49 χρόνια από τη δολοφονία του Τσε Γκεβάρα

«Είμαι από εκείνους που διακινδυνεύουν τη ζωή τους για να υπερασπιστούν τις αλήθειες τους»

του ΓΕΡΑΣΙΜΟΥ ΧΟΛΕΒΑ

Όταν κοιτάζει κανείς τη γνωστή φωτογραφία, που οι διώκτες του Γκεβάρα έστειλαν παντού για να αποδείξουν το θάνατο του και να πανηγυρίσουν, μπορεί εύκολα να «αναρωτηθεί» αν ο Τσε είναι ο «ζωντανός» και οι γύρω του οι «νεκροί»… Είναι το βάρος της Ιστορίας και οι συμβολισμοί που κουβαλάει αυτή η φωτογραφία:

Τον Γκεβάρα δεν τον κοιτάμε «από μακριά». Εάν ασχοληθεί κανείς, έστω και λίγο, με τη ζωή του και τα κείμενα του, θα καταλάβει πως κάτι τέτοιο το απεχθανόταν. Ο Τσε δεν ήταν «υπεράνθρωπος», ήταν άνθρωπος, με τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματα που χαρακτηρίζουν τους ανθρώπους.

Συμπληρώνονται 49 χρόνια από την αιχμαλωσία και τη δολοφονία του (8 προς 9 Οκτώβρη 1967 στη Βολιβία), που ανατέθηκε στον υπαξιωματικός Μάριο Τεράν, και ο Γκεβάρα είναι ακόμα εδώ. 

Ο Ερνέστο Γκεβάρα ντε λα Σέρνα γεννήθηκε 14 Ιουνίου  1928 , στο Ροσάριο της Αργεντινής (είναι γνωστό ότι υπάρχει μια ιστορία γύρω από την ημερομηνία γέννησης του Τσε, η οποία τοποθετείται, με βάση ορισμένες μαρτυρίες, ένα μήνα νωρίτερα). Από μικρή ηλικία, οργίστηκε με αυτά που συμβαίνουν στον κόσμο, δεν άντεχε τη βαρβαρότητα. Στην πορεία της ζωής του έκανε μια αδιαμφισβήτητη επιλογή: Να πολεμήσει τη βαρβαρότητα ως κομμουνιστής.

Αυτό «ξεχνιέται» σε πολλά ελαφρούτσικα αφιερώματα, τα οποία τον περιγράφουν σαν τον «αιώνιο επαναστάτη» ή με άλλους αντίστοιχους νερόβραστους χαρακτηρισμούς. Έχουμε, ειλικρινά, βαρεθεί τα αφιερώματα για τον «άλλον» Τσε, δηλαδή τον Γκεβάρα χωρίς τα επαναστατικά και κομμουνιστικά του χαρακτηριστικά, χωρίς, σε τελική ανάλυση, όλα εκείνα που ήταν. 

Γνωστή η τακτική: Αφαιρούν από ένα πρόσωπο, που πέρασε στην Ιστορία, ό,τι δεν τους αρέσει και διαμορφώνουν μια άλλη εικόνα, χιλιόμετρα μακριά από την πραγματικότητα. Ειδικά τα τελευταία χρόνια αυτό είναι ένα «χόμπι» πολλών «ειδικών», που αρέσκονται στη «δραστηριότητα» της παραχάραξης της Ιστορίας. Οι συγκεκριμένοι «ειδικοί», βέβαια, σπεύδουν να μιλήσουν ή να γράψουν σε πιο «βαριά» αφιερώματα, από εκείνα που μετά εκλαϊκεύονται για «κατανάλωση». 

Υπάρχουν και οι ιλουστρασιόν θαυμαστές του Τσε (πολιτικά και άλλα δημόσια πρόσωπα), που καμία σχέση δεν έχουν με την ιδεολογική πορεία του, αλλά επιδιώκουν απεγνωσμένα να τον οικειοποιηθούν, υποστηρίζοντας πως πρόκειται για έναν επαναστάτη διαφορετικό, ο οποίος δεν ήταν και τόσο κομμουνιστής αλλά κάτι άλλο, απροσδιόριστο και …μεταφυσικό.  

Είναι κι εκείνες οι προσπάθειες ο Γκεβάρα να βγει στα ράφια της εμπορευματοποίησης, δίπλα σε προϊόντα.Απέτυχαν, διότι δεν κατάφεραν, ούτε ελάχιστα, να ξεθωριάσει, αυτό που εκπροσωπεί:  Τις ώρες των λαϊκών εξεγέρσεων, την επανάσταση,  που ο Γκεβάρα  και οι σύντροφοι του έκαναν πράξη.  

Η «αθλιότητα» και η «φαυλότητα» των «βασιλιάδων χωρίς στέμμα» 

Ο Τσε Γκεβάρα πολέμησε, με τ’ όπλο και χωρίς αυτό. Πολέμησε τους «βασιλιάδες χωρίς στέμματα», το σύστημα τους σε όλες τις εκφράσεις του. Όπως έλεγε, χαρακτηριστικά, σε μια ομιλία του που μεταδόθηκε  από το ραδιόφωνο,  στις 20 Μαρτίου 1960 :  

«Τώρα υπάρχουν βασιλιάδες χωρίς στέμματα: είναι τα μονοπώλια, αληθινοί αφέντες ολόκληρων χωρών…»¹.

Σε επιστολή (Μάρτιος 1965) στον διευθυντή της «Μάρσα», εβδομαδιαίου εντύπου του Μοντεβίντεο, περιέγραψε, μεταξύ άλλων, την «αθλιότητα» και τη «φαυλότητα» τους:

«Οι τυφλοί νόμου του καπιταλισμού, αόρατοι για τους περισσότερους ανθρώπους, επιδρούν πάνω στο άτομο χωρίς αυτό να το αντιλαμβάνεται. Δεν βλέπει παρά ένα απέραντο ορίζοντα που φαίνεται ατελείωτος. Έτσι προσπαθεί να παρουσιάσειη καπιταλιστική προπαγάνδα την περίπτωση Ροκφέλλερ – αληθινή ή όχι –σαν ένα δίδαγμα στις δυνατότητες επιτυχίας.

Την αθλιότητα που πρέπει να συσσωρεύσεις για να προκύψει ένα τέτοιο αποτέλεσμα και το μέγεθος της φαυλότητας που προϋποθέτει μια περιουσία τόσο τεράστια, αυτά δεν εμφανίζονται στον πίνακα και δεν είναι πάντα εύκολο για τις λαϊκές δυνάμεις να διακρίνουν καθαρά τα φαινόμενα»².

Ο τίτλος του κειμένου «Είμαι από εκείνους που διακινδυνεύουν τη ζωή τους για να για να υπερασπιστούν τις αλήθειες τους») είναι από γράμμα του Τσε Γκεβάρα στους γονείς του, με ημερομηνία 5 Φεβρουαρίου 1959»³.Μια φράση που ο Τσε την έκανε πράξεις.

1.Τσε Γκεβάρα, Άπαντα ( τόμος 4) – Πολιτικά κείμενα Α ,  Εκδόσεις Καρανάση, σ.22.

2 Τσε Γκεβάρα, Άπαντα (τόμος 4) – – Πολιτικά κείμενα Α, «Ο Σοσιαλισμός και ο Άνθρωπος στην Κούβα»,  σ. 176.

3.Τσε Γκεβάρα, Άπαντα ( τόμος 5) – Πολιτικά κείμενα Β , Εκδόσεις Καρανάση, σ.248.

ημεροδρόμος