Ο Μανώλης Γλέζος στο σπίτι του στη Νάξο
Ο ήρωας της αντίστασης Μανώλης Γλέζος εξακολουθεί να αγωνίζεται για την Ελλάδα στα 93 του χρόνια - Προτείνει στάση πληρωμών.
του Hannah Roberts
Δεν υπάρχει τίποτα τόσο επίσημο όσο τα ονόματα των δρόμων
στο ορεινό χωριό της Απειράνθου, στο Κυκλαδίτικο νησί της Νάξου. "Απλά ρωτήστε για το σπίτι μου",μας είπε ο μαχητής της αντίστασης στο δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο ο Μανώλης Γλέζος.
"Λένε ότι για να επιβιώσεις στη φυλακή θα πρέπει να αγαπάς τον εαυτό σου, να τρως και να διαβάζεις. Λοιπόν εγώ ποτέ δεν αγάπησα τον εαυτό μου, δεν με ένοιαζε για το φαγητό, αλλά εγώ συνεχώς διάβαζα."
Φυσικά, όλοι γνωρίζουν το σπίτι του πιο διάσημου γιου τ’ Απεραθιού, δίπλα από το φούρνο.Ακολουθώ τη μυρωδιά περνώντας δίπλα από μια εκκλησία λαξεμένη μέσα στο βράχο, ανεβαίνω τα στριφογυριστά ασπροβαμμένα σοκάκια με τις βοκαμβίλιες, και φτάνω στην πηγή της μυρωδιάς του παραδοσιακού ψωμιού.
Ο Γλέζος – ήρωας στην Ελλάδα από τότε που ταπείνωσε τους κατακτητές Ναζί σκαρφαλώνοντας στην Ακρόπολη και κατεβάζοντας τη σημαία με τη σβάστικα το 1941 – γράφει σημειώσεις για το επόμενο βιβλίο του στην πέτρινη αυλή με την κληματαριά. Αυτή η πράξη αντίστασης, για την οποία καταδικάστηκε ερήμην εις θάνατον, ενέπνευσε αντιστασιακά κινήματα σε όλη την Ευρώπη.
Τώρα στα 93 του, με μακριά άσπρα μαλλιά, μουστάκι και καπέλο ψαρά, δια βίου ακτιβιστής και αγωνιστής της ελευθερίας, ο οποίος υπηρέτησε 12 χρόνια στη φυλακή για την αντίθεσή του στο φασισμό και τα στρατιωτικά καθεστώτα που ακολούθησαν, είναι μια επαναστατική μορφή κατ 'ευθείαν από την κεντρική σκηνή.
Ο Γλέζος ,που παραιτήθηκε το περασμένο καλοκαίρι, ήταν το πιο ηλικιωμένο μέλος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου - όπου εκπροσώπησε το αριστερό κυβερνών κόμμα του ΣΥΡΙΖΑ - σε ένα κοινοβούλιο που αποτελείται και από εθνικιστές και από νεοναζί. Τον Ιανουάριο του 2015 ζήτησε συγγνώμη για το γεγονός ότι εμπιστεύονταν τον πρωθυπουργό Αλέξη Τσίπρας,αφού η κυβέρνηση του διαπραγματεύτηκε το οδυνηρό τρίτο πακέτο διάσωσης.
"Δεν είμαι απογοητευμένος, είμαι έξω φρενών», λέει.Ο Γλέζος υποστηρίζει ότι η Ελλάδα δεν πρέπει να εξοφλήσει τα χρέη της στηριζόμενος πάνω στην – αμφιλεγόμενη – βάση ότι η Γερμανία οφείλει στην Ελλάδα 1 τρισ. σε πολεμικές επανορθώσεις.
Κάθεται στην καρέκλα του σκηνοθέτη, με ένα αυτοσχέδιο αναλόγιο στα γόνατά του, κουνάει τα χέρια σαν να διευθύνει μια ορχήστρα. "Είναι η Γερμανία που μας χρωστάει», λέει. «Τι θα έκανα; ό,τι έχω κάνει πάντα: δε θα ενέδιδα ποτέ σε μια ξένη δύναμη.”
Η λύση που προτείνει ο Γλέζος είναι να ζητηθεί μια στάση πληρωμών κατά την οποία η Ελλάδα ούτε θα δανείζεται ούτε θα αποπληρώνει μέχρι να επανέλθει σταθερότητα στην ελληνική οικονομία.
Η λύση που προτείνει ο Γλέζος είναι να ζητηθεί μια στάση πληρωμών κατά την οποία η Ελλάδα ούτε θα δανείζεται ούτε θα αποπληρώνει μέχρι να επανέλθει σταθερότητα στην ελληνική οικονομία.
Γλέζος ζει με τη σύζυγό του Γεωργία σε μια μικρή εξοχική κατοικία ενός υπνοδωματίου. Έχει δύο παιδιά: ο Νίκος, ένας πυρηνικός φυσικός και η Μαρία, είναι δασκάλα. Επιμένει στην αφήγηση της ιστορίας του, στο δικό του χρόνο. «Περίμενε», απαντά συχνά αλλά με το μετρημένο βήμα κάποιου που έχει δει σχεδόν έναν αιώνα να ξεδιπλώνονται μπροστά του.
Αγαπημένο πράγμα
Στον τοίχο στο σπίτι του Γλέζου είναι ένα σπαραξικάρδιο μήνυμα αποχαιρετισμού από τον μικρότερο αδελφό του Νίκο στη μητέρα τους, γραμμένο στο εσωτερικό πανί του κράνους του. Γράφει: «Αγαπητή μητέρα, έχω φιλήσει και να σας αγκαλιάσει. Σήμερα θα εκτελεστεί, πτώση για τον Γρ.ΑΝΘΡΩΠΟΙ ". Ο Γλέζος επισημαίνει ότι η διατύπωση περιέχει ένα κρυφό μήνυμα."Έλληνες" ήταν συντετμημένη και "άνθρωποι" κεφαλαιοποιηθεί για να δείξει ότι ο Νίκος δεν πέθαινε για μια εθνικιστική αυταπάτη, αλλά και για τις αιτίες της δικαιοσύνης, της ελευθερίας και της αυτοδιάθεσης παντού.
Γεννήθηκε σε αυτό το χωριό, που έχει πληθυσμό 1.000 κατοίκων και υπάρχουν έξι οικογένειες με το όνομα Γλέζος - «η δική μας είναι η μεγαλύτερη" λέει.
Το πέτρινο δάπεδο ακίνητο, το οποίο έχει στην κατοχή για 20 χρόνια, είναι μάλλον αυστηρό. Μία περουβιανή κουβέρτα είναι καρφωμένη στον τοίχο της κρεβατοκάμαρας, όπου ένα πλαίσιο σιδερένιου κρεβατιού είναι καλυμμένο με ένα λαϊκό κάλυμμα.
Το πέτρινο δάπεδο ακίνητο, το οποίο έχει στην κατοχή για 20 χρόνια, είναι μάλλον αυστηρό. Μία περουβιανή κουβέρτα είναι καρφωμένη στον τοίχο της κρεβατοκάμαρας, όπου ένα πλαίσιο σιδερένιου κρεβατιού είναι καλυμμένο με ένα λαϊκό κάλυμμα.
Πάνω από ένα τεράστιο τζάκι είναι ένα γουδοχέρι σιδήρου και κονίαμα, ένα μπρίκι και ένας παραδοσιακός μύλος του καφέ. Μαύρο-άσπρο-και φωτογραφικά πορτραίτα, συμπεριλαμβανομένων του παππού του με ένα παραδοσιακό φέσι καπέλο, διακοσμούν ένα τοίχο.
Ο παππούς Γλέζος ήταν γιδοβοσκός και ένας έμπειρος επαγγελματίας της λαϊκής ιατρικής. Η μέθοδός του για την τοποθέτηση ενός εξαρθρωμένου ισχίου πίσω στη θέση του ήταν αντισυμβατική για να πούμε το λιγότερο: δένει τα πόδια του ασθενούς γύρω από ένα άλογο που είχε στερηθεί το νερό για τρεις μέρες και τρέφονταν με καλαμπόκι με αλάτι. "Το άλογο τρελάθηκε,αλλά η κοιλιά του διογκώθηκε και το ισχίο επέστρεψε στη σωστή θέση του. "
Λόγω αυτής της «ιατρικής» παράδοσης, η οικογένεια προόριζε τον Γλέζο να γίνει γιατρός. Πήγε στην Αθήνα,σε ηλικίας 13 ετών, εργάζεται μετά το σχολείο σε μια φαρμακευτική εταιρεία. Ακόμα κι έτσι, η οικογένεια δεν μπορούσε να αντέξει οικονομικά τις αμοιβές στην ιατρική σχολή κι έτσι διάβασε την οικονομία.
Εγώ δεν υποστηρίζω αυτή την πολιτική. . . Αν τη σημαία της ΕΕ πετούσαν σε αυτό το χωριό, θα το γκρεμίζαμε σήμερα
Η διαμόρφωσή του ως πολιτικού ριζοσπάστη ήταν τυχαία.Ένα αγόρι έφτασε στην τάξη του από τα νησιά της Δωδεκανήσου, που προσαρτάται από τον Μουσολίνι, που είχε επιβάλει μια πολιτική Italianisation. «Πέντε από εμάς τα αγόρια υπέγραψαν όρκο στο αίμα για την απελευθέρωση της Δωδεκανήσου από τους φασίστες».
Λίγο αργότερα, είδαν έναν δάσκαλο καύση κομμουνιστική βιβλία, και, περίεργο, αποφάσισε να βρει αντίγραφα. «Βρήκαμε έχουμε συμφωνήσει με τις ιδέες τους. Έτσι, η ομάδα μας πήρε την πατριωτική και αντι-φασιστικές ιδέες χωρίς κανείς να τους εξηγήσει σε εμάς. "
Πάρα πολύ νέος για να πολεμήσουν, όταν άρχισε ο πόλεμος, που έγινε μια μικρή ανεξάρτητη κύτταρο αντίστασης. "Δεν ξέραμε πώς να κάνουμε τις βόμβες, αλλά έχουμε αυτοσχέδιες με βενζίνη και τις χημικές ουσίες από το φαρμακευτικό εργαστήριο."
Όταν οι Ναζί κατέλαβαν την Αθήνα τον Απρίλιο του 1941, υψώνεται μια τεράστια σβάστικα στην Ακρόπολη.Ο Γλέζος και ο φίλος του, ο Απόστολος Σάντας, ήταν αποφασισμένοι να αφαιρέσει τη σημαία καθώς «προσέβαλε όλα τα ανθρώπινα ιδεώδη».
Σε ένα βιβλίο της βιβλιοθήκης, θα διαβάσετε για μια σπηλιά που οδηγεί στην κορυφή της Ακρόπολης, ένα μυστικό πέρασμα που χρησιμοποιούνταν στους αρχαίους χρόνους. Την νύχτα χρειάστηκαν αρκετές ώρες για να φτάσουμε το κοντάρι και γκρεμίσουμε τη σημαία.
Ο Γλέζος θυμάται έντρομη τη μητέρα του να περιμένει επάνω στο σπίτι. "'Που ήσουν?' ήθελε να ξέρει. Της έδωσα ένα κομμάτι της σημαίας. Δεν είπε τίποτα, αλλά αγκάλιασε και με φίλησε. Ήξερε."
Ο Γλέζος θυμάται έντρομη τη μητέρα του να περιμένει επάνω στο σπίτι. "'Που ήσουν?' ήθελε να ξέρει. Της έδωσα ένα κομμάτι της σημαίας. Δεν είπε τίποτα, αλλά αγκάλιασε και με φίλησε. Ήξερε."
Κατά τη διάρκεια των τεσσάρων δεκαετιών,ο Γλέζος έχει φυλακιστεί πολλές φορές από τους Γερμανούς, τους Ιταλούς και, στη συνέχεια, από την ελληνική δεξιά και στρατιωτικές κυβερνήσεις. Βασανίστηκε και έμεινε σε απομόνωση. "Λένε ότι για να επιβιώσεις στη φυλακή θα πρέπει να αγαπάς τον εαυτό σου, να τρως και να διαβάζεις. Λοιπόν εγώ ποτέ δεν αγάπησα τον εαυτό μου, δεν με ένοιαζε για το φαγητό, αλλά εγώ συνεχώς διάβαζα. "
Βιβλία - με σκληρό εξώφυλλο - αρχαίων και μοντέρνων φιλοσόφων είναι στοιβαγμένα σε έναν ξύλινο πάγκο και σε ένα τακτοποιημένο γραφείο δίπλα από ένα κινητό τηλέφωνο της δεκαετίας του ΄80.
Ένα από τα πολλά βιβλία που ο Γλέζος έχει δημοσιευθεί αφηγείται την ιστορία του νεότερου αδελφού του Νίκου, ο οποίος εκτελέστηκε από τους Ναζί το 1944 ως μαχητής της αντίστασης. Η τραγωδία αυτή επιβεβαίωσε το πεπρωμένο του Γλέζου.Θα συνεχίσω να αγωνίζομαι για την ελευθερία όλης της ζωής μου, στο όνομα των νεκρών συντρόφων μου.
Μετά την αποχώρηση των Γερμανών από την Αθήνα το 1943, η Βρετανία υπό το φόβο της επικράτησης του κομμουνισμού, στράφηκε εναντίον των ανταρτών συμμάχων της, μια κίνηση που παραλίγο να οδηγήσει στη δολοφονία του Τσόρτσιλ.
Οι σύντροφοι του Γλέζου σχεδίασαν μια έκρηξη στο βρετανικό αρχηγείο, ο ίδιος ο Γλέζος κρατούσε το καλώδιο με το φυτίλι μέσα στους υπονόμους. Αλλά ακριβώς πριν την πυροδότηση, έφτασε απρόσμενα ο Τσόρτσιλ. Με τον ήρεμο τρόπο του, ο Γλέζος θυμάται: “Δε μου φάνηκε καλή ιδέα να δολοφονήσω έναν από τους ‘ Τρεις Μεγάλους’.”
Οι σύντροφοι του Γλέζου σχεδίασαν μια έκρηξη στο βρετανικό αρχηγείο, ο ίδιος ο Γλέζος κρατούσε το καλώδιο με το φυτίλι μέσα στους υπονόμους. Αλλά ακριβώς πριν την πυροδότηση, έφτασε απρόσμενα ο Τσόρτσιλ. Με τον ήρεμο τρόπο του, ο Γλέζος θυμάται: “Δε μου φάνηκε καλή ιδέα να δολοφονήσω έναν από τους ‘ Τρεις Μεγάλους’.”
Ξύλινα παραθυρόφυλλα αποκλείουμε από το δυνατό ήλιο σε κλειστούς χώρους, αλλά οι φυτό γεμάτο διπλασιάζει βεράντα, καθιστικό, και τους φίλους επανειλημμένα πτώση της για την ισχυρή καφέ κατά τη διάρκεια της επίσκεψής μου. Ο Γλέζος απολογείται για τσιμπολόγημα σε κριτσίνια: είμαι διαβητικός.
Παρά την ηλικία του, έχει παραμείνει πιστός στην αποστολή του να αγωνιστεί για την ελληνική αυτονομία. Στην ηλικία των 89 του έριξαν δακρυγόνα το 2011 σε μια διαμαρτυρία κατά της λιτότητας. Το 2014 εισήλθε στο κοινοβούλιο της ΕΕ, κερδίζοντας προσωπικά 430.000 ψήφους, περισσότερους από οποιοδήποτε άλλο υποψήφιο.
Παρά την ηλικία του, έχει παραμείνει πιστός στην αποστολή του να αγωνιστεί για την ελληνική αυτονομία. Στην ηλικία των 89 του έριξαν δακρυγόνα το 2011 σε μια διαμαρτυρία κατά της λιτότητας. Το 2014 εισήλθε στο κοινοβούλιο της ΕΕ, κερδίζοντας προσωπικά 430.000 ψήφους, περισσότερους από οποιοδήποτε άλλο υποψήφιο.
Γλέζος υποστήριξε αρχικά την ΕΕ, λέει, «αλλά δεν είναι αυτή η πολιτική - απολυταρχία, δικτατορία. Αν τη σημαία της ΕΕ πετούσαν σε αυτό το χωριό, θα το γκρεμίζαμε σήμερα. "
Τότε γιατί συμμετείχε σε ένα θεσμό τον οποίο αποκαλεί αντιδημοκρατικό; Ο Γλέζος λέει ότι κατάφερε να πετύχει μια αλλαγή εκ των έσω. Στον αποχαιρετιστήριο βουλευτικό λόγο του, απήγγειλε στα αρχαία ελληνικά ένα στίχο του Ευριπίδη, στον οποίο ο Θησέας ανακηρύσσει την Αθήνα ελεύθερη πόλη, ελεύθερη από την Τυραννία και πλέον διοικούμενη από τους πολλούς.
Ο ίδιος δεν έχει σχέδια να επιβραδύνει. Το επόμενο έτος θα δημοσιεύσει τέσσερα βιβλία, μεταξύ των οποίων ένα για την κοινωνική κινητοποίηση και ένα ιστορικό με ακρωνύμια. Ο ίδιος σχεδιάζει να εκδώσει περισσότερα από 37 βιβλία."Ελπίζω να ζήσω αρκετά μεγάλο χρονικό διάστημα», λέει. «Η ζωή του χρωστάει 12 χρόνια, λόγω του χρόνου του στη φυλακή», λέει η Γεωργία.
Γλέζος ήταν δήμαρχος της Απειράνθου δύο φορές, το 1997-98 και το 1998-1999, όταν προσπάθησε να κάνει κάθε απόφαση με άμεση δημοκρατία αρχαία-αθηναϊκό στυλ. Ένας χάρτης του αρχαίου κόσμου είναι μεταξύ των πολλών κρέμεται στο δωμάτιό του, συμπεριλαμβανομένου ενός χάρτη της Πάρου, την πατρίδα της μητέρας του.Μια Σοβιετική αφίσα κρέμεται παράλληλα.
Καθώς με ξεπροβοδίζει από το χωριό, περνώντας από την καφετέρια ο Μανώλης Γλέζος, μια γυναίκα βγαίνει στο παράθυρο και φωνάζει: “Να είσαι ευλογημένος! Να σε έχει η Παναγιά καλά!”.
Η προστασία της Παναγίας θα φανεί αρκετή από μόνη της... καθώς ο Μανώλης Γλέζος παραμένει η μόνη ελληνική πολιτική προσωπικότητα χωρίς αστυνομική προστασία.
Η προστασία της Παναγίας θα φανεί αρκετή από μόνη της... καθώς ο Μανώλης Γλέζος παραμένει η μόνη ελληνική πολιτική προσωπικότητα χωρίς αστυνομική προστασία.
Φωτογραφίες: Γιάννης Καρπούζης
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Για πες