμασμό στο έργο του Καραθεοδωρή και ζητά τη γνώμη του για ορισμένα μαθηματικά θέματα. Αυτό όμως ήταν φυσικό αφού ο Αϊντάιν ήταν φυσικός και ο δικός μας μαθηματικός και μάλιστα από τους κορυφαίους της Ευρώπης. Η αλληλογραφία τους δείχνει αλληλοσεβασμό και αμοιβαία εκτίμηση δύο κορυφαίων επιστημόνων, η οποία όμως επ’ ουδενί δεν είναι η σχέση δασκάλου-μαθητή που εμείς οι Έλληνες διατυμπανίζουμε.
Και κάτι τελευταίο. Εσχάτως, άρχισαν να κυκλοφορούν κάποια εντός εισαγωγικών λόγια του Αϊνστάιν από την τελευταία συνέντευξη της ζωής του, στην οποία υποτίθεται ότι είπε μόνος του και χωρίς να ερωτηθεί: «Σας λέω ότι ο μεγάλος μου δάσκαλος, ήταν ο αξεπέραστος Έλληνας Κωνσταντίνος Καραθεοδωρή, στον οποίον χρωστάμε τα πάντα». Πρόκειται για κανονικά fake news.
Όσα έγραψε και είπε ο Αϊνστάιν, που χαρακτηρίστηκε ο μεγαλύτερος επιστήμονας του εικοστού αιώνα, έχουν δημοσιοποιηθεί κατά κόρον, όμως αυτά τα συγκεκριμένα λόγια δεν υπάρχουν ούτε στην τελευταία, ούτε στην προτελευταία, ούτε σε καμιά συνέντευξη του. Κάποιος Ελληνάρας τα πέταξε στο διαδίκτυο και έκτοτε πήραν τον δρόμο τους σε ιστοσελίδες, βιβλία, εφημερίδες, ραδιόφωνα και τηλεοράσεις ως δεδομένα που δεν επιδέχονται αμφισβήτηση.
Ο Καραθεοδωρή όσο ζούσε, δεν είχε ανάγκη ούτε τον Αινστάιν ούτε κανέναν άλλον να γίνει διάσημος. Ήταν ένας από τους μεγαλύτερους μαθηματικούς που πέρασαν ποτέ, με παγκόσμια αναγνώριση. Κι ούτε η μνήμη του χρειάζεται σήμερα τα εθνικιστικά φούμαρα κάποιων θερμόαιμων πλην ανόητων νεοελλήνων. Αντιθέτως, είχε μεγάλη ανάγκη την αποδοχή των Ελλήνων της εποχής του, οι οποίοι του φέρθηκαν άθλια. Τρεις φορές ήρθε στην πατρίδα για να βοηθήσει και τις τρεις φορές το τότε καθηγητικό κατεστημένο των ελληνικών πανεπιστημίων τον έστειλε πίσω στο εξωτερικό.
Μία σταγόνα ιστορία του Δημήτρη Καμπουράκη

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Για πες