ΑΧΕΛΩΟΣ: Αποκήρυξη της εκτροπής στα λόγια, τμηματική υλοποίηση στην πράξη

Μετά το φράγμα στη Μεσοχώρα, δρομολογείται και το φράγμα στη Συκιά

Με αφορμή την ομιλία του πρωθυπουργού κ. Τσίπρα, στο περιφερειακό συνέδριο Θεσσαλίας για την παραγωγική ανασυγκρότηση, το Δίκτυο «Μεσοχώρα – Αχελώος SOS» απαντά στα όσα ειπώθηκαν και σχολιάζει όσα υπονοήθηκαν ή αποσιωπήθηκαν, για το θέμα των έργων στον άνω ρου του Αχελώου και τη μεταφορά νερών στη Θεσσαλία.

Αποκήρυξη της εκτροπής στα λόγια, τμηματική υλοποίηση στην πράξη

Μόνιμη επωδός των κυβερνητικών εξαγγελιών στη Θεσσαλία και στην Αιτωλοακαρνανία είναι η εγκατάλειψη του σχεδίου της εκτροπής του Αχελώου στο Θεσσαλικό κάμπο. Το αφήγημα αυτό επανέλαβε ο πρωθυπουργός κ. Τσίπρας στο περιφερειακό συνέδριο Θεσσαλίας για την παραγωγική ανασυγκρότηση, στις 11/10/2017. Η εξαγγελία αναπαράχθηκε σε όλα τα ΜΜΕ, με τρόπο που συσκοτίζει το ζήτημα, αφού αποσιωπήθηκαν δύο πολύ κρίσιμα ζητήματα.

Επειδή η γενική και αόριστη αναφορά στο θέμα της εκτροπής ευνοεί τα επικοινωνιακά παιχνίδια της κυβέρνησης, όχι όμως και την ουσιαστική συζήτηση, είναι απαραίτητο να διευκρινιστούν τα εξής: αυτό που έχει καθιερωθεί να ονομάζεται «εκτροπή του Αχελώου» είναι ένα σύνολο τεχνικών έργων, που αφορά μεν τη μεταφορά τεράστιων ποσοτήτων νερού του Αχελώου, αλλά παράλληλα περιλαμβάνει και τεράστια συμπλέγματα φραγμάτων - ταμιευτήρων (τεχνητών λιμνών) και υδροηλεκτρικών εργοστασίων για την παραγωγή ηλ. ενέργειας. Έτσι, σε όλες τις -μέχρι τώρα- εκδοχές του σχεδίου της εκτροπής του Αχελώου, τα κορυφαία -από την άποψη του μεγέθους και των επιπτώσεων- έργα ήταν το φράγμα της Μεσοχώρας, το φράγμα της Συκιάς και η σήραγγα εκτροπής, από το φράγμα της  Συκιάς προς το Θεσσαλικό κάμπο. Χωρίς αυτά τα έργα δεν υπάρχει εκτροπή και, αντίστροφα: όσο υπάρχουν τα συγκεκριμένα έργα, τόσο έρχεται πιο κοντά η υλοποίηση της εκτροπής.

Η κυβέρνηση μιλά για ακύρωση της εκτροπής, αλλά αυτό που εννοεί είναι μόνο η απόρριψη του σεναρίου της μεταφοράς νερών από τον Αχελώο και αυτό με καθόλου πειστικό τρόπο: θα το ξανασυζητήσουμεείπε στην ομιλία του ο κ. πρωθυπουργός, αν δεν αποδώσει το εναλλακτικό σενάριο της καλύτερης αξιοποίησης των νερών της Θεσσαλίας. Γι αυτό και δεν είναι τυχαίο το γεγονός ότι -για ακόμη μια φορά- η κυβέρνηση αρνήθηκε να εξαγγείλει τη φραγή της σήραγγας εκτροπής. Αυτή είναι η πρώτη ουσιαστική αποσιώπηση που γίνεται.

Η δεύτερη κρίσιμη αποσιώπηση αφορά στην αποστροφή του κ. πρωθυπουργού, με την οποία δίνεται το «πράσινο φως» για την ολοκλήρωση της κατασκευής του  φράγματος και του ΥΗΕ στη Συκιά, λίγο καιρό μετά την περιβαλλοντική αδειοδότηση του αντίστοιχου έργου στη Μεσοχώρα (Αύγουστος 2017). Είπε, πιο συγκεκριμένα, ο κ. πρωθυπουργός: «σε ότι αφορά στα ημιτελή έργα, όπως αυτό της Συκιάς, να διερευνηθεί η δυνατότητα να λειτουργήσει σαν υδροηλεκτρικό έργο». Με άλλα λόγια, η κυβέρνηση δρομολογεί τα δύο από τα κυριότερα έργα του σχεδίου της εκτροπής (τα φράγματα Μεσοχώρας και Συκιάς), ενώ αφήνει ανοιχτό το ζήτημα της λειτουργίας, στον κατάλληλο χρόνο, του τρίτου, δηλαδή της σήραγγας εκτροπής.

Στο σημείο αυτό αξίζει να ειπωθεί ότι η εναντίωση στο συνολικό σχέδιο της εκτροπής, αλλά και -σε μεγάλο βαθμό- οι πολλαπλές ακυρωτικές αποφάσεις του ΣτΕ δεν οφείλονται, μόνο, στη μεταφορά των νερών από τον Αχελώο, αλλά και στις ανεπίστρεπτες επιπτώσεις που θα επιφέρει η κατασκευή και λειτουργία των δύο αυτών γιγαντιαίων φραγμάτων. Ο κατακλυσμός χιλιάδων στρεμμάτων δάσους, η εξαφάνιση της μοναδικής ομορφιάς και οικολογικής αξίας κοιλάδας του Αχελώου, ο οριστικός αφανισμός ενός ολόκληρου οικοσυστήματος με μεγάλη βιοποικιλότητα, ο επηρεασμός βιοτόπων άγριας φύσης, η δραματική μείωση των πληθυσμών της ιχθυοπανίδας, η αλλοίωση του μικροκλίματος της περιοχής, η υποβάθμιση του τοπίου, η συσσώρευση φερτών υλών, ο επιστημονικά τεκμηριωμένος κίνδυνος ενεργοποίησης σεισμικής δραστηριότητας, ο κατακλυσμός μεγάλου μέρους του οικισμού της Μεσοχώρας είναι μερικές μόνο από τις επιπτώσεις. Αυτό σημαίνει ότι, ακόμη κι αν τα φράγματα αυτά αποτελούσαν αυτόνομα ενεργειακά έργα -γεγονός που δεν τεκμηριώνεται-, καθόλου δεν θα μετρίαζαν τις αντιστάσεις μας και δεν θα τα έκαναν πιο φιλικά στο περιβάλλον και συμβατά με τις επιθυμητές χρήσεις των τοπικών κοινωνιών.

Είναι σαφές ότι η κυβέρνηση υποχωρεί, κατά κράτος και με γοργό ρυθμό, στις πιέσεις του «μπλοκ της εκτροπής». Η προσπάθειά της να εμφανίσει εικόνα ελέγχου της κατάστασης δοκιμάζεται και καταρρέει. Όπως καταρρέει και στο Ελληνικό, στις Σκουριές, στην Ακαδημία Πλάτωνα, στη Νέα Φιλαδέλφεια και σε πολλά άλλα μέτωπα, όπου η φύση και οι ζωές των ανθρώπων γίνονται βορά στις επιδιώξεις του μεγάλου κεφαλαίου και του κατεστημένου, σε όλες του τις μορφές.

Κάνουν λάθος στην κυβέρνηση αν πιστεύουν ότι το κίνημα κατά της εκτροπής και των έργων στον άνω ρου του Αχελώου θα «θαμπωθεί» από το ψεύτικο σκηνικό της ακύρωσης της εκτροπής, που υλοποιείται μέσω της κατασκευής των βασικών έργων της εκτροπής. Η προσπάθεια για να αποκαλυφθούν τα επικοινωνιακά «τρυκ» της κυβέρνησης, για την ουσιαστική πληροφόρηση των πολιτών και για τη διεύρυνση και τον πολλαπλασιασμό των αντιδράσεων και των κινητοποιήσεων θα συνεχιστεί με αμείωτο ρυθμό.

Τίποτα λιγότερο, τίποτα περισσότερο από αυτά που έχουν συναποφασίσει οι κάτοικοι της Μεσοχώρας και το κίνημα κατά της εκτροπής:

·       Να ακυρωθεί, οριστικά και αμετάκλητα, το σχέδιο της εκτροπής του Αχελώου και αυτή η επιλογή να αποτυπωθεί ρητά στα νέα σχέδια διαχείρισης των λεκανών απορροής ποταμών των υδατικών διαμερισμάτων Δυτικής Στερεάς Ελλάδας και Θεσσαλίας.

·       Να κατεδαφιστούν τα φράγματα στον άνω ρου του Αχελώου (Μεσοχώρα και Συκιά) και να σφραγιστεί η σήραγγα εκτροπής των νερών προς τη Θεσσαλία.

·       Να εκπονηθεί και να υλοποιηθεί σχέδιο περιβαλλοντικής αποκατάστασης της περιοχής.