Οι Πλουτοκράτες και η Λεία τους

Γράφει ο ΚΩΣΤΑΣ ΛΟΥΛΟΥΔΑΚΗΣ

Αποτελεί νομοτέλεια το γεγονός πως το οικονομικό και πολιτικό σύστημα κυριαρχείται από τις κεφαλαιοκρατικές σχέσεις παραγωγής και διανομής πλούτου. 

Άρα οι συνθήκες ζωής που βιώνουν οι εργαζόμενοι εξαρτώνται από τις ανάγκες συσσώρευσης κεφαλαίου και από τις στρατηγικές που εκπονούν οι εκπρόσωποί του. 

Την ένταση και την έκταση αυτών των στρατηγικών των κατόχων κεφαλαίων, θα τις πραγματώσει το πολιτικό προσωπικό, το οποίο γνωρίζει πολύ καλά πως ο καπιταλισμός και  ο νεοφιλελευθερισμός δεν είναι υπόθεση ιδεολογικών αρχών, αλλά συμφερόντων.

Η κοινωνικό-οικονομική κρίση διεύρυνε το χάσμα ανάμεσα στα εισοδήματα των πλουσίων και των φτωχών, οδηγώντας ταυτόχρονα με φρενήρη ρυθμό στην αύξηση της μερικής απασχόλησης, της μαζικής ανεργίας και της εξαθλίωσης ευρύτατων τμημάτων της κοινωνίας σε διεθνή κλίμακα.

Ωστόσο, η θεαματική αποτυχία των «ελεύθερων αγορών» ελάχιστα έπληξε την πίστη στον οικονομικό φιλελευθερισμό. Οι χρηματοπιστωτικοί θεσμοί, που σώθηκαν με δημόσιο χρήμα, πλην ελάχιστων εξαιρέσεων, βγήκαν αλώβητοι από την κρίση,  σε αντίθεση με το δημόσιο, το οποίο δυσφημήθηκε και λοιδορήθηκε.  

Αυτή η κατάσταση συνέτεινε στην κυριαρχία της διαφθοράς της πολιτικής (μην αμελούμε πως η «κρίση» αποδόθηκε στην ανικανότητα των κυβερνώντων να διαχειριστούν το δημόσιο χρέος), και στην μετατροπή της σε τεχνοκρατική και διαχειριστική, με σκοπό την μεταφορά του δημόσιου πλούτου στις «αγορές», δηλαδή στον οικονομικό υπόκοσμο.

Ας δούμε ένα παράδειγμα:

 “Στις ΗΠΑ το 2008 γιγαντιαία δημόσια ποσά δαπανήθηκαν για να σώσουν τον χρηματοπιστωτικό τομέα. Σύμφωνα με το «Bloomberg Businessweek» σε άρθρο του στις 14 Σεπτεμβρίου 2012 με τίτλο  «Tallying the full cost of the financial crisis », οι δημόσιες δαπάνες, για να ορθοποδήσει το καπιταλιστικό οικονομικό σύστημα, υπολογίζονται  στα 12,8 τρισεκατομμύρια δολάρια!

Ο τότε υπουργός οικονομικών των ΗΠΑ Henry Paulson, πρώην διευθύνων σύμβουλος της Goldman Sachs, ακυρώνει την «ελεύθερη αγορά» καθώς προβαίνει σε μια «σοσιαλιστική» πολιτική και διασώζει τα ιδιωτικά χρηματοοικονομικά ιδρύματα με χρήματα του κράτους. Οι αγορές, δηλαδή οι εταιρείες  Lehman Brothers, η Fannie Mae, η Merill Lynch, η Citigroup, η Freddie Mac, η American International Group (AIG) απόλαυσαν την προστασία του κράτους. 

Το σύστημα ορθοπόδησε μιας και διασώθηκε με δημόσιο χρήμα, αλλά τί επιπτώσεις είχε αυτή η διάσωση, όσον αφορά στους εργαζόμενους;

Ο Robert Reich υπουργός Εργασίας της κυβέρνησης Κλίντον γύρισε το 2013 ένα ντοκιμαντέρ  με τίτλο « Inequality for All », όπου κατέγραψε την πτώχευση του λαού με άλλοθι την «κρίση» και την άνοδο της κυριαρχίας του χρηματοοικονομικού τομέα. 

Εκεί, αναφέρει ότι μετά την «κρίση» η ανάπτυξη που ακολούθησε είχε ευεργετική επίδραση: «στο 1% του πληθυσμού (που) έχει καρπωθεί το 90% της αύξησης του ΑΕΠ, ενώ το 99% του πληθυσμού μοιράστηκε το υπόλοιπο 10%. Η περιουσία των 400 πλουσιότερων ατόμων της χώρας αντιστοιχεί σε εκείνη των 150.000.000 φτωχότερων Αμερικανών.»

Για την «κοινωνικοποίηση» των βαρών από τις ζημιές των τραπεζιτών, που ειρήσθω εν παρόδω χαροποίησε  τους  θαυμαστές των μεγάλων φιλελεύθερων στοχαστών,  Φρίντριχ Χάγιεκ και ο Μίλτον Φρίντμαν,  ο  οικονομολόγος  James K. Galbraith σε ομιλία του στο Βερολίνο με τίτλο «Η μεγάλη κρίση και η Αμερικανική αντίδραση» αναφέρει: «Ήταν μια κατάσταση όπου οι τράπεζες διασώθηκαν αλλά όχι οι οικονομίες, και το κόστος καταβάλλεται από ανηλεείς γύρους δημοσιονομικής λιτότητας.»  (http://www.levyinstitute.org/pubs/ppb_112GR.pdf  σελ 14.  Το απόσπασμα αντιγράφηκε από το βιβλίο Άσπρα Μαντίλια στην Plaza de Mayo Εκδόσεις ΚΨΜ 2015 )

Ωστόσο, αν και υπάρχουν φωνές στην καρδιά του συστήματος  που παραδέχονται ολοένα και πιο ανοιχτά τη σχέση που υπάρχει ανάμεσα στις ανισότητες  και στην εκπτώχευση της πλειονότητας του πληθυσμού  με τις  «ελεύθερες αγορές», το καπιταλιστικό σύστημα είναι τόσο αλαζονικό,που υπονομεύει τους ίδιους τους όρους, στους οποίους στηρίζεται η αναπαραγωγή του. Γιατί αυτή την στιγμή, η  περιουσία των πλουσιότερων δεν αυξάνεται χάρη σε παραγωγικές δραστηριότητες, αλλά μέσα από την ιδιοποίηση ενός ολοένα μεγαλύτερου ποσοστού της προστιθέμενης αξίας. (Διάβασε και : monde-diplomatique Η φριχτή υποψία που ανησυχεί τους φιλελεύθερους)

Απόδειξη:

Οι έξι μεγαλύτερες τράπεζες των ΗΠΑ, JPMorgan, Goldman Sachs, Bank of America, Citigroup, Wells Fargo και Morgan Stanley, θα μοιράσουν κέρδη 100 δισ. δολάρια στους μετόχους τα επόμενα τέσσερα τρίμηνα. (Διάβασε και Εφημερίδα Καθημερινή Πράσινο φως από Fed για επιστροφή 100 δισ. δολ. σε μετόχους τραπεζών)

Στην Ελλάδα, όπου διάφορες απειλές περί χρεοκοπίας βοήθησαν ώστε να   απεγκλωβιστούν δημόσια χρηματικά ποσά ύψους πέρα από κάθε λογική  προκειμένου να σωθούν οι τράπεζες, σύμφωνα με τα στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος, σε περίοδο «κρίσης»  τα καθαρά κέρδη τους για  το 2016, σύμφωνα με συγκλίνουσες εκτιμήσεις τραπεζικών θα ανέλθουν στα 400 εκατ. Ευρώ. Για το 2017 τα καθάρια κέρδη των τραπεζών προβλέπεται πως θα ανέλθουν στα 900 εκατ. ευρώ, ενώ το 2018 η πρόβλεψη τα υπολογίζει σε 1,5 δισ. ευρώ!

Όλα αυτά την ώρα που η ανεργία ξεπερνά το 25% του εργατικού δυναμικού, η μερική απασχόληση αποτελεί καθεστώς, ένα εκατομμύριο εργαζόμενοι στη χώρα αμείβονται με «μισθούς» μέχρι 400 ευρώ, 500.000 ιδιωτικοί υπάλληλοι με σχέσεις μερικής απασχόλησης έχουν  μηνιαίες αποδοχές κάτω και από το επίδομα ανεργίας των 360 ευρώ και 126.956 εργαζόμενοι αμείβονται με μεικτό μηνιαίο μισθό έως 100 ευρώ. (Ημεροδρομος  Η άγρια εκμετάλλευση και εξαθλίωση της εργατικής τάξης στην Ελλάδα σε αριθμούς!).

Ο Ελβετός φιλόσοφος Jean-Jacques Rousseau στο βιβλίο του «Πραγματεία περί της καταγωγές και των θεμελίων της ανισότητας…» ευρηματικά εξηγεί πώς λειτουργεί ο Κόσμος: «[…] η κοινωνία και οι νόμοι που έβαλαν νέα δεσμά στους αδύνατους και έδωσαν περισσότερη δύναμη στους πλούσιους, αναπόφευκτα κατέστρεψαν τη φυσική ελευθερία, εγκαθίδρυσαν για πάντα το νόμο της ιδιοκτησίας και της ανισότητας, έκαναν τον επιδέξιο σφετερισμό ένα τελεσίδικο δικαίωμα, και για το κέρδος λίγων φιλόδοξων ανθρώπων καταδίκασαν από κει και μετά ολόκληρη την ανθρωπότητα στην εργασία, την υποτέλεια και τη φτώχεια».

Αναμφισβήτητα, ο οικονομικός φιλελεύθερος υπόκοσμος, έτσι κι αλλιώς αδιάφορος και απανθρωποποιημένος  όσο αφορά  την κοινωνία,  διαπράττει τόσο μεγάλες κλοπές, οι οποίες είναι πολύ εγκληματικές για να αγνοηθούν!

Ο,τι ισχύει για αυτούς, ισχύει και για εμάς!

 Όσο λοιπόν  και αν οι νεοφιλελεύθεροι κατάφεραν να ριζώσουν  βαθειά την ιδέα ότι « δεν υπάρχει εναλλακτική »,τα μέτωπα της μάχης μας υπάρχουν και  είναι ξεκάθαρα:  βρίσκονται στη συλλογική δράση με σκοπό την κατεδάφιση αυτής της επικίνδυνης και βάρβαρης κατάστασης, ώστε όλη αυτή η βρωμιά του νεοφιλελεύθερου φονταμενταλισμού, που  προέρχεται  από τους κόλπους των επιχειρηματιών, των τραπεζιτών και των αστών πολιτικών, να φύγει προς την αποχέτευση. Το μόνο μέρος όπου ανήκει!

ημεροδρόμος