Καταρχήν θέλησα να τον συναντήσω για μένα την ίδια….για να μου δώσει κάποιες απαντήσεις σε πολλά υπαρξιακά μα και συμπαντικά ερωτηματικά που εδώ και χρόνια τα νιώθω να στροβιλίζουν αναπάντητα στο μυαλό μου ζητώντας διεξόδους:
Στη συνέχεια σκέφτηκα ότι αφού όμοιες αναζητήσεις με τις δικές μου το πιο σίγουρο είναι ότι τις έχουν οι περισσότεροι, το να κρατήσω τις απαντήσεις του Γιώργη Γραμματικάκη για τον εαυτό μου θα ήταν πολύ εγωιστικό κι αποφάσισα να δημοσιεύσω τη συζήτηση μας σχεδόν αυτούσια όντας σίγουρη ότι από αυτήν θα βοηθηθούν πολλοί άνθρωποι.
Για το τι είναι λοιπόν ο άνθρωπος και ποια η πορεία της εξέλιξης του μέσα σε ένα αδιανόητα μεγάλο και πολύπλοκο σύμπαν, τι σημαίνει αστεροειδής και ποια η συγκεκριμένη απειλή του για τη γη, γιατί λάμπει ο ήλιος, γιατί η νύχτα είναι σκοτεινή, τι ακριβώς πρεσβεύει η θεωρία της σχετικότητας, τι σημαίνει ο όρος «κβαντομηχανική» καθώς και σε πολλά άλλα ακόμα, απαντά στο cretablog.gr όσο πιο κατανοητά γίνεται ο πρύτανης Γιώργης Γραμματικάκης.
Ποιος είναι.
Προσπαθώντας να συγκεντρώσω όσο το δυνατόν περισσότερα στοιχεία για την προσωπικότητα σας, ψάχνω εδώ και καιρό στο ίντερνετ, σε αναφορές και σχόλια εφημερίδων και όπου αλλού τέλος πάντων θα μου δίνονταν η ευκαιρία να μάθω για εσάς έστω ακόμα και το παραμικρό.
Είδα λοιπόν: Καθηγητής στο τμήμα Φυσικής του Πανεπιστημίου Κρήτης όπου εξελέγη δύο φορές πρύτανης, έχει δημοσιεύσει πολλές εργασίες κι έχει συνεργαστεί με διάφορα ευρωπαϊκά εργαστήρια και πανεπιστήμια. Διετέλεσε πρύτανης και του Ιονίου Πανεπιστημίου, ενώ ως επισκέπτης καθηγητής στο Πανεπιστήμιο του Harvard ασχολήθηκε με την Ιστορία της Επιστήμης. Εργάστηκε στον Δημόκριτο και στο Ευρωπαϊκό Κέντρο Πυρηνικών Ερευνών της Γενεύης. Τα επιστημονικά του ενδιαφέροντα στρέφονται γύρω από τη δομή της ύλης και την κοσμολογία. Έχει γράψει τρία βιβλία, την «Κόμη της Βερενίκης» -που γυρίστηκε μάλιστα σε τηλεοπτική σειρά- τα «Κοσμογραφήματα» και «Την Αυτοβιογραφία του Φωτός».
Εκείνο όμως που στην ουσία θα ήθελα να δω, όσο κι αν έψαξα δεν τον βρήκα και κατέληξα ότι για να το μάθω είναι προτιμότερο να σας ρωτήσω ευθέως:
Εκείνο όμως που στην ουσία θα ήθελα να δω, όσο κι αν έψαξα δεν τον βρήκα και κατέληξα ότι για να το μάθω είναι προτιμότερο να σας ρωτήσω ευθέως:
Ποιος λοιπόν είναι στ’ αλήθεια ο Γιώργης ο Γραμματικάκης κύριε πρύτανη;
Τι να σας πω….για να είμαι απολύτως ειλικρινής δεν ξέρω ούτε εγώ ο ίδιος…τυπικά μόνο θα έλεγα πως έτυχε να έχω μια ευτυχή ακαδημαϊκή πορεία , τυπικά επίσης υπήρξα δύο φορές πρύτανης στο τμήμα Φυσικής του Πανεπιστημίου Κρήτης, πρύτανης στο Ιώνιο πανεπιστήμιο, και τυπικά επίσης έχω καθιερωθεί ότι είμαι και ένας συγγραφέας, όλα αυτά που είπατε δηλαδή κι εσείς. Όπως όλοι όμως οι άνθρωποι που έχουν ή δεν έχουν διάφορους τίτλους, πίσω από όλα ετούτα
τα τυπικά υπάρχει ίσως μια προσωπικότητα, υπάρχουνε οι αδυναμίες μου, τα λάθη μου, οι αγωνίες μου κι αυτά πολλές φορές δεν μπορούν να εκφραστούν, είναι ωστόσο υπαρκτά και όπως σε όλους τους ανθρώπους παρόντα!
Ο Μπόρχες εξάλλου αυτό το προσδιόρισε πολύ πιο χαρακτηριστικά από μένα όταν έλεγε: « υπάρχει ένας άλλος άνθρωπος που με ακολουθεί πάντα κι αυτός ο άλλος μου εαυτός είναι πιο πραγματικός απ΄ τον πραγματικό μου εαυτό….»
Κι ο άλλος εαυτός που ακολουθεί τον πραγματικό εαυτό του Γιώργη Γραμματικάκη ποιος είναι;
Για να μην νομίζετε ότι προσπαθώ να αποφύγω την ερώτηση αφού ειλικρινά δεν θέλω να την αποφύγω, θα σας πω ότι η ανθρώπινη ζωή γενικότερα είναι μια αλλεπαλληλία στιγμών, πράξεων, διαψεύσεων, προσδοκιών. Σε ότι αφορά εμένα τώρα η δική μου η ζωή είναι μια συνεχής αναζήτηση που όμως θεωρώ ότι στάθηκε τυχερή αφού κάποιες από αυτές τις αναζητήσεις, είτε μέσα στην επιστήμη είτε μέσα στη συγγραφική μου δραστηριότητα, απ’ ότι φαίνεται είχαν μεγάλη απήχηση. Πιο συγκεκριμένη ωστόσο απάντηση στην ερώτηση σου θα σου δώσω μέσα από μια φράση που έχω ήδη πει μέσα στο βιβλίο μου «Η Κόμη της Βερενίκης» και την οποία τη πιστεύω πάρα πολύ:
«Βιογραφία είναι ότι γίνεται μέσα μας….» κι ότι γίνεται μέσα μας, συνεχίζω εκεί, δεν εκφράζεται με τα λόγια, είναι αδύνατον να εκφραστεί με τα λόγια…
« Σύμπαν και ανθρώπινη ασημαντότητα».
Διάβασα πρόσφατα τα βιβλία σας, «Τη κόμη της Βερενίκης» και την «Αυτοβιογραφία του Φωτός», κι ειλικρινά αισθάνθηκα δέος! Αισθάνθηκα όμως και πανικό και θέλω να σας ρωτήσω:
Μπορείτε αλήθεια εσείς να μου πείτε τι είναι τελικά ο άνθρωπος και ποιος ο σκοπός και το νόημα της προδιαγεγραμμένης ύπαρξης του μέσα σε τούτο το άπειρο του σύμπαντος που περιγράφεται τόσο δεξιοτεχνικά στις σελίδες σας;
Κατ’ αρχήν να πω ότι είναι συγκινητικό να ακούει κάποιος ένα άλλο άνθρωπο να του λέει πως διαβάζοντας κάτι δικό του αισθάνθηκε δέος ή έστω ακόμα και πανικό. Το κακό όμως, ή ίσως και καλό, είναι πως και τα δύο αυτά αισθήματα με διακατείχαν κι εμένα όταν έγραφα τα συγκεκριμένα βιβλίο. Δέος από τα πράγματα που ανακάλυπτα και πανικό γιατί πολλές φορές φοβόμουνα ότι ειδικά το θέμα του φωτός ήταν τόσο δύσκολο που δεν θα το τελείωνα ποτέ. Τονίζω όμως συνέχεια, και το ίδιο θα μου επιτρέψετε να τονίσω και σήμερα, ότι για το νόημα της ύπαρξης του ανθρώπου συμβαίνει το εξής δραματικό μα και ταυτόχρονα συναρπαστικό παράδοξο:
Η σημερινή επιστήμη μας πείθει χωρίς καμιά αμφιβολία ότι είμαστε μια απειροελάχιστη κουκίδα σε ένα αδιανόητα μεγάλο και πολύπλοκο σύμπαν. Η ίδια η γη είναι ένας ασήμαντος πλανήτης ανάμεσα σε ένα ηλιακό σύστημα που δεν έχει ιδιαίτερη σημασία αφού εκατομμύρια τέτοια ηλιακά συστήματα υπάρχουνε μόνο στο γαλαξία μας και υπάρχουν δισεκατομμύρια γαλαξίες. Ενώ λοιπόν ο άνθρωπος θα έπρεπε κανονικά μέσα στη τόση ασημαντότητα του να αισθάνεται παρατημένος κι απεγνωσμένος, αντίθετα διακατέχεται από μια περίεργη γεύση αθανασίας και τη ζωή του προσπαθεί πολλές φορές να την δικαιώσει με την τέχνη, με τη λογοτεχνία, με τον έρωτα, με την αλληλεγγύη προς τους άλλους και με το ενδιαφέρον για τα κοινά. Αυτή λοιπόν η θεμελιώδης αντίφαση της εξωτερικής ασημαντότητας και της διαρκούς εσωτερικής πάλης είναι νομίζω το μεγαλείο της ανθρώπινης ύπαρξης!
Ανακεφαλαιώνοντας λοιπόν καταλήγουμε ότι όχι μόνος δεν είμαστε το κέντρο του σύμπαντος, αλλά αντίθετα υπάρχουν δισεκατομμύρια γαλαξίες σαν το δικό μας κι άλλοι τόσοι επίσης ήλιοι κι η μόνη ίσως αξιοζήλευτη ιδιαιτερότητα της γης είναι η ανθρώπινη παρουσία της οποίας ωστόσο μια σύμπτωση της διαπιστωμένης της πλέον ασημαντότητας όχι μόνο δεν οδηγεί στην απελπισία αλλά στη προσπάθεια για δικαίωση μέσα από τη τέχνη, τη ποίηση και τη λογοτεχνία.
Δεν ήταν ξέρετε δεδομένο το ότι μια ύπαρξη πάνω στη γη θα προσπαθούσε να καταλάβει τον κόσμο που την περιβάλει, οπότε σε τούτο ακριβώς το σημείο ο καθένας μας θα πρέπει να εστιάσει για να αναζητήσει την πραγματική υπαρξιακή του παρουσία και να λύσει το μυστήριο της αντίφασης έτσι όπως πολύ ωραία το εξέφρασε κάποτε κι ο Αϊνστάιν όταν κάποιος αστρονόμος τον ρώτησε: «Κύριε καθηγητά ο άνθρωπος για το σύμπαν δεν είναι τίποτα άλλο πέρα από μια ασήμαντη κουκίδα;» κι εκείνος απάντησε:
«Ναι αλλά αυτή η κουκίδα είναι ταυτόχρονα και αστρονόμος!!!!»
Κβαντομηχανική και θεωρία της σχετικότητας.
Επί τη ευκαιρία που αναφέρατε τον Αϊνστάιν ας μιλήσουμε, με κατανοητούς όρους βέβαια για να καταλάβει όσο το δυνατόν περισσότερος κόσμος , για το τι ακριβώς πρεσβεύει η θεωρία της σχετικότητας που ανακάλυψε ο μεγάλος αυτός επιστήμονας το περασμένο αιώνα κι άλλαξε τον ρουν της επιστήμης, για το τι σημαίνει ο όρος «κβαντομηχανική» που οδήγησε την επιστήμη στις πιο σπουδαίες κατακτήσεις της, καθώς επίσης και για ότι άλλο νομίζετε εσείς πως θα μας βοηθήσει να κατανοήσουμε την εξέλιξη του σύμπαντος.
Κι ας αρχίσουμε από τη θεωρία της σχετικότητας.
Η θεωρία της σχετικότητας στηρίζετε πάνω σε δύο πολύ βασικούς άξονες και σ΄ αυτούς θα ήθελα να μείνω επειδή επιπλέον είναι και κατανοητοί:
Ο πρώτος άξονας είναι ότι γκρεμίζει το χρόνο από την απόλυτη ύπαρξη και κυριαρχία του αποδεικνύοντας έτσι ότι κάτι που για μας κυλά ομαλά και σταθερά αλλά και που δυστυχώς περνά πολύ γρήγορα, δεν είναι απόλυτο, είναι σχετικό κι εξαρτάται από την ταχύτητα αυτού που κινείται. Για να το κάνω πιο απλά ακόμα κι ένας άνθρωπος που παίρνει το αεροπλάνο για να πάει ένα ταξίδι, γερνάει λιγότερο από εκείνον που κάθεται στην πολυθρόνα του σπιτιού του. Η συγκεκριμένη βέβαια διαφορά είναι απειροελάχιστη, βρίσκεται σε εκατομμυριοστά του δευτερολέπτου, όμως η διαφορά γίνεται πολύ μεγαλύτερη όταν κι οι ταχύτητες είναι μεγαλύτερες, όταν πλησιάζουν την ταχύτητα του φωτός, και γι’ αυτό συχνά αναφερόμαστε στο παράδοξο των διδύμων:
Αν δηλαδή ένας δίδυμος αδελφός εγκαταλείψει τη γη και κινηθεί με πολύ μεγάλες ταχύτητες σε ένα διαπλανητικό ταξίδι, όταν γυρίσει ο ίδιος θα έχει γεράσει πιθανόν κατά δύο ή τρία χρόνια ενώ αντίθετα ο δίδυμος αδελφός του θα έχει γεράσει κατά δεκαετίες αφού στην ίδια τη γη απάνω θα έχουν περάσει δεκαετίες.!
Ο πρώτος λοιπόν βασικός άξονας που ανακάλυψε η θεωρία της σχετικότητας είναι ότι ο χρόνος εκθρονίζεται και ο δεύτερος είναι ότι τη θέση του τη παίρνει η ταχύτητα του φωτός… η ταχύτητα του φωτός είναι το ανώτερο όριο στη φύση, κανείς δεν μπορεί να τη φτάσει, κανείς δεν μπορεί να την ξεπεράσει, κι αυτό ακριβώς αναδεικνύει και μια ακόμα πολύ σημαντική όψη του φωτός.
Κι ο όρος «κβαντομηχανική» τι σημαίνει;
Αυτός ο περίεργος όρος σημαίνει ίσως την μεγαλύτερη επανάσταση της επιστήμης που ξεκινά γύρω στα 1920 από μια πλειάδα μεγάλων επιστημόνων και αφορά τη μελέτη του μικρόκοσμου, δηλαδή του ατόμου, των ηλεκτρονίων και των πυρήνων. Και για να μη νομίζει ο αναγνώστης ότι αυτά είναι πράγματα ξένα και μακρινά προς εμάς, ο μικρόκοσμος τούτος συνιστά εμάς τους ίδιους, είναι η βαθύτερη φύση όχι μόνο του ανθρώπινου οργανισμού αλλά ακόμα και πίσω από μια πέτρα, ή ένα ξύλινο αντικείμενο υπάρχουν δισεκατομμύρια των δισεκατομμυρίων άτομα ή πυρήνες σε κάθε απειροελάχιστο τετραγωνικό κυβικό εκατοστό .
Οι νόμοι λοιπόν αυτού του μικροκόσμου κόσμου δεν είναι και τόσο σύμφωνοι με τη κοινή λογική αφού στη κβαντομηχανική μπορεί κάποιος να κάνει πολλές τολμηρές υποθέσεις – που όμως το πείραμα απέδειξε ότι είναι απολύτως αληθινές- όπως ας πούμε ότι δεν μπορείς να έχεις μια τροχιά, έχεις ένα νέφος τροχιών, ότι κάτι υπάρχει μόνο όταν το παρατηρήσεις, ότι ένα αίτιο δεν φέρνει πάντα το ίδιο αποτέλεσμα και αρκετά άλλα.
Μ’ άλλα λόγια η κβαντομηχανική είναι μια πολύ μεγάλη επανάσταση που δεν έμεινε στο επίπεδο της φυσικής, εκείνο όμως που θα ήθελα να τονίσω είναι ότι βρίσκεται πίσω από όλες τις μεγάλες τεχνολογικές εξελίξεις της εποχής μας, είτε είναι τα κινητά τηλέφωνα, είτε είναι η τηλεόραση, είτε είναι οι πρόοδοι στην ιατρική, είτε είναι χίλια άλλα.
Φως.
Λέτε: «Το φως δεν αποκαλύπτει απλώς τον ορατό κόσμο αλλά σε ένα μεγάλο βαθμό είναι και ο δημιουργός του.» Δηλαδή;
Μα είναι κυριολεκτικά δημιουργός αφού πρώτα- πρώτα χωρίς το φως δεν θα υπήρχε η ζωή όχι απλώς του ανθρώπου αλλά των περισσοτέρων οργανισμών κι είναι γνωστό για παράδειγμα ότι τα φυτά ψάχνουν το φως αλλιώς δεν μπορούν να αναπτυχθούν ομαλά… επομένως το μέρος εκείνο του ορατού κόσμου που έχει κάποιου είδους ζωή ή κάποιου είδους αντίδραση οφείλεται στο φως.
Από την άλλη πάλι ξέρουμε όλοι ότι η ποικιλία του φωτός, τα χρώματα του, οι ανακλάσεις του, οι διαθλάσεις του, είναι αυτές που δημιουργούνε γύρω μας τον κόσμο γι΄ αυτό επίσης κι αποκαλώ το φως δημιουργό… αν κλείσει κανείς τα μάτια του δεν θα βλέπει τίποτα οπότε το φως είναι εκείνο που από τη μια απεικονίζει τον κόσμο κι από την άλλη τον φέρνει στα μάτια μας διαμορφώνοντας τον.
Γιατί αλήθεια η νύχτα είναι σκοτεινή;
Αυτό έτσι όπως ακούγεται ηχεί σαν ένα πολύ απλοϊκό ερώτημα κι η πρώτη, εξίσου απλοϊκή απάντηση θα μπορούσε να είναι «η νύχτα είναι σκοτεινή επειδή δύει ο ήλιος…» Στην πραγματικότητα όμως είναι ένα πολύ δύσκολο ερώτημα αφού σαν τον ήλιο μας υπάρχουν δισεκατομμύρια άλλα και η παρατήρηση των επιστημόνων είναι ότι κανονικά η γη θα έπρεπε να λούζεται στο φως ακόμα και τη νύχτα. Δεν συμβαίνει όμως έτσι και το γιατί το καταλάβαμε μόνο τις τελευταίες δεκαετίες από τη περίφημη θεωρία που δημιούργησε το σύμπαν, τη μεγάλη έκρηξη, όπου από εκεί διαπιστώθηκε ότι οι γαλαξίες , δηλαδή τα αστέρια, απομακρύνονται από το πλανήτη μας συνεχώς με τεράστια ταχύτητα κι επομένως το φως από τα μακρινά αστέρια κάνει πολύ καιρό να φτάσει σ’ εμάς . Είναι σαν να προσπαθεί κάποιος να γεμίσει με νερό μια μπανιέρα έχοντας αφήσει ανοικτή την οπή…μα δεν θα το πετύχει ποτέ… Επομένως η νύχτα είναι σκοτεινή επειδή η δημιουργία του σύμπαντος έγινε σε κάποια συγκεκριμένη χρονική στιγμή, δεν υπάρχει άπειρο χρόνο κι αυτή η απλή ερώτηση αποτέλεσε και το έναυσμα για τη μεγάλη περιπέτεια του 20ου αιώνα σχετικά με το σύμπαν και τη δημιουργία του.
Γιατί λάμπει ο ήλιος;
Κι αυτό πάλι ακούγεται πολύ απλό ενώ στην ουσία δεν είναι και θα μπορούσα να προσθέσω κι εδώ την απλή απάντηση «ο ήλιος λάμπει επειδή λάμπουν τα αστέρια..» Δόθηκαν ωστόσο πολλές ερμηνείες κατά καιρούς, ας σκεφτούμε όμως ότι κανείς ποτέ δεν κατάφερε να πλησιάσει και να διερευνήσει από κοντά τον ήλιο, και βέβαια πολύ περισσότερο τα αστέρια και γι’ αυτό η απάντηση πήρε πάρα πολλές δεκαετίες έως ότου διαμορφωθεί. Τα αστέρια λοιπόν κι ο ήλιος λάμπουν επειδή στο εσωτερικό τους γίνονται διαρκείς πυρηνικές αντιδράσεις κι οι πυρηνικές αυτές αντιδράσεις είναι η αιτία που εκπέμπουν θερμότητα και φως και γι’ αυτό, ευτυχώς για εμάς, για να σταματήσουν θα περάσουν δισεκατομμύρια χρόνια αφού οι πυρηνικές τους αντιδράσεις είναι η μόνη πηγή θερμότητας και ακτινοβολίας που διαρκεί τόσο πολύ. Η ακριβής απάντηση λοιπόν είναι ότι τα αστέρια κι ο ήλιος λάμπουν γιατί στη πραγματικότητα είναι τεράστια πυρηνικά εργοστάσια που μας εκπέμπουν διαρκώς ακτινοβολία και θερμότητα.
Αστεροειδής: Αφορμή της κυριαρχίας των θηλαστικών.
Κύριε Γραμματικάκη, τι σημαίνει αστεροειδής και ποια η συγκεκριμένη απειλή του για τη γη;
Η λέξη αυτή έχει αποκτήσει μια τρομακτική μορφή στο μυαλό του μέσου ανθρώπου γιατί διαρκώς του λένε ότι θα κάψει τη γη πράγμα όμως μάλλον απίθανο. Στη πραγματικότητα αστεροειδής είναι κομμάτια βράχου μικρής ή μεγάλης διαμέτρου των οποίων ο αριθμός πρέπει να είναι πολύ μεγάλος στο ηλιακό μας σύστημα. Είναι βράχοι λοιπόν χωρίς εσωτερική θερμότητα που κατά καιρούς οι πιο μικροί από αυτούς πέφτουν στη γη χωρίς ωστόσο εμείς να τους αντιληφθούμε αφού διαλύονται στην ατμόσφαιρα. Απ΄ ότι φαίνεται όμως μερικοί μεγαλύτεροι του συνηθισμένου μεγέθους έπεσαν κατά καιρούς στη γη κι όπως πιστεύομε σήμερα, ο μεγαλύτερος εξ αυτών των μεγαλυτέρων που έπεσε στη γη πριν από 65 εκατομμύρια χρόνια, υπήρξε και η αιτία της εξαφανίσεως των δεινοσαύρων που στη συνέχεια έφερε την κυριαρχία των θηλαστικών. Αυτή δηλαδή η κατά κάποιο τρόπο δραματική στιγμή του σύμπαντος απετέλεσε και την αρχή της ανθρώπινης εξελίξεως! Αν ήταν τυχαίο ή αναγκαιότητα προφανώς δεν ξέρουμε , ας το αποφασίσει ο κάθε αναγνώστης μόνος του, το σίγουρο πάντως είναι πως η εξαφάνιση των δεινοσαύρων από ένα πολύ μεγάλο μετεωρίτη επέτρεψε στα θηλαστικά να βγουν από τη θάλασσα που βρίσκονταν μέχρι τότε, να αναπτυχθούν πάνω στη γη και στη συνέχεια να αρχίσει σιγά- σιγά να αναπτύσσεται και ο άνθρωπος.
Η θεωρία της μεγάλης έκρηξης -Big-Bang-
Ποια η διαφορά του «όλου» από το «άπειρο» κύριε Γραμματικάκη;
Αυτή είναι μια ερώτηση που παραπαίει στα όρια της γλωσσολογίας και της επιστήμης μια και κατά την άποψη μου το «όλο» είναι καθαρά θεωρητική έννοια που σημαίνει τα πάντα, σημαίνει ολάκερο το σύμπαν και τον άνθρωπο μαζί, τον εσωτερικό μας εαυτό αλλά και τον απίστευτο εξωτερικό κόσμο που μας αποκαλύπτουν καθημερινά τα τηλεσκόπια και οι δορυφόροι. Αυτό είναι το «όλο», ενώ αντίθετα το άπειρο είναι στην ουσία του μια μαθηματική έννοια , πολύ δύσκολο να συλληφθεί, πολύ δύσκολο να ερμηνευτεί με λόγια αλλά εν τούτοις υπάρχει σε όλες τις μεγάλες θεωρίες. Για παράδειγμα λέμε ότι η αρχή του σύμπαντος που έγινε πριν από δεκατέσσερα δισεκατομμύρια χρόνια από μια μεγάλη έκρηξη, είχε άπειρη θερμοκρασία και άπειρη πυκνότητα, έννοιες δηλαδή που δεν χωρούν στο ανθρώπινο μυαλό αλλά λέγονται αναγκαστικά για να ερμηνεύσουμε πως αυτό το αδιανόητο «όλο» χώρεσε σε μια πολύ μικρή έκταση , ίσως λιγότερη κι από ένα κυβικό εκατοστό για να δημιουργήσει το σημερινό σύμπαν. Δεν θέλω όμως να εισέλθω περισσότερο στη μαθηματική έννοια του απείρου που να μεν είναι ασφαλώς ωστόσο θα μας οδηγήσει σε άλλες, συναρπαστικές μεν αλλά αρκετά δύσκολες εξηγήσεις.
Κύριε Γραμματικάκη, η θεωρία που πρεσβεύει ότι το σύμπαν γεννήθηκε πριν από 14 δισεκατομμύρια χρόνια από τη περιώνυμη πια μεγάλη έκρηξη -Big-Bang- και την οποία στη συζήτηση έχετε αναφέρει τόσες φορές, καταρρίπτει μια άλλη θεωρία , τη θεωρία της δημιουργίας των πάντων από το Θεό. Πως μπορούν όμως να συνδυαστούν ετούτα τα δυο ούτως ώστε ο άνθρωπος μήτε να ψεύδεται μα μήτε και να χάσει τη πίστη που πιθανόν ως εχθές να αντλούσε από εκεί μεγάλη εσωτερική δύναμη;
Κατ’ αρχήν για να είμαι ειλικρινής δεν νομίζω ότι η μια θεωρία καταρρίπτει την άλλη αφού αυτά τα δυο, θρησκεία δηλαδή και επιστήμη, είναι πράγματα εντελώς διαφορετικά μεταξύ τους. Κάτι που σημαίνει ότι ένας θρησκευόμενος άνθρωπος,- και αν είναι ειλικρινά θρησκευόμενος εγώ δεν έχω αντίρρηση μια κι οι δικές μου αντιρρήσεις είναι σχετικές μόνο με τη κοσμική εκκλησία- θα πει πολύ ωραία « το σύμπαν δημιουργήθηκε πριν από 14 δισεκατομμύρια χρόνια αλλά η επιστήμη δεν μπορεί να μου εξηγήσει ακριβώς πως και γιατί δημιουργήθηκε κι εγώ απαντώ ότι αυτό ήτανε έργο ενός αδιανόητου νου τον οποίο αποκαλώ Θεό, ή με άλλα λόγια ότι η στιγμή της μεγάλης έκρηξης είναι η επέμβαση μιας υπερφυσικής δυνάμεως ακριβώς για να δημιουργήσει το σύμπαν και στη συνέχεια την ανθρώπινη ζωή…».
Η διαφορά όμως της μιας θεωρίας με την άλλη, είναι ότι η επιστήμη πλέον τεκμηριώνει τη δική της θεωρία και κατά την επικρατούσα άποψη σήμερα είναι σωστή μια και έως και πριν μερικές δεκαετίες η τότε επικρατούσα άποψη ήταν ότι το σύμπαν υπήρχε από πάντα και θα υπάρχει για πάντα.
Αυτό όμως τώρα έχει αλλάξει τελείως, ξέρουμε πια ότι το σύμπαν δεν υπήρχε από πάντα, δημιουργήθηκε πριν από 14 δισεκατομμύρια χρόνια και εξελίσσεται διαρκώς…δεν είμαστε βέβαιοι φυσικά για την εξέλιξη του το πιθανότερο όμως είναι ότι θα έχει πάλι ένα πολύ μακρινό, σε διάρκεια δισεκατομμυρίων ετών, τέλος κι από εκεί και μετά ασφαλώς θα είναι πάρα πολύ τολμηρό να προβλέψουμε αν θα δημιουργηθεί ξανά ένα άλλο σύμπαν ή αν αυτό θα είναι και το τέλος του κόσμου έτσι όπως εμείς τον ξέρουμε.
Επιστήμη και εκκλησία. Μπορούν άραγε να συνυπάρξουν ειρηνικά;
Αν αποκαταστήσουν ένα ειλικρινή διάλογο νομίζω ναι, το βέβαιο πάντως είναι ότι η επιστήμη δεν θα δώσει ποτέ απάντηση στα υπαρξιακά ερωτήματα του ανθρώπου, δεν είναι κατά κάποιο τρόπο ο ρόλος της. Εφόσον λοιπόν η λεγόμενη κοσμική εκκλησία σεβαστεί τις μεγάλες ανακαλύψεις της επιστήμης που κατά τη γνώμη μου είναι αδιαμφισβήτητες αφού στηρίζονται στο πείραμα, τότε όντως μπορούν να συνυπάρξουν απολύτως ειρηνικά! Ωστόσο οι μεγάλες ανακαλύψεις της επιστήμης, συνήθως καταδιώχτηκαν από τη κοσμική εκκλησία και τα παραδείγματα είναι πάρα πολλά αρχής γενομένης από τον Γαλιλαίο κάτι που δυστυχώς συνεχίζεται και στους αιώνες που ακολουθούν. Σήμερα ας πούμε γίνεται μια προσπάθεια από ορισμένους εκκλησιαστικούς κύκλους να αμφισβητηθεί για παράδειγμα η θεωρία της εξέλιξης , πρέπει όμως να τονίσω ότι η θεωρία της εξέλιξης έτσι όπως διατυπώθηκε από το Δαρβίνο είναι αδιαμφισβήτητη αφού πράγματι όλα τα ζωικά όντα του πλανήτη είναι σε μια συνεχή διαδικασία εξελίξεως με κορύφωμα τούτης της εξελίξεως τον άνθρωπο!
Αλαζονεία της επιστήμης
Ο χώρος και ο χρόνος λοιπόν δημιουργήθηκαν τη στιγμή της μεγάλης έκρηξης και τίποτα δεν υπήρχε πριν. Άρα τίποτα δεν θα υπάρχει και μετά;
Όταν το σύμπαν θα φθάσει στην ολοκληρωτική του εξαφάνιση, που είναι μια θεωρία που τη πιστεύουν πολλοί επιστήμονες, τότε ασφαλώς θα εξαφανιστεί και ο χώρος και ο χρόνος και θα πάμε πάλι πίσω στο απόλυτο κενό. Αυτή όμως είναι η μια θεωρία, το ότι ο χώρος και ο χρόνος δημιουργούνται τη στιγμή της μεγάλης εκρήξεως είναι συνέπεια πάλι της θεωρίας της σχετικότητας, η θεωρία της σχετικότητας μας το λέει, οπότε επειδή οι επιστήμονες την εμπιστεύονται κι όλες οι ενδείξεις δείχνουν ότι έχουν δίκιο, λένε ότι χρόνος δεν υπήρχε πριν από τη μεγάλη έκρηξη αλλά δημιουργείται ταυτόχρονα…έτσι τουλάχιστον μας λένε οι εξισώσεις μας…
Όλο και περισσότερος κόσμος στρέφεται το τελευταίο καιρό στη μεταφυσική και στο μυστικισμό. Πως το εξηγείται αυτό;
Νομίζω ότι ευθύνεται η απόγνωση από την καθημερινότητα που ζει και η οποία είναι πάρα πολύ σκληρή…η τεχνολογία μπορεί να αναπτύσσεται ραγδαία αλλά όμως πιέζει τον άνθρωπο, δεν του δίνει απαντήσεις στα βαθύτερα του ερωτήματα ενώ ταυτόχρονα η σύγχρονη ζωή έχει οδηγήσει σε ένα μεγάλο ατομικισμό και στη λατρεία των υλικών αξιών. Όλα αυτά λοιπόν αφήνουν τον άνθρωπο απομονωμένο, μοναχικό, χωρίς ανθρώπινη συντροφιά οπότε λογικό να οδηγείται σε σφαίρες που άλλοτε έχουν κάποια σημασία όπως η μεταφυσική άλλοτε όμως πέφτει θύμα μαγείας ή σεναρίων που δεν έχουν καμιά σχέση με τη πραγματικότητα
Τι θεωρείται ευκολότερο να ερμηνευτεί, το εξωτερικό σύμπαν ή το εσωτερικό σύμπαν μιας ανθρώπινης ύπαρξης κι ενός ανθρωπίνου εγκεφάλου;
Θα τολμήσω να πω ότι και τα δύο είναι εξίσου δύσκολα! Υπάρχει σήμερα μια αλαζονεία της επιστήμης όπως υπήρξε και σε άλλες περιόδους της ιστορίας της αφού πολλές φορές νομίζει ότι είναι σε θέση να ερμηνεύσει τα πάντα όπως έγινε στα τέλη του 19ου αιώνα και στον 20ο αιώνα. Αντί όμως να ερμηνευτούν τα πάντα ανατράπηκαν τα πάντα με τη θεωρία, όπως είπαμε πριν, της σχετικότητας και τη κβαντομηχανική μετέπειτα. Έτσι και σήμερα η επιστήμη θεωρεί πάλι ότι είναι κοντά στις τελικές απαντήσεις των ερωτημάτων της, δίχως φυσικά κανείς να αμφισβητεί τις πολύ μεγάλες κατακτήσεις, εγώ όμως πιστεύω ότι όσο ερευνούμε το σύμπαν τόσο θα προκύπτουν και νέα ερωτήματα… Το ίδιο ακριβώς, κι εκεί θέλω να καταλήξω, συμβαίνει και μ’ αυτό που λέμε εσωτερικό του ανθρώπου, με τη λειτουργία του εγκεφάλου και γενικότερα με τη λειτουργία της ανθρώπινης ψυχής. Ασφαλώς βέβαια κι εκεί έχουν γίνει μεγάλες πρόοδοι που μερικές ειδικά φορές είναι ιδιαίτερα σημαντικές μια κι έχουμε φτάσει μέχρι του σημείου να θεραπεύουμε έως και ασθένειες του εγκεφάλου που πριν λίγα χρόνια ήταν απρόσιτες στην επιστήμη. Η πραγματικότητα όμως κι εκεί είναι δραματική, ο εγκέφαλος, που κάποιου είδους απεικόνιση του είναι αυτό που λέμε ανθρώπινη ψυχή, αποδεικνύεται πολύ πιο πολύπλοκος απ΄ όσο πιστεύαμε, αποδεικνύεται ότι κρύβει ακόμα πολλά και μεγάλα μυστικά και νομίζω ότι βρίσκεται ακόμα αρκετά μακριά η στιγμή που θα μπορούμε να πούμε ότι τον κατανοήσαμε πλήρως, ακριβώς όπως και το σύμπαν. Η ανθρώπινη μοίρα νομίζω είναι διαρκώς να ψάχνει, διαρκώς να προχωρά, και διαρκώς να βρίσκεται μπροστά σε καινούργια ερωτήματα….
Στην «Αυτοβιογραφία του φωτός» το τελευταίο σας βιβλίο λέτε « Γεννήθηκα πριν από αιώνες αιώνων, σε έναν Χώρο όπου δεν υπήρχε χώρος, και σε έναν Χρόνο όπου δεν υπήρχε χρόνος, με ένα περίεργο ωστόσο τρόπο αισθάνομαι ότι προϋπήρχα της γεννήσεως μου.
Αυτό μήπως υπονοεί μετεμψύχωση, ότι περιφερόμαστε από το ένα σώμα στο άλλο;
Αυτό κατά τη γνώμη μου υπονοεί ότι εγώ προσωπικά , λογικά αλλά και φιλοσοφικά δεν μπορώ να δεχτώ ότι πριν από τη δημιουργία του σύμπαντος δεν υπήρχε απολύτως τίποτα κι αυτό είναι μια θεμελιώδης φιλοσοφική αντίφαση που ξεκινά από τους αρχαίους Έλληνες… για να γίνει κάτι πρέπει να υπάρχει κάτι…να εξελιχτεί σε κάτι….
Προφανώς φυσικά δεν ξέρουμε και δεν νομίζω ότι και ποτέ θα μάθει
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Για πες