Η μεγάλη Μελίνα και οι ά-τεχνοι πολιτικοί

Γράφει ο Λευτέρης Παπαδόπουλος
Γνωστός πολιτικός, συνομήλικος μου, είχε γράψει, προ ετών, τέσσερα κείμενα για τον Ανδρέα Παπανδρέου και τα είχε δημοσιεύσει. Ήταν ωραία κείμενα. Και ψύχραιμα. Δεν άρεσαν, όμως, στον Τηλέμαχο Χυτήρη, ο οποίος είπε: 

«Ο συγγραφέας ρώτησε τον Παπανδρέου, πριν γράψει τα κείμενά του;» Ο συγγραφέας, θύμωσε, μόλις πληροφορήθηκε τις δηλώσεις του Χυτήρη. Και δήλωσε με τη σειρά του: «Ο Χυτήρης ρώτησε την ποίηση πριν καταπιαστεί μ’ αυτήν»;

Ελάχιστοι από τους σημερινούς πολιτικούς έχουν σχέση με την Τέχνη. Δεν πηγαίνουν στο θέατρο, δεν διαβάζουν λογοτεχνία, δεν παρακολουθούν μουσικές εκδηλώσεις, εκτός κι αν αυτές καλύπτονται από την τηλεόραση, οπότε θα τις δει πολύς κόσμος, δεν πηγαίνουν -παρά σπανίως- σε εκθέσεις ζωγραφικής.

Δεν ήταν έτσι τα πράγματα στο παρελθόν. Ο Παναγιώτης Κανελλόπουλος ήταν διανοούμενος, ο Ηλίας Ηλιού είχε μεταφράσει πολλά έργα της αρχαίας ελληνικής γραμματείας, ο Γεώργιος Παπανδρέου ήταν μέγας ρήτορας και λάτρης του θεάτρου, παλαιότερα δε, ο Ελευθέριος Βενιζέλος, είχε δώσει μια υποδειγματική μετάφραση για τους χρόνους εκείνους, του Θουκυδίδη.

Το ότι οι σημερινοί πολιτικοί δεν είναι εξοικειωμένοι με την Τέχνη, φαίνεται ολοκάθαρα στον καθημερινό βίο τους. Στο πώς μιλάνε, πώς απαντούν στις ερωτήσεις των δημοσιογράφων όταν δίνουν συνεντεύξεις, πώς γράφουν και τι θέματα επιλέγουν, όποτε αρθρογραφούν. Αλλά, περισσότερο από ο,τιδήποτε άλλο, τη χλιαρή τους σχέση με την Τέχνη δείχνει το ελάχιστο ποσοστό που διαθέτει γι’ αυτήν η εκάστοτε κυβέρνηση από τον κρατικό προϋπολογισμό.

Και θυμάμαι, σαν να ήταν χθες, τη μοναδική Μελίνα, όταν ήταν υπουργός Πολιτισμού, να μου λέει, κάθε τόσο, «σε παρακαλώ γράψε κάτι, μήπως ο Παπανδρέου επηρεαστεί και τσοντάρει στον προϋπολογισμό μερικά εκατομμύρια ακόμη, για τον πολιτισμό.» Αλλά ο Ανδρέας ουδέποτε «συγκινήθηκε».

Ελάχιστα ασχολείται με τον πολιτισμό και ο σημερινός πρωθυπουργός. Κι αυτό φάνηκε από την αρχή. Από τη στιγμή που αποφάσισε να ενώσει σε ένα, τα υπουργεία Πολιτισμού και Τουρισμού. Τι σχέση μπορεί να έχει το ένα με το άλλο; 

Ο πολιτισμός δεν είναι «μπίζνες». Δεν είναι ξενοδοχεία, τυροκομικά προϊόντα υψηλής στάθμης, θερμά λουτρά, «καλοκαίρι, θάλασσα και το αγόρι μου». Είναι κάτι τελείως διαφορετικό. Και απαιτεί να ξοδευτούν πολλά χρήματα, ώστε, κάποτε, να αποδώσει οικονομικά.

Ούτως εχόντων των πραγμάτων, εντυπωσιάστηκα και χάρηκα ιδιαίτερα, όταν πληροφορήθηκα ότι ο Γιώργος Παπανδρέου, στο τελευταίο ταξίδι του στο Παρίσι, προ ημερών, έκλεψε λίγο από το χρόνο του για να αφήσει δύο λουλούδια σ’ ένα τάφο. Στον τάφο της μεγάλης Ελληνίστριας Ζακλίν ντε Ρομιγύ, που πέθανε πρόσφατα.

Και πήγε ο πρωθυπουργός στον τάφο της Ρομιγύ όχι με ταρατατζούμ, δηλώσεις, φωτογραφίες κλπ. Δεν έκανε, θέλω να πω, «δημόσιες σχέσεις». Θέλησε, γιατί αυτό ένιωσε, να σταθεί σιωπηλός και με ευγνωμοσύνη, μπρος στο μνήμα μιας σπουδαίας γυναίκας, που λάτρεψε την Ελλάδα όσο λίγοι, πρόσφερε τεράστιες υπηρεσίες στα ελληνικά γράμματα και ως τα 92 της χρόνια, τυφλή πλέον, δεν σταμάτησε να εργάζεται ακατάπαυστα, για τον άντρα που αγάπησε παράφορα: Τον άντρα της ζωής της, όπως έλεγε η ίδια. Τον Περικλή!