“Το ΕΑΜ μας έσωσε απ’ την πείνα…”! (ντοκουμέντα)

Η μάχη της σποράς και της συγκομιδής στα χρόνια του Αγώνα…

Το blog "Ευρυτάνας ιχνηλάτης"φέρνει στη δημοσιότητα σπάνια γραπτά ντοκουμέντα που αναφέρονται στον αγώνα που έδωσε το ηρωικό ΕΑΜ για την υπεράσπιση του λαού μας από την πείνα και την εξαθλίωση την περίοδο της ναζιστικής κατοχής.

Το αρχειακό υλικό προέρχεται μέσα από τις σελίδες των παράνομων αντιστασιακών εφημερίδων «Ρούμελη» (έντυπο του ΕΑΜ Φθωτιδοφωκίδας-Ευρυτανίας) και «Φωνή του Φεραίου» (όργανο του συμβουλίου της ΕΠΟΝ Φθιωτιδοφωκίδας- Ευρυτανίας).

Παρακάτω παραθέτουμε τα σχετικά αποσπάσματα των προαναφερόμενων εφημερίδων τα οποία αντιγράψαμε ώστε να είναι πιο ευανάγνωστα, διατηρώντας ωστόσο την ορθογραφία των πρωτοτύπων.

Ιδού λοιπόν:

ΣΥΝΤΗΡΗΣΗ ΤΟΥ ΛΑΟΥ

(εφημερίδα «Ρούμελη», 20-8-1943)

“Οι φασίστες καταχτητές θάταν πολύ ευχαριστημένοι αν κατάφερναν να ρίξουν το λαό μας στην πείνα και στην εξαθλίωση.

Τέτοια ευχαρίστηση όμως δε μπορούσε να τους χαρίσει ο ελληνικός λαός, που από την ημέρα της κατάχτησής του, με πρωτοπόρο το ΕΑΜ, αγωνίσθηκε για το ψωμί του, χτυπήθηκε με τους καταχτητές για να ζήσει κι’ έζησε.

Φέτος συνεχίζεται ο ίδιος ο αγώνας. Πρέπει να ζήσει ολόκληρος ο λαός κι΄ ιδιαίτερα οι ορεινοί πληθυσμοί. Γιαυτό χρειάζεται να καλλιεργήσουμε εντατικά κάθε σπιθαμή γης με δημητριακά, όσπρια και άλλα είδη διατροφής. Πρέπει ακόμα ν΄αγωνισθούμε για τη φετεινή σοδειά μας. Ν’ αποτρέψουμε την καταλήστευσή της από τους φασίστες. Να δώσουμε στους φτωχούς των χωριών και στους κατοίκους των πόλεων ψωμί για να ζήσουν και να παλέψουν τους φασίστες καταχτητές να δώσουμε όλοι το μικρό (σσ δυσανάγνωστες λέξεις λόγω της αλλοίωσης της εφημερίδας) που θα χρησιμοποιηθεί για το σκοπό και μόνο. Να πουλήσουμε το περίσσευμά μας στις λαϊκές επιτροπές επισιτισμού, στους αντάρτες μας και στους Συναιταιρισμούς, του λαού.

Κάθε αμέλεια χτυπάει το λαό, αδυνατίζει το εθνικοαπελευθερωτικό του μέτωπο κι’ ενισχύει τους καταχτητές. Είμαστε βέβαιοι, πως ο Ρουμελιώτικος λαός θα σταθεί πάλι πρωτοπόρος στη μάχη για το σιτάρι, όπως πολλές φορές…” 

ΝΑ ΚΕΡΔΙΣΟΥΜΕ ΤΗ ΜΑΧΗ ΤΟΥ ΨΩΜΙΟΥ

(εφημερίδα «Ρούμελη», 15-9-1943)

ΑΓΡΟΤΕΣ

“Μην αφίσετε ούτε ένα κομμάτι γης που να μην το καλλιεργήσετε φέτος. Η αγωνιζόμενη Ελλάδα έχει ανάγκη από ψωμί. Πρέπει να της το εξασφαλίσουμε. Οι αντάρτες μας πάνω στα βουνά πολεμάνε για τη λευτεριά μας. Μιμηθείτε τους και σεις στον κάμπο με τη μάχη του ψωμιού. Το ίδιο προσφέρετε στον αγώνα όπως και κείνοι. Όλες μας λοιπόν οι προσπάθειες για εντατική καλλιέργεια. Ούτε ένα χωράφι να μη μείνει χέρσο, ούτε ένα χωράφι ακαλλιέργητο. Πρέπει να κερδίσουμε τη μάχη του ψωμιού. Είνε εθνική ανάγκη.”

ΕΜΠΡΑΚΤΗ ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗ

(εφημερίδα «Ρούμελη», 5-4-1944)

“Μα πρέπει κι εκείνοι που δεν έχουν τα μέσα για να καλλιεργήσουν τα χωράφια τους να βοηθηθούν από τους άλλους, κι ιδίως σε ζώα που είναι λιγοστά. Να δείξουμε όλοι μας την αλληλεγγύη μας σ’ αυτές τις δύσκολες στιγμές. Όσοι έχουν ζώα να μην εκμεταλλευτούν όσους δεν έχουν με υπέρογκες απαιτήσεις. Να τα νοικιάσουμε αλλά με μικρά νοίκια.”

ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΠΙΒΙΩΣΗ

(εφημερίδα «Ρούμελη», 5-4-1944)

“Οι ορεινές και άγονες περιοχές της Στερεάς Ελλάδας διέρχονται τώρα την πιο κρίσιμη περίοδο της χρονιάς. Ότι καλαμπόκι ή στάρι είχαν βγάλει έχει από καιρό καταναλωθεί. Οι κάτοικοι, φτωχοί στην πλειονότητά τους, δεν μπορούν να προμηθευτούν γεννήματα με λεφτά γιατί δεν έχουν. Γι’ αυτό πρέπει να κινηθούν με επιτροπές τους προς όλες τις διευθύνσεις για να αποσπάσουν τρόφιμα, αλλοιώς θα θρηνήσουμε πολλά θύματα πάλι, όπως τον απαίσιο χειμώνα του 1941. Είναι πρώτιστο εθνικό καθήκον ο αγώνας για την επιβίωση.

Όλες οι οργανώσεις μας πρέπει το ζήτημα αυτό να το πιάσουν ζεστά.

Να οργανώσουν τον κόσμο, να του εξηγήσουν, να τον κινητοποιήσουν.

Αν μιά επιτροπή δεν καταφέρει τίποτα να στείλουμε και δεύτερη και τρίτη στους αρμόδιους, στη Συμμαχική Αποστολή, στον Ερυθρό Σταυρό, στην ΕΟΧΑ, στους Γερμανούς, στην «κυβέρνηση» της Αθήνας. Να μην κουραστούμε ποτέ στον αγώνα για την επιβίωση του λαού.”

ΓΙΑ ΤΗ ΖΩΗ

(εφημερίδα «Ρούμελη», 22-4-1944)

“Απ’ όλες τις Π.Ε. πληροφορούμαστε ότι οργανώθηκαν κινητοποιήσεις από τους κατοίκους για την απόσπαση τροφίμων. Οι κινητοποιήσεις αυτές δεν πρέπει να σταματήσουν. Ως τη νέα σοδειά έχουμε ακόμα 1 1)2 και 3 μήνες στις ορεινές περιοχές. Κι’ αυτοί οι μήνες ήταν ανέκαθεν οι πιο δύσκολοι για τους φτωχούς γεωργούς. Αν δε θέλουμε να θρηνήσουμε άπειρα θύματα, να συνεχίσουμε ακούραστα τις παρουσιάσεις μας στους αρμόδιους και να απαιτούμε την αποστολή τροφίμων. Να μην ξεχνάμε ποτέ ότι πρώτιστο καθήκον είναι η επιβίωση του λαού.”  

ΕΤΣΙ ΛΗΣΤΕΥΑΝ ΚΑΙ ΣΚΟΤΩΝΑΝ ΤΟ ΛΑΟ ΜΑΣ…

(εφημερίδα «Ρούμελη», 28-6-1944)

“… και τον χιτλερικό εχθρό που ρίχτηκε στην Ελλάδα με μεγάλες δυνάμεις και τον οποίο υποβοήθησε και η προδοσία των ελλήνων στρατηγών όπως ο Τσολάκογλου και των πεμπτοφαλαγγιτών.

Πέρασαν από τότε 38 μήνες βασάνων, ταλαιπωριών, δυστυχίας. Και ο αγώνας του ελλ. λαού δεν σταμάτησε ούτε μια στιγμή αντίθετα εντείνεται. Οι εισβολείς γερμανοί λεηλατήσανε κυριολεκτικά την Ελλάδα λεηλάτησαν τα προϊόντα της και τα αρχαιολογικά της κειμίλια, τα βιομηχανικά και αγροτικά προϊόντα της, καταδικάζοντας τον ελλην. πληθυσμό σε θάνατο απ’ την πείνα.

Στις περισσότερες πόλεις δε δίνουν ψωμί και σε όσες δίνουν παρέχουν ελάχιστο. Τα περιώνυμα λάδια – το περίφημο σιτάρι, η σταφίδα, τα κρασιά, τα φρούτα όλα καταβροχθίζονται απ’ την αχόρταγη φασιστική ακρίδα τη στιγμή που ο ελλην. λαός πεθαίνει απ’ την πείνα με τη βοήθεια των προδοτών λακέδων τύπου Ταβουλάρη-Ράλλη-Λούβαρι.

Απ’ άκρο σ’ άκρο οι  χιτλερικοί γερμανοί γενικεύοντας τους τουφεκισμούς, απαγχονισμούς, τη λεηλασία και της ιδιωτικής περιουσίας, βρίσκουν ικανοποίηση στο να σκοτώνουν γέρους και παιδιά. Καταστρέφουν πόλεις και καίνε ολόκληρα χωριά. Έκλεισαν τα περισσότερα εργοστάσια γιατί μετάφεραν τα μηχανήματα στη Γερμανία. Τα χτίρια των σχολείων τα μετέβαλαν σε στρατώνες. Ερήμωσαν ολόκληρες επαρχίες.

Ενάμισυ εκατομμύριο  έλληνες έμειναν δίχως στέγη. Η ελληνική γη είναι ποτισμένη με αίμα και δάκρυα χιλιάδων αθώων θυμάτων. Κατά τους πρώτους 15 μήνες της κατοχής τουλάχιστον 100000 έλληνες εξοντώθηκαν. Τελευταία στην Αθήνα και Θεσ)νίκη  σκότωσαν 1000 δασκάλους. Χίλια μορφωμένα παιδιά του λαού. Γενικά εξόντωσαν τους μορφωμένους και τους προοδευτικούς παράγοντες γιατί σκοπό έχουν να καταστρέψουν τους παράγοντες που οδηγούν το λαό στο ξύπνημα και στην πρόοδο. Οι χιτλερικοί προσπαθούν να πνίξουν στο αίμα την αντίσταση του λαού.

Δε σταμάτησε και δε θα σταματήσει ο αγώνας του ελλην. λαού – του λαού αυτού που είνε κληρονόμος του μεγαλύτερου κλασσικού πολιτισμού, του λαού αυτού που έχει τη ζωντανή παράδοση των ηρώων του ’21, του λαού αυτού που έχει από αιώνες αδιάλυτους δεσμούς φιλίας με το Ρωσσικό λαό. Οι έλληνες πατριώτες προτίμησαν την πάλη παρά τη ζωή στη σκλαβιά, και συνεχίζουν τον ιερό αγώνα κατά του φασιστού επιδρομέα.”

ΟΥΤΕ ΣΠΕΙΡΙ ΣΙΤΑΡΙ ΣΤΟΥΣ ΛΗΣΤΕΣ ΤΗΣ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ

(εφημερίδα «Φωνή του Φεραίου», 5-7-1943)

“Ο πρωθυπουργός της ψευτοκυβέρνησης Αθηνών-Πειραιώς και περιχώρων, στέλνει όργανά του να εισπράξουν το χαράτσι της Δεκάτης για να τροφοδοτήσει τους εμπρηστές, τους δολοφόνους μας. Τι σημαίνει αυτό το ξέρουμε από πέρσυ. Ξέρουμε ότι αν δε μας λήστευαν την περσυνή σοδειά μας δε θα πέθαιναν απ’ την πείνα στα ορεινά μέρη δε θα πρίζονταν τα παιδιά στην Ευρυτανία. Ξέρουμε καλά ότι αυτό που μας στέρησε πέρσυ τόδωσε στους τυράννους μας κι’ άφησε το λαό των πόλεων να πεθαίνει στην πείνα.

Ο ίδιος ο Γκοτζαμάνης που πέρσυ έκανε δηλώσεις πάνω στις δηλώσεις για την επιτυχία της περσυνής συγκέντρωσης λέγοντας ότι εξασφαλίστηκε το ψωμί του αστικού πληθυσμού για 6 μήνες, ο ίδιος είπε στις επιτροπές των διαδηλωτών εργατών-υπαλλήλων-φοιτητών που ζητάγανε ψωμί και συσσίτια απ’ τη σοδειά μας ότι τη συγκέντρωση (σσ. εννοεί των τροφίμων) την πήραν οι γερμανοϊταλοί φασίστες.

Μα πέρσυ μας λήστεψαν γιατί είχαν τους προδότες τους γιατί οι γερμανοϊταλοί γύριζαν ανενόχλητοι και μας ξυλοκοπούσαν και μας έπαιρναν τα όπλα. Φέτο στην περιφέρειά μας τη λεύτερη κι’ αυτοδιοικούμενη, με το λαϊκό στρατό της μια απάντηση ακούγεται:  «Μολών λαβέ». Θα μας φοβερίσεις πάλι μπεκρή Ράλλη. Αλλά με τι; Με τ΄αφεντικά σου τους κατακτητές;….”

ΝΑ ΣΩΣΟΥΜΕ ΤΗ ΣΟΔΕΙΑ

(εφημερίδα «Ρούμελη», 18-6-1944)

“Οι αυτοδιοικήσεις, οι συνεταιρισμοί, οι εθνικοαπελευθερωτικές οργανώσεις πρέπει με κάθε τρόπο και με κάθε μέσο να βοηθήσουν το λαό να σώσει τη σοδειά του από τους γερμανούς καταχτητές.

Ακούραστα να δουλέψουμε όλοι να γλιτώσουμε το ψωμί του λαού. Ούτε κούραση, ούτε θυσίες να μη σκεφτούμε. Στα χωριά που βρίσκονται στα κέντρα εξόρμησης των γερμανών να γίνουν συνελεύσεις όλων των κατοίκων, να γίνει πλατειά συζήτηση στην οποία όλοι να πάρουν μέρος και κει ανάλογα με τις τοπικές συνθήκες να παρθούν τα μέτρα που επιβάλλονται για την εξασφάλιση της σοδειάς”

ΑΡΝΗΣΗ, ΣΑΜΠΟΤΑΖ, ΑΝΤΙΣΤΑΣΗ!

ΚΑΘΕ ΧΩΡΙΟ ΚΑΙ ΣΥΝΕΤΑΙΡΙΣΜΟ

(εφημερίδα «Ρούμελη», 4-6-1944)

“Οι μέρες του θερισμού έφτασαν. Οι γερμανοί, τώρα που χάσανε την Ουκρανία, θα προσπαθήσουν να πάρουν τη συγκομιδή μας Πρέπει να τους εμποδίσουμε. Ούτε σπειρί στάρι δεν πρέπει να τους αφήσουμε να πάρουν. Να μη δώσουμε καταστάσεις, να σαμποτάρουμε τις γερμανικές αλωνιστικές μηχανές, να κρύψουμε σε μέρη ασφαλή τα γεννήματα. Πρέπει να κερδίσουμε τη μάχη της συγκομιδής. Είναι ζήτημα ζωής ή θανάτου για το λαό. Μα και προϋπόθεση της συνέχισης του αγώνα.”

ΟΛΑ ΓΙΑ ΤΗ ΛΕΥΤΕΡΙΑ ΜΑΣ

(εφημερίδα «Ρούμελη», 5-8-1943)

“Οι Γερμανοϊταλοί φασίστες από την πρώτη μέρα που πάτησαν στη χώρα μας βάλθηκαν να μας ξεκάνουν σαν λαό σαν φυλή, σαν έθνος. Μας πήραν απ’ τις αποθήκες και μας καταλήστεψαν ολόκληρη την παραγωγή τον περσυνό καιρό. Μ’ αυτό δύο σκοπούς επεδίωκαν: Πρώτα να μας εξαθλιώσουν για να μη μπορέσουμε να αντισταθούμε στη λυσσασμένη τους επίθεση για τις κατακτητικές τους επιδιώξεις σ’ όλον τον κόσμο και στην Ελλάδα μας, και δεύτερο για να ανεφοδιάζουν τα στρατεύματά τους γιατί αυτή την ταχτική στρατού έχουν: Να πέρνουν απ’ τους άλλους για να πολεμάν τους λαούς.

Το ΕΑΜ στην Ελλάδα οργάνωσε το λαό για ν’ αντιμετωπίσει την εξοντωτική αυτή διάθεση των μεγαλύτερων εγκληματιών στη μακραίωνη ιστορία της ανθρωπότητας, για να μπορέσει έτσι ν’ αγωνιστεί ενεργητικά για την απελευθέρωσή του. Για να μη γίνουμε σκλάβοι σ’ όλη μας τη ζωή, για να μη μας ελεεινολογούν τα παιδιά μας και τ’ αγγόνια μας για μια παθητική κι’ αντεθνική στάση των προγόνων τους…

Η μαχητική δράση των ανταρτών μας έκοψε την άγρια διάθεση του καταχτητή. Κατάφερε να ζήσει ο λαός, όσος πέρασε τη μπόρα του θανάτου από την πείνα, απ΄’ τον Απρίλη 1941 ως το καλοκαίρι 1942.

Μα ο αγώνας δεν τελείωσε. Και φέτος ακόμα απειλεί ο καταχτητής την παραγωγή μας. Θέλει να μας την πάρει μέσα από τα’ αλώνια μας με διάφορες προφάσεις: ότι τάχα η κυβέρνηση του προδότη Ράλλη θα διαθέσει το παρακράτημα για τους πληθυσμούς των πόλεων.

Σε μας τους πληθυσμούς της ελεύθερης Ελλάδας, που ξεσκλαβωθήκαμε με την ίδια μας την πάλη, μπαίνουν τα συγκεκριμένα καθήκοντα να σώσουμε και τους πληθυσμούς των πόλεων. Αυτό θα το πετύχουμε με το παρακράτημα που θα κάνουμε εμείς αυτοδιοικούμενοι. Αυτό το παρακράτημα θα το δώσουμε εμείς οι ίδιοι στους πληθυσμούς των πόλεων και στους απόρους της ελεύθερης Ελλάδας με τους δίκαιους λαϊκούς νόμους που έχουν εφαρμοστεί, θέλουν δε θέλουν να τους αναγνωρίσουν οι λακεδο-κυβερνήτες Ράλληδες-Πάγκαλοι και οι καταχτητές Γερμανοϊταλοί, και με τον τρόπο μεταφοράς και διανομής που είνε βγαλμένος μέσα από την πείρα της πάλης.

Ακόμα συσταίνουμε στους παραγωγούς, όσους έχουν πλεόνασμα παραγωγής να το διαθέσουν στους συνεταιρισμούς του λαού. Η οργάνωση του λαού θα ενισχύσει το έργο της μεταφοράς και διαφύλαξης της παραγωγής σ’ ασφαλισμένο τόπο, για να μην το κλέψουν οι βάρβαροι.

Σύνθημά μας λοιπόν κι’ απόφασή μας αμετάκλητη. Απάντηση στα προδοτικά σχέδια: Όλα για το λαό και τη λευτεριά μας. Ούτε σπειρί στον καταχτητή.”

Και μετά την απελευθέρωση από τους καταχτητές το ΕΑΜ/ΕΛΑΣ είναι  παρόν!!!

(εφημερίδα «Ρούμελη», 22-11-1944)

Η ΜΑΧΗ ΤΗΣ ΣΠΟΡΑΣ ΘΑ ΠΕΤΥΧΕΙ

“Ο τόπος μας είνε ξεθεμελιωμένος. Οι τύραννοι φεύγοντας, εγκατέλειψαν με τη βοήθεια των εθνοπροδοτών, καταστροφή κι’ απογύμνωση. Βαρύ πέφτει στους ώμους του ακαταπόνητου λαού μας, το χρέος να ξαναφκιάσει την Ελλάδα. Αυτός – ο πρωταθλητής της λευτεριάς- θ’ ανοικοδομήσει την πατρίδα! Βέβαια ο λαός περιμένει πλούσια τη συνδρομή των Συμμάχων, όπως επεδίωκε και στον καιρό του πολέμου κατά του κοινού εχθρού. Μα είναι αρκετά οξυδερκής ώστε, κατανοεί ότι κυρίως αυτός με το μόχτο του θα ασφαλίσει τα οικονομικά της χώρας, τη δημοσιονομική ανασύνταξή της. Γι’ αυτό κλείνει τ’ αυτιά του στους ύποπτους ή αφελείς, που κηρύχνουν την Εθνική αδράνεια και ότι όλα θα μας έλθουν απ’ τους Συμμάχους και ρίχνεται με όλες του τις ικανότητες στο έργο της αναδημιουργίας.

Προσκλητήριο του ΕΑΜ αυτή τη στιγμή είνε: Επιστράτευση όλης της Εθνικής δύναμης στην ύπαιθρο για τη μάχη της σποράς! Επιτυχία της σποράς περικλείνει κυριαρχική προϋπόθεση της οικονομικής μας ανασύνταξης. Οι ελλείψεις σε σπόρο, ζώα, εργαλεία, επιστημονικά εφόδια κλπ. που παρατηρούνται κάνουν πράγματι πολύ δύσκολο το έργο.

Για να πετύχουμε πρέπει να δουλέψουμε σκληρά οργανωμένα, με αυτοπεποίθηση στη νίκη με την ίδια αποφασιστικότητα, που πολεμήσαμε το νικημένο καταχτητή. Όλες οι δυνάμεις του χωριού, γεωργοί-κτηνοτρόφοι- εργάτες, να ριχτούμε με φανατισμό στο επιταχτικό καθήκο της στιγμής: Να καλύψουμε όλα τα χωράφια με σπόρο, να σπείρουμε όλο τον κατάλληλο τόπο.

Οι αυτοδιοικήσεις, οι συνεταιρισμοί, οι γεωπόνοι επιβάλλεται να οργανώσουν την όλη προσπάθεια ώστε να σπαρούν όλα τα χωράφια.”

"Μάχη της σοδειάς" (1945) - Έργο του Β. Σεμερτζίδη

Ο ΕΛΑΣ ΓΙΑ ΤΗ ΣΠΟΡΑ

“Ε.Λ.Α.Σ.

ΧΙΙΙ ΜΕΡΑΡΧΙΑ

ΕΠΙΤΕΛΙΚΟ ΓΡΑΦΕΙΟ ΙΙΙ

ΑΡΙΘ. Ε.Π.Ε. 1177

Επείγουσα ΔΙΑΤΑΓΗ

΄Εχοντες υπ’  όψει τας ανάγκας του πληθυσμού της περιοχής της Μεραρχίας και τας ελλείψεις εις ζώα λόγω λαφυραγωγήσεών των παρά του καταχτητού και επειδή ήρξατο η εποχή της σποράς

Π α ρ α γ γ έ λ ο μ ε ν

όπως όλα τα Συντάγματα και τμήματα της Μεραρχίας έλθουσιν ενεργώς αρωγά εις τους κατοίκους της περιοχής των δια της εκχωρήσεως τουλάχιστον άπαξ της εβδομάδος των καταλλήλων κτηνών των δια την καλλιέργειαν των αγρών των. Επίσης συνιστώμεν όπως, έστω και επί μικρά βλάβη της εκπαιδεύσεως οι συναγωνισταί λαμβάνωσι κατά ένα ποσοστόν μέρος εις την καλλιέργειαν των αγρών των χωρικών της περιοχής των κατά σειράν μεγαλυτέρας ανάγκης των κατοίκων καθώς επίσης οι ειδικοί (κτίσται, μαραγκοί τεχνίται) να βοηθήσουν δια της προσωπικής των εργασίας εις την ανοικοδόμησιν.

Αναφέρετε από 1-11-44 και καθ’ εκάστην εκχωρηθείσας ημέρας εργασίας ανδρών και κτηνών δι’ έκαστον χωρίον της περιοχής εκάστου τμήματος.

Σ.Δ.ΧΙΙΙ Μεραρχίας 31-10-44

Δ. ΜΑΤΣΟΥΚΑΣ

Υποστράτηγος

Θ. ΑΜΑΡΜΠΕΗΣ ”