Η βόμβα του Κορδελιού άφησε πίσω της ερωτήματα

Μια γιγαντιαία και υπερβολική επιχείρηση για την εξουδετέρωση ενός βλήματος μετακίνησε μια πόλη 72.000 ανθρώπων

Γράφει ο ΑΝΔΡΕΑΣ ΔΕΝΕΖΑΚΗΣ

Με επιτυχία έληξε η επιχείρηση απενεργοποίησης και μεταφοράς της βόμβας του Κορδελιού,  προκαλώντας έναν βομβαρδισμό ερωτημάτων, σχετικά με τα υπέρμετρα μέτρα Ασφάλειας, λες και ο βασικός στόχος του εγχειρήματος δεν ήταν η εξουδετέρωση της βόμβας αλλά ο σχεδιασμός και η εκτέλεση εκκένωσης από τους κατοίκους της, μιας ολόκληρης περιοχής 72.000 κατοίκων.

Η βόμβα των 260 κιλών, έπεσε από αγγλικό αεροπλάνο κατά τη διάρκεια βομβαρδισμού, στις αρχές του Δεκέμβρη 1943, των γερμανικών εγκαταστάσεων στο λιμάνι της Θεσσαλονίκης και τον σιδηροδρομικό σταθμό, που όμως από… λάθος βομβαρδίστηκε η περιοχή της δυτικής Θεσσαλονίκης, με τους προσφυγικούς συνοικισμούς, αφήνοντας πίσω της 500 νεκρούς κατοίκους – «παράπλευρες απώλειες» θα λέγαμε σήμερα και θα ξεμπερδεύαμε — και ανυπολόγιστες υλικές ζημιές γκρεμίζοντας τα σπίτια και τις παράγκες χιλιάδων κατοίκων των φτωχοσυνοικιών.

Η βόμβα του Κορδελιού δεν είναι η  πρώτη που βρέθηκε άσκαστη στη περιοχή. Η τελευταία μάλιστα που βρέθηκε και εξουδετερώθηκε στο Κορδελιό ήταν μια βόμβα 200 κιλών, στα μέσα Μάρτη του 1997, χωρίς να ληφθούν αντίστοιχα μέτρα Ασφάλειας και πέρασε απαρατήρητη από τα Μέσα Ενημέρωσης, σαν ένα περιστατικό ανάμεσα στα εκατοντάδες που έχουν αντιμετωπίσει, με επιτυχία, οι πυροτεχνουργοί του στρατού. Δεκάδες βόμβες έχουν αδρανοποιηθεί, κοντά μισό εκατομμύριο νάρκες και 800.000 χειροβομβίδες  έχουν καταστεί ανενεργές. Οι μεγάλες υπηρεσίες που έχουν προσφέρει οι πυροτεχνουργοί δεν ήταν πάντα αναίμακτες. Τουλάχιστον 31 μέλη τους, από το 1954, έχασαν τη ζωή τους στο καθήκον.

Ο εκπρόσωπος Τύπου του ΓΕΣ, συνταγματάρχης Νικόλαος Φανιός δήλωσε ότι

«το περιστατικό είναι σύνηθες για μας, για το Στρατό, αυτό που ήταν κάπως το ξένο και το απόκοσμο(!) θα έλεγα ήταν ότι ήταν μέσα στον αστικό ιστό», σχολιάζοντας τις απόψεις περί υπερβολικών μέτρων Ασφάλειας, δήλωσε ότι «ο Στρατός σχεδιάζει  σύμφωνα με τα διεθνή πρότυπα Ασφαλείας και τις διαδικασίες που προβλέπονται από όλα τα εγχειρίδια τα ΝΑΤΟικά, τα διεθνή και της ΕΕ στη βάση του δυσμενέστερου  σεναρίου» και επικαλέστηκε την διεθνή εμπειρία.

Όμως γεννιούνται ερωτήματα: Υπάρχει προηγούμενο στην Ελλάδα που να χρειάστηκε να γίνει εκκένωση πληθυσμού σε τέτοια κλίμακα;

Όχι. Η τελευταία βόμβα που εξουδετερώθηκε ήταν, πριν λίγες μέρες, στον Πειραιά. Η βόμβα βρέθηκε κατά τη διάρκεια των εκσκαφών για την κατασκευή του σταθμού του Μετρό στον Πειραιά, μέσα στον  (απόκοσμο) αστικό ιστό. Η βόμβα εξουδετερώθηκε με επιτυχία από τους πυροτεχνουργούς του Στρατού, χωρίς να χρειαστεί να παρθούν μέτρα τέτοιας κλίμακας.

Σε αστικό ιστό ήταν και η ανάλογη βόμβα στο Κορδελιό το 1997, εκτός και αν ο Στρατός άρχισε να σχεδιάζει «σύμφωνα με τα διεθνή πρότυπα Ασφαλείας» του ΝΑΤΟ και της ΕΕ από την περασμένη εβδομάδα…

Ένα χρόνο μετά, το 1998, κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού, σε τουριστική περιοχή της Κω, κατά τις εργασίες κατασκευής δικτύου ύδρευσης, βρέθηκαν οκτώ βόμβες 2000 λιβρών, γύρω στα 900 κιλά, τις οποίες εξουδετέρωσαν και μετέφεραν οι πυροτεχνουργοί του στρατού, χωρίς να χρειαστεί να εκκενώσουν το νησί…

Και βέβαια δεκάδες άλλες περιπτώσεις σε όλη την Ελλάδα: Αθήνα, Λάρισα, Τρίκαλα, Λέρος, Κρήτη κλπ.

Μήπως στην Ευρώπη;

Στην Αγγλία συχνά βρίσκονται τέτοιες άσκαστες βόμβες. Τον Μάρτη του 2015, στον αστικό ιστό του νότιου Λονδίνου,  βόμβα μισού τόνου, οδήγησε, στην ασυνήθιστη, όπως χαρακτηρίστηκε, εκκένωση των σπιτιών σε ακτίνα 300 μέτρων, από τους 1200 κατοίκους τους.  Τον Αύγουστο του ίδιου χρόνου, πάλι στο Λονδίνο μετακι8νήθηκαν 700 κάτοικοι σε ακτίνα 200 μέτρων για βόμβα 230 κιλών. Τον Μάη του 2016 εκκενώθηκε περιοχή σε ακτίνα 300 μέτρων που αντιστοιχούσε σε 1000 κατοίκους, για βόμβα 230 κιλών, η οποία εξουδετερώθηκε στο σημείο που βρέθηκε, με ελεγχόμενη έκρηξη.

Φαίνεται ότι οι Βρετανοί δεν σχεδιάζουν σύμφωνα με τα εγχειρίδια και του ΝΑΤΟ και της ΕΕ.

Στη Γερμανία όμως, ανήμερα των Χριστουγέννων του 2016, στο Αουγκσμπουργκ , εκκενώθηκε περιοχή με ακτίνα 1,5 χιλιομέτρο και απομακρύνθηκαν 54.000 άτομα. Βέβαια η βόμβα που βρέθηκε και εξουδετερώθηκε ήταν ένας γίγαντας 1,8 τόνων. Η απομάκρυνση 54.000 κατοίκων ήταν ένα ρεκόρ για τέτοιου είδους επιχείρηση.  Ένα ρεκόρ που έσπασε σήμερα, στο Κορδελιό, αφού εκκενώθηκε περιοχή σε ακτίνα 2000 μέτρων και μετακινήθηκαν 72.000 κάτοικοι.

Κάτοικοι της περιοχής μεταφέρονται, με τα λεωφορεία της ΟΑΣΘ, έξω από το χώρο της επιχείρησης εξουδετέρωσης της βόμβας, σε απόσταση πάνω από 2 χιλιόμετρα.

Ισως η βόμβα του Κορδελιού, που ήταν 260 κιλά (8 φορές μικρότερη από εκείνη του Αουγκσμπουργκ) ήταν ισχυρότερη, δεν ήταν καθόλου σύνηθες περιστατικό για τον στρατό…

Βέβαια λεπτομέρεια αποτελεί ότι την Τετάρτη, 1 Φλεβάρη, που βρέθηκε η βόμβα, ξεκίνησε η διαδικασία εξουδετέρωσης και απομάκρυνσής της από κλιμάκιο πυροτεχνουργών του Στρατού. Αντλήθηκαν όλα τα καύσιμα του πρατηρίου, στον περιβάλλοντα χώρο του οποίου, σε βάθος 5,5 μέτρων,  βρέθηκε η βόμβα και εκκενώθηκαν από τους κατοίκους τα κτίρια σε ακτίνα 300 μέτρων, μέχρι να ολοκληρωθεί η επιχείρηση. 

Και ξαφνικά, νωρίς την επόμενη μέρα, εκδόθηκε Διαταγή να αποχωρήσει το συνεργείο των πυροτεχνουργών, να επιστρέψουν οι 250 κάτοικοι που είχαν απομακρυνθεί, ώστε να οργανωθεί ένα καλύτερο  σχέδιο απομάκρυνσης κατοίκων…

Μεγάλη ευκαιρία…

Δοκιμάστηκε η συνεργασία και η αποτελεσματικότητα των υπηρεσιών Περιφέρειας (Διεύθυνση Πολιτικής Προστασίας) με τους Δήμους (τρεις στη συγκεκριμένη περίπτωση), της Ελληνικής Αστυνομίας και της Πυροσβεστικής, και η δυνατότητα να μεταφερθεί μια ολόκληρη πόλη 70.000 χιλιάδων πειθαρχημένα, χωρίς πολλές – πολλές αντιρρήσεις.

 «Ήταν μια πραγματικά πρωτόγνωρη επιχείρηση για τα ελληνικά δεδομένα. Είναι μια επιχείρηση για την οποία υπήρξε υποδειγματική οργάνωση και συνεργασία και συγκεκριμένο, ολοκληρωμένο και εφαρμόσιμο σχέδιο. Κύλησαν όλα ομαλά και το σχέδιό μας υλοποιήθηκε στο ακέραιο», είπε ο Περιφερειάρχης Κεντρικής Μακεδονίας κ. Τζιτζικώστας.

Η Αντιπεριφερειάρχης Κα Βούλα Πατουλίδου ήταν πιο αποκαλυπτική:

«Πλέον υπάρχει συγκεκριμένος φάκελος με καταρτισμένο πλήρες σχέδιο δράσης, όπου  υπάρχουν καταγεγραμμένα όλα τα βήματα τα θα πρέπει να γίνει και τι θα πρέπει να αποφύγουμε και νομίζω τουλάχιστον για όλη την Ελλάδα η Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας είναι το παράδειγμα του πως μπορεί άψογα να συνεργάζονται όλοι οι τοπικοί φορείς για όλη τη χώρα».

ημεροδρόμος