Υποβρύχια Αρχαιολογική Έρευνα στο ναυάγιο "Μέντωρ" στα Κύθηρα

Το τμήμα από το κέλυφος του πλοίου που αποκαλύφθηκε μετά την υποβρύχια ανασκαφή

Στο διάστημα από 6 έως 15 Ιουλίου διενεργήθηκε από κλιμάκιο της Εφορείας Εναλίων Αρχαιοτήτων, υπό τη διεύθυνση του καταδυόμενου αρχαιολόγου Δρ. Δημ. Κουρκουμέλη, υποβρύχια αρχαιολογική έρευνα στο ιστορικό ναυάγιο «ΜΕΝΤΩΡ» στα νοτιοανατολικά Κύθηρα κοντά στον Αυλέμονα. Την έρευνα χρηματοδότησε και συνέδραμε το Αυστραλιανό Ίδρυμα «Kytherian Research Group».

Το πλοίο, που ως γνωστό μετέφερε τα γλυπτά του Παρθενώνα στην Αγγλία, μέσω Μάλτας βυθίσθηκε στην είσοδο του λιμένα του Αυλέμονα στα νοτιοδυτικά Κύθηρα, το Σεπτέμβριο του 1802.

Παλαιότερα είχαν γίνει έρευνες στο συγκεκριμένο πλοίο τόσο από τον Πλοίαρχο Κουστώ (1975), το Ινστιτούτο Εναλίων Αρχαιολογικών Ερευνών (1980) αλλά και την Εφορεία Εναλίων Αρχαιοτήτων (2009) και σε καμία από αυτές αλλά ούτε και στη φετινή εντοπίσθηκαν θραύσματα μαρμάρων ή γλυπτών.

Η φετινή έρευνα επικεντρώθηκε στη περιοχή της πρύμνης του, όπου το 2009, είχαν εντοπισθεί ανάμεσα σε λίθους προφανώς του έρματος του πλοίου, διάφορα ευρήματα, όπως απολιθώματα ιχθύων σε σχιστολιθικές πλάκες, που από τότε είχε θεωρηθεί ότι μπορούν να προέρχονται από το φορτίο. Ακόμα καθαρίσθηκε ένα μέρος του κελύφους του πλοίου, το οποίο είχε εντοπιστεί ήδη από την έρευνα του 1980, και όπως διαπιστώθηκε σώζεται σε αρκετά καλή κατάσταση.

Πιστόλα με συσσωματωμένα θραύσματα φιαλών

Από την περιοχή που ερευνήθηκε, ανελκύσθηκαν αρκετά αντικείμενα, από αυτά που χρησιμοποιούσε το 10/μελές πλήρωμα, όπως σκεύη διαφόρων τύπων, γυάλινα, πήλινα ή πορσελάνινα, φιάλες, διακοσμητικά στοιχεία, που βρίσκονταν προφανώς στο χώρο ενδιαίτησης των αξιωματικών, νομίσματα της συγκεκριμένης περιόδου, αλλά και οπλισμός όπως δύο πιστόλες, η διακόσμηση του κοντακίου ενός ντουφεκιού, βόλια τριών διαφορετικών διαμετρημάτων, λίθινα τσακμάκια για τα όπλα, μία οβίδα μικρού κανονιού, καθώς επίσης και όργανα ναυσιπλοΐας, μία μικρή πυξίδα χειρός με χρυσή αλυσίδα και η πυξίδα του πλοίου.

Σημαντικό γεγονός αποτελεί η εύρεση τουλάχιστον δύο αρχαίων αργυρών νομισμάτων και ενός χάλκινου, ανάμεσα στις πέτρες του έρματος.

Τα αποτελέσματα της έρευνας θεωρούνται ιδιαίτερα ενδιαφέροντα και ενθαρρυντικά, τόσο γιατί το εν λόγω ναυάγιο συνδέεται με μία ιδιαίτερα δυσάρεστη στιγμή της συνεχιζόμενης περιπέτειας των γλυπτών του Παρθενώνα, όσο και για το γεγονός ότι τα ευρήματα, που ανασύρθηκαν από το ναυάγιο, αποτελούν ενδείξεις της διαβίωσης των πληρωμάτων των εμπορικών πλοίων σε μία ταραγμένη ιστορική περίοδο της Ανατολικής Μεσογείου.

Η συνέχιση των ερευνών, ίσως αποδώσουν νέα στοιχεία για το ίδιο το πλοίο και για την περιπέτεια των γλυπτών του Παρθενώνα.