15 χρόνια από τη νύχτα που ο Χρυσοχοϊδης "ξεπάστρεψε" τη 17Ν

του Παναγιώτη Σπυρόπουλου

29 Ιουνίου 2002. Ημέρα: Σάββατο. Ώρα: 22:25. Τόπος: Λιμάνι Πειραιά. Ο Σάββας Ξηρός, ο «Μιχάλης» ή «Σπύρος» της 17 Νοέμβρη, μαζί με τον Δημήτρη Κουφοντίνα, τον «Λουκά» της 17Ν, φθάνουν στο λιμάνι με ένα ταξί.

Στόχος βομβιστικής επίθεσης τα εκδοτήρια της ναυτιλιακής εταιρείας Minoan Flying Dolphins, που είχε θεωρηθεί υπεύθυνη για το πολύνεκρο ναυάγιο του «Εξπρές Σάμινα» δύο χρόνια νωρίτερα.

Την ώρα που ο Σάββας Ξηρός τοποθετούσε το σακίδιο με τον εκρηκτικό μηχανισμό, αυτός εξερράγη τραυματίζοντάς τον σοβαρά στο πρόσωπο, το στήθος και τα άνω άκρα. Είχε σπάσει κατά λάθος το πλαστικό τζάμι του κινεζικού ρολογιού του μηχανισμού. Οι δείκτες του ενώθηκαν με αποτέλεσμα την ολοκλήρωση του κυκλώματος της βόμβας και την έκρηξή της.

Ο τραυματισμένος τρομοκράτης μεταφέρεται αρχικά στο Τζάνειο Νοσοκομείο και λίγο αργότερα στον Ευαγγελισμό. Κάποιες ώρες μετά ο Αρχηγός της ΕΛ.ΑΣ., Φώτης Νασιάκος τηλεφωνεί στον τότε υπουργό Δημόσιας Τάξης, Μιχάλη Χρυσοχοϊδη, ο οποίος βρίσκεται στην ιδιαίτερη πατρίδα του την Βέροια. «Εχουμε 17», λέει ο Φώτης Νασιάκος στον υπουργό. Ενα κινέζικο ρολόι ξετύλιγε 27 χρόνια δράσης της 17 Ν, με 23 δολοφονίες και 66 τρομοκρατικές επιθέσεις.

Οι αξιωματικοί της Αντιτρομοκρατικής Υπηρεσίας έχουν στα χέρια τους έναν τρομοκράτη-αγιογράφο, γιο του παπά Τριαντάφυλλου από την Ικαρία. Η φωτογραφία του δίνεται στη δημοσιότητα.

Τα στοιχεία τους οδηγούν στο εργαστήριο του στον Κολωνό και στο σπίτι του στην Παλλήνη, ενώ προσάγεται για ανάκριση και η Ισπανίδα σύντροφός του,η Αλίθια Ρομέρο Κορτές. Τα εργαστήρια πιστοποιούν την 17 Νοέμβρη. Το 38άρι περίστροφο που βρέθηκε στο τσαντάκι του Σάββα Ξηρού έχει τη «σφραγίδα» της 17 Νοέμβρη.

Είναι το όπλο που είχαν κλέψει μέλη της οργάνωσης από τον 28χρονο αστυνομικό Χρήστο Μάτη, όταν εισέβαλαν στο υποκατάστημα της «Εθνικής Τράπεζας» στα Πετράλωνα, στις 24 Δεκεμβρίου 1984, αρπάζοντας 7,5 εκατομμύρια δραχμές και σκοτώνοντας τον άτυχο αστυνομικό. Είχαν βρεθεί επίσης, δύο χειροβομβίδες, δύο αρμαθιές κλειδιών και μία τηλεκάρτα.

Ακολουθεί η επιχείρηση της αστυνομίας με επικεφαλής τον διευθυντή της αντιτρομοκρατικής υπηρεσίας, υποστράτηγο Στέλιο Σύρο, στην οδό Πάτμου 84 στα Κάτω Πατήσια, όπου βρίσκεται οπλισμός και το «κατεβασμένο» λάβαρο της 17Ν ακολουθεί άλλη επιχείρηση στη γιάφκα της οργάνωσης, στην οδό Δαμάρεως, στο Παγκράτι.

Στο διαμέρισμα της Πάτμου βρέθηκε μεγάλο μέρος του οπλοστασίου της οργάνωσης (ρουκέτες, μπαζούκας, χειροβομβίδες αυτόματα, πυροκροτητές, εκρηκτικά, λοιπός οπλισμός), προκηρύξεις, η κόκκινη σημαία με το κίτρινο αστέρι, το λάβαρο της 17Ν, καθώς και ένας ηλεκτρονικός υπολογιστής, ο οποίος αποδείχτηκε πολύτιμος στη συνέχεια.

Σε αυτό της Δαμάρεως βρέθηκε μεγάλο μέρος των αντιαρματικών ρουκετών που είχαν κλέψει μέλη της οργάνωσης τα Χριστούγεννα του 1989 από το στρατόπεδο του Συκουρίου Λάρισας, οπλισμός και εκρηκτικά. Είχε περάσει από εκεί ο Δημήτρης Κουφοντίνας, όπως αποκαλύπτει πρόσφατα και στο βιβλίο του, επιχειρώντας να κρύψει στοιχεία και να πάρει άλλα. Στην μπανιέρα βρίσκεται το πολεμικό όπλο G3A3 που είχε σκοτώσει τον Στήβεν Σόντερς.

Ενα αποτύπωμα συνδέει τον Σάββα Ξηρό με τη δολοφονία του Ελληνο-βρετανού εφοπλιστή Κωστή Περατικού (28 Μαΐου 1997), ενώ η ανάλυση του DNA αποδεικνύει τη συμμετοχή του και στην επίθεση με ρουκέτα κατά του Γερμανού πρέσβη Αλμπερτ Κούνα (16 Μαΐου 1999).

Η ανάληψη της ευθύνης για τη διεξαγωγή των Ολυμπιακών αγώνων στην Αθήνα, αλλά και η δολοφονία του Βρετανού στρατιωτικού ακολούθου Στίβεν Σόντερς τον Ιούνιο του 2000, είχαν δώσει την αφορμή για τη συνεργασία των ελληνικών διωκτικών αρχών με συναδέλφους τους από το εξωτερικό, η οποία απέδωσε στο μέγιστο βαθμό.

Λίγους μήνες νωρίτερα, δημοσιεύονταν πληροφορίες που έλεγαν ότι οι αρχές ήταν έτοιμες να εξαρθρώσουν τη 17Ν, «φωτογραφίζοντας» κάποια μέλη της και κυρίως τον φερόμενο αρχηγό της Αλέξανδρο Γιωτόπουλο. Από το  επιχειρησιακό σχέδιο με την κωδική ονομασία «Νορμανδία», έλειπαν τα στοιχεία που θα οδηγούσαν σε αδιάσειστες κατηγορίες.

Ακολουθεί σειρά συλλήψεων μελών της οργάνωσης. Την Τετάρτη 17 Ιουλίου 2002 συνελήφθη στους Λειψούς ο 58χρονος Αλέξανδρος Γιωτόπουλος, γιος του ιστορικού ηγέτη των τροτσκιστών στην Ελλάδα Δημήτριου Γιωτόπουλου, ο οποίος είχε σπουδάσει οικονομικά στη Γαλλία την περίοδο 1968-1972, ενώ τα τελευταία χρόνια κυκλοφορούσε με το ψευδώνυμο Μιχάλης Οικονόμου. Η σύλληψη έγινε την ώρα που επιβιβαζόταν στο Δελφίνι φεύγοντας από του Λειψούς με προορισμό την Πάτμο. Ηταν παντρεμένος με τη Γαλλίδα βασκικής καταγωγής Μαρί-Τερέζ Πενό, η οποία ήταν καθηγήτρια.

Νωρίτερα, ο Χριστόδουλος και ο Βασίλης Ξηρός ομολογούσαν στις αρχές ότι την εμπλοκή τους στη 17 Νοέμβρη, με αποτέλεσμα να συλληφθούν. Την ίδια μέρα συνελήφθη στη Θεσσαλονίκη και ο Διονύσης Γεωργιάδης. Στη Χιλιαδού Ευβοίας συνελήφθησαν ακόμα δύο μέλη της 17 Ν, ο Θεολόγος Ψαραδέλλης και ο Βασίλης Τζωρτζάτος, ο οποίος φερόταν να είχε ανακριθεί και παλαιότερα από την αστυνομία για τη συμμετοχή του στη 17 Νοέμβρη.

Στις 20 Ιουλίου συνελήφθησαν οι φίλοι και κουμπάροι Ηρακλής Κωστάρης και Κώστας Καρατσώλης, μεσίτες στο επάγγελμα. Ο πρώτος συνελήφθη στο χωριό Μόρφι της Θεσπρωτίας και ο δεύτερος στην Αγιά της Πρέβεζας, ενώ παραθέριζε με την οικογένειά του.

Την επόμενη μέρα συνελήφθη στο Μόρφι Θεσπρωτίας ο Θωμάς Σερίφης, φίλος του Ηρακλή Κωστάρη και ανιψιός του παλιού συνδικαλιστή Γιάννη Σερίφη, το όνομα του οποίου συνδέθηκε πολλές φορές με την εγχώρια τρομοκρατία από την αστυνομία, ωστόσο πάντοτε αθωωνόταν με τις δικαστικές αποφάσεις. Το όνομα του Γιάννη Σερίφη θα ενεπλέκετο αργότερα και με την υπόθεση της 17Ν τις επόμενες ημέρες, όμως και πάλι αθωώθηκε από το δικαστήριο.

Εν τω μεταξύ, στις 24 Ιουλίου συνελήφθη ακόμα ένα μέλος της οικογένειας Σερίφη, ο Παύλος Σερίφης, ο άνθρωπος που διαχειριζόταν τα οικονομικά της οργάνωσης, και ο οποίος, ένα βράδυ πριν τη σύλληψή του βρισκόταν σ' ένα παραδοσιακό γλέντι με κλαρίνα στα χωριά των Αγράφων.

Μια μέρα νωρίτερα, είχε παραδοθεί στις αρχές ο εκπαιδευτικός Κωνσταντίνος Τέλιος από τη Θεσσαλονίκη, αφού προηγουμένως έδωσε συνέντευξη στην εφημερίδα «Μακεδονία». Ο Τέλιος κατέθεσε ότι αντιμετώπιζε ψυχολογικά προβλήματα λόγω της συμμετοχής του στη 17Ν, με τις πρακτικές της οποίας διαφωνούσε μεν, αλλά δεν έφευγε φοβούμενος μήπως τον εκτελούσε κάποιο από τα άλλα μέλη της οργάνωσης.

Στις 25 Ιουλίου συνελήφθη ο Πάτροκλος Τσελέντης, ένα από τα πρώτα μέλη της 17Νοέμβρη και ακολούθησαν οι: Νίκος Παπαναστασίου (26 Ιουλίου) και Σωτήρης Κονδύλης (1 Αυγούστου). Στις 9 Ιανουαρίου 2003 συνελήφθη και ο τραπεζικός υπάλληλος Ανέστης Παπαναστασίου, ξάδελφος του Νίκου Παπαναστασίου, ο οποίος όμως αθωώθηκε ήδη από το πρωτοβάθμιο δικαστήριο. Η μοναδική γυναίκα που συνελήφθη για συμμετοχή στη 17Ν ήταν η Αγγελική Σωτηροπούλου, επειδή είχε βρεθεί αποτύπωμά της στη γιάφκα της οδού Δαμάρεως. Ομως η Σωτηροπούλου αθωώθηκε στο δικαστήριο.

Η πιο σημαντική εξέλιξη, ωστόσο, ήταν η παράδοση του καταζητούμενου Δημήτρη Κουφοντίνα στις 5 Σεπτεμβρίου 2002 και ώρα 14:35, οπότε προσήλθε αυθόρμητα στο κτίριο της Γ.Α.Δ.Α. και δήλωσε προς το φρουρό της πύλης: «Είμαι ο Δημήτρης Κουφοντίνας και θέλω να παραδοθώ».

Για περίπου δύο μήνες κρυβόταν στο νησί της Αίγινας και το Αγκίστρι. Ανέλαβε την «πολιτική ευθύνη» για τη δράση της 17Ν.

Ακόμη και σήμερα εξακολουθούν να «λείπουν» δύο από τα σύμβολα της 17Ν, η γραφομηχανή με την οποία γράφονταν οι προκηρύξεις ανάληψης της ευθύνης ύστερα από κάθε τρομοκρατικό χτύπημα, καθώς και το πρώτο, «ιστορικό» 45άρι περίστροφο της οργάνωσης, εκείνο που χρησιμοποιήθηκε στα πρώτα χρόνια δράσης.

Σήμερα, 15 χρόνια μετά την έκρηξη στον Πειραιά, τα περισσότερα μέλη της 17Ν έχουν αποφυλακιστεί, κάποια βρίσκονται ακόμη στη φυλακή, ενώ ο Χριστόδουλος Ξηρός τον Ιανουάριο του 2014 επέλεξε να εξαφανιστεί και να δώσει στίγμα συνέχισης της δολοφονικής του πορείας, κατασκευάζοντας τη βόμβα του παγιδευμένου βιβλίου που στάλθηκε στο Α.Τ. Ιτέας.

Ο Σάββας Ξηρός περιμένει την απόφαση του δικαστηρίου τον ερχόμενο Οκτώβρη (2014), στο αίτημά του να περιοριστεί κατ’ οίκον εξαιτίας των προβλημάτων υγείας που αντιμετωπίζει.(Τελικά ο Σάββας Ξηρός αρνήθηκε το «βραχιολάκι» λόγω θρησκείας)

Ο Σωτήρης Κονδύλης αποφυλακίστηκε το 2007 και εργάζεται σε εταιρεία πώλησης οικοδομικών υλικών. Ο Θωμάς Σερίφης αποφυλακίστηκε την ίδια χρονιά, παντρεύτηκε έχει ένα αγοράκι και εργάζεται σε εστιατόριο. Ο Διονύσης Γεωργιάδης αφέθηκε ελεύθερος το 2006, εκτίοντας τα 3/5 της ποινής του. Επέστρεψε στη Θεσσαλονίκη και έχει επιχείρηση επιπλοποιίας. Ο Παύλος Σερίφης αφέθηκε ελεύθερος το 2005, είναι συνταξιούχος. Ο Κώστας Καρατσώλης αποφυλακίστηκε το 2010 και εργάζεται πάλι σε μεσιτικό γραφείο.

Ο Νίκος Παπαναστασίου απαλλάχθηκε λόγω παραγραφής ομοφώνως στο Εφετείο, και έχει ανοίξει νέο κεραμοποιείο. Ο Κωνσταντίνος Τέλιος αποφυλακίστηκε πρόσφατα, είναι παντρεμένος και έχει ένα κοριτσάκι. Η Αγγελική Σωτηροπούλου αθωώθηκε. Εργάζεται κυρίως σε εστιατόρια, μένει με τον γιο της στον Βαρνάβα. Και ο Βασίλης Ξηρός αποφυλακίστηκε και εργάζεται στη Χαλκιδική.  Εκτός φυλακής βρίσκονται επίσης ο Ηρακλής Κωστάρης και Πάτροκλος Τσελέντης.

Θεολόγος Ψαραδέλης, Ανέστης Παπαναστασίου και Γιάννης Σερίφης είχαν κριθεί αθώοι.

Στη φυλακή παραμένουν εκτίοντας πολυετείς ποινές κάθειρξης οι Δημήτρης Κουφοντίνας, Αλέξανδρος Γιωτόπουλος, Σάββας Ξηρός και Βασίλης Τζωρτζάτος, με τον τελευταίο να λαμβάνει τακτικές άδειες και ημερήσιες διανυκτερεύσεις, κάτι που σημαίνει ότι σύντομα θα αποχωρήσει και αυτός από τον Κορυδαλλό.

http://www.thetoc.gr/