ΤΟ ΙΑΤΡΙΚΟ ΑΠΟΡΡΗΤΟ ΠΕΘΑΙΝΕΙ ΣΤΑ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΑ

Ιατρικοί φάκελοι που περιέχουν ευαίσθητα προσωπικά δεδομένα ασθενών στοιβάζονται μέσα σε κούτες, σε κοινή θέα, στους διαδρόμους των νοσοκομείων

Το ΕΣΥ σπάει το ιατρικό απόρρητο! Ελλείψει χώρων φύλαξης σε πολλά νοσοκομεία της χώρας οι φάκελοι των ασθενών στοιβάζονται ακόμη και στις σκάλες ή στους διαδρόμους, εκτεθειμένοι στους περαστικούς.

Επιπλέον αρνητικό ότι οι χάρτινοι ιατρικοί φάκελοι παραμένουν ο κανόνας, αντί της εξαίρεσης, στην κατά τα άλλα ψηφιακή εποχή, αποδεικνύοντας τις αδυναμίες ενός παρωχημένου δημόσιου συστήματος.

Στον Ευαγγελισμό, το μεγαλύτερο νοσοκομείο της χώρας, στους διαδρόμους των κλινικών που εκτείνονται από τον 3ο έως και τον 8ο όροφο του κτιρίου Πατέρα (δηλαδή, εκεί όπου στεγάζονται νευραλγικές κλινικές μεταξύ των οποίων η Ορθοπεδική, η Καρδιολογική και η Νευροχειρουργική) οι κούτες έχουν την τιμητική τους.

Οι κούτες αυτές δεν είναι ειδικές για τη φύλαξη ιατρικών φακέλων. Πρόκειται για τις κλασικές καφέ, χάρτινες κούτες, των οποίων η αρχική χρήση ήταν η αποθήκευση και η μεταφορά ιατρικών υλικών πρώτης γραμμής (όπως άλλωστε μαρτυρούν και τα τυπωμένα λογότυπα), μεταξύ των οποίων οροί, γάζες και φάρμακα.

Σε αυτές λοιπόν αποθηκεύονται ιατρικοί φάκελοι ασθενών που είχαν νοσηλευτεί στο νοσοκομείο αρκετά χρόνια πριν, ακόμη και πριν από το 2010!

Σημειωτέον ότι στον Ευαγγελισμό έχουν γίνει σοβαρές προσπάθειες ώστε να εναρμονιστεί με την ψηφιακή εποχή. Ετσι, παρά το γεγονός ότι οι γιατροί δεν κυκλοφορούν στις κλινικές με τα τάμπλετ ανά χείρας, λειτουργεί ηλεκτρονικό αρχείο.

Σε αυτό τηρούνται τα βασικά στοιχεία των ασθενών, π.χ. ονοματεπώνυμο, διαγνωσμένη νόσος, ημέρες νοσηλείας. Ωστόσο η χωρητικότητα του συστήματος δεν επαρκεί για σημαντικά δεδομένα όπως είναι τα φιλμ μιας αξονικής τομογραφίας ή ακτινογραφίας.

Επιπλέον, συχνά και για οικονομία χρόνου δεν καταγράφεται η φαρμακευτική αγωγή του ασθενούς κατά τη νοσηλεία του ή το πόρισμα ενός εξειδικευμένου γιατρού π.χ. λοιμωξιολόγου, του οποίου η γνώμη ζητήθηκε ύστερα από μια επιπλοκή.

Και καθώς οι χάρτινοι ιατρικοί φάκελοι συνεχίζουν έως και σήμερα να αποτελούν καθεστώς, είναι αυτονόητο συνεπακόλουθο ότι ο αποθηκευτικός χώρος που έχουν μεριμνήσει οι διοικήσεις του Ευαγγελισμού να έχουν στην Παιανία έχει κορεστεί.

Επομένως, δεδομένων και των ελλείψεων στο προσωπικό του ΕΣΥ, οι φάκελοι στοιβάζονται ο ένας πάνω στον άλλον, έτσι ώστε ακόμη και η αρχειοθέτησή τους ανά χρονολογία να μετατίθεται για αργότερα.

Ετσι άλλωστε εξηγείται ότι ο εντοπισμός ιατρικών φακέλων που αφορούν ασθενείς οι οποίοι επανεισάγονται στο νοσοκομείο αποδεικνύεται σε αρκετές περιπτώσεις δύσκολη υπόθεση και καθυστερούν ακόμη και πέντε ημέρες να φτάσουν στα χέρια των γιατρών.

18.000 φάκελοι πνίγηκαν στην αποχέτευση

Ο Ευαγγελισμός φυσικά δεν αποτελεί την εξαίρεση. Οσα εκτυλίχτηκαν τον περασμένο Απρίλιο σε κεντρικό νοσοκομείο της Αττικής, καταδεικνύουν με τον πλέον γλαφυρό τρόπο ότι τα απόρρητα ιατρικά δεδομένα των ασθενών βρίσκονται στο έλεος της δυσλειτουργίας των νοσοκομείων.

Σε αυτό το νοσοκομείο 18.000 ιατρικοί φάκελοι ασθενών που περιείχαν ευαίσθητα προσωπικά δεδομένα αλλοιώθηκαν μετά την υπερχείλιση λυμάτων από τις αποχετεύσεις. Μοιραία, τα αρχεία που σημειωτέον ζύγιζαν 25 τόνους, κρίθηκαν ακατάλληλα για επιπλέον αρχειοθέτηση και τον περασμένο Απρίλιο ο διοικητής του ενέκρινε την τελική καταστροφή τους.

Το επεισόδιο αυτό συζητήθηκε ως αντιπαράδειγμα και στην ειδική σύσκεψη που είχε συγκαλέσει την περίοδο εκείνη η ηγεσία του υπουργείου Υγείας με τους επικεφαλής των νοσοκομείων της χώρας.

Στη συνάντηση οι ιθύνοντες στην οδό Αριστοτέλους έθεσαν στόχους, βάσει των οποίων θα γινόταν και η αξιολόγηση του έργου των διοικητών. Οπως όμως φαίνεται, τα προβλήματα ακόμη και σε βασικές λειτουργίες του ΕΣΥ ξεπερνούν τις όποιες διοικητικές προσπάθειες και καλές προθέσεις για οργάνωση.

Ενδεικτικά της κατάστασης είναι και όσα ειπώθηκαν κατά τη γενική συνέλευση του Παθολογικού Τομέα στο Νοσοκομείο Κέρκυρας τον περασμένο Μάιο. Στη συνέλευση συμμετείχαν σχεδόν όλοι οι ιατροί μέλη των κλινικών του νοσηλευτικού ιδρύματος (Παθολογικό, Καρδιολογικό, Πνευμονολογικό, Γαστρεντερολογικό και Ογκολογικό Τμήμα) και υπογραμμίστηκε ως μόνιμο αγκάθι η υποστελέχωση.

Στο πλαίσιο αυτό, οι γιατροί του νοσοκομείου ζήτησαν μεταξύ των άλλων τη στελέχωση των κλινικών με ιατρικούς γραμματείς, καθώς όπως σημειώνουν το αρχείο των ιατρικών φακέλων των ασθενών έχει παραλύσει. Επιπλέον, οι φάκελοι στοιβάζονται σε κούτες και οι γιατροί αναγκάζονται να δημιουργούν δεύτερο, τρίτο, τέταρτο ή και πέμπτο φάκελο σε επανεισαγόμενους ασθενείς.

Πίσω στην Αθήνα, στο δημόσιο νοσηλευτήριο Γιώργος Γεννηματάς η εικόνα παραμένει ίδια από το 2014, παρά τις διαβεβαιώσεις των προηγούμενων διοικήσεων για την άμεση διευθέτηση του θέματος.

Ειδικότερα, τα προσωπικά δεδομένα των νοσηλευομένων είναι εκτεθειμένα σε κοινή θέα, καθώς τα εξιτήρια τοποθετούνται (χωρίς να μπαίνουν καν σε φακέλους) μπροστά στην τζαμαρία του γραφείου κινήσεως ασθενών. Ακριβώς σαν να τοποθετούνται σε βιτρίνα, επιτρέποντας στα περίεργα βλέμματα να διαβάσουν αποσπάσματα από το κατά τα άλλα απόρρητο ιατρικό ιστορικό των ασθενών.

Τι λέει η Αρχή Προστασίας Δεδομένων

«ΤΑ ΝΕΑ» επικοινώνησαν με την Αρχή Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα, η οποία υπογράμμισε ότι σύμφωνα με τον Κώδικα Ιατρικής Δεοντολογίας το νοσοκομείο οφείλει να κρατά ασφαλή τον φάκελο του ασθενούς για 20 χρόνια από την ημέρα της επίσκεψής του σε αυτό.

«Στις συγκεκριμένες περιπτώσεις, διαπιστώνεται υψηλός κίνδυνος διαρροής των προσωπικών δεδομένων επειδή δεν υπάρχει ασφαλής τήρηση των φακέλων. Υπεύθυνοι για την τήρηση είναι ο διοικητής και το διοικητικό συμβούλιο» τονίζει η Αρχή.

Ετσι, τίθεται θέμα «εσωτερικής ασφάλειας». Παρά ταύτα, διοικητική κύρωση από την Αρχή θα μπορέσει να επιβληθεί μόνο σε περίπτωση κατά την οποία κάποιος ασθενής ζητήσει αντίγραφο του φακέλου του και δεν ικανοποιηθεί το αίτημά του, δηλαδή όταν έχουν απολεσθεί τα αρχεία με τα προσωπικά δεδομένα.

Επιπλέον, τα στελέχη της Αρχής θέτουν ζήτημα «μη ορθής τήρησης απορρήτου και ασφάλειας επεξεργασίας». Εφόσον όμως ο φάκελος δεν έχει βρεθεί εκτός νοσοκομείου, το μόνο που μπορεί να κάνει ο ασθενής είναι να απαιτήσει να τηρηθούν οι συνθήκες απορρήτου. Σε περίπτωση που δεν λάβει απάντηση, τότε έχει δικαίωμα να κάνει καταγγελία στην Αρχή.

Σημειώνεται ότι σε περίπου έναν χρόνο (25 Μαΐου 2018) αναμένεται να τεθεί σε εφαρμογή ο κανονισμός 2016/679 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και Συμβουλίου για την επεξεργασία δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα, ο οποίος προβλέπει κυρώσεις από την Αρχή που θα φτάνουν έως και τα 20 εκατ. ευρώ, ανάλογα με την παραβίαση της φύσης των δεδομένων

Πάντως, σε έλεγχο που είχε κάνει η Αρχή Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα το 2010 σε δέκα νοσοκομεία της Αττικής και αφορούσε θέματα της εσωτερικής πολιτικής ασφάλειας στα ηλεκτρονικά συστήματα, βρέθηκαν ελλείψεις, έγιναν προτάσεις και απεστάλησαν εμπιστευτικά έγγραφα με τα κενά που προέκυψαν. Ο επανέλεγχος αναμένεται να διενεργηθεί σύντομα.

ΤΑ ΝΕΑ 6/7/17