Από το γήπεδο στο μέτωπο - Φόρος τιμής στους ήρωες ποδοσφαιριστές του ’40 (φωτο)

Τον Οκτώβριο του 1940 το πρωτάθλημα Θεσσαλονίκης ήταν σε εξέλιξη πριν η Ιταλία του Μουσολίνι απαιτήσει από την Ελλάδα την παράδοση της και πάρει ως απάντηση το ΟΧΙ. Ο ΠΑΟΚ στις 20 Οκτωβρίου που έγινε η 4η και τελευταία αγωνιστική επικράτησε με 2-1 του Μακεδονικού.

Η έναρξη του πολέμου έφερε την γενική επιστράτευση και φυσικά το τέλος κάθε αθλητικής δραστηριότητας. Οι ποδοσφαιριστές του ΠΑΟΚ παρουσιάστηκαν στο στρατό και δύο από αυτούς έδωσαν τη ζωή τους στη μάχη.

Ο τερματοφύλακας Νίκος Σωτηριάδης και ο αμυντικός Γιώργος Βατίκης. Είναι ανάμεσα στους τέσσερις που πρωταγωνιστούσαν στα ελληνικά γήπεδα και άφησαν την τελευταία τους πνοή στο μέτωπο.

Ο Σπύρος Κοντούλης της ΑΕΚ και ο Μίμης Πιερράκος του Παναθηναϊκού ήταν οι άλλοι δύο.Μάλιστα, στον τελικό του Κυπέλλου Ελλάδος του 1939 ανάμεσα στον ΠΑΟΚ και την ΑΕΚ έβγαλαν όλοι οι ποδοσφαιριστές μαζί μια αναμνηστική φωτογραφία και οι Βατίκης - Κοντούλης είναι ο ένας δίπλα στον άλλο και ο Νίκος Σωτηριάδης ακριβώς από κάτω τους.

Αρκετά χρόνια μετά το τέλος του πολέμου, ο νεαρός αθλητικός συντάκτης Μίμης Παπαναγιώτου που αργότερα έγινε προϊστάμενος του γραφείου Τύπου της Προεδρίας της Δημοκρατίας, έγραψε παραστατικά τις λεπτομέρειες για τους “Τραγικούς Ηρωες” του πολέμου του 1940.

Τα αποσπάσματα είναι από την εφημερίδα “Αθλητική Ηχώ” και έχει διατηρηθεί το ύφος και η ορθογραφία της εποχής.

  ΝΙΚΟΣ ΣΩΤΗΡΙΑΔΗΣ 
(28/01/1941, ετών 32)
Ετος γέννησης: 1908 (Μουδανιά)
Ομάδες: Λευκός Αστήρ, ΠΑΟΚ (1932-1941)

Βιέννη, λίγο μετά την κήρυξη, κουβέντα με τον φίλο του, Μανώλη Καρούση: «Ηταν για πρώτη φορά δύσθυμος. Αναψε τσιγάρο, φύσηξε τον καπνό. ‘Εχω μια ανησυχία. Ο πόλεμος… Φεύγουμε για Μέτωπο. Ποιος ξέρει… Αν δεν γυρίσω, Μανώλη…’». Ο Καρούσης σάστισε. Διάολε, ο Νίκος δεν φοβότανε ποτέ. Ο μόνος, έλεγαν, που είχε τα άντερα να βουτάει στα πόδια του «τανκ», Κλεάνθη Βικελίδη…

Ξημερώματα 28ης Ιανουαρίου 1941, Κλεισούρα. Παραμονές της γενικής επίθεσης του 50ού Συντάγματος Πεζικού. «Ο λοχίας Νίκος Σωτηριάδης με την ομάδα του μετράει τις ώρες. Σκάει ένας όλμος. Δεύτερος… ‘Να πάρη, θα μας χαλάσουν τα σχέδια οι φρατέλοι’. Αρπάζει μια χειροβομβίδα. ‘Τι κάνεις λοχία; Να σε φάνε τζάμπα, σαν ορτύκι;’» Το πολυβόλο σωπαίνει… «Κοντεύει να φέξη. Ο λοχίας γυρίζει σε έναν φαντάρο: ‘Στείλε χαιρετίσματα, πριν ξεκινήσουμε, στον Θεσσαλονικιό, τον Σουγιουλτζή’». Σάλπισμα, επίθεση…

«Πηδάει από το χαράκωμα. Το τμήμα του, στους πρόποδες υψώματος της Τσέροβας. Ψηλά, οι Ιταλοί έχουν εγκατεστημένα πυροβολεία. Οι κάννες ξερνούν φωτιά και σίδερο. Bουτάει σε μια τρύπα, που έχει κάνει στη γη μία οβίδα. Καλύπτεται, εξετάζει. Ξαναμμένος από το μεθύσι του μπαρουτιού, εξορμά. Μια ριπή σφυρίζει, ξαναπέφτει μπρούμυτα στην τρύπα. Δεν κρατιέται πια. ‘Απάνω τους, παιδιά. Αέρα’… Η μοιραία στιγμή. Καθώς σηκώνεται στα γόνατα, η ριπή τού γαζώνει το στήθος». Είκοσι δύο μέρες πριν, οι δικοί του είχαν πάρει το τελευταίο γράμμα. Η μάνα, η αδελφή του (μαζί έμεναν, στην Ακροπόλεως), η αρραβωνιαστικιά του, Μάρω Οικονόμου…

ΓΙΩΡΓΟΣ ΒΑΤΙΚΗΣ
(17/11/1940, ετών 22)
Ετος γέννησης: 1918 (Θεσσαλονίκη)
Θέση: Αριστερός οπισθοφύλακας
Ομάδα: ΠΑΟΚ

Μοράβας, 17 Νοεμβρίου 1940… «Μέρες τώρα, μάχη σκληρή. Εφτά φορές στην ίδια μέρα το ύψωμα 1878, καταλαμβάνεται και ανακαταλαμβάνεται. Η διαταγή του επιτελείου, αμετάκλητη: πρέπει να παρθή, να πάρουμε σίγουρα την Κορυτσά. Η 573η μονάς πυροβολητών ενισχύει το 27ον Σύνταγμα Κοζάνης. Διοικητής μίας πυροβολαρχίας της, ο έφεδρος ανθυπασπιστής, Γιώργος Βατίκης». Είχε μόλις βγει από τη Σχολή Εφέδρων της Σύρου… «Απόγευμα, άλλη μια επίθεσις. Ο νεαρός ανθυπασπιστής, αχρηστεύει με πυροβόλα δύο βασικές εστίες αμύνης των Ιταλών. Και κατορθώνει να στήση το πολυβόλο του στην κορυφή του υψώματος. Εκεί ψηλά, με 10 πολυβολητάς του. Οι Ιταλοί χτυπάνε. Ο πρώτος πολυβολητής πέφτει.

Ο δεύτερος…». Μένουν έξι… «Νοιώθει πόνο στον ώμο. Ψαύει με τα δάκτυλα. Κατακόκκινα. Κάποια σφαίρα. Τσουρουφλάει τη σάρκα. Μα μένει εκεί, πρώτη γραμμή. Νέα φωτιά…». Μένουν πέντε, τρεις… «Λυσσασμένος, ορμάει στο πυροβόλο, βάλη μόνος του. Η μοίρα το ‘φερε να μείνη τελευταίος. Οι στρατιώτες του έπεσαν μέχρις ενός. Το σούρουπο, έφθασαν οι ενισχύσεις. Οταν ανέβηκαν, με επί κεφαλής τον ανθυπολοχαγό, Κωνσταντίνο Κολόμβα, τον βρήκαν νεκρό επάνω στο πυροβόλο, με γαζωμένο στήθος». Ο πρώτος Ελληνας αθλητής που «έπεσε» στο αλβανικό. Μία μέρα πριν από τον Πιερράκο! Θυσία που άνοιξε τον δρόμο για την Κορυτσά.

Τρίτη μέρα Δεκεμβρίου, επιστολή Κολόμβα στη μάνα του, Μακρίνα: «Τον ενεταφίασα μόνος. Κλίνω ευλαβικά το γόνυ προ του μεγάλου νεκρού…». Πρώτος, το πληροφορήθηκε ο άνδρας της αδελφής του Πολύμνιας, αντιεισαγγελέας Γαλόπουλος. Δεν μίλησε. Λίγο μετά, το τηλεγράφημα στον Μεταξά σκορπούσε ρίγη: «Χαλάλι το παιδί μας για την πατρίδα…». Απάντηση: «Σας εννοώ, σας θαυμάζω. Το παιδί σας ζη τώρα αιώνια…».

Μετά θάνατον, ο Βατίκης προήχθη σε ανθυπολοχαγό και του απενεμήθη Αργυρούν Αριστείο Ανδρείας και Δίπλωμα Ευγνωμοσύνης της Πατρίδος

ΠΗΓΗ: ΠΑΟΚ

Ο θάνατος του Μίμη Πιερράκου

Ο Δημήτρης Πιερράκος ήταν συμπαίκτης του Άγγελου Μεσσάρη και των άλλων μεγάλων ποδοσφαιριστών που κέρδισαν το μοναδικό προπολεμικό πρωτάθλημα του Παναθηναϊκού το 1930. Έπαιζε έξω αριστερά. Είχε γεννηθεί στο Γύθειο, το 1909, αλλά από μικρός ήρθε με την οικογένειά του στην Αθήνα.

Ξεκίνησε να παίζει μπάλα στην Ένωση Αμπελοκήπων για να τον εντοπίσουν οι υπεύθυνοι των πρασίνων και να τον πάρουν στην ομάδα τους το 1926 όταν ήταν 17 χρόνων. Έπαιξε σε ένα ματς με το Γουδί, αλλά η καθιέρωση άργησε δύο χρόνια. Όταν ο Μιχάλης Παπαδόπουλος ολοκλήρωσε τη δική του καριέρα. Έπαιξε 4 φορές στην εθνική ομάδα (1931-33) και σημείωσε ένα γκολ στη Λεωφόρο κόντρα στη Γιουγκοσλαβία.Δυνατός με θεαματικές ενέργειες δεν άργησε να αποκτήσει φίλους στην ομάδα.

Ενώ όμως στο γήπεδο έλαμπε το άστρο του στη προσωπική του ζωή βίωσε δύο τραγωδίες. Ο αδελφός του Τάκης ήταν αεροπόρος. Σκοτώθηκε δοκιμάζοντας ένα αεροπλάνο "Μπρέγκε 14".Το αεροπλάνο υψώθηκε εκατό μέτρα, αλλά τα πηδάλιά του δεν λειτούργησαν. Λίγο αργότερα, από το μαράζι, πέθανε κι ο πατέρας του. Η μάνα τους έπρεπε τώρα να προσέχει τον Στέφανο, που πήγε κι αυτός στην αεροπορία, τον Μίμη, τον Γιάννη και τη Μαρία.

Η 28 Οκτωβρίου 1940 βρήκε τον "Μπρακ" να τρέχει στο στρατολογικό γραφείο για να καταταχτεί. Εκεί του είπαν ότι μπορούσε να μείνει στα μετόπισθεν επειδή ήταν περασμένης κλάσης, αλλά και διάσημος. Με λίγη καλή θέληση και κάποιο μέσο θα βρισκόταν η άκρη. Το μέσον υπήρχε, ο αδελφός του, αλλά ο ίδιος δεν το συζήτησε.

Πήγε στο μέτωπο ως ασυρματιστής. Επειδή ήταν καλογυμνασμένος έπαιρνε τον ασύρματο στη πλάτη και προχωρούσε όπως όλος ο στρατός. Στις 17 Νοεμβρίου έπιασε ένα Ιταλό αεροπόρο που είχε πέσει με το αλεξίπτωτό του αιχμάλωτο και πήρε τα σχετικά "μπράβο" από τους ανωτέρους του. Στις 18 του μηνός η μονάδα του Πιερράκου βρισκόταν στο χωριό Διποταμιά. Εκεί κάποια στιγμή άρχισε η ιταλική αεροπορία το βομβαρδισμό. Όλοι έτρεξαν να κρυφτούν. Ο Πιερράκος, όμως, συνέχισε να γράφει το γράμμα στον αδελφό του. Κι εκεί τον βρήκε ένα θραύσμα οβίδας που τον σκότωσε!

Το ματωμένο γράμμα του Μίμη Πιερράκου

Το τελευταίο γράμμα του έδειχνε και τον χαρακτήρα του. Αγνό και γεμάτο αγάπη για όλους:

18-11-1940

Αγαπητέ μου αδελφέ Στέφανε,

Σας έστειλα πέντε γράμματα. Δόξα τω Θεώ είμαι καλά.

Στο προηγούμενο γράμμα μου σας έστειλα τη σύσταση μου, η οποία σήμερα άλλαξε, μην ανησυχείτε όμως διότι και με την παληά θα το λάβω.

Τώρα η σύστασίς μου είναι: Σ’ Σύνταγμα Βαρέως Πυροβολικού , 2 Μοίρα διοικήσεως Τ.Τ 212

Μη ξεχάσεις Στέφανε να μου στείλεις ένα πουλόβερ, μερικά ξυραφάκια, τσιγάρα και λίγο χαρτζιλίκι για κανένα καφεδάκι όταν μπαίνουμε σε κανένα χωριό και για κονιάκ.

Σήμερα, όπως και κάθε μέρα μας επισκέφθηκαν εχθρικά αεροπλάνα . Έγινε αερομαχία. Τους ρίξαμε τρία. Το ένα από αντιαεροπορικό πυροβολικό.

Από το ένα αεροπλάνο γλύτωσαν τρεις με αλεξίπτωτο. Τον έναν εξ αυτών τον έπιασα εγώ. Είχε πέσει 5 χιλιόμετρα μακρυά μας. Αν έβλεπε το τρέξιμό μου ο Σίμισεκ (σ.σ.: ήταν ο προπονητής της Εθνικής Στίβου) σίγουρα θα με έβαζε στην εθνική για τα 5.000μ. Τον έφερα στο Διοικητή. Επήρα το αλεξίπτωτο το οποίο είχε σχισθή από ένα δένδρο και το μοιράσαμε στους άνδρες για μαντηλάκια. Έχω φυλάξει για τη Μαρία. Έπειτα από τα σχετικά συγχαρητήρια κάθησα να σας γράψω με ένα φόβο μήπως αυτά που γράφω δεν εγκριθούν και δεν λάβετε το γράμμα μου, γι’ αυτό περιορίζομαι και δεν σας γράφω νέα του Μετώπου παρά μόνο πως πάμε Υπερ-Υπέροχα.

Αν δεν είχα έλλειψι νέων σας θα νόμιζα πως βρίσκομαι σε εξοχή. Αυτό όμως με κάνει να ανησυχώ και να περιμένω με αγωνία γράμμα σας που να μου λες πως η Μαμά, η Μαρία κι ο Γιάννης είναι τελείως καλά,

Φίλησέ μου τη Μαμά και τη Μαρία, πολλές φορές καθώς και τον Γιάννη, κι εγώ φιλώ εσένα, αδελφές μου Στέφανε.

ΜΙΜΗΣ

Μαμακούλα μου γειά σου. Είμαι πολύ – πολύ καλά, να είσαι ήσυχη, πες το και της Μαρίας και δέξου ακόμα ένα φιλί.

ΜΙΜΗΣ

Μαρία μου σε φιλώ και σε παρακαλώ να είσθε τελείως ήσυχοι. Γράψε στη Νίκη, αν σου είνε εύκολο, όχι όμως καλλιγραφικά.

ΜΙΜΗΣ

Ο αδελφός του κράτησε μυστικό τον θάνατό του από την μάνα τους που πέθανε κι αυτή λίγο αργότερα. Το γράμμα που την ενημέρωνε για το θάνατο του Μίμη το κράτησε αυτός. Της είπε απλά ότι ήταν αγνοούμενος. 

Διαβάστε το γράμμα που δεν διάβασε ποτέ η μάνα του Πιερράκου:

Σ’ ΣΥΝΤΑΓΜΑ

Β΄ΠΥΡΟΒΟΛΙΚΟΥ

Αρ.Πρωτ. 858

Προς Κυρίαν Πιερράκου

Αθήνα

Κυρία,

Το Σύνταγμα με μεγάλην θλίψην λαμβάνει την τιμήν να σας αναγγείλει ότι ο προσφιλής υιός σας δεν ζη πλέον.

Φονικόν βλήμα ανάνδρου εχθρού απεστέρησε την οικογένειάν του, το Σύνταγμα, την Πατρίδα, προσφιλούς και πολυτίμου τέκνου.

Εις τα ψυχάς όλων ημών μένει αλησμόνητον το αγέρωχον παράστημα, η μεγαλειώδης ψυχραιμία και ο τίμιος ηρωϊσμός του εκλιπόντος υιού σας.

Ήρωες, ωσάν τον Μίμη Πιερράκον δεν αποθνήσκουν, αλλά ζουν εις τα καρδίας όλων των Ελλήνων και ως λαμπρός φάρος καταυγάζουν την οδόν της Δόξης και της Νίκης της μεγάλης μας Πατρίδος.

Ο Πανάγαθος Θεός ας απαλύνη την καρδίαν δεινώς τρωθείσης μητρός, αδελφών και συγγενών και ας ελαφρύνει την γην ήτις τον εδέχθη εις μνήνην αιωνίαν.

Εν ΤΤ 212 τη 16 Δεκεμβρίου 1940

Ο Διοικητής του Συντάγματος

Ο Στέφανος Πιερράκος λόγω της στρατιωτικής του ιδιότητας είχε ενημερωθεί νωρίτερα για τις συνθήκες θανάτου του αδελφού του με το παρακάτω γράμμα:

Εν ΤΤ 212 11-12-1940

Η Σ2 Μοίρα Β.Πυροβολικού

-Περί συνθηκών θανάτου ασυρματιστού Πιερράκου Δημ.

Λαμβάνω την τιμήν ν’ αναφέρω ότι ο ασυρματιστής Πιερράκος Δημ, εφονεύθη υπό βομβαρδισμού εχθρικής αεροπορίας, υπό τας κάτωθι συνθήκας:

Ο Σταθμός Ασυρμάτου ευρίσκετο προσωρινώς εγκατεστημένος εντός οικίας του χωρίου Διποταμιά. Την προηγούμενην ημέραν του θανάτου του ο Σταθμάρχης διετάχθη να μεταφέρη τον Σταθμόν εις χώρον όπισθεν της Πυροβολαρχίας Λοχ.Τσαταλού, αλλά ούτος δεν εξετέλεσε την διαταγήν και εκράτησε τον Σταθμόν εις Διποταμιάν μέχρις ώρας 11 π.μ της άλλης ημέρας ότε διετάχθη συναγερμός.

Την στιγμήν εκείνην ο Πιερράκος έγραφε επιστολήν εις την μητέρα του και παρά τας ρητάς διαταγάς της Μοίρας περί αποκρύψεως πάντων εις καταφύγια, ούτος παρέμεινεν γράφων. Πέριξ του χώρου αυτού έπεσαν πέντε βόμβαι.

Όταν μετά το πέρας του συναγερμού οι άλλοι ασυρματισταί εξήλθον του καταφυγίου, εύρον τον Πιερράκον νεκρόν κτυπηθέντα εις την κεφαλήν από θραύσματα οβίδος".

https://www.sport24.gr/

Διαβάστε περισσότερα για τον Μίμη Πιερράκο ΕΔΩ