Οι εντιμότατοι φίλοι μου

του Δημήτρη Μάρδα,
Καθηγητή Τμήματος Οικονομικών Επιστημών του ΑΠΘ

Εξανέστησαν οι βαρόνοι του ΠΑΣΟΚ όταν ο Πρόεδρος του Κινήματος, ο κος Βενιζέλος, αρνήθηκε την υπουργοποίηση τους. Η θέση όμως αυτή, καταρχάς ορθή, θα παρουσίαζε ιδιαίτερο ενδιαφέρον αν διακρινόταν από μια γενικευμένη και όχι επιλεκτική ισχύ.

Πράγματι, αν η στάση του Προέδρου εξυπηρετούσε την ανανέωση του κόμματος, τότε θα λέγαμε ότι καλώς έγινε, παρά το γεγονός βέβαια ότι δεν διαχωρίζει τα πρόβατα από τα ερίφια. Η επίμαχη όμως αυτή ανανέωση γιατί δεν έλαβε χώρα σε κάθε ευκαιρία πριν τις 17 Ιουνίου; Ειδικότερα, γιατί δεν τοποθέτησε ο Πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ ως πολιτικά υπευθύνους στις ευρύτερες εκλογικές περιφέρειες της χώρας, μετά τις εκλογές της 6ης Μαΐου, νέα –ακόμη και ηλικιακά– άτομα, καταξιωμένα από τη δουλειά, αλλά αρκέστηκε στα πεπαλαιωμένα στελέχη του Κόμματος;

Πώς συνάδει επίσης η εμμονή του προέδρου του ΠΑΣΟΚ για μη υπουργοποίηση των γνωστών βαρόνων της πολιτικής, με τις μετεκλογικές του επιλογές για τοποθέτηση σε θέσεις ευθύνης του Κινήματος άλλων φθαρμένων στελεχών; Το ίδιο ισχύει –ως προς τις προσωπικές του επιρροές– και για τους επιλεγέντες τεχνοκράτες ή μη, που συμμετέχουν στην κυβέρνηση. Μάλλον η παλιά καλή ιταλική ταινία του «Οι εντιμότατοι φίλοι μου» αποτελεί σημείο αναφοράς των επιλογών του.

Έτσι, εύκολα διακρίνει o οποιοσδήποτε ανάμεσα σε αυτό το σύνολο, κεντρικούς ρυθμιστές της πρόσφατης εκλογικής διαδικασίας, άτομα που ζουν και αναπνέουν επειδή υπάρχει το ΠΑΣΟΚ. Έχει κουραστεί όμως ο κόσμος να βλέπει γνωστούς «θαμώνες» πολιτικών γραφείων, που ανδρώθηκαν μέσα από το κράτος και μόνο, να παίζουν σημαίνοντα ρόλο στη πολιτική ζωή της χώρας. Με κύριο όπλο τις ισχυρές τους γνωριμίες και όχι τις δεξιότητές τους, πορεύονται σε κόμμα και κυβέρνηση, προσβάλλοντας μεγάλο μέρος οπαδών του κόμματος με τη στάση και τη συμπεριφορά τους.

Η πολιτική του Προέδρου του Κόμματος, κατά την οποία εξοστρακίζονται οι εν δυνάμει υποψήφιοι για την αρχηγία του ΠΑΣΟΚ, ενώ από την άλλη αναδεικνύονται φίλια προς το ίδιο άτομα, δεν είναι προϊόν αξιών. Είναι απλά το αποτέλεσμα μιας άλλης στρατηγικής, που απογυμνώνει όμως το ΠΑΣΟΚ από όσους απειλούν την νέα καθεστηκυία του τάξη. Η τελευταία οικοδομείται με ένα σύνολο προσώπων, που απέχουν πολύ από ότι καλύτερο και φρέσκο ιδίως, θα μπορούσε να αναδείξει το Κίνημα.

Ο Πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ ορθά δήλωσε στο άμεσο παρελθόν, ότι ο επόμενος Πρόεδρός του θα είναι τριαντάρης –υποθέτουμε μη χειραγωγήσιμος από τα διάφορα «καπετανάτα». Θα περιμέναμε λοιπόν στο πλαίσιο κινήσεων που ικανοποιούν την εν λόγω θέση, να αρχίσουν να αναδεικνύονται άτομα αυτής της ηλικίας σε κύριες θέσεις ευθύνης εντός του Κινήματος ή της κυβέρνησης. Εκείνο βέβαια που δεν σημείωσε ο Πρόεδρος είναι το ακόλουθο: Πότε θα αναδειχθούν οι εν λόγω τριαντάρηδες;

Όσο άτομα με περιορισμένες δεξιότητες, που ευθύνονται για την κατάντια του Κινήματος αποτελούν τον σκληρό πυρήνα του ΠΑΣΟΚ, τόσο το τελευταίο θα σχοινοβατεί ανάμεσα στη φθορά και στην επιβίωση.

Η ανανέωση δεν κτίζεται με παλιά υλικά. Η λεκτική στροφή προς τους νέους, θα γίνει πραγματικότητα, μόνο όταν καταθέσουν τα όπλα οι παλαιοί ινστρούχτορες. Ως προς τους νέους, αυτοί εύλογα δεν πρέπει να είναι της ιδίας κοπής με τους παλιούς. Η αμφισβήτηση όμως της αξίας των παλαιών μπορεί να οδηγήσει σε εμφυλίους πολέμους, καθώς η λατρεία της εξουσίας δεν δίνει πολλά περιθώρια οπισθοχώρησης, σε όσους παίζουν το ρόλο του σύγχρονου μανδαρίνου της πολιτικής.