Κάθε που αποβιβάζομαι στη στάση πλησίον του σπιτιού μου κι ενώ το αστικό απομακρύνεται, έχω πάντα το ίδιο ραντεβού. Με περιμένει στον απέναντι δρόμο, αδιαπραγμάτευτος και ρητός, λόγος συνθηματικός, με φιλοσοφικές ρίζες εκ Ρουσώ προερχόμενες: «Οι καρποί ανήκουν σε όλους. Η γη σε κανέναν».
Μία μέρα του Γενάρη του 1984, ήτοι 33 χρόνια πριν, στην πολιτεία Παρανά της Βραζιλίας, αποφασίστηκε η δημιουργία ενός κοινωνικού κινήματος με το (πορτογαλικό) όνομα Movimento dos Trabalhadores Sem Terra (MST), το οποίο στην ελληνική μεταφράζεται ως Κίνημα των Χωρίς Γη (εναλλακτικά, Κίνημα Ακτημόνων Εργατών).
Όπως μπορεί κανείς να διαβάσει (και) στους Καθρέφτες του Γκαλεάνο «(…)σε πολλά μέρη της Βραζιλίας, οι γαιοκτήμονες βασιλεύουν με την κλεψιά, είτε κλέβοντας οι ίδιοι είτε έχοντας κληρονομήσει τις απέραντες εκτάσεις ελεύθερης γης που είχαν κλέψει οι πρόγονοί τους», επομένως η ιδιοκτησία γίνεται προνόμιο των λίγων, οι οποίοι, μάλιστα, την υπερασπίζονται μέχρις εσχάτων.
«Το δικαίωμα της ιδιοκτησίας ισοδυναμεί με το δικαίωμα ατιμωρησίας», θα συμπληρώσει ο Γκαλεάνο. Όταν, λοιπόν, με παντιέρα το σύνθημα «κατάληψη, αντίσταση, παραγωγή» και με πρωταρχικό στόχο την ελεύθερη πρόσβαση των φτωχών αγροτών στη γη, το MST ξεκίνησε τη δράση του στην Βραζιλία, η ρήξη με τους ιδιοκτήτες ήταν αναπόφευκτη, όπως αναπόφευκτη ήταν και η αλλαγή του υφιστάμενου μοτίβου οργάνωσης.
Αποτελώντας πια ένα από τα μεγαλύτερα κινήματα της Λατινικής Αμερικής (ορισμένες πηγές κάνουν λόγο για 3 εκατομμύρια μέλη), οι Ακτήμονες Εργάτες, διαμέσου και με σκοπό ένα αποκεντρωμένο, μη-ιεραρχικό μοντέλο οργάνωσης, έχουν προχωρήσει μέχρι τώρα σε περισσότερες από 2.000 καταλήψεις γης όπου εγκαταστάθηκαν και δραστηριοποιήθηκαν περίπου 400.000 οικογένειες.
Στους διάφορους οικισμούς του MST που έχουν αναπτυχθεί, πάνω από 400 ενώσεις και συνεταιρισμοί λειτουργούν με συλλογικότητα, οριζόντιες διαδικασίες και, κυρίως, με οικολογική συνείδηση για την παραγωγή διάφορων τροφίμων, όπως η ζάχαρη Quilombo, που έχει φτάσει και στην Ελλάδα (για όσους ενδιαφέρονται, μπορούν να τη βρουν στο συνεργατικό Παγκάκι στο Κουκάκι).
Έχουν κτιστεί 2.000 δημόσια σχολεία στα οποία, μέχρι το 2001, είχαν φοιτήσει 160.000 παιδιά, ενώ μεταξύ 2002-2005 έμαθαν να γράφουν και να διαβάζουν 50.000 αναλφάβητοι ακτήμονες αγρότες.
Εκτός από την εκπαιδευτική πτυχή, το MST επιδεικνύει συνεχές ακτιβιστικό ενδιαφέρον για μια σειρά από άλλα ζητήματα, όπως θέματα φύλου, πολιτισμού, κατευθυνόμενης πληροφόρησης, υγείας με έντονη παρουσία στο δημόσιο χώρο.
Μία από τις πρόσφατες κινητοποιήσεις τους ήταν η συμμετοχή τους σε πορείες, σε διάφορες πόλεις της Βραζιλίας, κατά του νέου συνταξιοδοτικού νόμου. Συγκεκριμένα στην Μπραζίλια, 1.500 εργάτες προχώρησαν σε κατάληψη του Υπουργείου Οικονομικών για εννιά ώρες.
«Κάποιο απόγευμα του 1996, μέλη της στρατιωτικής αστυνομίας της επαρχίας Παρά του Αμαζονίου (…) σκότωσαν εν ψυχρώ 19 αγρότες», γράφει ο Γκαλεάνο. Στις 17 Απριλίου 1996, υπό τις διαταγές του κυβερνήτη του Παρά, Γκάμπριελ, 150 αστυνομικοί άνοιξαν πυρ εναντίον 1.000 διαδηλωτών του MST, οι οποίοι ζητούσαν την απαλλοτρίωση ενός ακινήτου που τελούσε υπό κατάληψη από 1.500 οικογένειες.
Το αποτέλεσμα της υπακοής στη διαταγή «να καθαριστεί το μέρος με κάθε κόστος» ήταν 19 νεκροί και 70 τραυματίες. Εάν θυμηθούμε την, κατά τον Γκαλεάνο, ισοδυναμία της ιδιοκτησίας με την ατιμωρησία, θα οδηγηθούμε 16 χρόνια μετά από εκείνη τη σφαγή, στις 7 Μαϊου 2012, όταν και φυλακίστηκαν επιτέλους οι δύο υπεύθυνοι διοικητές της σφαγής Eldorado dos Carajás, όπως έχει μείνει στην ιστορία.
Ωστόσο, «η τραγωδία δεν τρόμαξε ούτε πτόησε τους αγρότες του Κινήματος Χωρίς Γη. Τους πολλαπλασίασε, όπως μεγάλωσε και την όρεξή τους να δουλέψουν, να δουλέψουν στη γη, μολονότι στον κόσμο μας κάτι τέτοιο είναι ασυγχώρητο παράπτωμα, ή ακατανόητη τρέλα», κλείνει ο Εδουάρδο Γκαλεάνο.
Ή και τα δύο. Εντούτοις χωρίς μετοχές σε αυτό που οι… φυσιολογικοί αστοί καλούν παραφροσύνη και χωρίς αντιπάλους, που δεν πρόκειται να συγχωρήσουν ποτέ τη διαφορετικότητά σου, μην περιμένεις πολλά. Αρκέσου στα λίγα. Μέχρι να γίνουν τίποτα.
ημεροδρόμος
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Για πες