Έλληνες: οι βάτραχοι που βράζουν

Γράφει ο Γ. Βοσκόπουλος*
Η αδυναμία ενός λαού, μίας συλλογικότητας να κατανοήσει τις μεταβολές που συντελούνται στο εσωτερικό περιβάλλον και διεθνή περίγυρο αποτελεί το μεγαλύτερο κίνδυνο για την επιβίωση του. Οι μεταβολές αυτές δεν συνιστούν ένα επιφαινόμενο ή εφήμερο χαρακτηριστικό αλλά μία κοσμογονικής υφής εκτροπή από αρχές, αξιακό πλαίσιο, συνταγματική τάξη πραγμάτων και βαθμό διεθνούς εκπροσώπησης του. Η μη συνειδητοποίηση αυτών των θεμελιωδών μεταβολών δημιουργεί αδράνεια και δεν επιτρέπει σε άτομα και συλλογικότητες είτε να προχωρήσουν σε αξιολογητικής υφής προσεγγίσεις είτε να δημιουργήσουν πολιτικά και κοινωνικά αντανακλαστικά στην ανυπαρξία του εσωτερικού Λεβιάθαν.

Το 1989 οι Ornstein και Ehrich ανέδειξαν τους κινδύνους από την αδυναμία κατανόησης των νέων δεδομένων μέσα από ένα εικονικό πείραμα («σύνδρομο του βάτραχου στο βραστό νερό»). Τοποθέτησαν ένα βάτραχο σε ένα δοχείο με νερό και άρχισαν σταδιακά να αυξάνουν τη θερμοκρασία. Ο βάτραχος, μη μπορώντας να αντιληφθεί τα νέα δεδομένα (αύξηση της θερμοκρασίας), παρέμεινε μέσα στο καυτό νερό και βρήκε φρικτό θάνατο. Θα μπορούσε να είχε σωθεί πηδώντας απλά έξω από το δοχείο.

Οι Έλληνες σήμερα αντιδρούν σαν έναν βάτραχο που αδυνατεί να αντιληφθεί τη νέα πραγματικότητα. Όχι αυτή που επιβάλλει τον απαιτούμενο εξορθολογισμό του κράτους και της δημόσιας διοίκησης, αλλά αυτή που μετατρέπει μία χώρα του Πρώτου κόσμου σε ένα τριτοκοσμικό προτεκτοράτο. Οι χθεσινοί δημιουργοί του χάους σήμερα εμφανίζονται ως υπέρμαχοι του εξορθολογισμού. Το πολιτικό σύστημα παραδόθηκε αμαχητί, πέταξε την εθνική ασπίδα του και λειτουργεί ως ένα εγκάθετο καθεστώς.

Για τους διεθνολόγους η παραίτηση μίας εθνικής ηγεσίας από την αποκλειστική, προνομιακή, θεσμική και συνταγματική υποχρέωση να προασπίζεται την επιβίωση μίας συλλογικότητας συνιστά μία κοσμογονία. Είναι η ιστορική στιγμή μίας βιβλικής αποκάλυψης, όταν η αποστασιοποίηση της πολιτικής ελίτ μεταβάλλει την οργανωτική πολιτική δομή του ενδο-κρατικού πεδίου σε ένα άναρχο και αποκεντρωμένο περιβάλλον. Η ευνομία της ενδοκρατικής τάξης εξισώνεται με το άναρχο περιβάλλον των διακρατικών σχέσεων.

Ο ευρω-κανιβαλισμός αποτελεί πλέον μία στρατηγική διαχείρισης της κρίσης, αφού η παραδειγματική τιμωρία της Ελλάδας προωθείται ως ένα άτυπο ή και τυπικό πρωτογενές ευρωπαϊκό «δίκαιο». «Έχουμε να διαλέξουμε ανάμεσα σε ταπεινώσεις που υφίσταται μία χώρα, ένα έθνος ιστορικό και υπερήφανο και ακόμα μεγαλύτερες ταπεινώσεις που θα αναγκαστεί να υποστεί» δηλώνει κορυφαίο κυβερνητικό στέλεχος. Αν οι επιλογές μας κυμαίνονται μεταξύ ταπείνωσης και περισσότερης ταπείνωσης τότε οφείλουμε να δημιουργήσουμε τον τρίτο δρόμο. Είναι ο δρόμος του αυτοσεβασμού, της αντίστασης και της εθνικής αξιοπρέπειας, διαχρονικών εθνικών χαρακτηριστικών ενός μικρού και φτωχού λαού. Είναι ο δρόμος της καταγγελίας των επιφαινόμενων ευρωπαϊκών αξιών που δυστυχώς πολλοί διδάσκουμε στα αμφιθέατρα. Είναι ο δρόμος που θα διασώσει ενδεχομένως την Ευρώπη από μία πορεία προς έναν θεσμικό αυταρχισμό. Είναι η ώρα που ο βάτραχος θα πρέπει να πηδήξει έξω από το καυτό νερό.

*Επίκουρος Καθηγητής
Τμήμα Διεθνών και Ευρωπαϊκών Σπουδών
Πανεπιστήμιο Μακεδονίας
http://logia-starata.blogspot.com/