Αφιέρωμα στην επέτειο της 25ης Μαρτίου 1821

Ποιο τέλος είχαν άραγε οι γνωστότεροι από τους αγωνιστές του 1821 που δεν σκοτώθηκαν κατά τη διάρκεια της Επανάστασης;

Από σχολική γιορτή τη δεκαετία του 60!

Θεόδωρος Κολοκοτρώνης

Ως το τέλος της Επανάστασης ο Κολοκοτρώνης

συνέχισε να διαδραματίζει ενεργό ρόλο στα στρατιωτικά και πολιτικά πράγματα της εποχής.

Υποστήριξε τον Καποδίστρια και πρωτοστάτησε στα γεγονότα για την ενθρόνιση του Όθωνα. Το 1833, όμως, οι διαφωνίες του με την αντιβασιλεία τον οδήγησαν, μαζί με άλλους αγωνιστές, πάλι στις φυλακές του Ιτς-Καλέ στο Ναύπλιο με την κατηγορία της εσχάτης προδοσίας, και στις 25 Μαΐου 1834, μαζί με τον Πλαπούτα, καταδικάστηκε σε θάνατο. Έλαβε χάρη μετά την ενηλικίωση του Όθωνα το 1835, οπότε και ονομάστηκε στρατηγός και έλαβε το αξίωμα του «Συμβούλου της Επικρατείας». Στα τελευταία χρόνια της ζωής του ο Κολοκοτρώνης υπαγόρευσε στον Γεώργιο Τερτσέτη τα «Απομνημονεύματά» του, που κυκλοφόρησαν το 1851 με τον τίτλο Διήγησις συμβάντων της ελληνικής φυλής από τα 1770 έως τα 1836 και τα οποία αποτελούν πολύτιμη πηγή για την Ελληνική Επανάσταση. Ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης πέθανε μια νύχτα του 1843 από αποπληξία, επιστρέφοντας από γλέντι στα βασιλικά ανάκτορα.

Ιωάννης Μακρυγιάννης

Στα 1852 , την περίοδο της Βαυαροκρατίας –Βασιλιάς ο

Όθωνας) o Ήρωας της Επαναστάσεως, ο Στρατηγός Ιωάννης Μακρυγιάννης κατηγορείται ότι ήθελε να σκοτώσει τον Βασιλέα, να ανατρέψει την κυβέρνηση και να καταλάβει την εξουσία.

Αφού παρέμεινε κλεισμένος στο σπίτι του από τον Απρίλιο ως τον Αύγουστο του 1852, τον έκλεισαν μετά στις φυλακές του Μεντρεσέ που ήταν ένα τούρκικο ιεροσπουδαστήριο στην οδό Αιόλου. Η δίκη του άρχισε στις 16 Μαρτίου 1853. Οι στρατοδίκες φάνηκαν αμείλικτοι και εξέδωσαν καταδικαστική απόφαση σε θάνατο. Μετά όμως από τη λαϊκή κατακραυγή όπως και στην περίπτωση του Κολοκοτρώνη, η ποινή μετατράπηκε αρχικά σε ισόβια, και αργότερα σε δέκα χρόνια φυλακή. Άρρωστος παρέμεινε στη φυλακή έως το Σεπτέμβριο του 1854 που αποφυλακίστηκε σε άθλια όμως σωματική και ψυχική κατάσταση. Στις 20 Απριλίου του 1864 η τότε προσωρινή κυβέρνηση του απένειμε το βαθμό του Αντιστρατήγου. Πέθανε μια εβδομάδα μετά…

Μπουμπουλίνα

Από το 1822 ως τα μέσα του 1824έζησε στο Ναύπλιο.

Την έδιωξαν από το Ναύπλιο κατά τη διάρκεια του εμφυλίου πολέμου, όταν πήρε το μέρος του φυλακισμένου Θεόδωρου Κολοκοτρώνη, με τον οποίο είχε συγγενέψει, από το γάμο της κόρης της Ελένης με τον γιο του Πάνο. Οι κυβερνητικοί σκότωσαν τον γαμπρό της και από την ίδια αφαίρεσαν το κομμάτι γης που της είχαν δώσει για τις υπηρεσίες της στον Αγώνα.

Επέστρεψε πικραμένη και με ελάχιστα πλέον χρήματα στις Σπέτσες όπου πέθανε το Μάιο του 1825 από σφαίρα σε οικογενειακό καβγά. Δεν έχει διαλευκανθεί αν ήταν τυχαίο περιστατικό ή δολοφονία .

Μαντώ Μαυρογένους

Με την έναρξη της Επανάστασης πήγε στην Μύκονο και ξεσήκωσε τους κατοίκους εναντίον των Τούρκων. Σ τον Αγώνα διέθεσε όλη της την περιουσία. Για τη δραστηριότητά της, συνολικά, ο Ιωάννης Καποδίστριας ( πρώτος κυβερνήτης της Ελλάδας)της απένειμε -τιμή μοναδική σε γυναίκα- το αξίωμα του επίτιμου αντιστράτηγου και της παραχώρησε κεντρικό σπίτι στο Ναύπλιο.

Μετά την Επανάσταση, απογοητευμένη από την άτυχη ερωτική περιπέτειά της με το Δημήτριο Υψηλάντη και καταδιωκόμενη από τον Ιωάννη Κωλέττη, ξαναγύρισε στη Μύκονο και έπειτα από λίγα χρόνια πέθανε στην Πάρο, το 1840, σε ηλικία 44 ετών, πολύ φτωχή, αφού είχε δώσει όλη την περιουσία της στον αγώνα, και λησμονημένη.

Κωνσταντίνος Κανάρης

Την περίοδο της Βασιλείας του Όθωνα έγινε πρωθυπουργός της Ελλάδας. Πέθανε σε ηλικία 84 ετών το 1877 ενώ ήταν πρωθυπουργός .

Νικηταράς

Την περίοδο της Βασιλείας του Όθωνα , το 1839,

θεωρήθηκε ένοχος συνομωσίας κατά του Όθωνα. Φυλακίστηκε στο Παλαμήδι και το 1840 δικάστηκε, κρίθηκε αθώος και αφέθηκε ελεύθερος. Οι Βαυαροί όμως δεν δέχτηκαν την απόφαση του Δικαστηρίου και με υπογραφή του Όθωνα φυλακίστηκε στην Αίγινα. Με όλους αυτούς τους διωγμούς και τις ταλαιπωρίες ο Νικηταράς κουράστηκε. Η υγεία του κλονίστηκε σοβαρά. Στην δίκη που έγινε στις 18 Σεπτέμβρη 1841, δόθηκε εντολή να προσαχθεί καθιστός. Αμνηστεύτηκε και αποφυλακίστηκε σχεδόν τυφλός.. Έζησε λίγα ακόμη χρόνια με μια μικρή σύνταξη και πέθανε το 1849 στον Πειραιά.

Ανδρέας Λόντος

Στα χρόνια του Κυβερνήτη Ιωάννη Καποδίστρια συνεργάστηκε με τους αντιπολιτευόμενους στην Ύδρα, ενώ την περίοδο της Βασιλείας του Όθωνα τιμήθηκε με ανώτερες στρατιωτικές διακρίσεις. Συμμετείχε στο «αγγλικό κόμμα» και πρωτοστάτησε στο κίνημα της 3ης Σεπτεμβρίου του 1843, όταν ζήτησαν Σύνταγμα από τον Βασιλιά Όθωνα. Έγινε υπουργός των Στρατιωτικών και στη συνέχεια των Εσωτερικών, Πέθανε κάτω από άγνωστες συνθήκες, πιθανά αυτοκτόνησε, στις 27 Σεπτεμβρίου 1846, έχοντας χάσει το μεγαλύτερο μέρος της περιουσίας του.

Αλέξανδρος Υψηλάντης

Μετά τη μάχη και την ήττα στο Δραγατσάνι (Ιούνιος

1821) ,υποχώρησε προς τα αυστριακά σύνορα. Παραδόθηκε στους Αυστριακούς, φυλακίστηκε και απελευθερώθηκε το Νοέμβριο του 1827. Η κλονισμένη υγεία του δεν του επέτρεψε να βοηθήσει το επαναστατημένο έθνος. Πέθανε στη Βιέννη δύο μήνες μετά την αποφυλάκισή του τον Ιανουάριο του 1828.

Δημήτριος Υψηλάντης

Από τις αγνότερες μορφές του 1821, πολιτικός και στρατάρχης. Ο Υψηλάντης εκπροσώπησε κυρίως την πλευρά των δημοκρατικών και ήρθε σε σύγκρουση με τον Αλέξανδρο Μαυροκορδάτο. Κατά τον εμφύλιο αποσύρθηκε στην Τρίπολη κι ύστερα στο Ναύπλιο, μη θέλοντας να έχει καμία ανάμειξη, ενώ αμέσως μετά πολέμησε εναντίον του Ιμπραήμ.

Ο Καποδίστριας αργότερα τον διόρισε στρατάρχη της Ανατολικής Στερεάς Ελλάδας και εκεί, στην Πέτρα Βοιωτίας, έδωσε την τελευταία μάχη του Μεγάλου Αγώνα, τον οποίο είχε ξεκινήσει ο αδερφός του στις παραδουνάβιες περιοχές οκτώμισι χρόνια πριν. Έπασχε από μυοτονική δυστροφία, μια κληρονομική χρόνια ασθένεια από την οποία και πέθανε το 1832 στο Ναύπλιο σε ηλικία μόλις 39 ετών, ενώ φαινόταν πολύ μεγαλύτερος. Στο Ναύπλιο είχε συνδεθεί συναισθηματικά με τη μεγάλη ηρωίδα του ’21, την όμορφη Μαντώ Μαυρογένους. Τα σπίτια τους ήταν αντικριστά. Μετά το θάνατο του Υψηλάντη, όπως είδαμε παραπάνω, εκδιώχθηκε από το Ναύπλιο με διαταγή του Ι. Κωλέτη, επειδή συνδεόταν με το στρατηγό.

Ανδρέας Μιαούλης

Η Αγγλία εκβιάζοντας την ελληνική κυβέρνηση , που είχε ζητήσει δάνειο, , την ανάγκασε να διορίσει τον Κόχραν αντιναύαρχο του ελληνικού στόλου, διορισμός που επικυρώθηκε στις 16 Μαρτίου του 1827 από την Γ΄ Εθνοσυνέλευση της Τροιζήνας – με τις συνέπειες που είδαμε στη μάχη στον ανάλατο. . Ο Κόχραν ήδη από τις αρχές Μαρτίου είχε φθάσει στην Ελλάδα και συμπεριφερόταν σαν αρχηγός του στόλου με αποτέλεσμα ο Μιαούλης, προβλέποντας την απομάκρυνση του, να υποβάλλει την παραίτηση του χωρίς όμως να αφήσει τον παραμικρό υπαινιγμό για την πράξη της κυβέρνησης. Μετά την παραίτηση του περιορίστηκε στην διοίκηση του πολεμικού πλοίου Ελλάς.

Όταν έγινε κυβερνήτης της Ελλάδας ο Ι. Καποδίστριας, ο Μιαούλης αντικατέστησε τον Κόχραν, ο οποίος είχε φύγει κρυφά για το Λονδίνο, στην αρχηγία του στόλου και κατάφερε σύντομα να κάνει ασφαλείς τις ελληνικές θάλασσες χτυπώντας την πειρατεία.

Στη συνέχεια στράφηκε εναντίον του Καποδίστρια , προσχώρησε στην ομάδα των Υδραίων προκρίτων κι έφτασε στο σημείο να διατάξει την πυρπόληση των ελληνικών πλοίων στο λιμάνι του Πόρου, ενέργεια που τον στιγμάτισε. Πέθανε από φυματίωση, στην Αθήνα το 1835 και τάφηκε στον Πειραιά στην ακτή που ονομάστηκε Ακτή Μιαούλη.

Πηγή κειμένου:daskalabm