ΠΟΛΥΤΙΜΑ ΚΑΙ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΑ - Η Πυροστιά

Σε τούτη την ενότητα, ΠΟΛΥΤΙΜΑ ΚΑΙ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΑ έχω αναφερθεί και θ’ αναφερθώ σε πολλά εργαλεία και σκεύη που χρησιμοποιήθηκαν σε παλιότερες εποχές και εξυπηρέτησαν τα νοικοκυριά παλιά, ξεκινώντας από τα απλούστερα, μέχρι τα πιο σύνθετα σιγά-σιγά. . . .

Κι επειδή όλα τούτα είναι ξεχασμένα πράγματα, καλό θα είναι όσοι γνωρίζουν κάτι περισσότερο για αυτά, να πουν τη γνώμη τους για να συμπληρωθεί η εικόνα του κάθε εργαλείου ή σκεύους, και να μείνει στους κατοπινούς κατά πως πρέπει. Και αφού αυτά τα εργαλεία και τα σκεύη ήταν κάποτε κομμάτια της ζωής μας στα χωριά, και ζήσαμε, και μεγαλώσαμε παρέα με αυτά, δε θα πρέπει να πούμε δυο κουβέντες για να μείνουν;

Έτσι σήμερα πήρε σειρά ένα ταπεινό και αφανές βοηθητικό οικιακό σκεύος, η μάλλον εργαλείο θα το έλεγα, αλλά ένα ιδιότροπο όμως εργαλείο που η θέση του ήταν πάντα βοηθητική και υποστηρικτική για το κάθε μορφής μαγείρεμα. 

Η Πυροστιά 

Αυτή αποτελούνταν από τρεις μικρές σιδερόβεργες κολλημένες μεταξύ τους στις άκρες τους έτσι που να σχηματίζουν ένα τρίγωνο, με τρία πόδια πάλι από το ίδιο υλικό. Τα πόδια εκεί που πατούσαν, συνήθως ήταν λίγο στραβωμένα προς τα έξω και πλατύτερα, σαν πέλμα να πούμε, για να είναι σταθερή, να μην «τραμπαλίζει» και επέλθουν τα χειρότερα, δηλαδή να χυθεί  το φαί. 

Παλιότερα  τις πυροστιές τις έφκιαναν οι παραδοσιακοί χαλκιάδες (σιδεράδες)  στο αμόνι, από κομμάτια σίδερο, Αργότερα κυκλοφόρησαν οι «έτοιμες» από στρόγγυλες σιδερόβεργες. Ήταν αρκετά ανθεκτικές οι Πυροστιές και η μόνη φθορά τους συνήθως γίνονταν στα πόδια εκεί που πατούσαν, γιατί ήταν και πιο λεπτά, και απ’ τη φωτιά φθείρονταν νωρίτερα από το πάνω μέρος.

Και η Πυροστιά κάποτε, ήταν απαραίτητη σε κάθε σπίτι, μέχρι που περιορίστηκε η χρήση της όταν κυκλοφόρησαν οι γκαζιέρες και οι πλαγιαστές οι σόμπες οι «Μασίνες» στις οποίες εκτός της ζέστας, οι νοικοκυρές μπορούσαν να μαγειρέψουν επάνω τους χωρίς πυροστιά, αλλά και να ψήσουν στο θάλαμο - φούρνο, με την πόρτα που υπήρχε στο αριστερό της μέρος. 

Το τελικό χτύπημα όμως η Πυροστιά το δέχτηκε από το Πετρογκάζ και πολύ αργότερα, από την ηλεκτρική κουζίνα. Και μετά απ’ όλα αυτά, οι Πυροστιές κρεμάστηκαν στις αποθήκες και στα κατώγια, με τα πόδια προς τα έξω να χαζεύουν τα ντουβάρια, και να κάνουν τα ποντίκια σ’ αυτές γυμναστικές επιδείξεις. 

Εκεί στέκονται οι Πυροστιές που βγήκαν στη σύνταξη και στην εφεδρεία σε πολλά χωριά ακόμα και σήμερα, ένας κρίκος για τους μεγαλύτερους  που τους δένει με πρόσωπα μιας άλλης εποχής, και μια απορία για τους περίεργους πιτσιρικάδες να ρωτάνε για την προέλευση και τη χρησιμότητά τους.

Εκείνο όμως που έχει χαραχτεί στη μνήμη μου, απ’ αυτό το χρησιμότατο για την εποχή του εργαλείο, ήταν όταν έβαναν οι Μανάδες μας πλύση για όλα τα ρούχα τού σπιτιού και μάλιστα εκεί προς την άνοιξη που έπλεναν και τα χοντρόρουχα τα χειμωνιάτικα και τα σκεπάσματα, στο ξεσκέπαστο τότε στο Αγγελόκαστρο ρέμα που διέσχιζε το χωριό. Έστηναν τις μεγάλες πυροστιές κοντά στο νερό, όπου βόλευε το μέρος, κι’ εκεί ζέσταιναν το νερό, βάζοντας επάνω τους το μεγάλο καζάνι στη φωτιά.

Μπούτιβας Κώστας – Καστρινός