Ζητήματα-φωτιά ανάβει η πώληση του ΟΛΠ

Γράφει ο Νίκος Σβέρκος

Η πώληση του μεριδίου του ΟΛΠ στους υποψήφιους ιδιώτες επενδυτές, όπως επανειλημμένα έχει αναδείξει η «Εφ.Συν.», έχει πολλά «θολά» σημεία. Από το ύψος του τιμήματος της παραχώρησης μέχρι τις εκτάσεις-φιλέτα που θα λάβει ως «προίκα» ο αγοραστής, οι ενστάσεις και οι αντιδράσεις είναι πολλές και κάθε μέρα εντείνονται. 

Παράλληλα όμως, φαίνεται ότι ο σχεδιασμός του ΤΑΙΠΕΔ υπερβαίνει κατά πολύ μια απλή ιδιωτικοποίηση. Ο χάρτης και τα στοιχεία που δίνουμε σήμερα στη δημοσιότητα αποκαλύπτουν το σχέδιο να κατασκευαστεί στην ευρύτερη παραλιακή περιοχή της Β’ Πειραιά ένα έργο «φαραωνικό» με όλη τη σημασία της λέξης, που ενέχει επιπρόσθετους κινδύνους για τον πολιτισμό και την οικονομία.

Στον χάρτη που παρατίθεται (Κάντε κλικ πάνω στην εικόνα για να δείτε ολόκληρο τον χάρτη) έχουν σκιαστεί με διαφορετικά χρώματα οι «επίμαχες» περιοχές. Αφενός με κίτρινο χρώμα έχουν επισημανθεί οι περιοχές του παραλιακού μετώπου που σχεδιάζεται να παραχωρηθούν στον επενδυτή.

Οπως είχαμε αναφέρει στην ιστοσελίδα μας και στο φύλλο της 2/10/2015 («Πανστρατιά για το λιμάνι»), το ΤΑΙΠΕΔ είχε στόχο να πουλήσει συνοδευτικά στους ιδιώτες σχεδόν ολόκληρο το τοπικό παραλιακό μέτωπο. Σύμφωνα με πληροφορίες, προχωρούν πλέον οι συζητήσεις για να δοθεί το παραλιακό τμήμα του «Ορμου Σφαγείων» στους δήμους, ώστε να εξασφαλιστεί μια μικρή δίοδος των παρακείμενων δήμων στη θάλασσα. Οι τελικές αποφάσεις θα έχουν γνωστοποιηθεί την Παρασκευή.

Η περαιτέρω σήμανση στον χάρτη δείχνει όμως ότι ακόμα και αυτή η μικρή δίοδος προς τη θάλασσα πιθανότατα καθίσταται «δώρον άδωρον» αν αναλογιστεί κανείς τι σχεδιάζεται για την ευρύτερη περιοχή. Με ροζ χρώμα έχουν σημανθεί οι μελλοντικές προβλήτες και τα σχετικά έργα και η πρώτη ματιά επιβεβαιώνει ότι το σχέδιο επέκτασης του λιμανιού θα μετατρέψει την περιοχή σε μια απολύτως εντατικοποιημένη ζώνη πλεύσης και κατάπλου.

Αφενός στο νότιο τμήμα σχεδιάζεται η κατασκευή νηοδόχου στα δυτικά της ακτής Θεμιστοκλέους σε δύο φάσεις, με πληροφορίες να μιλούν για επικείμενο ελλιμενισμό κρουαζιερόπλοιων. Αφετέρου στο βόρειο τμήμα σχεδιάζεται ξεχωριστή νηοδόχος, που θα εκτείνεται πέραν της περιοχής των Πρώην Λιπασμάτων, με τις σχετικές πληροφορίες να μιλούν μια ελλιμενισμό των λεγόμενων «mega-yachts». Ακόμα μεγαλύτερο ενδιαφέρον όμως παρουσιάζουν οι ροζ «λωρίδες» εκατοντάδων μέτρων, που εμφανίζονται είτε αυτόνομα μέσα στη θάλασσα, είτε κατά μήκος της παραλίας στο βόρειο τμήμα, είτε ξεκινώντας από το βόρειο κομμάτι εκτεινόμενο στη θάλασσα.

Σχετική μελέτη

Τα προβλήματα από αυτόν τον σχεδιασμό μπορούν να αναζητηθούν σε σχετική μελέτη που είχε εκπονήσει το Εργαστήριο Λιμενικών Εργων της Σχολής Πολιτικών Μηχανικών του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου για λογαριασμό του ΟΛΠ τον Ιούλιο του 2011. Η μελέτη ερευνούσε την «κυματική διαταραχή» της ευρύτερης περιοχής και αναζητούσε τη βέλτιστη λύση για τη μείωσή της, ώστε να καταστεί ασφαλής η λειτουργία των σχετικών νηοδόχων.

Οι συντάκτες της μελέτης επισήμαιναν ότι η νότια περιοχή χρειάζεται «περαιτέρω προστασία από τους κυματισμούς, εφόσον πρόκειται να κατασκευαστούν εκεί νέα κρηπιδώματα για πλοία ακτοπλοΐας», εξ ου και «κρίνεται απαραίτητη η κατασκευή του κυματοθραύστη».

Αντίστοιχα, κατέληγε ότι για τη νηοδόχο που θα δεχτεί κρουαζιερόπλοια «από τα πειράματα προέκυψε ότι η αρχικά προταθείσα στάθμη στέψης του προστατευτικού τοίχου στα +4,50m (μέτρα) δεν επαρκεί», συμπληρώνοντας σε άλλο σημείο ότι σύμφωνα με τα δεδομένα «θα απαιτείτο στάθμη στέψης του προστατευτικού τοίχου περίπου στα +9.00m, ώστε να είναι ασφαλές το εσωτερικό τμήμα του προσήνεμου μόλου».

Συνυπολογίζοντας δε τις διάφορες εναλλακτικές λύσεις σημείωνε ότι «η στάθμη στέψεως του προστατευτικού τοίχου του μόλου προτείνεται να είναι στα +7.50m». Αναφορικά δε με το ενδιάμεσο κομμάτι τοίχου στο μέσον της θάλασσας, πρότεινε μικρές αλλαγές, ενώ σχετικά με το βόρειο κομμάτι πρότεινε τα σχετικά τμήματα «να ανασχεδιαστούν είτε με δραστική μείωση του μήκους κρηπιδώσεων είτε με ριζική αλλαγή της διάταξής τους».

Με δεδομένα τα παραπάνω γίνεται αντιληπτό ότι στη σημερινή μελέτη του ΤΑΙΠΕΔ προβλέπεται η κατασκευή τοίχων και κυματοθραυστών ύψους πολλών μέτρων. Το απλοϊκό ερώτημα που γεννάται είναι τι θα αντικρίζει κανείς σε λίγα χρόνια αν σταθεί στον «Ορμο Σφαγείων». Πιθανότατα κρουαζιερόπλοια από τη μια πλευρά, «mega-yachts» από την άλλη και στην ευθεία τοίχους πολλών μέτρων σε μήκος και ύψος.

Ποιος θα περίμενε ότι η παραχώρηση του ΟΛΠ στους ιδιώτες θα έθετε σε κίνδυνο ακόμα και αρχαία ή νεότερα μνημεία της περιοχής; Κι όμως, το υπουργείο Πολιτισμού απέστειλε στον υπουργό Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής στις 7 Οκτωβρίου επιστολή με την οποία υπογράμμιζε τους κινδύνους που ελλοχεύουν για τουλάχιστον 28 μνημεία από την εν λόγω πώληση. Η συγκεκριμένη επιστολή κοινοποιήθηκε επίσης στον υπουργό Επικρατείας για τον Συντονισμό του Κυβερνητικού Εργου, τον υπουργό Οικονομικών, τον αντιπεριφερειάρχη Πειραιά, τους δημάρχους Πειραιά, Κερατσινίου-Δραπετσώνας και Περάματος, τον ΟΛΠ και το ΤΑΙΠΕΔ.

Αρχαιολογικοί χώροι και μνημεία

Στο έγγραφο αναφέρεται χαρακτηριστικά ότι «στην επίμαχη περιοχή βρίσκονται οι κάτωθι αρχαιολογικοί χώροι και αρχαία μνημεία»: ο αρχαιολογικός χώρος της Ηετιώνειας Πύλης, τμήματα του αρχαίου τείχους του Πειραιά, ο αρχαιολογικός χώρος Αμπελακίων και Κυνόσουρας και το φερόμενο ταφικό μνημείο του Θεμιστοκλή. «Εντός της εν λόγω περιοχής, καθώς και σε άμεση γειτνίαση με αυτήν εντοπίζονται νεότερα μνημεία που αποτελούν τοπόσημα για την πόλη» σημείωνε ο συντάκτης του εγγράφου, φέροντας ως παράδειγμα το συγκρότημα της Σχολής Ναυτικών Δοκίμων ή τα κατάλοιπα του πρώτου φάρου, που οικοδομήθηκε το 1837, ενώ πρόσθετε ότι «εντός της χερσαίας ζώνης του λιμένα του Πειραιά βρίσκεται η ονομαζόμενη Πολιτιστική Ακτή Πειραιά, έκτασης 180.000 τ.μ.».

Ο αρμόδιος κορυφαίος υπηρεσιακός παράγοντας ζητούσε από τα εμπλεκόμενα μέρη «να εξαιρεθούν της όποιας συναλλαγής τα αρχαία μνημεία που βρίσκονται εντός των ορίων της χερσαίας ζώνης του λιμένα», να «εξαιρεθεί της συναλλαγής η περιοχή της Πολιτιστικής Ακτής στο σύνολό της» και οποιαδήποτε δραστηριότητα στην εν λόγω περιοχή «να τύχει της έγκρισης του ΥΠΠΟΑ».

Η πώληση του ΟΛΠ φέρει όμως και έναν πρόσθετο, οικονομικό αυτή τη φορά, κίνδυνο. Πέραν της πρόβλεψης στο πολυνομοσχέδιο που σηματοδοτεί την απαλλαγή του μελλοντικού επενδυτή από δημοτικά τέλη (βλ. το σχετικό ρεπορτάζ), μεθοδεύεται, σύμφωνα με πληροφορίες, και η απαλλαγή του μελλοντικού επενδυτή από το να καταβάλλει μίσθωμα στο Δημόσιο.

Μία από τις κύριες πηγές εσόδων του ελληνικού Δημοσίου ήταν τα προηγούμενα έτη το καταβληθέν ενοίκιο της παραχώρησης των προβλητών, ποσό το οποίο καρπώνεται ο ΟΛΠ. Σύμφωνα με πληροφορίες, το σχετικό ποσό ανερχόταν το 2014 σε 36,4 εκατ. ευρώ, ενώ η πρόβλεψη για το 2018 έφερε το σχετικό ποσό στα 75 εκατ. ευρώ και για το 2021 στα 110 εκατ. ευρώ. Στο σύνολο της 35ετίας το εγγυημένο αντάλλαγμα θα έφτανε τα 4,3 δισ. ευρώ.

Φαίνεται όμως ότι υπάρχει ο κίνδυνος αυτό το ποσό να χαθεί, αφού, αν δεν υπάρξει αλλαγή στη σχετική νομοθεσία, ο νέος ιδιοκτήτης ενδέχεται να λαμβάνει εκείνος το ενοίκιο. Αν μάλιστα κερδίσει τον επικείμενο διαγωνισμό η κινεζική Cosco, τότε είναι πιθανόν να καταβάλλει ενοίκια που θα εισπράττει η ίδια επιχείρηση!

Η όλη στρέβλωση, σύμφωνα με γνωρίζοντες τα του λιμένα, οφείλεται στο ότι το Δημόσιο έχει παραχωρήσει το ενοίκιο στον ΟΛΠ και όχι στον Κρατικό Προϋπολογισμό και αρκείται να λαμβάνει μόνο το 2% επί του ετήσιου τζίρου του ΟΛΠ. Αντί δηλαδή το Δημόσιο για το 2014 να λαμβάνει απευθείας 36,4 εκατ. ευρώ, εισπράττει μόλις 2 εκατ. ευρώ! Αυτό που μπορεί να αναστρέψει την εν λόγω ρύθμιση, που, σύμφωνα με ασφαλείς πληροφορίες, περιλαμβάνεται και στη Σύμβαση Παραχώρησης του ΟΛΠ, είναι να υπάρξει νομοθετική ρύθμιση με την οποία θα εξαιρείται το ενοίκιο από την «προίκα» του προς πώληση Οργανισμού. Το αν θα το πράξει, απομένει να εξακριβωθεί...

Διαβάστε σχετικά:

 Τα «φιλέτα» του ΟΛΠ, που θέλει να ιδιωτικοποιήσει το ΤΑΙΠΕΔ (χάρτης)

https://www.efsyn.gr