Το πρωινό που βυθίστηκε το Έλλη…

της Αναστασίας Αντωνοπούλου

Το πρωινό της 15η Αυγούστου του 1940 ήταν διαφορετικό. Μπορεί η Μεγαλόχαρη να γιόρταζε, όμως η Ελλάδα θα είχε έναν άλλο λόγο να στρέψει το βλέμμα της στην Τήνο…

Εκείνο το πρωινό οι καμπάνες δεν χτυπούσαν για γιορτή…

Το πρωινό που βυθίστηκε το Έλλη…

Στις 15 Αυγούστου του 1940, περίπου στις 8:30 το πρωί και λίγο πριν τη λιτάνευση της ιερής εικόνας, στην προκυμαία της Τήνου, υπήρχε πολύς κόσμος.

Κόσμος που αγνοούσε ότι στα επόμενα δευτερόλεπτα θα γίνονταν μάρτυρας μιας από τις πιο δραματικές στιγμές της ιστορίας μας…

Ένα υποβρύχιο «εν καταδύσει» πλησίασε τον θαλάσσιο χώρο και εξαπέλυσε τρεις τορπίλες κατά του ευδρόμου ΕΛΛΗ. Δύο τορπίλες αστόχησαν και εξερράγησαν στη προκυμαία χωρίς ευτυχώς να προκαλέσουν θύματα. Μία όμως πέτυχε το στόχο της και προκάλεσε έκρηξη στο μηχανοστάσιο και πυρπόληση των δεξαμενών πετρελαίου, με 9 νεκρούς και 24 τραυματίες. Το πλήρωμα προσπάθησε να σώσει το ελληνικό ναυτικό καμάρι, όμως εκείνο παραδόθηκε στο βυθό.

Το ΕΛΛΗ βυθίστηκε περίπου στις 9:45 εκείνου του πρωινού και στο ναυαγισμένο κατάστρωμά του γράφτηκε ο πιο τραγικός Δεκαπενταύγουστος της σύγχρονης ιστορίας…

Το υποβρύχιο απομακρύνθηκε χωρίς να καταστεί γνωστή η ταυτότητά του, ενώ από την έρευνα που διενεργήθηκε στη συνέχεια από πραγματογνώμονες αξιωματικούς του ελληνικού Βασιλικού Ναυτικού, επί των θραυσμάτων των τορπιλών που είχαν εκραγεί στη προκυμαία, διεπιστώθη αμέσως ότι επρόκειτο για ιταλικές τορπίλες.

Η τότε ελληνική κυβέρνηση του Ι. Μεταξά τήρησε απόλυτα μυστική την πραγματογνωμοσύνη εκείνη. Όμως από την πρώτη στιγμή η ελληνική κοινή γνώμη ήξερε…

Σύμφωνα με όσα αναφέρει στα απομνημονεύματά του ο τότε πρέσβης της Ιταλίας στην Αθήνα κόμης Εμμανουέλε Γκράτσι αλλά και σε ενυπόγραφο άρθρο του που δημοσίευσε το 1945 η ιταλική εφημερίδα «Τζιορνάλε ντελ Ματτίνο» αποκαλύπτεται ότι το υποβρύχιο ήταν ιταλικό και διατάχθηκε να κινηθεί επί τούτου από την ιταλική βάση υποβρυχίων Λέρου κατά διαταγή του Γενικού Διοικητή Δωδεκανήσου Ντε Βέκι, που ήταν μέλος της φασιστικής τριανδρίας, που γνώριζε ότι εθιμικά στην Τήνο την ημέρα αυτή θα υφίστατο ελληνικό πολεμικό πλοίο.

Ο Ντε Βέκι ενήργησε κατ΄ εντολή του ίδιου του Μπενίτο Μουσολίνι. Σύμφωνα πάντα με τον κόμη Γκράτσι η ενέργεια του Μουσολίνι, πολύ πιθανόν να οφειλόταν σε δική του τηλεγραφική του αναφορά που είχε υποβάλει από την Αθήνα, στο ιταλικό υπουργείο εξωτερικών, δύο ημέρες πριν, στις 13 Αυγούστου, κατά την οποία ο Γκράτσι βεβαίωνε ότι η ελληνική κυβέρνηση δεν μπορεί να λάβει θέση ενάντια της Αγγλίας που ήδη κυριαρχεί στην Ανατολική Μεσόγειο. Το τηλεγράφημα αυτό, πάντα κατά τον Γκράτσι, πιθανόν να οδήγησε τον Μουσολίνι στη σχετική εντολή. Το πρωινό που βυθίστηκε το Έλλη…

Μνήμες

Σήμερα, 74 χρόνια μετά, μοναδικό κειμήλιο του πλοίου, μένει μικρό πυροβόλο επιφανείας, που βρίσκεται δίπλα από το μνημείο ηρώων του Έλλη στον εσωτερικό λιμενοβραχίονα της Τήνου. Επίσης, σε ειδικό υπόγειο εκθεσιακό χώρο του Ναού της Παναγίας της Τήνου, βρίσκονται και τμήματα της τορπίλης.

Tην περίοδο 1955-1956 το ναυάγιο του Έλλη ανελκύσθηκε τμηματικά και πουλήθηκε για παλιοσίδερα, ενώ το 1985 Έλληνες δύτες ανακάλυψαν στο βυθό της Τήνου τα απομεινάρια της ιταλικής τορπίλης που βύθισε την Έλλη. Το εύρημα εκτίθεται στο Ναυτικό Μουσείο Πειραιώς…

Με πληροφορίες από το el.wikipedia.org.
http://exelixeis.gr/